Giáo trình phân tích quy trình ứng dụng kỹ thuật kiểm toán trong hạch toán kinh tế p7 ppt

85
c. Sồ õọử kóỳ toaùn xaùc õởnh kóỳt quaớ kinh doanh trong kyỡ
S ệ K TOAẽN XAẽC ậNH KT QUA KINH DOANH TRONG KYè
( bao gọửm hoaỷt õọỹng tióu thuỷ vaỡ hoaỷt õọỹng taỡi chờnh)


















Vờ duỷ minh hoỹa :
Mọỹt doanh nghióỷp saớn xuỏỳt vỏỷt lióỷu xỏy dổỷng, nọỹp thuóỳ theo phổồng phaùp khỏỳu
trổỡ coù tỗnh hỗnh tióu thuỷ trong thaùng 10/NN nhổ sau:
1. Nhỏỷp kho thaỡnh phỏứm 2000 m
2
tỏỳm trỏửn thaỷch cao (A) , giaù thaỡnh:50.000 õ/m
2
vaỡ
1000 m

2
gaỷch

ọỳp tổồỡng
MD
03,31(500x500)-(B), giaù thaỡnh: 60.000 õ/m
2
2. Xuỏỳt baùn trổỷc tióỳp 500 m
2
spA, giaù baùn chổa VAT 10%: 80.000 õ/m
2
, thu bũng tióửn
mỷt.
3. Gổới õi baùn 200 m
2
spB, giaù baùn õóử nghở chổa VAT 10% laỡ 100.000 õ/m
2
4. Sọỳ saớn phỏứm B gổới õi baùn õổồỹc khaùch haỡng chỏỳp nhỏỷn toaỡn bọỹ thanh toaùn bũng
chuyóứn khoaớn qua ngỏn haỡng.
Kóỳt chuyóứn chi phờ taỡi chờnh
TK 911
TK 511
,
512
Kóỳt chuyóứn doanh thu thuỏửn
baùn haỡng vaỡ cung cỏỳp dởch vuỷ

TK 632
Kóỳt chuyóứn giaù vọỳn haỡng baùn
Kóỳt chuyóứn chi phờ baùn haỡng

& quaớn lyù doanh nghióỷp
TK 641
,
642
Kóỳt chuyóứn lọự (Doanh thu < tọứng giaù
vọỳn vaỡ caùc chi phờ )
TK 421
Kóỳt chuyóứn laợi ( Doanh thu > tọứng
giaù vọỳn vaỡ caùc chi phờ )

TK 515
Kóỳt chuyóứn doanh thu taỡi chờn
h

TK 635
86
5. Tỏỷp hồỹp chi phờ baùn haỡng phaùt sinh trong kyỡ
- Lổồng nhỏn vión baùn haỡng : 2.000.000 õọửng
- Trờch BHXH, BHYT vaỡ KPC : 19% theo quy õởnh
- Khỏỳu hao TSC : 1.000.000 õọửng
- Caùc vỏỷt lióỷu xuỏỳt duỡng : 500.000 õọửng
- Dởch vuỷ mua ngoaỡi chi bũng TM : 500.000 õọửng
6. Tỏỷp hồỹp chi phờ QLDN phaùt sinh trong kyỡ
- Lổồng nhỏn vión quaớn lyù : 3.000.000 õọửng
- Trờch BHXH, BHYT vaỡ KPC : 19% theo quy õởnh
- Khỏỳu hao TSC : 2.000.000 õọửng
- Caùc vỏỷt lióỷu xuỏỳt duỡng : 300.000 õọửng
- Dởch vuỷ mua ngoaỡi chi bũng tióửn mỷt : 200.000 õọửng
7. Kóỳt chuyóứn doanh thu, chi phờ õóứ xaùc õởnh kóỳt quaớ tióu thuỷ.
Yóu cỏửu: Xaùc õởnh kóỳt quaớ tióu thuỷ trong kyỡ vaỡ õởnh khoaớn tỗnh hỗnh trón.

Baỡi giaới:
Yóu cỏửu 1: Xaùc õởnh kóỳt quaớ tióu thuỷ trong kyỡ
* Doanh thu tióu thuỷ
- Doanh thu saớn phỏứm A : 500 x 80.000 = 40.000.000 õọửng
- Doanh thu saớn phỏứm B : 200 x 100.000 = 20.000.000 õọửng
- Tọứng doanh thu : 40.000.000 + 20.000.000 = 60.000.000 õọửng
* Gia
ù vọỳn haỡng baùn ra trong kyỡ
- Giaù vọỳn saớn phỏứm A: 500 x 50.000 = 25.000.000 õọửng
- Giaù vọỳn saớn phỏứm B: 200 x 60.000 = 12.000.000 õọửng
-Tọứng giaù vọỳn haỡng baùn ra: 25.000.000 + 12.000.000 = 37.000.000 õọửng
* Tỏỷp hồỹp chi phờ baùn haỡng

+
Chi phờ Baùn haỡng
- Lổồng nhỏn vión baùn haỡng : 2.000.000 õọửng
- Trờch BHXH, BHYT vaỡ KPC : 380.000 õọửng (19% theo quy õởnh)
- Khỏỳu hao TSC : 1.000.000 õọửng
- caùc vỏỷt lióỷu xuỏỳt duỡng : 500.000 õọửng
- Dởch vuỷ mua ngoaỡi chi bũng TM : 500.000 õọửng

Tọứng chi phờ baùn haỡng phaùt sinh : 4.380.000 õọửng
87
* Tỏỷp hồỹp chi phờ quaớn lyù doanh nghióỷp
- Lổồng nhỏn vión quaớn lyù : 3.000.000 õọửng
- Trờch BHXH, BHYT vaỡ KPC : 570.000 õọửng (19% theo quy õởnh)
- Khỏỳu hao TSC : 2.000.000 õọửng
- caùc vỏỷt lióỷu xuỏỳt duỡng : 300.000 õọửng
- Dởch vuỷ mua ngoaỡi chi bũng TM : 200.000 õọửng

Tọứng chi phờ QLDN phaùt sinh : 6.070.000 õọửng
* Lồỹi nhuỏỷn thu tổỡ hoaỷt õọỹng tióu thuỷ trong kyỡ
Tọứng doanh thu : 60.000.000 õọửng

Trổỡ : Tọứng giaù vọỳn haỡng baùn ra : 37.000.000 õọửng
Trổỡ : Tọứng chi phờ baùn haỡng trong kyỡ : 4.380.000 õọửng
Trổỡ : Tọứng chi phờ QLDN trong kyỡ : 6.070.000 õọửng
* Lồỹi nhuỏỷn tióu thuỷ trong kyỡ : 12.550.000 õọửng
Yóu cỏửu 2: ởnh khoaớn tỗnh hỗnh trón
1/ Nghióỷp vuỷ 1 2/ . Nghióỷp vuỷ 2a
Nồỹ TK 155 : 160.000.000 Nồỹ TK 632 : 25.000.000
- 155A : 100.000.000 Coù TK 155A : 25.000.000
- 155B : 60.000.000
. Nghióỷp vuỷ 2b
Coù TK 154 : 160.000.000 Nồỹ TK 111 : 44.000.000
- 154A : 100.000.000 Coù TK 511 : 40.000.000
- 154 B : 60.000.000 Coù TK 3331 : 4.000.000
3/ Nghióỷp vuỷ 3 4/ . Nghióỷp vuỷ 4a
Nồỹ TK 157 : 12.000.000 Nồỹ TK 632 : 12.000.000
Coù TK 155 B : 12.000.000 Coù TK 157 : 12.000.000

. Nghióỷp vuỷ 4b

Nồỹ TK 112 : 22.000.000
Coù TK 511 : 20.000.000
Coù TK 3331 : 2.000.000
5/ Nghióỷp vuỷ 5 6/ Nghióỷp vuỷ 6
Nồỹ TK 641 : 4.380.000 Nồỹ TK 642 : 6.070.000
Coù TK 334 : 2.000.000 Coù TK 334 : 3.000.000
Coù TK 338 : 380.000 Coù TK 338 : 570.000

Coù TK 214 : 1.000.000 Coù TK 214 : 2.000.000
Coù TK 153 : 500.000 Coù TK 153 : 300.000
Coù TK 111 : 500.000 Coù TK 111 : 200.000
88
7/ . Nghiãûp vuû 7a 7/ . Nghiãûp vuû 7c

Nåü TK 511 : 60.000.000 Nåü TK 911 : 10.450.000
Coï TK 911 : 60.000.000 Coï TK 641 : 4.380.000
Coï TK 642 : 6.070.000
. Nghiãûp vuû 7b

. Nghiãûp vuû 7d

Nåü TK 911 : 37.000.000 Nåü TK 911 : 12.550.000
Coï TK 632 : 37.000.000 Coï TK 421 : 12.550.000

89
CHỈÅNG 5

SÄØ KÃÚ TOẠN



5.1 SÄØ KÃÚ TOẠN
5.1.1 Khại niãûm
Vãư màût l thuút, säø kãú toạn l sỉû biãøu hiãûn củ thãø ca phỉång phạp ti khon
v ghi kẹp våïi nhỉỵng u cáưu vãư thäng tin kãú toạn nọi chung trong quạ trçnh qun l
ca âån vë. Hay nọi cạch khạc, cå såí âãø xáy dỉûng säø kãú toạn v k thût ghi säø kãú toạn
l phỉång phạp ti khon v ghi kẹp våïi nhỉỵng u cáưu vãư thäng tin kãú toạn nọi chung
trong quạ trçnh qun l ca âån vë.
Trãn thỉûc tãú, säø kãú toạn l nhỉỵng quøn säø hồûc tåì råìi theo khn máùu quy
âënh, cọ liãn hãû chàût ch våïi nhau d
ng âãø ghi chẹp cạc nghiãûp vủ kinh tãú, ti chênh
phạt sinh trãn cå såí säú liãûu ca chỉïng tỉì kãú toạn.
Theo khon 1, âiãưu 25 ca Lût Kãú toạn cọ quy âënh:
“ Säø kãú toạn dng âãø ghi chẹp, hãû thäúng v lỉu giỉỵ ton bäü cạc nghiãûp vủ kinh

tãú, ti chênh â phạt sinh cọ liãn quan âãún âån vë kãú toạn.”
Säø kãú toạn cọ vai tr hãút sỉïc quan trng âäúi våïi cäng tạc kãú toạn v cäng tạc
qun l ca cạc âån vë. Nhåì cọ säø kãú toạn m thäng tin vãư cạc nghiãûp vủ kinh tãú, ti
chênh phạt sinh âỉåüc phn ạnh mäüt cạch âáưy â, chênh xạc theo trçnh tỉû thåìi gian, âëa
âiãøm v näüi dung c
a nghiãûp vủ kinh tãú, ti chênh nhàòm phủc vủ hiãûu qu nháút cho nh
qun l.
Càn cỉï vo säø kãú toạn, cạc nh qun l cọ thãø theo di, nàõm bàõt âỉåüc tçnh hçnh
biãún âäüng vãư ti sn, vãư ngưn hçnh thnh ti sn v tçnh hçnh hoảt âäüng ca âån vë.
Cúi k kãú toạn, dỉûa vo säú liãûu âỉåüc cung cáúp tỉì viãûc kãút xút trãn säø kãú toạn,
kãú toạn s láûp cạc bạo cạo ti chênh, cung cáúp thäng tin vãư kãút qu hoảt âäüng v tçnh
hçnh ti chênh trong k âãún cạc âäúi tỉåüng quan tám.

5.1.2 Näüi dung säø kãú toạn
5.1.2.1. Quy âënh chung
Säø kãú toạn phi ghi r tãn âån vë kãú toạn; tãn säø; ngy, thạng, nàm láûp säø; ngy,
thạng, nàm khọa säø; chỉỵ k ca ngỉåìi láûp säø; kãú toạn trỉåíng v ngỉåìi âải diãûn theo
phạp lût ca âån vë kãú toạn (thỉåìng l th trỉåíng âån vë); säú trang; âọng dáúu giạp lai.

90
5.1.2.2 Näüi dung ch úu ca säø kãú toạn
+ Ngy, thạng, nàm ghi säø;
+ Säú hiãûu v ngy, thạng ca chỉïng tỉì kãú toạn dng lm càn cỉï ghi säø;
+ Tọm tàõt näüi dung nghiãûp vủ kinh tãú, ti chênh phạt sinh;
+ Säú tiãưn ca nghiãûp vủ kinh tãú, ti chênh phạt sinh ghi vo cạc ti khon kãú
toạn;
+ Säú dỉ cúi k, säú tiãưn phạt sinh trong k, säú dỉ cúi k;
5.1.3 Phán loải Säø kãú toạn
Âãø phn ạnh tênh âa dảng, phong phụ ca âäúi tỉåüng kãú toạn v phủc vủ cho
nhỉỵng u cáưu qun l khạc nhau ngỉåìi ta xáy dỉûng khạ nhiãưu loải säø kãú toạn khạc

nhau. Cọ thãø phán loả
i säø kãú toạn theo nhỉỵng tiãu thỉïc sau:
5.1.3.1 Theo hçnh thỉïc bãn ngoi
Theo hçnh thỉïc bãn ngoi säø kãú toạn âỉåüc chia lm hai loải:
- Säø kãú toạn dảng quøn (dảng âọng táûp)
- Säø kãú toạn tåì råìi
a. Säø quøn
L säø m cạc trang säø âỉåüc âọng thnh táûp. Trang âáưu säø ghi tãn âån vë kãú toạn;
tãn säø; ngy, thạng, nàm láûp säø; ngy, thạng, nàm khọa säø; chỉỵ k ca ngỉåìi láûp säø,
niãn âäü kãú toạn v k ghi säø, h tãn ngỉåìi giỉỵ v ghi säø, ngy kãút thục ghi säø hồûc
ngy chuøn giao cho ngỉåìi khạc.
Cạc trang säø âỉåüc âạnh theo säú thỉï tỉû v giỉỵa hai trang säø âỉåüc âọ
ng dáúu ca
âån vë (dáúu giạp lai).
b. Säø tåì råìi
L loải säø âỉåüc thiãút kãú theo tỉìng trang riãng biãût nhau. Âáưu säø cng ghi tãn
âån vë; säú thỉï tỉû tỉìng tåì säø; tãn säø; ngy, thạng sỉí dủng; h tãn ngỉåìi giỉỵ v ghi säø.
Loải säø ny cọ ỉu âiãøm l cå âäüng nhỉng lải cọ nhỉåüc âiãøm l tênh an ton
khäng cao v dãù bë tháút lảc.
5.1.3.2 Theo phỉång phạp ghi chẹp, hãû thäúng hoạ säú liãûu trãn säø
Theo phỉång phạp ghi chẹp, hãû thäúng họa säú liãûu, säø kãú toạn âỉåüc chia thnh säø
Nháût k, säø Cại, säø liãn håüp .
a. Säø Nháût k
Säø Nháût k dng âãø
ghi chẹp cạc nghiãûp vủ kinh tãú, ti chênh phạt sinh trong
tỉìng k kãú toạn, trong mäüt niãn âäü kãú toạn theo trçnh tỉû thåìi gian v theo quan hãû âäúi
ỉïng cạc ti khon ca cạc nghiãûp vủ âọ.

91
Âàûc trỉng cå bn ca säø Nháût k l:

- Âãư cao vãư thåìi gian ca thäng tin;
- Khäng phán loải theo âäúi tỉåüng phn nh trãn säø;
- Khäng phn nh säú dỉ âáưu k, säú dỉ cúi k ca ti khon;
- Chè phn nh säú biãún âäüng tàng, gim ca cạc âäúi tỉåüng ;
- Thäng tin tỉì chỉïng tỉì âỉåüc âỉa vo säø mäüt cạch ngun vẻn, cọ hãû thäúng.
Máùu Säø Nháût k thỉåìng âỉåüc thiãút kãú nhỉ sau:

Âån vë:
SÄØ NHÁÛT K

Âëa chè: Nàm:

Chỉïng tỉì Säú hiãûu ti
khon
Säú tiãưn
Ngy
ghi säø
Säú hiãûu N.thạng
Diãùn gii
Nåü Cọ Nåü Cọ

Ghi chụ





Cäüng

b. Säø Cại

Säø Cại l säø dng âãø ghi cạc nghiãûp vủ kinh tãú, ti chênh phạt sinh trong niãn âäü
kãú toạn theo cạc ti khon kãú toạn sỉí dủng åí âån vë.
Säú liãûu kãú toạn trãn Säø Cại phn nh täøng håüp tçnh hçnh ti sn, ngưn väún, tçnh
hçnh v kãút qu hoảt âäüng ca âån vë.
Âàûc trỉng ca säø cại:
- Säø Cại måí cho tỉìng ti khon trong ton bäü ti khon sỉí dủng åí âån vë.
- Säø Cại ghi chẹp c säú dỉ âáưu k, säú dỉ cúi k v säú biãún âäüng tàng gim ca
âäúi tỉåüng måí säø;
- Thäng tin âỉåüc âỉa vo Säø Cại l thäng tin â âỉåüc phán loải, hãû
thäúng hoạ
theo âäúi tỉåüng måí säø.
92
Máùu säø Cại thỉåìng âỉåüc thiãút kãú nhỉ sau:

Âån vë:
SÄØ CẠI

Âëa chè: Ti khon: Säú hiãûu:

Chỉïng tỉì Säú tiãưn
Ngy
thạng ghi
säø
Säú hiãûu Ngy
thạng

Diãùn gii
Ti khon
âäúi ỉïng
Nåü Cọ

Ghi
chụ
Säú dỉ âáưu k
Säú phạt sinh trong k



Cäüng säú phạt sinh
Säú dỉ cúi k

c. Säø liãn håüp:L säø kãút håüp giỉỵa Nháût k v säø Cại gi tàõt l Nháût k -säø Cại
Nháût k - säø Cại l säø kãú toạn täøng håüp dng âãø phn ạnh táút c cạc nghiãûp vủ
kinh tãú, ti chênh phạt sinh theo trçnh tỉû thåìi gian v hãû thäúng hoạ theo näüi dung kinh tãú
(theo âäúi tỉåüng kãú toạn). Âáy chênh l säø kãút håüp giỉỵa säø Nháût k v säø Cại trong cng
mäüt säø.

5.1.3.3 Theo kãút cáúu bãn trong ca säø
Theo tiãu thỉïc ny, säø kãú toạn âỉåüc chia lm ba loải:
- Säø kãút cáúu hai bãn kiãøu ti khon.
- Säø kãút cáúu nhiãưu cäüt chi tiãút cho mäüt bãn .
- Säø kãút cáúu kiãøu bn cåì.
a. Säø kãút cáúu hai bãn kiãøu ti khon
L loải säø cọ kãút cáúu hai cäüt Nåü, Cọ theo dảng kãút cáúu ti khon. Kiãøu säø ny
âỉåüc thiãút kãú theo hai cạch:
+ Cạch thỉï nháút:
L thiãút kãú âáưy â thäng tin cho säú tiãưn Nåü, säú tiãưn Cọ ca ti khon. Cạch thiãút
kãú ny thỉåìng âỉåüc dng cho viãûc theo di cäng nåü.


93

Máùu säø nhỉ sau:

Nåü Cọ
Chỉïng tỉì Chỉïng tỉì
Säú Ngy
Diãùn
gii
TK âäúi
ỉïng
Säú tiãưn
Säú Ngy
Diãùn
gii
TK âäúi
ỉïng
Säú tiãưn



Cäüng Cäüng

+ Cạch thỉï hai:
L thiãút kãú phäúi håüp hai cäüt Nåü - Cọ thnh mäüt, säø sỉí dủng chung cạc cäüt thäng
tin, cho c säú phạt sinh Nåü v säú phạt sinh Cọ.
Máùu säø nhỉ sau:

Chỉïng tỉì Säú tiãưn
Säú Ngy
Diãùn gii TK âäúi ỉïng
Nåü Cọ

Ghi chụ



Cäüng

b. Säø kãút cáúu nhiãưu cäüt chi tiãút cho mäüt bãn Nåü (hồûc Cọ)
L säø cọ kiãøu kãút cáúu nhiãưu cäüt, trong âọ säú tiãưn phạt sinh ca ti khon hồûc
bãn Nåü hồûc bãn Cọ s âỉåüc chi tiãút båíi nhiãưu cäüt nh. .
Máùu säø cọ dảng nhỉ sau:

Chỉïng tỉì Chi tiãút Nåü (Cọ) TK
Säú Ngy
Diãùn
gii
TK âäúi ỉïng våïi säú
tiãưn Nåü (Cọ)
Säú tiãưn
Nåü (Cọ)
Mủc Mủc Mủc Mủc







c. Säø kãút cáúu kiãøu bn cåì
L säø âỉåüc thiãút kãú theo ngun tàõc cạc ti khon âäúi ỉïng thỉåìng âỉåüc quy tủ åí
mäüt ä bn cåì ca pháưn ghi säú tiãưn. Våïi máùu säø ny, nãúu cạc ti khon ghi Nåü âỉåüc sàõp

xãúp theo dng thç cạc ti khon ghi Cọ âỉåüc sàõp xãúp theo cäüt v ngỉåüc lải.
94
Máùu säø kiãøu bn cåì cọ dảng nhỉ sau:

TK ghi Cọ
TK ghi Nåü
TK TK TK Cäüng cäüt
Ti khon.
Ti khon.


Cäüng dng

5.1.3.4 Theo mỉïc âäü phn ạnh säú liãûu trãn säø
Säø kãú toạn âỉåüc chia lm hai loải l Säø kãú toạn täøng håüp v säø kãú toạn chi tiãút.
a. Säø kãú toạn täøng håüp
L loải säø ghi chẹp cạc säú liãûu kãú toạn täøng quạt vãư mäüt âäúi tỉåüng ti sn,
ngưn väún hồûc mäüt hoảt âäüng no âọ, nhỉ hoảt âäüng thu chi, kãút qa Säø kãú toạn
täøng håüp âỉåüc sỉí dủng cho pháưn hnh kãú toạn täøng håüp, bao gäưm: Säø Nháût k, Säø cại
v cạc säø täøng håüp khạc.
b. Säø kãú toạn chi tiãút
L loải säø d
ng âãø ghi chẹp cạc âäúi tỉåüng kãú toạn cáưn phi theo di chi tiãút theo
u cáưu qun l. Säú liãûu trãn säø kãú toạn chi tiãút cung cáúp cạc thäng tin phủc vủ cho
viãûc qun l tỉìng loải ti sn, ngưn väún, cäng nåü chỉa âỉåüc thãø hiãûn trãn säø kãú toạn
täøng håüp.
5.1.4 Quy âënh vãư qun l v sỉí dủng säø kãú toạn
Âãø âm bo tênh thäúng nháút, sỉû chøn xạc vãư k thût ghi säø cáưn phi tn th
theo nhỉỵng quy âënh ca Lût Kãú toạn vãư viãûc måí säø, ghi säø, sỉía chỉỵa sai sọt, chuøn
säø v khoạ säø .

5.1.4.1 Måí säø kãú toạn
Säø kãú toạ
n âỉåüc måí vo âáưu niãn âäü kãú toạn hồûc ngay sau khi cọ quút âënh
thnh láûp âäúi våïi âån vë måïi thnh láûp.
Säø âỉåüc måí dng trong sút niãn âäü kãú toạn (bàõt âáưu tỉì ngy 01 thạng 01 v kãút
thục vo ngy 31 thạng 12 nàm dỉång lëch).
Âån vë phi måí â cạc loải v säú lỉåüng säø cáưn måí theo näüi dung, kãút cáúu ca
hçnh thỉïc säø âang ạp dủng tải âån vë v phi âàng k våïi cå quan thú, ti chênh.
Cạc säø quøn phi âọng dáúu giạp lai, âạnh säú thỉï tỉû, âàng k säú trang måí säø v
âọng thãm nãúu thiãúu khi sỉí dủng. Cạc säø tåì råìi trỉåïc khi dng phi âỉåüc giạ
m âäúc
doanh nghiãûp k xạc nháûn âọng dáúu v ghi vo säø âàng k sỉí dủng säø tåì råìi.
95
Cáưn kiãøm tra, xem xẹt tênh ph håüp ca cạc säú liãûu kãú toạn nàm trỉåïc khi
chuøn sang nàm nay khi måí säø.
Khi måí säø cáưn tn theo quy âënh chung vãư näüi dung säø kãú toạn ( â trçnh by åí
pháưn trỉåïc)
5.1.4.2 Ghi säø kãú toạn
Âån vë kãú toạn phi càn cỉï vo cạc chỉïng tỉì håüp phạp, håüp lãû âãø ghi säø kãú toạn.
Säø kãú toạn phi ghi këp thåìi, r rng, âáưy â theo cạc näüi dung ca säø. Thäng
tin, säú liãûu ghi vo säø kãú toạn phi chênh xạc, trung thỉûc, âụng våïi chỉïng tỉì kãú toạn.
Viãûc ghi säø kãú toạn phi theo trçnh tỉû thåìi gian phạt sinh ca nghiãûp vủ kinh tãú,
ti chênh. Thäng tin, säú liãûu ghi trãn säø
kãú toạn ca nàm sau phi kãú tiãúp thäng tin, säú
liãûu ghi trãn säø kãú toạn ca nàm trỉåïc liãưn kãư. Säø kãú toạn phi ghi liãn tủc tỉì khi måí säø
âãún khi khọa säø.
Thäng tin, säú liãûu kãú toạn phi âỉåüc ghi bàòng bụt mỉûc; khäng ghi xen thãm vo
phêa trãn hồûc phêa dỉåïi; khäng ghi chäưng lãn nhau; khäng ghi cạch dng; trỉåìng håüp
ghi khäng hãút trang säø phi gảch chẹo pháưn khäng ghi; khi ghi hãút trang phi cäüng säú
liãûu täøng cäüng ca trang v chuøn säú liãûu täøng cäüng sang trang kãú tiãúp.

Säú liãûu dỉång âỉåüc ghi bàòng mỉûc thỉåìng (xanh hồûc âen); säú liãûu ám (âiãưu
chènh gim) âỉåüc ghi bàòng mỉûc â hồûc ghi trong dáúu ngồûc âån ( )
5.1.4.3 Sỉỵa chỉỵa säø kãú toạn
Trong quạ trçnh ghi säø
kãú toạn, cọ thãø xy ra sai sọt, nháưm láùn råi vo nhỉỵng
trỉåìng håüp sau:
- Ghi sai cạc säú liãûu tỉì chỉïng tỉì vo cạc säø (säú liãûu trãn säø låïn hån hồûc nh
hån säú liãûu trãn chỉïng tỉì ).
- B sọt cạc nghiãûp vủ ngoi säø kãú toạn.
- Ghi làûp lải nghiãûp vủ â ghi trãn säø.
- Ghi sai quan hãû âäúi ỉïng ti khon.
Âãø khàõc phủc nhỉỵng sai sọt nãu trãn, kãú toạn sỉí dủng cạc phỉång phạp chỉỵa
säø kãú toạn theo lût Kãú toạn quy âënh.
a. Khi phạt hiãûn säø kãú toạn ghi bàòng tay cọ sai sọt thç khäng âỉåüc táøy xọa lm
máút dáúu vãút thäng tin, säú liãûu ghi sai m phi sỉỵa chỉỵ
a theo mäüt trong ba phỉång phạp
sau:
a1/ Phỉång phạp ci chênh cn gi l phỉång phạp xọa b
Phỉång phạp ny âỉåüc sỉí dủng khi sai sọt âỉåüc phạt hiãûn såïm, chỉa cäüng säø.
Cọ thãø sỉí dủng phỉång phạp ny cho táút c cạc trỉåìng håüp sai sọt.
Cạch tiãún hnh nhỉ sau: gảch mäüt âỉåìng thàóng vo chäù sai v ghi säú hồûc chỉỵ
âụng åí phêa trãn v phi cọ chỉỵ k ca kãú toạn trỉåíng åí bãn cảnh.
96
a2/ Ghi ám
Phỉång phạp ny âỉåüc sỉí dủng khi säú ghi trãn säø låïn hån säú thỉûc trãn chỉïng tỉì
hồûc säú thỉûc kiãøm kã; ghi trng hồûc ghi sai quan hãû âäúi ỉïng ti khon.
Cạch tiãún hnh sỉía chỉỵa nhỉ sau: Ghi ám bàòng mỉûc â hồûc ghi trong ngồûc
âån âäúi våïi säú ghi sai, sau âọ ghi lải säú âụng v phi cọ chỉỵ k ca kãú toạn trỉåíng bãn
cảnh.
a3/ Ghi bäø sung

Phỉång phạp ny âỉåüc sỉí dủng khi b sọt nghiãûp vủ, ghi thiãúu säú liãûu hồûc säú
ghi sai nh hån säú âụng trãn chỉïng tỉì hồûc säú thỉûc tãú kiãøm kã nhỉng khäng sai quan
hãû âäúi ỉïng ti khon. Phỉång phạp ny cọ thãø ạp dủng cho c sau khi cäüng säø hay
trỉå
ïc khi cäüng säø.
Cạch sỉỵa chỉỵa tiãún hnh nhỉ sau:
- Âäúi våïi trỉåìng håüp ghi thiãúu säú liãûu so våïi chỉïng tỉì hồûc säú thỉûc tãú kiãøm kã,
trỉåïc hãút phi láûp chỉïng tỉì bäø sung v ghi thãm säú chãnh lãûch thiãúu cho â bàòng mỉûc
thỉåìng (xanh hồûc âen).
- Âäúi våïi trỉåìng håüp âënh khon sọt, dng mỉûc thỉåìng ghi thãm âënh khon sọt.
* Lỉu :
-Trỉåìng håüp phạt hiãûn säø kãú toạn cọ sai sọt trỉåïc khi bạo cạo ti chênh nàm
âỉåüc näüp cho cå quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn thç phi sỉía chỉỵa trãn säø kãú toạn ca
nàm âọ.
- Trỉåìng håüp phạt hiãûn säø kãú toạn cọ sai sọt sau khi bạo cạ
o ti chênh nàm âỉåüc
näüp cho cå quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn thç phi sỉía chỉỵa trãn säø kãú toạn ca nàm â
phạt hiãûn sai sọt v ghi chụ vo dng cúi ca säø kãú toạn nàm cọ sai sọt.
b. Khi phạt hiãûn säø kãú toạn ghi bàòng mạy vi tênh cọ sai sọt viãûc sỉía chỉỵa tiãún
hnh nhỉ sau:
b1/ Nãúu sai sọt âỉåüc phạt hiãûn trỉåïc khi bạo cạo ti chênh nàm âỉåüc näüp cho cå
quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn thç phi sỉía chỉỵa trỉûc tiãúp vo säø kãú toạn ca nàm âọ
trãn mạy vi tênh;
b2/ Nãúu sai sọt âỉåüc phạt hiãûn sau khi bạo cạo ti chênh nàm âỉåüc näüp cho cå
quan Nh nỉåïc cọ tháøm quưn thç phi sỉía chỉỵa trỉû
c tiãúp vo säø kãú toạn ca nàm â
phạt hiãûn sai sọt trãn mạy tênh v cáưn ghi chụ vo dng cúi ca säø kãú toạn nàm cọ sai
sọt.
Lỉu : Trong trỉåìng håüp sỉỵa chỉïa säø kãú toạn ghi bàòng mạy vi tênh chè cọ thãø ạp
dủng phỉång phạp ghi ám v phỉång phạp ghi bäø sung.

97
c. Mäüt säú vê dủ minh ha
Vê dủ 1: Mua mäüt lä hng hoạ nháûp kho chỉa thanh toạn tiãưn cho cäng ty A.
Chỉïng tỉì nháûp kho â ghi giạ thỉûc tãú hng hoạ: 243.000 âäưng. Kãú toạn â ghi säø:
234.000 âäưng.
Säú ghi thiãúu l: 243.000 - 234.000 = 9.000 (âäưng)
Phỉång phạp chỉỵa säø nhỉ sau:






Vê dủ 2: Mua ngun váût liãûu nháûp kho chỉa tr tiãưn cho cäng ty B. Chỉïng tỉì
ghi giạ thỉûc tãú ngun váût liãûu: 1.250.000 âäưng. Kãú toạn â ghi säø: 1.520.000 âäưng.
Säú tiãưn ghi thỉìa l: 1.520.000 - 1.250.000 = 270.000 (âäưng)
Phỉång phạp chỉỵa säø nhỉ sau:







Vê dủ 3: Mua ti sn cäú âënh trë giạ 200.000.000 âäưng, thanh toạn bàòng väún vay di
hả
n. Kãú toạn cäng ty ghi trãn säø kãú toạn:
Nåü TK Ti sn cäú âënh hỉỵu hçnh (211) : 200.000.000
Cọ TK Vay ngàõn hản (311) : 200.000.000
Trỉåìng håüp ny âënh khon sai thay vç ghi vo Cọ ti khon 341, kãú toạn lải

ghi vo Cọ ti khon 311

Lỉu ràòng: Våïi trỉåìng håüp ghi sai quan hãû âäúi ỉïng ti khon, viãûc sỉía chỉỵa
âỉåüc thỉûc hiãûn bàòng cạch ghi säú ám (ghi bàòng mỉûc â hay ghi trong ngồûc âån) âãø xoạ
âënh khon sai. Sau âọ ghi lải âënh khon âụng bàòng mỉûc thỉåìng.
Váûy khi phạt hiãûn sai, kãú toạn phi chỉỵa lải nhỉ sau:
(2) Ghi bäø sung
(1) Ghi sai
Hng hoạ Phi tr ngỉåìi bạn (cäng ty A)
234.000 234.000
9.0009.000

( 2) Ghi säú ám
(1) Ghi sai
N
gun liãûu, váût liãûu Phi tr ngỉåìi bạn (cäng ty B)
1.520.000 1.520.000
(270.000)
(270.000)
98
- Ghi ám (bàòng mỉûc â hồûc ghi trong ngồûc)
Nåü TK Ti sn cäú âënh hỉỵu hçnh (211) : (200.000.000)
Cọ TK Vay ngàõn hản (311) : (200.000.000)
- Ghi lải âënh khon âụng:
Nåü TK Ti sn cäú âënh hỉỵu hçnh (211) : 200.000.000
Cọ TK Vay di hản (341) : 200.000.000
5.1.4.4 K thût khoạ säø
Âån vë kãú toạn phi khọa säø kãú toạn vo cúi k kãú toạn trỉåïc khi láûp bạo cạo
ti chênh v cạc trỉåìng håüp khọa säø khạc theo quy âënh ca phạp lût nhỉ: kiãøm kã ti
sn âënh k, âäüt xút theo u cáưu thanh tra, kiãøm tra; âạnh giạ ti sn trỉåïc khi tham

gia liãn doanh - liãn kãút hồûc trỉåïc khi gii thãø, phạ sn
Âäúi våïi säø kãú toạn ghi bàòng mạy vi tênh, sau khi khọa säø phi in ra giáúy v
âọng
thnh quøn riãng cho tỉìng k kãú toạn nàm.
Vê dủ: Vo ngy 31/12/NN, trãn Säø Cại ti khon hng hoạ ca âån vë cọ cạc säú
liãûu nhỉ sau:
- Säú dỉ âáưu k: 9.000.000 â.
- Cäüng säú phạt sinh tỉì âáưu k âãún 31/12/NN
Bãn Nåü : 36.000.000â
Bãn Cọ: 37.500.000â

Säú liãûu trãn âỉåüc thãø hiãûn trãn Säø Cại ti khon Hng hoạ khi khoạ säø vo ngy
31/12/NN nhỉ sau:
+ Tênh säú dỉ cúi k ca ti khon











Cäüng SPS 37.500.000
SDCK 7.500.000
SDÂK: 9.000.000
SPS: -
-

N
åü TK Hng hoạ Cọ
Cäüng SPS 36.000.000