Báo cáo khoa học: "Một số khó khăn đối với giáo viên tiếng anh Khi giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành" pptx

Một số khó khăn đối với giáo viên tiếng anh
Khi giảng dạy tiếng Anh chuyên ngnh


ThS. Bạch Thị thanh
Bộ môn Anh văn
Khoa Cơ bản - Trờng Đại học GTVT

Tóm tắt: Tiếng Anh chuyên ngnh l một học phần mới đợc đa vo giảng dạy tại
trờng Đại học Giao thông trong thời gian gần đây. Để đáp ứng đợc công việc mới mẻ ny đội
ngũ giáo viên Anh văn đã phải đơng đầu với không ít khó khăn. Bi báo ny sẽ đề cập một số
khó khăn m họ gặp phải v đề xuất một số giải pháp.
Summary: ESP has been taught at the University of Communications and Transport
recently. So the teachers of the English section have tried their best to be ready for the new
subject and encountered a lot of difficulties. This article will mention some of these difficulties
and suggest some solutions.

i. đặt vấn đề
Trong xu thế phát triển nh vũ bão của
khoa học kỹ thuật ngày nay thì ngoại ngữ bao
giờ cũng là công cụ hữu hiệu giúp chúng ta
nắm bắt đợc thông tin cũng nh những kiến
thức mới một cách nhanh chóng và chính xác.
Nhng để làm đợc điều đó thì vốn ngoại ngữ
cơ bản không thôi cha thể đủ, vì vậy việc dạy
và học tiếng Anh chuyên ngành đã và đang
đợc đa vào giảng dạy tại các trờng Đại
học ngày càng nhiều, trong đó có trờng Đại
học Giao thông vận tải nhằm trang bị cho sinh
viên một lợng từ vựng chuyên ngành ban đầu

cũng nh một số kiến thức chuyên môn cơ
bản bằng tiếng Anh để sau này khi ra công
tác các em có thể tự học hỏi và phát triển kiến
thức của mình từ chút vốn ban đầu đó. Đây là
một hớng đi hết sức đúng đắn. Tuy nhiên
làm sao để biến đợc đờng hớng này thành
thực tế lại là cả một vấn đề. Chúng ta phải trải
qua rất nhiều khâu: soạn, đánh giá, và sửa đổi
giáo trình, bố trí lịch trình giảng dạy, chuẩn bị
đội ngũ giáo viên,
Trong khuôn khổ bài báo này, tôi muốn
đề cập đến những khó khăn thử thách mà các
giáo viên Anh văn nói chung và giáo viên Bộ
môn Anh văn trờng Đại học Giao thông Vận
tải nói riêng đã phải đơng đầu khi bắt tay vào
giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành, từ đó đề
xuất một số giải pháp.
ii. Một số khó khăn đối với giáo viên
giảng dạy tiếng Anh chuyên ngnh
Theo Hutchinson và Waters giáo viên
tiếng Anh chuyên ngành thờng là những c
dân bất đắc dĩ trên một mảnh đất lạ cha
đợc quy hoạch còn theo Robinson thì giáo
viên tiếng Anh chuyên ngành hầu hết là
những giáo viên dạy tiếng Anh cơ bản nhng
do đòi hỏi của công việc nên họ đành phải
dạy tiếng Anh chuyên ngành và việc này
thờng gây cho họ những cú sốc vì họ sợ rằng
rất có thể họ không đáp ứng đợc lĩnh vực
chuyên môn của sinh viên.

Chỉ qua những ý kiến này của
Hutchinson và Robinson ta cũng thấy đợc

đầy đủ những khó khăn của giáo viên khi bắt
tay vào giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành. Rõ
ràng họ phải là những ngời tiên phong tự mò
mẫm để tìm ra cách đi và khẳng định mình.
1. Trớc hết họ gặp khó khăn trong tâm
lý giảng dạy. Hầu hết giáo viên tiếng Anh
trong các trờng đại học đều đợc đào tạo để
dạy tiếng Anh cơ bản (General English), kiến
thức của họ thiên về lĩnh vực xã hội hơn là các
lĩnh vực tự nhiên. Khi bắt tay vào giảng dạy
tiếng Anh chuyên ngành, với vị trí bất đắc dĩ
của mình họ thờng có tâm lý rất lo âu, trăn
trở, không hiểu mình có đảm nhiệm đợc công
việc mới mẻ này không? Liệu sinh viên có coi
thờng mình vì kiến thức chuyên ngành của
mình quá ít không? Nhiều giáo viên còn băn
khoăn rằng nên chăng để phần này cho giáo
viên chuyên môn thạo tiếng Anh giảng dạy.
Mỗi buổi lên lớp với nội dung mới là cả một
cuộc vật lộn, căng thẳng đối với họ. Tuy đã
chuẩn bị rất kỹ nhng nếu bị sinh viên hỏi vào
đúng phần mình không biết thì thật là bẽ mặt
và cảm thấy rất mất tự tin trong những buổi
lên lớp sau. Đây là suy nghĩ trăn trở không
những của chính tác giả mà là tâm sự của
nhiều đồng nghiệp mà tác giả ghi nhận đợc
khi có dịp trò chuyện cùng họ. Đó là các giáo

viên khoa tại chức trờng Đại học Ngoại ngữ,
giáo viên trờng Đại học Bách khoa, trờng
Kinh tế quốc dân, khoa Công nghệ thông tin
trờng Đại học Phơng Đông và giáo viên
Anh văn trờng Giao thông đặc biệt là nhóm
giáo viên dạy chuyên ngành cơ khí.
2. So với việc giảng dạy tiếng Anh cơ
bản, việc giảng dạy tiếng Anh chuyên ngành
bị thiếu hẳn một nền tảng cơ sở vững chắc về
giáo trình cũng nh giáo học pháp. Đây là một
lĩnh vực mới nên còn rất nhiều tranh cãi và
những ý kiến bất đồng nhau về biên soạn giáo
trình cũng nh phơng pháp giảng dạy, đúng
nh Hutchinson và Waters đã nhận định do
thiếu một truyền thống lâu đời để tạo nên tính
ổn định nên tiếng Anh chuyên ngành thờng
là mảng có nhiều xung đột ([3] trang 158).
Nh vậy, khi giảng dạy tiếng Anh chuyên
ngành giáo viên hoàn toàn phải tự tìm tòi giáo
trình phù hợp với nhu cầu hết sức đa dạng của
ngời học. Về phơng pháp giảng dạy, nhìn
chung các giáo viên có thể áp dụng cách dạy
của tiếng Anh cơ bản nhng không thể áp
dụng giống hệt đợc mà họ cũng cần có sự
thay đổi cho phù hợp.
3. Một khó khăn nổi trội nữa đối với giáo
viên dạy tiếng Anh chuyên ngành là họ thiếu
hẳn mảng kiến thức chuyên môn của ngành
mình dạy. Ngời học bao giờ cũng cho rằng
thầy là ngời am hiểu và là ngời mà mình có

thể tin cậy để hỏi các thắc mắc. Khi làm đề tài
nghiên cứu khoa học về khó khăn của sinh
viên trong việc học tiếng Anh chuyên ngành
năm 2003, tác giả đã khảo sát các mong
muốn nguyện vọng của sinh viên và thu đợc
kết quả là 60% sinh viên đợc hỏi mong muốn
giáo viên dạy tiếng Anh chuyên ngành cần có
kiến thức chuyên môn tốt hơn. Đây thực sự là
một thách thức đối với các giáo viên tiếng Anh
vì họ có thể giải đáp các thắc mắc về ngôn
ngữ chứ khó có thể làm thay vai trò của một
giáo viên chuyên môn đợc. Xuất phát từ khó
khăn này mà Hutchinson ([3] trang 161) đã
đặt ra một số vấn đề sau:
- Giáo trình tiếng Anh chuyên ngành có
cần đi sâu vào chuyên môn lắm không?
- Tại sao các giáo viên tiếng Anh chuyên
ngành lại thấy việc nắm bắt kiến thức chuyên
môn mà mình dạy bằng tiếng Anh rất khó?
- Giáo viên tiếng Anh chuyên ngành cần
có kiến thức chuyên môn ở mức độ nào?
4. Ngoài những khó khăn trên, một yếu tố
nữa cũng ảnh hởng đến quá trình giảng dạy
tiếng Anh chuyên ngành, đó là ý thức học của
sinh viên. Khi điều tra về tầm quan trọng của
tiếng Anh chuyên ngành, chỉ có 40% sinh viên
đợc hỏi cho rằng đây là môn học cần thiết.
Chính vì cha nhận thức đợc tầm quan trọng
của ngoại ngữ chuyên ngành nên họ chỉ học
quấy quá cho xong hoặc thậm chí không học.

Kết quả điều tra về độ chuyên cần cho thấy
có tới 70% sinh viên không học bài thờng
xuyên, trong đó 30% để gần thi mới học, 30%
học trên lớp và lúc nào hứng thì xem lại, còn
10% thì học xong trên lớp là bỏ đấy. (Các kết
quả này thu đợc từ phiếu điều tra ý kiến sinh
viên về việc học tiếng Anh chuyên ngành năm
học 2003 - 2004). Chúng ta đều biết quá trình
dạy và học là sự tơng tác nhịp nhàng giữa
thầy và trò vậy nên nếu trò không tích cực thì
chắc chắn ngời dạy sẽ gặp khó khăn.
5. Cách bố trí thời gian học cha hợp lý
cũng là một yếu tố bất lợi cho quá trình dạy và
học tiếng Anh chuyên ngành. Đối với một số
khoa, tiếng Anh chuyên ngành đợc xếp học
trớc khi học chuyên ngành bằng tiếng Việt, vì
vậy có một số khái niệm chuyên môn mà cả
thầy và trò đều không chắc, khi đó giáo viên
sẽ cảm thấy rất lúng túng. Nếu sinh viên đã
đợc học khái niệm đó bằng tiếng Việt rồi thì
giáo viên tiếng Anh chỉ cần cung cấp thuật
ngữ thôi là họ có thể hiểu đợc.
iii. Một số đề xuất giải pháp
1. Trớc hết giáo viên tiếng Anh phải có
quan điểm, thái độ tích cực đối với việc dạy và
học tiếng Anh chuyên ngành. Họ phải xác
định đợc sự tự nỗ lực để vợt qua các khó
khăn là nhân tố quyết định cho sự thành công.
Họ phải là ngời biết chắt lọc và tổng hợp

những gì có sẵn để tìm ra cách giải quyết phù
hợp với tình huống cụ thể. Trong cuốn English
for Specific Purposes của Tony Dudley-Evans
và Maggie Jo St John, tác giả đã nêu rất rõ
quan điểm của mình: Giáo viên tiếng Anh
chuyên ngành cần phải linh hoạt và liều
một chút. Sự linh hoạt và liều lĩnh này chính là
chìa khoá cho sự thành công trong giảng dạy
tiếng Anh chuyên ngành ([4] trang 14)
2. Để tạo một tâm lý thoải mái, trớc khi
dạy giáo viên nên khẳng định với sinh viên
rằng họ là giáo viên ngoại ngữ chứ không phải
giáo viên chuyên môn, vì vậy nhiệm vụ của họ
là hớng dẫn sinh viên cách học và cung cấp
cho họ những kiến thức về ngôn ngữ là chính
còn kiến thức chuyên môn hay một số thuật
ngữ chuyên ngành chuẩn thì họ cần sự hỗ trợ
từ phía sinh viên rất nhiều. Điều này sẽ tạo
đợc sự thông cảm giữa thầy và trò trong quá
trình dạy và học. Theo Hutchinson giáo viên
tiếng Anh chuyên ngành không nên trở thành
một giáo viên dạy chuyên môn mà nên trở
thành một học sinh thích thú chuyên môn đó.
([3] trang 163) nhiều giáo viên đã không khỏi
ngạc nhiên về lợng kiến thức chuyên môn họ
đã cóp nhặt đợc từ các tài liệu chuyên
ngành mà họ phải giảng dạy và qua trao đổi,
trò chuyện với sinh viên.
3. Giáo trình tiếng Anh chuyên ngành
không cần là những tài liệu quá sâu về

chuyên môn. Giáo trình học phải thoả mãn
nhu cầu của ngời học nhng đồng thời cũng
phải phù hợp với kiến thức của ngời dạy.
Tom Hutchinson đã đa ra ý kiến về vấn đề
này: Đối với tiếng Anh chuyên ngành, tài liệu
giảng dạy cần phải tính đến khả năng của
giáo viên. Nếu giáo viên không đủ khả năng
giảng những bài khoá chuyên môn cao môt
cách hiệu quả thì những bài khoá đó không
nên đa vào dạy ([3] trang 162). Với quan
điểm nh vậy và qua một thời gian giảng dạy
các giáo trình tiếng Anh chuyên ngành, các
giáo viên bộ môn Anh văn có thể lợc bỏ hoặc
thay thế các bài khoá quá khó mà bản thân họ
cũng không cảm thấy tự tin.
4. Khi chuyển sang giảng dạy tiếng Anh
chuyên ngành, giáo viên hầu nh không đợc
đào tạo về chuyên môn mình dạy. Hầu hết là
họ phải tự học hỏi hoặc qua sách vở hoặc qua
các giáo viên chuyên môn. Vì vậy cần có các
hình thức hỗ trợ họ, chẳng hạn cho họ dự các
cua học ngắn hạn về chuyên ngành, tạo điều
kiện cho họ tham dự các cuộc hội thảo
chuyên môn. Đó có lẽ sẽ là chiến lợc lâu dài
còn trớc mắt có thể mời một số các thầy
chuyên môn giải đáp các thắc mắc hoặc các
khái niệm mà các giáo viên cha nắm chắc

trong giáo trình đang giảng dạy hiện nay. Ví
dụ đối với giáo viên dạy tiếng Anh chuyên

ngành cơ khí khi giảng về phin lọc hay nắp xi -
lanh họ rất muốn đợc xem tận mắt những bộ
phận này để có thể tự tin hơn khi dạy sinh
viên. Nhìn chung kiến thức chuyên môn mà
giáo viên tiếng Anh chuyên ngành cần có
không cần phải là kiến thức sâu. Tuy nhiên
trong thực tế điều này còn phải phụ thuộc vào
giáo trình và đối tợng học viên.
5. Một giải pháp tiếp theo là nhà trờng
nên bố trí cho sinh viên học tiếng Anh chuyên
ngành cùng lúc hoặc sau khi đã đợc học
chuyên môn. Khi đó nhiệm vụ của giáo viên
sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều, họ chỉ cần giảng
về từ vựng và ngữ pháp chứ không phải giảng
giải về các khái niệm chuyên môn mà bản
thân họ cha chắc đã nắm vững. Đây cũng là
mong muốn của rất nhiều sinh viên. 80% sinh
viên khi đợc hỏi nêu lên nguyện vọng này.
6. Việc kiểm tra đánh giá cũng là nhân tố
quyết định chất lợng quá trình dạy và học.
Một thực tế cho thấy điểm kiểm tra giữa kỳ
tiếng Anh chuyên ngành của sinh viên bao giờ
cũng thấp hơn nhiều so với điểm cuối kỳ. Ví
dụ khi tổng kết điểm tại một số lớp khoa cơ khí
trong đợt kiểm tra giữa kỳ môn Anh văn
chuyên ngành năm 2003 - 2004 với nội dung
kiểm tra 5 bài đầu của giáo trình chỉ có
khoảng 20% (18 em trên 100) sinh viên đạt
điểm trung bình trở lên và đến cuối kỳ khi làm
bài thi với nội dung kiểm tra cả cuốn giáo trình

gồm 10 bài thì số phần trăm sinh viên đỗ lại
tăng lên 40,5%. Trong năm học 2004 - 2005
kết quả thu đợc cũng tơng tự: 20 em trên
103 em đạt điểm giữa kỳ từ 5 trở lên và tỷ lệ
đỗ cuối kỳ cũng cao hơn hẳn khoảng trên
50%. (Đề thi của các lần kiểm tra đều rất sát
với chơng trình học). Nguyên nhân của hiện
tợng này là do điểm giữa kỳ không hề đợc
tính vào kết quả cuối cùng. Vì vậy việc kiểm
tra đánh giá phải đợc làm thờng xuyên, có
thể là kiểm tra miệng hoặc viết, và điểm đó
nên đợc tính phần trăm vào kết quả cuối học
kỳ hoặc là điểm điều kiện để dự thi. Giải pháp
này cũng đã đợc tác giả Nguyễn Thu Hơng
đề xuất trong bài báo của mình đăng trên Tạp
chí Khoa học Giao thông Vận tải, Số 3-3/2003
(trang 30). Có nh vậy mới khuyến khích sinh
viên học chăm đều trong cả kỳ, đây là yếu tố
hết sức quan trọng trong việc học ngoại ngữ.
Và sự chăm chỉ, có ý thức học của sinh viên
chắc chắn sẽ là nguồn động viên rất lớn đối
với giáo viên để họ có thể say mê và nhiệt tình
hơn trong công việc của mình.
III. Kết luận
Tiếng Anh chuyên ngành đã và đang
đợc xã hội quan tâm rất nhiều và thu hút số
lợng học viên ngày càng đông đảo. Trờng
Đại học Giao thông Vận tải cũng không nằm
ngoài quỹ đạo đó. Để đáp ứng nhu cầu ngày
càng tăng của sinh viên trong việc học tiếng

Anh chuyên ngành, đội ngũ giáo viên bộ môn
Anh văn, vốn chỉ đợc đào tạo để dạy tiếng
Anh cơ bản, đã phải nỗ lực hết mình và họ đã
gặp không ít khó khăn. Trong phạm vi bài báo
này tôi đã đề cập một số khó khăn nổi trội và
đề xuất một số giải pháp với hy vọng phần
nào làm dịu bớt nỗi trăn trở, lo âu của họ, giúp
cho quá trình dạy và học tiếng Anh chuyên
ngành đạt hiệu quả tốt hơn.
Tài liệu tham khảo
[1]. Kennedy, C & Bolitho. R. English for Specific
Purposes.
[2]. Robinson. P. ESP TODAY: A Practitioners
guide. Prentice Hall International (UK) Ltd, 1991.
[3]. Hutchinson, T & Waters. A. English for
Technical Communication. Longman Group, (UK)
Limited, 1984.
[4]. Dudley-Evanns. T. Development in English for
Specific Purposes. (An International Journal).
Cambridge University Press.
[5]. Tạp chí Khoa học Giao thông Vận tải. Số 3,
tháng 3/2003