KỸ THUẬT TRỒNG DƯA LEO docx

KỸ THUẬT TRỒNG DƯA LEO

Cây dưa leo có tên khoa hoc là Cucumis sativus L., là một loại
rau ăn quả thương mại quan trọng, là thực phẩm thông dụng và
được trồng phổ biến ở nước ta cũng như trên thế giới. Ở Việt
Nam dưa leo được trồng từ Bắc tới Nam. 1. Thời vụ Ở các tỉnh
phía nam, dưa leo có thể trồng được quanh năm, nhưng trồng
tốt nhất là vụ đông xuân (từ tháng 11 đến tháng 2, tháng 3 năm
sau) và vụ hè thu (từ tháng 5 đến tháng 7, tháng 8).
[]
2. Giống
Hiện nay, ngoài các giống địa phương, còn có một số giống lai F1
năng suất cao như: Mummy 331, Mỹ trắng 3252, dưa leo 179, TN
883, dưa leo 702, dưa leo Caesar 17. Tùy theo cách trồng mà có thể
chuẩn bị khoảng 50 – 80 gram hoạt giống cho một 1000 m
2
. Ngâm
hạt giống trong nước nước ấm (2 sôi 3 lạnh) trong 1 giờ. Rồi vớt hạt
ra để ráo nước và dùng khăn ẩm bọc lại, ủ cho đến khi nứt nanh
(khoảng 24 giờ) thì đem gieo. Có thể gieo trực tiếp ra ruộng hay gieo
vào khay xốp rồi sau đó 7 ngày mới đem cây con ra ruộng trồng.
Nếu gieo cây con vào khay thì làm như sau:
* Môi trường gieo cây con: phân hữu cơ, xơ dừa và cát với tỉ lệ 3:2:1
+ 2 kg HVP Organic/1 m
3
giá thể.
* Gieo và cách chăm sóc cây con: sau khi ủ nứt nanh, hạt được gieo
vào bầu đất chứa môi trường gieo, sau đó tưới ẩm khay. Khay ươm
cây con được đặt trong nhà ươm có máy che mưa, tưới ẩm ngày 2
lần, 7 ngày sau khi gieo thì trồng cây con ra ruộng.
* Chuẩn bị đưa cây con ra trồng: tưới bằng vòi phun cho cây ướt đều

trước khi đem trồng.

3. Chuẩn bị đất trồng và mật độ trồng
Dưa leo có thể trồng được trên nhiều loại đất, nhưng tốt nhất là đất
cát pha, đất thịt nhẹ, tơi xốp và có độ màu mỡ cao. Sau khi trồng một
vài vụ nên luân canh với cây lúa nước hoặc một số cây trồng khác họ
bầu bí khác như hành, ngò, rau cải…(không luân canh với những
cây thuộc họ bầu bí) để hạn chế sâu bệnh.
+ Ở vụ Đông xuân (mùa khô) lên liếp rộng khoảng 1 - 1,2 m, cao 20
– 25 cm, chừa mương rộng khoảng 50 – 70 cm để chứa nước tưới.
Mỗi liếp trồng hai hàng cách nhau 40 – 50 cm, mỗi hốc cách nhau
khoảng 20 – 25 cm, mỗi hốc gieo 1 – 2 hạt, nên gieo thêm một số hạt
vào bầu đất để trồng dặm.
+ Ở vụ hè thu (mùa mưa) phải lên liếp cao hơn (khoảng 25 – 30 cm),
liếp rộng khoảng 60 – 70 cm, mương rộng khoảng 50 - 70 cm và
phải có hệ thống thoát nước tốt. Mỗi liếp trồng 1 hàng, các hốc cách
nhau 25 – 30 cm, gieo mỗi hốc 1 – 2 hạt.
Trước khi trồng khoảng 7 – 10 ngày, nên bón lót vôi bột, phân
chuồng hoai mục, super lân, phân hữu cơ sinh học HVP 401B, HVP
Organic, DAP và Kali (rãi đều trên mặt liếp trồng), sau đó xới lại để
trộn vôi, phân vào đất nhằm làm tăng pH đất thích hợp cho cây dưa
leo đồng thời cung cấp dinh dưỡng cho cây thời kỳ đầu. Sau đó tiến
hành phủ bạt nilon, đục lỗ trồng.
4. Làm giàn
Có thể làm giàn trước hoặc ngay sau khi trồng hoặc khi cây có tua
cuốn. Cắm chà bằng chà tre hay có thể làm gàn bằng lưới nilon, chà
cao 2 – 2,5 m, cắm theo hình chữ A.
5. Chăm sóc
Khi cây mọc khỏi mặt đất, trồng dặm những cây bị chết, thường
xuyên vắt ngọn 3 – 4 ngày 1 lần giúp cây bò lên giàn tốt, thăm đồng

thường xuyên kiệp thời phát hiện sâu bệnh hại để phòng trừ. Ở giai
đoạn từ sau khi trồng đên 30 ngày sau trồng khi phát hiện cây bị
virus phải nhổ bỏ ngay để tránh lây lang.
6. Bón phân:
Lượng phân: Mỗi 1000 m
2
bón khoảng 1 - 1,5 tấn phân chuồng mục
+ 100 kg vôi + 50 kg phân hữu cơ sinh học HVP 401B + 2 kg HVP
Organic + 20 - 30 kg Urea + 20 - 25 kg Kali + 30 – 40 kg Super lân
+ 30 – 35 kg DAP + 20 – 25 kg NPK (20 – 20 – 15) .
Cách bón:
+ Bón lót trước khi trồng: Bón lót toàn bộ vôi, phân chuồng, super
lân, phân hữu cơ sinh học HVP 401B, HVP Organic + 5 – 6 kg
DAP + 3 kg Basudin 10H. Bón rãi theo hàng hay rãi đều trên mặt
liếp rồi sau đó xới đất lấp phân lại.
+ Bón thúc lần 1: bón vào lúc cây có 4 – 5 lá, sắp có tua cuống với
lượng 17 – 20 kg DAP + 10 -15 kg Urea + 10kg Kali. (đục lỗ các
gốc khoảng 15 cm bỏ phân lấp đất lại sau dó tưới nước hay pha
loãng lượng phân trên vào nước để tưới. Chú ý: sau khi tưới phân
xong nên tưới nước lại để tránh phân làm cháy rễ cây).
+ Bón thúc lần 2: khi cây sắp ra hoa đầu tiên 15 – 20 kg DAP + 15
kg Kali + 10 – 15 kg Urea
+ Trong thời gian thu hoạch, cứ sau 2 – 3 đợt hái trái pha loãng phân
NPK (20-20-15) tưới bổ sung một lần (mỗi lần pha khoảng 5 – 7 kg
NPK (20-20-15), chú ý pha loãng để tránh làm hư rễ cây. Nhằm
cung cấp dinh dưỡng kiệp thời cây cho cây nhiều trái hơn giảm số
quả bị đèo.
Phân bón lá: Sử dụng các loại phân bón lá để cung cấp kịp thời và
hiệu quả nguồn vi lượng phù hợp với từng giai đoạn phát triển của
cây. Có thể sử dụng các sản phẩm phân bón lá theo quy trình sau:

- Khi cây có 3 – 4 lá thật phun HVP 401.N Bầu – Bí – Dưa – Cà -
Ớt, 7 ngày phun lập lại 1 lần giúp cây phát triển tốt thân, lá và rễ,
đến trước khi cây bắt đầu ra hoa rộ thì ngưng phun.
- Khi thấy cây chuẩn bị ra hoa rộ phun HVP Auxin Organic 1 lần
giúp cây ra nhiều hoa, đậu nhiều trái. Khi cây bắt đầu ra hoa và đậu
trái rộ phun HVP Giàu Canxi + Giàu Bo + Giàu Lân + Giàu
Manhê để cung cấp kiệp thời dinh dưỡng cho cây và tăng đậu trái.
Sau đó tiếp tục sử dụng HVP 401.N Bầu – Bí – Dưa – Cà - Ớt
phun, 7 ngày phun lập lại 1 lần để giúp trái to màu sắc đẹp.
7. Thành phần sâu bệnh hại trên cây dưa leo và cách phòng trừ
a) Sâu hại
* Sâu xám, dế: Thường xuất hiện lúc cây con, cắn ngang thân làm
chết cây, dùng Basudin 10H rãi vào đất (cùng với lúc làm đất
khoảng 3kg/1000 m
2
).
* Sâu vẽ bùa: Thường xuất hiện và gây hại trong suốt vụ, làm hư hại
bộ lá, diệt trừ bằng các loại thuốc như Vertimex, Sherpa, Polytrin,
Trigard
* Bọ trĩ: thường trập trung ở các đọt non để chích hút nhựa cây, làm
dưa chùn ngọn không phát triển được và tác nhân lây lang bệnh do
virus, diệt trừ bằng các loại thuốc như: Confidor, Regent, Polytrin,
Selecron.
* Sâu xanh ăn lá: Thường cắn phá lá và vỏ trái làm lá bị hư hại, vỏ
trái bị sẹo, diệt trừ bằng các loại thuốc như: Polytrin, Karate, Sherpa
b) Bệnh hại
Bảng 1: Thành phần bệnh hại trên cây dưa leo
Tên khoa học tác nhân gây
bệnh
Tên tiếng

Việt
Bộ phận bị

hại chính
Mức độ
phổ biến

Fungi Bệnh do nấm
Botritis cinerea Mốc xám Lá, quả +
Choanephora cucurbitarum Thối đọt Đọt, quả + +
Cladosporrium cucumerium Mốc trắng Lá + +
Colletotrichum lagenarium Thán thư Lá + + +
Erysiphe cichoracearum Phấn trắng Lá + + +
Fusarium oxysporium Héo vàng Thân + +
Hypochnus centrifugus Mốc trắng Thân +
Mycosphaerelle citrullina Héo dây Thân +
Phytophthora melonis Cháy lá Lá + +
Pseudoperonospora
cubensis
Sương mai Lá + + +
Rhizoctonia solani Chết cây con Thân + +
Sphaerotheca fuliginea Đốm trắng Lá + +
Bacterium Bệnh do vi
khuẩn

Pseudomonas solanacearum Héo xanh Toàn cây +
Xanthomonas lachrymans Đốm lá Lá + +
Bệnh do virus

Virus

Hoa lá Lá + +
Nematoda Bệnh do
tuyến trùng

Meloidogyne incognita Bướu rễ Rễ +
Ghi chú: +: ít gập, ++: phổ biến, +++: rất phổ biến
(Phạm Văn Biên và ctv, 2003)
* Bệnh virus: trong giai đoạn 10 – 30 NST thường xuyên kiểm tra
đồng ruộng để nhổ bỏ triệt để cây nhiễm bệnh và phòng trừ nhóm
con trùng chích hút (bọ trĩ, bọ phấn trắng, rầy mềm).
* Đối với các bệnh do nấm gây ra như: bệnh sương mai, bệnh thán
thư, bệnh phấn trắng, bệnh héo vàng …, thực hiện theo quy trình
phòng trừ bệnh như sau:
- 12 – 15 ngày sau trồng phun Amictar 250SC (10 ml/bình 16 lít
nước phun 2 bình/1000 m
2
).
- 19 – 22 ngày sau trồng phun Ridomil Gold 68WG (40g/bình 16 lít
nước phun 3 bình/1000 m
2
).
- 30 – 35 ngày sau trồng phun Aliette 800WG (30g/bình 16 lít nước
phun 4 bình/1000 m
2
).
8. Thu hoạch
Sau khi gieo khoảng 30 – 40 ngày tùy theo giống và chăm sóc thì
dưa cho thu hái trái. Những trái lớn, da láng bóng, rụng hết gai là có
thể thu hái được, không nên để trái lớn quá mới hái như vậy sẽ ăn

không ngon và ảnh hưởng đến các đợt thu trái sau. Khoảng 1 - 2
ngày thu hái một lần tùy theo đợt ra trái rộ. Nếu biết cách chăm sóc
tốt một vụ có thể cho thu từ 20 – 30 đợt trái.