CÁC TRIỆU CHỨNG CHỨC NĂNG BỘ MÁY TIÊU HOÁ pptx

CÁC TRIỆU CHỨNG CHỨC NĂNG BỘ MÁY
TIÊU HOÁ


Triệu chứng chức năng đóng một vai trò rất quan trọng trong các bệnh về tiêu hoá,
nhiều khi dựa vào các dấu hiệu chức năng qua quá trình hỏi bệnh có thể gợi ý
ngay cho ta chẩn đoán trong một số trường hợp điển hình như sau:
- Đau ở vùng thượng vị kéo dài có chu kỳ, có liên quan rõ rệt tới bữa ăn và thời
tiết gợi ý ngay cho ta nghĩ đến một loét dạ dày – tá tràng.
- Mặt khác những dấu hiệu về chức năng hoàn toàn chỉ vào lời khia của người
bệnh, nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố chủ quan và cá tính của mỗi người bệnh
khiến cho không thể chỉ hoàn toàn dựa vào đó để chẩn đoán mà phải kết hợp với
các phương pháp khác.
- Dưới đây là những dấu hiệu chức năng của các bệnh về tiêu hoá mỗi triệu chứng
sẽ có một bài riêng trình bày chi tiết sau này:
· Đau: là triệu chứng thường hay gặp nhất trong các bệnh về tiêu hoá, góp phần
khá quan trọng đối với quá trình chẩn đoán bệnh. Đau thường là triệu chứng làm
cho người bệnh đi khám bệnh và là triệu chứng đầu tiên khiến người thầy thuốc
hướng đến một bệnh nào đó. Do đó khi khai thác dấu hiệu đau cần phải hỏi chi tiết
và tỉ mỉ và có hệ thống.
· Nôn: là hiện tượng những chất chứa trong dạ dày bị tống qua đường miệng ra
ngoài, nôn thường kèm theo các triệu chứng biểu hiện buồn nôn, lợm gịong. Nôn
hay gặp ở các bệnh về tiêu hoá, nhất là dạ dày và cũng có thể là sẽ gặp ở những
bệnh thuộc các bộ phận khác hoặc toàn thân như ngộ độc, màng não bị kích thích,
tăng áp lực sọ não, thai nghén. Tuỳ theo chất nôn và tính chất nôn, ta phân biệt
nôn ra máu, nôn ra thức ăn, nôn vọt, nôn khan…
· Ợ: là hiện tượng ứa lên miệng nước và hơi trong dạ dày và thực quản do dạ dày,
tâm vị và thực quản co thắt không đồng thời, kèm theo sự co thắt của cơ hoành và
các cơ thành bụng. Ta phân biệt ợ hơi và ợ nước tuỳ theo chất được ợ ra.
+ Ợ hơi: thường là hơi ở dạ dày đưa lên, có thể do nuốt nhiều không khí trong quá
trình ăn uống, có thể thức ăn và thức uống sinh nhiều hơi, có thể do rối loạn chức

năng của dạ dày và thực quản, nhưng cũng có khi do bệnh của các thành phần
khác trong bộ máy tiêu hoá gây nên.
+ Ợ nước: tuỳ theo chất nước ta phân biệt:
Ø Ợ nước trong, do nước bọt và dịch thực quản trộn lẫn, ợ lên do tâm vị co thắt.
Ø Ợ nước chua do dịch vị từ dạ dày trào lên có khi gây cảm giác nóng bỏng.
Ø Ợ nước đắng, thường do nước mật từ tá tràng qua dạ dày trào lên.
Ø Ợ thức ăn từ dạ dày lên.
· Những rối loạn về nuốt: thường biểu hiện những bệnh của họng và thực quản:
+ Nuốt đau: đau ở phần cao gặp trong viêm họng, ápxe thành sau họng, những tổn
thương ở thực quản có thể gây cảm giác nuốt đau, nhẹ thì có cảm giác vướng ở
cổ, nặng có cảm giác đau rát, nặng hơn nữa thấy đau ran ở ngực phải lấy tay chặn
ngực.
+ Nuốt khó: tuỳ mức độ, bắt đầu là nuốt khó chất nhão, cuối cùng nuốt khó cả
chất lỏng.
+ Tất cả những nguyên nhân làm hẹp thực quản đều gây khó nuốt: ung thư thực
quản, sẹo bỏng thực quản, hẹp tâm vị, khối u trung thất đè vào thực quản.
Trớ: thức ăn đến chỗ hẹp không xuống được gây cảm giác khó nuốt, đồng thời đi
ngược trở lại lên mồm gọi là trớ. Trớ có thể xảy ra ngay khi ăn hoặc ít lâu sau khi
ăn. Đối với giãn thực quản hoặc túi phình thực quản, thức ăn đọng lâu trong đó
mới trớ ra, nên xuất hiện muộn sau khi ăn và có thể có mùi thối. Những thức ăn
trớ từ thực quản lên khác với những thức ăn từ dạ dày nôn ra là không có axit
clohydric và pepsin.
+ Nghẹn đặc, sặc lỏng: liệt màn hầu và lưỡi gà do đó thức ăn có thể đi lầm đường
lên mũi và vào đường hô hấp gây khó thở.
· Những rối loạn về sự ngon miệng, thèm ăn và quá trình tiêu hoá nói chung.
+ Không muốn ăn: có thể do các bệnh về tiêu hoá nhất là bệnh về gan, nhưng phần
lớn là biểu hiện của các bệnh toàn thân. Ngoài ra còn chịu ảnh hưởng của yếu tố
tinh thần.
+ Đầy, khó tiêu: cảm giác đầy bụng, đầy hơi, khó tiêu, nặng bụng, gặp trong các
bệnh tiêu hoá và bệnh toàn thân.

· Những rối loạn về đại tiện: những rối loạn này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao
gồm các rối loạn sau:
+ Ỉa chảy.
+ Táo bón và kiết lỵ.
+ Ỉa máu tươi và phân đen