Đề tài: Một số giải pháp thúc đẩy đầu t
phát giả phá thú đẩy đầu phá triển cơ sở
hạ tầng giao thông nông Việt Nam từ nay
đến năm 2010
M
M
M
Mộ
ộ
ộ
ột
t
t
ts
s
s
số
ố
ố
ốgi
gi
gi
giả
ả
ả
ải
i
i
iph
ph
ph
phá
á
á
áp
p
p
pth
th
th
thú
ú
ú
úc
c
c
cđẩ
đẩ
đẩ
đẩy
y
y
yđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
t
tri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
nc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ng
th
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
nVi
Vi
Vi
Việ
ệ
ệ
ệt
t
t
tNam
Nam
Nam
Namt
t
t
từ
ừ
ừ
ừnay
nay
nay
nayđế
đế
đế
đến
n
n
nn
n
n
nă
ă
ă
ăm
m
m
m2010
2010
2010
2010
CH
CH
CH
CHƠ
Ơ
Ơ
ƠNG
NG
NG
NGI
I
I
I
C
C
C
CƠ
Ơ
Ơ
ƠS
S
S
SỞ
Ở
Ở
ỞL
L
L
LÍ
Í
Í
ÍLU
LU
LU
LUẬ
Ậ
Ậ
ẬN
N
N
NV
V
V
VỀ
Ề
Ề
ỀĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TV
V
V
VÀ
À
À
ÀC
C
C
CƠ
Ơ
Ơ
ƠS
S
S
SỞ
Ở
Ở
ỞH
H
H
HẠ
Ạ
Ạ
ẠT
T
T
TẦ
Ầ
Ầ
ẦNG
NG
NG
NG
GIAO
GIAO
GIAO
GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGN
N
N
NÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔN
N
N
N
I
I
I
I.
.
.
.C
C
C
Cở
ở
ở
ởs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
n
1.
C
C
C
Cá
á
á
ác
c
c
ckh
kh
kh
khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ
ệ
ệ
ệm
m
m
mc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơb
b
b
bả
ả
ả
ản
n
n
nv
v
v
về
ề
ề
ềc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
ng
1.1.Cơsởhạtầng
Thuậtngữcơsởhạtầngđợcsửdụnglầnđầutiêntrongl
ĩ
nhvựcquânsự.Sauchiến
tranhthếgiới
l
ầnthứhainóđợcsửdụngrộngrãitrongcáclĩnhvựckhácnhaunh:giao
thông,kiếntrúc,xâydựng…Đó
l
ànhữngcơsởvậtchấtkỹthuậtđợchìnhthànhtheomột
“kếtcấu”nhấtđịnhvàđóngvaitrò“nềntảng”chocáchoạtđộngdiễnratrongđó.Vớiý
ngh
ĩ
ađóthuậtngữ“cơsởhạtầng”đợcmởrộngracảcácl
ĩ
nhvựchoạtđộngcótínhchất
xãhộiđểchỉcáccơsởtrờnghọc,bệnhviện,rạphát,vănhoá phụcvụchocáchoạtđộng
giáodục,ytế,vănhoá…
Nhvậy,cơsởhạtầnglàtổngthểcácđ
i
ềukiệncơsởvậtchất,kỹthuậtvàkiếntrúc
đóngvaitrònềntảngcơbảnchocáchoạtđộngkinhtế,xãhộiđợcdiễnramộtcáchbình
thờng.
Hệthốngcơsởhạtầngbaogồm:cơsởhạtầngkinhtếvàcơsởhạtầngkỹthuật
+Cơsởhạtầngkinhtếlànhữngcôngtr
ì
nhphụcvụsảnxuấtnhbếncảng,điện,giao
thông,sânbay…
+Cơsởhạtầngxãhộilàtoànbộcáccơsởthiếtbịvàcôngtrìnhphụcvụchohoạt
độngvănhóa,nângcaodântrí,vănhoátinhthầncủadâncnhtrờnghọc,trạmxá,bệnh
viện,côngviên,cácnơ
i
vuichơigiả
i
trí…
1.2.Cơsởhạtầngnôngthôn
Cơsởhạtầngnôngthônlàmộtbộphậncủatổngthểcơsởhạtầngvậtchất-kỹthuật
nềnkinhtếquốcdân.Đólànhữnghệthốngthiếtb
ị
vàcôngtrìnhvậtchất-kỹthuậtđợc
tạolậpphânbố,pháttriểntrongcácvùngnôngthônvàrongcáchệthốngsảnxuấtnông
nghiệp,tạothànhcơsở,điềukiệnchungchopháttriểnkinhtế,xãhộiởkhuvựcnàyvà
tronglĩnhvựcnôngnghiệp.
Nộ
i
dungtổngquátcủacơsởhạtầngnôngthôncóthểbaogồmnhữnghệthốngcấu
trúc,thiếtbịvàcôngtr
ì
nhchủyếusau:
+Hệthốngvàcáccôngtrìnhthuỷ
l
ợi,thuỷnông,phòngchốngthiêntai,bảovệvà
cảitạođấtđai,tà
i
nguyên,môitrờngtrongnôngnghiệpnôngthônnh:đêđiều,kèđập,cầu
cốngvàkênhmơngthuỷlợi,cáctrạmbơm…
+Cáchệthốngvàcôngtrìnhgiaothôngvậntảitrongnôngthôn:cầucống,đờngxá,
khotầngbếnbãiphụcvụtrựctiếpchoviệcvậnchuyểnhànghoá,giaoluđilạicủadânc.
+Mạnglớ
i
vàthiếtbịphânphối,cungcấpđ
i
ện,mạnglớithôngtinliên
l
ạc…
+Nhữngcôngtrìnhxửlý,khaithácvàcungcấpnớcsạchsinhhoạtchodâncnông
thôn.
+Mạng
l
ớ
i
vàcơsởthơngnghiệp,dịchvụcungứngvâtt,nguyênvậtliệu,…màchủ
yếulànhữngcôngtrìnhchợbúavàtụđiểmgiaolubuônbán.
+Cơsởnghiêncứukhoahọc,thựchiệnvàchuyểngiaocôngnghệkỹthuật;trạmtrạ
i
sảnxuấtvàcungứnggiaogiốngvậtnuôicâytrồng.
Nộ
i
dungcủacơsởhạtầngtrongnôngthôncũngnhsựphânbố,cấutrúctrìnhđộ
pháttriểncủanócósựkhácbiệtđángkểgiữacáckhuvực,quốcgiacũngnhgiữacácđịa
phơng,vùnglãnhthổcủađấtnớc.Tạicácnớcpháttriển,cơsởhạtầngnôngthôncònbao
gồmcảcáchệthống,côngtr
ì
nhcungcấpgas,kh
í
đốt,xửlývàlàmsạchnguồnnớctớ
i
tiêunôngnghiệp,cungcấpchonôngdânnghiệpvụkhuyếnnông.
1.3.Cơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn
Cơsởhạtầnggiaothôngnôngthônlàmộtbộphậncủacơsởhạtầngnôngnghiệp,
baogồmcơsởhạtầngđờngsông,đờngmòn,đờngđấtphụcvụsựđi
l
ạ
i
trongnộ
i
bộnông
thôn,nhằmpháttriểnsảnxuấtvàphụcvụgiaolukinhtế,vănhoáxãhộ
i
củacác
l
àngxã,
thônxóm.Hệthốngnàynhằmbảobảmchocácphuơngtiệncơgiớ
i
loạitrung,nhẹvàxe
thôsơqualại.
Trongquátrìnhnghiêncứucơsởhạtầnggiaothôngnôngthôncầnphânbiệtrõvới
hệthốnggiaothôngnôngthôn
Hệthốnggiaothôngnôngthônbaogồm:cơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn,phơng
tiệnvậntảivàngờ
i
sửdụng.Nhvậy,cơsởhạtầnggiaothôngnôngthônchỉlàmộtbộ
phậncủahệthốnggiaothôngnôngthôn.Giaothôngnôngthônkhôngch
ỉl
àsựdichuyển
củangờidânnôngthônvàhànghoácủahọ,màcònlàcácphơngtiệnđểcungcấpđầuvào
sảnxuấtvàcácd
ị
chvụhỗtrợchokhuvựnôngthôncủacácthànhphầnkinhtếquốc
doanhvàtnhân.Đố
i
tợnghởng
l
ợiíchtrựctiếpcủahệthốnggiaothôngnôngthônsaukhi
xâydựngmới,nângcấplàngờidânnôngthôn,baogồmcácnhómngờ
i
cónhucầuvàu
tiênđi
l
ạ
i
khácnhaunhnôngdân,doanhnhân,ngờikhôngcóruộngđất,cánbộcôngnhân
viêncủacácđơnvịphụcvụcôngcộng
l
àmviệcởnôngthôn…
*Hệthốngcơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn
Cơsởhạtầnggiaothôngnôngthônbaogồm:
+Mạng
l
ớ
i
đònggiaothôngnôngthôn:đờnghuyện,đờngxãvàđờngthônxóm,cầu
cống,phàtrêntuyến
+Đờngsôngvàcáccôngtrìnhtrênbờ
+Cáccơsởhạtầnggiaothôngởmứcđộthấp(cáctuyếnđờngmòn,đờngđấtvàcác
cầucốngkhôngchoxecơgiớ
i
đilạimàchỉchophépnguờiđibộ,xeđạp,xemáy.vvđi
lại).Cácđờngmònvàđờngnhỏchongờiđibộ,xeđạp,xethồ,xesúcvậtkéo,xemáyvà
đô
i
khichoxe
l
ớnhơn,cótốcđộthấpđilạ
i
làmộtphầnmạnglớigiaothông,giữvaitrò
quantrọngtrongviệcvậnchuyểnhànghoáđi
l
ạicủangờidân.
2.
2.
2.
2.Đặ
Đặ
Đặ
Đặc
c
c
cđ
đ
đ
đi
i
i
iể
ể
ể
ểm
m
m
mc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
ac
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
n
Cơsởhạtầnggiaothôngnôngthôngắnliềnvớ
i
mọihệthốngkinhtế,xãhội.Cơsở
hạtầnggiaothôngnôngthônlànhântốthúcđẩypháttriểnkinhtế–xãhội,vừaphục
thuộcvàotr
ì
nhđộpháttriểnkinhtế,xãhộicủanôngthôn.
Sovớicáchệthốngkinhtế,xãhộ
i
khác,cơsởhạtầnggiaothôngnôngthôncó
nhữngđặcđ
i
ểmsau:
2.1.Tínhhệthống,đồngbộ
Cơsởhạtầnggiaothôngnôngthônlàmộthệthốngcấutrúcphứctạpphânbốtrên
toàn
l
ãnhthổ,trongđócónhữngbộphậncómứcđộvàphạmviảnhhởngcaothấpkhác
nhautớ
i
sựpháttriểnkinhtế-xãhộ
i
củatoànbộnôngthôn,củavùngvàcủalàng,xã.
Tuyvậy,cácbộphậnnàycómố
i
liênhệgắnkếtvớinhautrongquátrìnhhoạtđộng,khai
thácvàsửdụng.
Dovậy,việcquyhoạchtổngthểpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn,phối
hợpkếthợpgh
ĩ
acácbộphậntrongmộthệthốngđồngbộ,sẽgiảmtốiđachiphívàtăng
tốiđacôngdụngcủacáccơsởhạtầnggiaothôngnôngthôncảtrongxâydựngcũngnh
trongquátrìnhvậnhành,sửdụng.
Tínhchấtđồngbộ,hợp
l
ýtrongviệcphối,kếthợpcácyếutốhạtầnggiaothông
khôngch
ỉ
cóýnghĩavềkinhtế,màcòncóýnghĩavềxãhộivànhânvăn.Cáccôngtr
ì
nh
giaothôngthờnglàcáccôngtrìnhlớn,chiếmchỗtrongkhônggian.Tínhhợp
l
ýcủacác
côngtrìnhnàyđemlạisựthayđổi
l
ớntrongcảnhquanvàcótácđộngtíchcựcđếncác
sinhhoạtcủadânctrongđịabàn.
2.2.Tínhđịnhhớng
Đặctrngnàyxuấtpháttừnhiềukhíacạnhkhácnhaucủav
ị
tríhệthốnggiaothông
nôngthôn:Đầutcao,thờ
i
giansửdụnglâudài,mởđờngchocáchoạtđộngkinhtế,xãhộ
i
pháttriển…
Đặcđiểmnàyđòihỏitrongpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthônphả
i
chú
trọngnhữngvấnđềchủyếu:
-Cơsởhạtầnggiaothôngcủatoànbộnôngthôn,củavùnghaycủa
l
àng,xãcầnđợc
hìnhthànhvàpháttriểntrớcmộtbớcvàphùhợpvớ
i
cáchoạtđộngkinhtế,xãhội.Dựa
trêncácquyhoạchpháttriểnkinhtế–xãhộiđểquyếtđịnhviệcxâydựngcơsởhạtầng
giaothôngnôngthôn.Đến
l
ợtmình,sựpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngvềquymô,
chấtlợng
l
ạ
i
thểhiệnđịnhhớngpháttriểnkinhtế,xãhộ
i
vàtạotiềnđềvậtchấtchotiến
trìnhpháttriểnkinhtế–xãhội.
Thựchiệntốtchiếnlợcutiêntrongpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngcủatoànbộ
nôngthôn,toànvùng,từngđịaphơngtrongmỗ
i
giaiđoạnpháttriểnsẽvừaquántriệttốt
đặcđiểmvềtínhtiênphongđịnhhớng,vừagiảmnhẹnhucầuhuyđộngvốnđầutdochỉ
tậptrungvàonhữngcôngtrìnhutiên.
2.3.Tínhđịaphơng,tínhvùngvàkhuvực
Việcxâydựngvàpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngởnôngthônphụthuộcvào
nhiềuyếutốnhđịalý,địahình,trìnhđộpháttriển…Dođịabànnôngthônrộng,dânc
phânbốkhôngđềuvàđiềukiệnsảnxuấtnôngnghiệpvừađadạng,phứctạplạivừakhác
biệtlớngiữacácđịaphơng,cácvùngsinhthái.
Vìthế,hệthốngcơsởhạtầnggiaothôngnôngthônmangtínhvùngvàđịaphơngrõ
nét.Điềunàythểhiệncảtrongquátrìnhtạo
l
ập,xâydựngcũngnhtrongtổchứcquảnlý,
sửdụngchúng.
Yêucầunàyđặtratrongviệcxácđịnhphânbốhệthốnggiaothôngnôngthôn,thiết
kế,đầutvàsửdụngnguyênvậtliệu,vừađặttronghệthốngchungcủaquốcgia,vừaphải
phùhợpvớiđặcđ
i
ểm,điềukiệntừngđịaphơng,từngvùnglãnhthổ.
2.4.Tínhxãhộivàtínhcôngcộngcao
Tínhxãhộivàcôngcộngcaocủacáccôngtrìnhgiaothôngởnôngthônthểhiện
trongxâydựngvàtrongsửdụng
Trongsửdụng,hầuhếtcáccôngttrìnhđềuđợcsửdụngnhằmphụcvụviệcđ
il
ại,
buônbángiaolucủatấtcảngờidân,tấtcảcáccơsởkinhtế,dịchvụ.
Trongxâydựng,mỗiloạ
i
côngtrìnhkhácnhaucónhữngnguồnvốnkhácnhautừtất
cảcácthànhphần,cácchủthểttrongnềnkinhtếquốcdân.Đểviệcxâydựng,quản
l
ý,sử
dụngcáchềthốngđờngnôngthôncókếtquảcầnluý:
+Đảmbảohàihoàgiữanghĩavụtrongxâydựngvàquyềnlợitrongsửdụngđốivới
cáctuyếnđờngcụthể.Nguyêntắccơbản
l
àgắnquyềnlợivànghĩavụ.
+Thựchiệntốtviệcphâncấptrongxâydựngvàquảnlýsửdụngcôngtr
ì
nhcho
từngcấpchínhquyền,từngđốitợngcụthểđểkhuyếnkh
í
chviệcpháttriểnvàsửdụngcó
hiệuquảcơsởhạtầng.
II.
II.
II.
II.Vai
Vai
Vai
Vaitr
tr
tr
trò
ò
ò
òc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
ađầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
n
1-
1-
1-
1-Kh
Kh
Kh
Khá
á
á
ái
i
i
ini
ni
ni
niệ
ệ
ệ
ệm
m
m
mv
v
v
và
à
à
àph
ph
ph
phâ
â
â
ân
n
n
nlo
lo
lo
loạ
ạ
ạ
ại
i
i
iđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
t
1.1.Đầut
Tronglĩnhvựcsảnxuấtkinhdoanhvàpháttriểnkinhtế–xãhộ
i
nó
i
chungvàphát
triểngiaothôngnôngthônnó
i
riêng,cáchoạtđộngkinhtếbaogiờcũnggắnliềnvớiviệc
huyđộngvàsửdụngcácnguồn
l
ựcnhằmđem
l
ạ
i
nhữnglợi
í
chkinhtế–xãhộinhấtđịnh.
Cáchoạtđộngđógọi
l
àhoạtđộngđầut.
Đầut(hayhoạtđộngđầut)theonghĩarộngnóichunglàsựhisinhcácnguồnlựcở
hiệntạidểtiếnhànhcáchoạtđộngnàođónhằmđem
l
ạ
i
chongờiđầutcáckếtquảnhất
địnhtrongtơnglailớnhơncácnguồnlựcđãbỏra.Cáchoạtđộngnó
i
trênđợctiếnhành
trongmộtvùngkhônggianvàtạ
i
khoảngthờigiannhấtđịnh.
Nguồnlựcbỏracóthểlàtiền,tàinguyênthiênnhiên,sứclaođộng,tà
i
sảnvậtchất
khác.Trongcáchoạtđộngkinhtếnguồntàilực(tiềnvốn)luôncóvaitròrấtquantrọng.
Quátr
ì
nhsửdụngtiềnvốntrongđầutnóichung
l
àqúatr
ì
nhchuyểnhoávốnbằngtiền
thànhvốnhiệnvật(máymóc,thiếtbị,đấtđai…)hoặcvốndớ
i
dạnghìnhthứctà
i
sảnvô
hình(laođộngchuyênmôncao,côngnghệvàb
í
quyếtcôngnghệ,quyềnsởhữucông
nghiệp…)đểtạorahoặcduytrì,tăngcờngnăng
l
ựccủacáccơsởvậtchất–kỹthuậthay
nhữngyếutố,nhữngđiềukiệncơbảncủahoạtđộngkinhtế.
Theonghĩahẹp,đầutchỉbaogồmnhữnghoạtđộngsửdụngcácnguồnlựcởtrong
hiệntạinhằmđemlạichonềnkinhtế–xãhộinhữngkếtquảtrongtơnglailớnhơncác
nguồn
l
ựcđãsửdụngđểđạtđợccáckếtquảđó,hoạtđộngnàyđợcgọi
l
àđầutpháttriển.
Nhvậy,nếuxéttrongphạmviquốcgiathìchỉnhữnghoạtđộngsửdụngcácnguồn
lựchiệntạiđểtrựctiếplàmtăngcáctàisảnvậtchất,nguồnnhânlựcvàtrítuệhoặcđểduy
trìsựhoạtđộngcủacáctàisảnvànguồnnhânlựcsẵncómớ
i
thuộcphạmviđầuttheo
ngh
ĩ
ahẹp.
Trongphạmvimộtdoanhnghiệp,hoạtđộngđầutalàmộtbộphậnhoạtđộngkinh
doanhcủadoanhnghiệpđểtạorahaytăngcờngcácyếutố,cácđ
i
ềukiệnsảnxuấtkinh
doanhnhằmnângcaokếtquảvàhiệuquảsảnxuấtkinhdoanhcủadoanhnghiệp.
1.2.Phânloạihoạtđộngđầut
Kháiniệmvềđầutchothấyt
í
nhđadạngcủahoạtđộngkinhtếnày.Hoạtđộngđầut
cóthểđợcphânloạitheonhữngtiêuthứckhácnhau,mỗicáchphânloạiđềucóýngh
ĩ
a
riêngtrongviệctheodõi,quản
l
ývàthựchiệncáchoạtđộngđầut.
a.Theocác
l
ĩnhvựccủanềnkinhtếởtầmvĩmô,hoạtđộngđầutcóthểchiathành:
-Đầuttàisảnvậtchất,làhìnhthứcđầutnhằmtạoracơsởvậtchất–kỹthuậtcho
nềnkinhtếhaytăngcờngnanglựchoạtđộngcủacáccơsởvậtchất,kỹthuậtlàmnền
tảngtiềmlựcsảnxuấtkinhdoanhvàcáchoạtđộngxãhộ
i
khác.
-Đầuttàich
í
nh:Làhìnhthứcđầutdớidạngchovayhoặcmuacácchứngchỉcógiá
đểhởnglãisuấtđịnhtrớc(gử
i
tiềnvàocácngânhàng,muatráiphiếu…)hoặchởnglãi
suấttuỳtheokếtquảhoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhcủacôngtyhiệnhành(cổphiếucty,
trá
i
phiếucôngty).Đầuttàich
í
nhkhôngtrựctiếptạoracơsởvậtchấtkỹthuậtmớ
i
cho
nềnkinhtếsongđâylàmộttrongnhữngnguồncungcấpvốnquantrọngchohoạtđộng
đầutpháttriển.Dođóđầuttàich
í
nhcòngoị
l
àsựđầutdichuyển.
-Đầutthơngmại:Làhìnhthứcđầutdớ
i
dạngbỏtiềnvốnmuahànghóađểbánvới
giácaohơnnhằmthulợinhuậndochênh
l
ệchgiámuavàgiábán.Đầutthơngmạinó
i
chungkhôngtạoratà
i
sảnchonềnkinhtế,sônglạicóvaitròrấtquantrọngđố
i
vớiquá
trìnhluthônghànghoá,thúcđẩysảnxuấtkinhdoanh,thúcđẩycáchoạtđộngđầutphát
triển.
-Đầutpháttriểnnguồnnhân
l
ực:Làhìnhthứcđầutvàocáchoạtđộngbồ
i
dỡng,
đàotạochuyênmôn,vềhọcvấnvàkỹthuậtcho
l
ựclợnglaođộngđểnângcaotaynghề
chấtlợngnguồnnhânlựcphụcvụpháttriểnkinhtế–xãhội.
-Đầutpháttriểnkhoahọccôngnghệ:làhìnhthứcđầutdớidạngpháttriểncáccơ
sởnghiêncứukhoahọc,côngnghệvàđầutchocáchoạtđộngnghiêncứuứngdụngtiến
bộkhoahọccôngnghệvàothựctếcáclĩnhvựccủanềnkinhtế.
b.Theoquanhệquản
l
ýcủachủđầut,cóthểphânchiađầutthành:
-Đầuttrựctiếp:làhìnhthứcđầutmàngờ
i
bỏvốnđầutđồngthờ
i
làngờitrựctiếp
quản
l
ýquátr
ì
nhđầuthaychủđầutdođóngghópsốvốnđủlớnchophéphọtrựctiếp
thamgiaquảnlý,điềuhànhquátrìnhđầutvàquản
l
ýkhaithác,sửdụngcôngtr
ì
nhđầut.
-Đầutgiántiếp:
l
àhìnhthứcđầutmàchủđầutdochỉgópvốndớ
i
giớihạnnàođó
nênkhôngđợcquyềnthamgiatrựctiếpđiềuhànhquátrìnhđầutvàkhaithác,sửdụng
côngtrìnhđầut.Đólàcáctrờnghợpviệntrợhaychovayvớ
i
lãixuấtuđãicủaCh
í
nhphủ
nớcngoài,cáctrờnghợpđầuttàich
í
nhcủacáccánhân,tổchứcdớihìnhthứcmuacổ
phiếu,tráiphiếuvàchovayđểhởnglợitức.
c.Theothờihạnđầut,cóthểphânchiathành
-Đầutdàihạntừ10nămtrởlên
-Đầuttrunghạntừ5nămđến10năm
-Đầutngắnhạndới5năm
d.Theohìnhthứcđầut,cóthểphânchiathành:
-Đầutmới(đểtạoracôngtrìnhmới)
-Đầuttheochiềusâu(cảitạo,nângcấp,hiệnđạihoá,đồngbộhoá…)
-Đầutmởrộngcôngtr
ì
nhđãcó
e.Theonộidungkinhtếcủađầut:
-Đầutxâydựngcơbảnlàh
ì
nhthứcđáàutnhằmtạorahayhiệnđạihoátàisảncố
địnhthôngquaxâydựngmới,cảitạotà
i
sảncốđịnhhaymuabánbảnquyềnsởhữucông
nghiệp…
-Đầutvàoxâydựngtà
i
sảncốđịnh:
l
àhìnhthứcđầutmuasắmtliệusảnxuấtgiá
trịnhỏ,nguyênvậtliệu…nhằmđảmbảochocáchoạtđộngsảnxuấtkinhdoanhtrongquá
trìnhđầuttiếnhànhliêntục.
-Đầutvàolựclợnglaođộngnhằmtănngcờngchất
l
ợngvàsố
l
ợnglaođộngthông
quađàotạo,thuêmớncôngnhân,bồidỡngchuyênmônchocánbộquảnlý
2.
2.
2.
2.Vai
Vai
Vai
Vaitr
tr
tr
trò
ò
ò
òc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
ađầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
n
Các
l
ýthuyếtkinhtế,cảlýthuyếtkinhtếkếhoạchhoátậptrungvàlýthuyếtkinhtế
thịtrờngđềucoiđầutpháttriểnlànhântốquantrọngđểpháttriểnkinhtế,làch
ì
akhoá
củasựtăngtrởng.Vaitrònàycủađầutđợcthểhiệnởcácmặtsau:
2.1.Trêngiácđộtoànnềnkinhtếcủađấtnớc
a.Đầutpháttriểnlàmtăngtổngcungvàtổngcầucủanềnkinhtế.
-Vềmặtcầu:Đầutpháttriển
l
àyếutốchiếmtỷtrọng
l
ớntrongtổngcầucủanền
kinhtế.TheosốliệucủaNgânhàngthếgiới,đầutthờngchiếmkhoảng24-28%trongcơ
cấutổngcầucủatấtcảcácnớctrênthếgiới.Đốivớitổngcầu,tácđộngcủađầut
l
àngắn
hạn.Vớitổngcungchakịpthayđổi,sựtănglêncủađầutlàmchođờngADd
ị
chchuyển
từAD
0
sangAD
1
.DođólàmchomứcsảnlợngtăngtừY
0
đếnY
1
vàmứcgiácũngbiến
độngtừPL
0
đếnPL
1
h
ì
nh1).
-Vềmặtcung:Đầutsẽdẫnđếntăngvốnsảnxuất,nghĩalàcóthêmcácnhàmáy,
thiếtb
ị
phơngtiệnvậntảimớiđavàoquátr
ì
nhsảnxuất,làmchotăngkhảnăngsảnxuất
củanềnkinhtế.SựthayđổinàylàmdịchchuyểnđờngtổngcungtừAS
0
đếnAS
1
,kéo
theosảnlợngtăngtừY
0
sangY
1
vàmứcgiágiảmtừPL
o
đếnPL
1
.Sảnxuấtpháttriểnlà
nguồngốccơbảnđểtăngt
í
chluỹ,pháttriểnkinhtếxãhội,tăngthunhậpchongờilao
động,nângcaođờisốngcủamọithànhviêntrongxãhội(hình2).
b-Đầutthúcđẩychuyểndịchcơcấukinhtế:
Kinhnghiệmcủacácnớctrênthếgiớichothấy,conđờngtấtyếucóthểtăngnhanh
vớitốcđộmongmuốn(từ9-10%)làtăngcờngđầutnhằmtạorasựpháttriểnnhanhở
khuvựccôngnghiệpvàd
ị
chvụ.Đốivớicácngànhnôngnghiệp,lâmnghiệp,thuỷsản,do
hạnchếvềđấtđaivàkhảnăngsinhhọc,đểđạtđợtốcđộtăngtrởng5-6%làrấtkhókhăn.
Nhvậy,chínhsáchđầutquyếtđịnhquátrìnhchuyểndịchcơcấukinhtếởcácquốcgia
nhằmđạtđợctốcđộtăngnhanhcủatoànbộnềnkinhtế.
Vềcơcấulãnhthổ,đầutcótácdụnggiả
i
quyêtnhữngmặtcânđố
i
vềpháttriểngiữa
cácvùngkémpháttriểnthoátkhỏit
ì
nhtrạngđó
i
nghèo,pháthuytố
i
đanhững
l
ợithếso
sánhvềta
ì
nguyên,địathế,kinhtế,chínhttrị…củanhữngvùngcókhảnăngpháttriển
nhanhhơn,
l
àmbànđạpthúcđẩynhữngvùngkháccùngpháttriển.
c.Đầuttácđộngđếntốcđộtăngtrởngvàpháttriểnkinhtế:
Kếtquảnghiêncứucủacáckinhtếchothấy:muốngiữtốcđộtăngtrởngởmức
trungbìnhthìtỷ
l
ệđầutphảiđạttừ15-25%sovớiGDPtuỳthuộcvàoICORcủamỗi
nớc:
ICOR=
Từđósuyra:
MứctăngGDP=
ChỉtiêuICORcủamỗinớcphụthuộcvàonhiềunhântố,thayđổitheotrìnhđộphát
triểnkinhtếvàcơchếchínhsáchtrongnớc.NếuICORkhôngđổi,mứctăngGDPhoàn
toànphụthuộcvàovốnđầut.TheotínhtoáncủaUNDPnăm1996,tácđộngcủavốnđầut
vàotốcđộtăngtrởngcủamộtsốnớc
l
àkhácnhau.Đốivớicácnớcpháttriển,pháttriển
vềbảnchấtđợccoi
l
àvấnđềđảmbảocácnguồnvốnđầutđểđạtđợcmộttỷ
l
ệtăngthêm
sảnphẩmquốcdândựkiến.Thựcvậy,ởnhiềunớcđầutđóngvaitrònhmột“cá
i
híchban
đầu”,tạođàchosựcấtcánhcủanềnkinhtế(cácnớcNICs,cácnớcĐôngNamÁ).
Đố
i
vớingànhcôngnghiệp,đểđạtđợcmụctiêuđếnnăm2010tổngsảnphẩmquốc
nộ
i
tănggấpđôinăm2000theodựtính,cầnphảităngvốnđầut.Kinhnghiệmcácnớccho
thấy,chỉtiêuICORphụthuộcchủyếuvàocơcấukinhtếvàhiệuquảđầuttrongcác
ngành,cấcvùng
l
ãnhthổcũngnhhiệuquảcủachínhsáchkinhtếnóichung.Thôngthờng
ICORtrongcôngnghiệpthấphơntrongnôngnghiệp,ICORtronggiaiđoạnchuyểnđổicơ
chếchủyếudotậndụngnănglựcsảnxuất.Dođó,ởcácnớcpháttriển,tỷlệđầutthấp
thờngdẫnđếntốcđộtăngtrởngthấp.CácnớcNhật,Thuỵsĩcótỷlệđầut/GDP
l
ớnnên
tốcđộtăngtrởngcao.
d-Đầuttăngcờngkhảnăngkhoahọcvàcôngnghệcủađấtnớc
Côngnghệlàtrungtâmcủacôngnghiệphoá.Đầut
l
àđiềukiệntiênquyếtcủasự
pháttriểnvàtăngcờngkhảnăngcôngnghệ,tr
ì
nhđộcôngnghệcủaViệtNamlạchậu
nhiềuthếhệsovớithếgiớivàkhuvực.TheoUNIDO,nếutrìnhpháttriểncôngnghệthế
giơíthành7giaiđoạnthìViệtNamnăm1990ởvàogiaiđoạn2.ViệtNamđanglàmột
trong9nớckémnhấtvềcôngnghệ,vớitrìnhđộcôngnghệlạchậunày,quátrìnhcông
nghiệphoávàhiệnđạihoácủaViệtNamsẽgặprấtnhiềukhókhănnếukhôngđềrađợc
mộtchiếnlợcđầutpháttriểncôngnghệnhanhvàbềnvững.
Chúngtađềubiếtrằngcóhaiconđờngcơbảnđểcôngnghệlàtựnghiêncứuphát
minhracôngnghệvànhậptừnớcngoài.Dùtựnghiêncứuhaynhậptừnớcngoà
i
đềucần
phảicótiền,cầnphảicóvốnđầut.Mọiphơngánđổimớicồngnghệkhônggắnvớinguồn
vốnđầutsẽlànhữngphơngánkhôngkhảthi.
2.2.TrêngiácđộcácđơnvịkinhtếcủaNhànớc:
+Đốivớicáccơsởsảnxuất-kinhdoanh-dịchvụ:đầutquyếtđịnhsựrađơì,tồntại
vàpháttriểncủamỗ
i
cơsở.Chẳnghạn,đểtạodựngcơsởvậtchất–kỹthuậtchosựra
đờicủabấtkỳcơsởnàođềucầnphảixâydựngxởng,cấutrúchạtầng,muasắmvàlắpđặt
thiếtbịmáymóctrênnềnbệ,tiếnhànhcáccôngtácxâydựngcơbảnvàthựchiệncácchi
ph
í
khácgắnliềnvớisựhoạtđộngtrongmộtthờ
i
kỳcủacáccơsởvậtchấtkỹthuậtvừa
đợctạora.Cáchoạtđộngnàychínhlàhoạtđộngđầut.
Đố
i
vớicáccởsởsảnxuất–kinhdoanh-dịchvụđangtồntạisaumộtthờigianhoạt
động,cáccơsởnàyhaomòn,hhỏng.Đểduytr
ì
đợcsựhoạtđộngb
ì
nhthờngcầnđịnhkỳ
tiếnhànhsửachữalớnhoặcthaymớicáccơsởvậtchấtkỹthuậtđãhhỏng,haomònhoặc
đổ
i
mớiđểth
í
chứngvớ
i
điềukiệnhoạtđộngmớicủasựpháttriểnkhoahọccôngnghệ
vànhucầutiêudùngcủanềnsảnxuấtxãhội;muasắmcáctrangthiếtbịcũđãlỗ
i
thời,
cũngcónghĩalàphả
i
đầut.
+Đốivớicáccơsởvôv
ịl
ợ
i
(hoạtđộngkhôngthểthu
l
ợ
i
nhuậnchobảnthânm
ì
nh)
đangtồntại,đểduytrìsựhoạtđộng,ngoàitiếnhànhsửachữalớnđịnhkỳcáccơsởvật
chấtkỹthuậtcònphảithựchiệncácchiphíthờngxuyênTấtcảnhữnghoạtđộngmàchi
ph
í
nàyđềulànhữnghoạtđộngđầut.
3.
3.
3.
3.Đặ
Đặ
Đặ
Đặc
c
c
cđ
đ
đ
đi
i
i
iể
ể
ể
ểm
m
m
mc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
ađầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
nc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
n
Đầuttrongnôngnghiệp,kinhtếnóichungvàtrongđầutcơsởhạtầnggiaothông
nôngthônnóiriêngthôngthờngđềutrựctiếphaygiántiếpchịuảnhcủacácđặcđ
i
ểmsản
xuấtnôngnghiệpnênmangmộtsốđặcđiểmsau:
3.1.
Thờigianthuhồivốndài
Đầutpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngởnôngthônthờngcóthờigianthuhồivốn
dàihơntrongđầutcácngànhkhác.Nhữngnguyênnhânchủyếucủathờ
i
gianthuhồivốn
dàibaogồm:
+SốtiềnchiphíchomộtcôngtrìnhGTNTthờngkhálớnvàphảinằmứđọngkhông
vậnđộngtrongqúatrìnhđầut.Vìvậy,khuvựctnhânkhôngt
í
chcựcthamgiaxâydựng
cơsởhạtầngGTNTmàchủyếu
l
àch
í
nhphủ.
+Thờigiankểtừkhitiếnhànhđầutmộtcôngtrìnhgiaothôngchođếnkhicông
trìnhđavàosửdụngthờngkéodà
i
nhiềuthángthậmchítớivà
i
năm.
+Tínhrủirovàkémổnđịnhcủađầutcaodophụthuộcnhiềuvàoyếutốtựnhiên.
3.2.
Hoạtđộngđầuttrong
l
ĩnhvựccơsởhạtầng,nhất
l
àtrongcơsởhạtầnggiao
thôngnôngthôn,thờngtiếnhành
trênphạmvikhônggianrộnglớn
,trảidàitheovùngđịa
lývàphụthuộcnhiềuvàođặcđiểmđịa
l
ýcủavùng.Đ
i
ềunàylàmtăngthêmt
í
nhphứctạp
củaviệcquảnlý,điềuhànhcáccôngviệccủathờikỳđầutxâydựngcôngtr
ì
nhcũngnh
thờikỳkhaitháccáccôngtr
ì
nhgiaothôngnôngthôn.
3.3.Cácthànhquảcủahoạtđộngđầutlàcáccôngtrìnhxâydựngsẽởngaynơimà
nóđợctạodựng,phụcvụlâudàichohoạtđộngsảnxuấtvàđờisốngdânc
.Dođó,khi
xâydựngcáccôngtrìnhgiaothôngphảicânnhắc,lựachọncôngnghệkỹthuậttiêntiến
nhấtđểphụcvụ
l
âudà
i
chonhândân.
3.4.T
í
nhhiệuquảđầutpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthônphụthuộc
nhiềuyếutố,trongđócóyếutố
đầuttớihạn
,làđầutđacôngtrìnhxâydựngnhanhtới
chỗhoànbị.Nếuchậmđạttớichỗhoànb
ị
,cáccôngtrìnhsẽchậmđavàovậnhành.
Tạ
i
nớctatrongthờigianqua,ngânsáchNhànớcđãdànhmộtsốvốnđángkểđầut
cơbảnchonôngnghiệp(thuỷlợi,khaihoang,xâydựngcácvùngkinhtếmới,cơsởhạ
tầng…),nếutínhtheogiánăm1990,vốnđầutcủaNhànớcchonôngnghiệpvàpháttriển
nôngthônbìnhquânmỗ
i
nămgiaiđoạn1976-1985
l
à732tỷ,giaiđoạn1976-1980là704
tỷ,giaiđoạn1981-1985là7323tỷ,giaiđoạn1986-1990là673tỷ,trongđóđầutdành
chopháttriểngiaothôngnôngthôn
l
à103tỷđồngtronggiaiđoạn1986-1990.
Tuynhiên,nếusovớiyêucầusựđónggópcủagiaothôngnôngthônnó
i
riêngvàcho
nôngnghiệpnôngthônnó
i
chungthìmứcđầutlàquáthấp.Trongkhiđó,cơsởhạtầng
nôngnghiệpnôngthôn
l
ạchậu,nhấtlàcáct
ỉ
nhtrungduvàmiềnnúi.Dovậy,đâylà
nhữngvấnđềbứcxúcđò
i
hỏiChínhPhủvàcáccấpchínhquyềnđịaphơngcầnphảixem
xétđầutvàgiả
i
quyếtmộtcáchthoảđáng.
4.
4.
4.
4.Ngu
Ngu
Ngu
Nguồ
ồ
ồ
ồn
n
n
nv
v
v
vố
ố
ố
ốn
n
n
nđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
n
Ởmỗiquốcgia,nguồnvốnđầuttrớchếtvàchủyếulàtừt
í
chluỹcủanềnkinhtế,
tứcphầntiếtkiệmkhôngtiêudùngđến(gồmtiêudùngcủacánhânvàtiêudùngcủa
ChínhPhủ)từGDP.Nguồntíchluỹtừnộibộnềnkinhtế,xétvềlâudàilànguồnbảođảm
chosựtăngtrởngvàpháttriểnkinhtếmộtcáchổnđịnh,làđiềukiệnđảmbảot
í
nhđộclập
vàtựchủcủađấtnớctronglĩnhvựckinhtếcũngnhcác
l
ĩnhvựckhác.Ngoàinguồnvốn
tíchluỹtừtrongnớc,cácquốcgiacòncóthểvàcầnhuyđộngvốnđầuttừnớcngoàiđể
phụcvụpháttriểnkinhtế-xãhộicủađấtnớc.
Từđây,tacóthểch
ỉ
racáchớngch
í
nhtrongnguồnđầutpháttriển:
+Nguồntrongnớc:baogồmtíchluỹtừngânsách,vốntíchluỹcủacácdoanh
nghiệp,tiếtkiệmcủadânc.
+Nguồnvốnđầutcủacáccơsở
:
baogồmvốnngânsáchcấp,việntrợkhônghoàn
lại,vốntựcó,vốnliêndoanh,liênkết.
+Nguồnvốntừnớcngoài.
Trongcảbanguồntrênthìvốnhuyđộngtừnớcngoàiđóngvaitròquantrọngtrong
nhữngbớcđiđầutiên,nóchínhlànhữngcá
i
“h
í
ch”đầutiênchosựpháttriển,tạotíchluỹ
chonềnkinhtếđểpháttriểnđấtnớc.Nhngnếuxétvềlâudài,nguồnvốnđảmbảochosự
tăngtrởngkinhtếmộtcáchliêntục,đađấtnớcđếnsựphồnthịnhmộtcáchchắcchắnvà
khôngphụthuộc
l
ạ
il
ànguồnvốntrongnớc.Đâychínhlànềntảngđểtiếpthuvàpháthuy
tácdụngcủanguồnvốnđầutnớcngoài.Đềcậpđếnsựpháttriểnnôngnghiệpnôngthôn
nó
i
chungvàpháttriểnCSHTGTNTnó
i
riêngtronggiaiđoạnhiệnnaycónhiềukh
í
a
cạnhcầnphảiquantâm:Sựtiếpcậncáccôngtr
ì
nhxâydựng,khảnăngđápứngnhucầu,
vốn,conngời trongđóvốnlàmộttrongnhữngnhântốhếtsứcquantrọng,nhtiềnđề
khôngthểthiếuđợc.Thiếuvốnsẽkhôngcócơhội,khôngcótiềnđềquantrọngđểphát
triểnkinhtếnó
i
chungvàpháttriểnCSHTgiaothôngnóiriêng.Vìvậy,thuhúttăngcờng
nguồnvốnvàsửdụngmộtcáchđúngđắnsaochonângcaohiệuquảđầut,đảmbảokhả
năngbảotoàn,pháttriểncủađồngtiềnvốnlàmộtviệcvôcùngcầnthiết.
III.
III.
III.
III.N
N
N
Nộ
ộ
ộ
ội
i
i
idung
dung
dung
dungđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
nc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
n
1.
1.
1.
1.S
S
S
Sự
ự
ự
ực
c
c
cầ
ầ
ầ
ần
n
n
nthi
thi
thi
thiế
ế
ế
ết
t
t
tph
ph
ph
phả
ả
ả
ải
i
i
iđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
nc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
n
Trong5thậpkỷqua,cáctácgiảphơngTâykhinghiêncứusựpháttriểncủacácnớc
thếgiớithứbađãđaracácnhậnxét.Cácnớcnàymuốnpháttriểnphả
i
cósựđầutthích
đángvàoyếutốmàmìnhcóthếmạnh.Khinghiêncứucácnớcthếgiớithứba,cáctácgiả
đãchútrọngxemxétsựpháttriểncủakhuvựcnôngthônvàđãđaranhiềunhậnxéttập
trungvào
l
ĩnhvựcgiaothôngnôngthôn.ADam.Smithchorằng“Giaothông
l
àmộtyếu
tốquantrọng,nódẫntớicácthịtrờng,nốiliềncáckhunguyênvậtliệuthô,cáckhuvực
cótiềmnăngpháttriểnvàkíchthíchkhảnăngsảnxuất”.Rostowmởrộng
l
ýluậnnàyvà
nângcaovaitròcủasựcầnthiếtphảiđầutchocơsởhạtầnggiaothôngởnôngthôn
“Điềukiệntiênquyếtchogiaiđoạncấtcánhcủakhuvựcnôngthôn”.Giaothôngnông
thônlàmộtphầngắnbókhôngthểtáchrờitronghệthốnggiaothôngvậntảichung,là
nhântốtácđộngđếnmọ
i
ngànhsảnxuấtvàlàyếutốquantrọngthúcđẩysựpháttriển
củamoịvùngnôngthôncũngnhtoànxãhội.
Đố
i
vớiViệtNam,làmộtnớcvớigần80%dânsốlàmnghềnông,đểđạtđợcmục
tiêu“đếnnăm2020trởthànhmộtnớccôngnghiệpcótrìnhđộkhoahọccôngnghệtiến”
thìnhấtthiếtphảicósựđầutvàonôngnghiệpmànhấtlàpháttriểncơsởhạtầngvàtrên
hết
l
àcơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn.TrongcácĐạihộiđạibiểutoànquốccũngnh
cáchộinghịpháttriểnnôngnghiệpnôngthôn,đềuđãnhậnđịnhđầutpháttriểnCSHT
giaothôngởnôngthônlàvôcùngcầnthiếttrongđ
i
ềukiệnhiệnnay.ChủtịchHồCh
í
Minhđãtừngnói“Giaothônglàmạchmáucủatổchứckinhtế,giaothôngtốtthìmọ
i
việc
đềudễdàng…”-tríchChủtịchHồCh
í
Minhvớisựnghiệpgiaothôngvậntải.
Trongđiềukiệnnôngnghiệpnớctahiệnnay,cácCSHTGTNTcònrấtlạchậu,sốxã
chacóđờngđếntrungtâmxãvẫncòntạihầuhếtcáct
ỉ
nhthành,chất
l
ợngđờngkém,chủ
yếulàđờngđấtvàđờngcấpphối.Vềlýluậncũngnhnhữngbàihọckinhnghiệmrútratừ
quátr
ì
nhđầutxâydựng,nângcấpgiaothôngnôngthôncầnthiếtphảiđầutvàocơsởhạ
tầnggiaothôngnôngthôn.CơsởhạtầngGTNTpháttriểnsẽtácđộngđếnsựtăngtrởng
vàpháttriểnkinhtếnhanhcủakhuvựcnôngthôn,tạođ
i
ềukiệncạnhtranhlànhmạnh,
tăngsứcthuhútvốnđầutnớcngoà
i
vàsứchuyđộngnguồnvốntrongnớcvàothịtrờng
nôngnghiệp,nôngthôn.Nhữngvùngcócơsởhạtầngđảmbảo,đặcbiệt
l
àmạnglớigiao
thôngsẽlànhântốthuhútnguồnlaođộng,hạgiáthànhtrongsảnxuấtvàmởrộngthị
trờngnôngthôn.
Cơsởhạtầnggiaothôngnôngthôntốtsẽgiúpgiảmgiáthànhsảnxuất,giảmrủiro,
thúcđẩyluthônghànghóatrongsảnxuấtkinhdínhnôngnghiệpvàcácngànhliênquan
trựctiếpđếnnôngnghiệp-khuvựcphụthuộcnhiềuvàotựnhiên.
Cơsởhạtầnggiaothôngởnôngthôntốtsẽtăngkhảnănggiaoluhànghoá,thịtrờng
nôngthônđợcmởrộng,kíchthíchkinhtếhộnôngdântănggiasảnxuất,
l
àmthayđổibộ
mặtnôngthôn,thunhậpcủacáchộnôngdântăng,đờisốngnôngdânđợcnânglên,thực
hiệnmụctiêuxoáđói,giảmnghèoởnôngthôn.Cơsởhạtầnggiaothôngnôngthônphát
triểnsẽtạođiềukiệntổchứcđơìsốngxãhộitrênđ
i
ạbàn,tạomộtcuộcsốngtốthơncho
nôngdân,nhờđómàgiảmđợcdòngdidântựdotừnôngthônrathànhthị,giảmbớtgánh
nặngchothànhthị…
Nó
i
tóm
l
ại,pháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn
l
ànhântốđặcbiệtquan
trọng,làkhâuthenchốtđểthựchiệnchơngtrìnhpháttriểnkinhtế-xãhộinóichungvà
đểthựchiệnchơngtrìnhpháttriểnnôngnghiệpnôngthônnóiriêng.Vìvậy,trongđiều
kiệnkhoahọckỹthuậtpháttriểnnhvũbão,cấutrúcnềnkinhtếthếgiớithayđổiđãđặtra
nhucầu:cơsởhạtầngphảiđitrớcmộtbớcđểtạođ
i
ềukiệnthuậnlợichicácngành,các
vùngpháttriển.
2.
2.
2.
2.M
M
M
Mố
ố
ố
ối
i
i
iquan
quan
quan
quanh
h
h
hệ
ệ
ệ
ệgi
gi
gi
giữ
ữ
ữ
ữa
a
a
ađầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
nv
v
v
và
à
à
àph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
nkinh
kinh
kinh
kinht
t
t
tế
ế
ế
ế
n
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
n
2.1-Vaitròcủacơsởhạtầnggiaothôngnôngthônvớiquátrìnhcôngnghiệphoá,
hiệnđạihoánôngnghiệpnôngthôn
2.1.1.
.
.
.Tạođiềukiệncơbảnchopháttriểnkinhtếvàtăng
l
ợ
i
íchxãhộ
i
chonhândân
trongkhuvựccómạnglớigiaothông
+Tácđộngkinhtếcủacơsởhạtầnggiaothônggắnvớisựpháttriểnsảnxuấtnông
nghiệpđợcthểhiệncụthểbằngviệcnângcaosảnlợngcâytrồng,mởrộngdiệntíchđất
canhtácvànângcaothunhậpcủangờ
i
nôngdân.TácgiảAdam-Smithđãviếtvềtác
độngkinhtếrấtmạnhmẽkhihệthốnggiaothôngnôngthônởUgandađợcxâydựngvào
giaiđoạn1948-1959,đãlàmchomùamàngbộ
i
thuchatừngcó,cùngvớisựthayđổitập
quáncanhtáctrêndiệnrộng,thunhậpcủacáchộnôngdânđãtănglêntừ100đến200%
sovớitrớc.Sựmởmangcáctuyếnđờngmớ
i
ởnôngthôn,nôngdânđãbắtđầusửdụng
cáctiếnbộkhoahọckỹthuậtvàosảnxuất,phòngtrừsâubệnh…đãtạoranhữngvụmùa
bộ
i
thu.
Nhờđờngxáđ
i
lạithuậntiệnngờinôngdâncóđ
i
ềukiệntiếpxúcvàmởrộngthị
trờngtiêuthụsảnphẩmnôngnghiệp,quayvòngvốnnhanhđểtáisảnxuấtkịpthờivụ,
nhờvậyhọcàngthêmhănghá
i
đẩymạnhsảnxuất.
Mặtkhác,khicóđờnggiaothôngtốtcácvùngsảnxuấtnôngnghiệplạitừngphần
thuậntiện,các
l
á
i
buônmangôtôđếnmuanôngsảnngaytạicánhđồnghaytrangtrại
l
úc
mùavụ.Điềunàylàmchonôngdânyêntâmvềkhâutiêuthụ,cũngnhnôngsảnđảmbảo
đợcchấtlợngtừnơithuhoạchđếnnơichếbiến.
Tóm
l
ạ
i
“việcmởmangmạnglớigiaothôngởnôngthôn
l
àyếutốquantrọng
l
àm
thayđổicácđiềukiệnsảnxuấtnôngnghiệp,giảmbớtthiệthạ
i
hhaovềchấtlợngvàsố
lợngsảnphẩmnôngnghiệp,hạchiphívậnchuyểnvàtăngthunhậpcủanôngdân”–
GiTec.
+Vềmặtxãhội
Chúngtathấyrằng,vềmặtkinhtếđờngxánôngthôncótácđộngtớisảnxuất,sẩn
phẩmvàthunhậpcủanôngdân,thìmặtxãhộ
i
nólại
l
àyếutốvàphơngtiệnđầutiêngóp
phầnnângcaovănhoá,sứckhoẻvàmởmangdântr
í
chocộngđồngdâncđôngđảosống
ngoà
i
khuvựcthànhthị.
-Vềytế
Đờngxátốttạochongờidânnăngđikhám,chữabệnhvàluitớicáctrungtâmd
ị
ch
vụcũngnhdễdàngtiếpxúc,chấpnhậncáctiếnbộyhọcnhbảovệsứckhoẻ,phòngtránh
cácbệnhxãhội.Vàđặcbiệtlàviệcápdụngcácbiệnphápkếhoạchhoágiađình,giảm
mứcđộtăngdânsố,giảmtỷlệsuydinhdỡngchotrẻemvàbảovệsứckhoẻchonguờ
i
già…
-Vềgiáodục
Hệthốngđờngxáđợcmởrộngsẽkhuyếnkhíchcáctrẻemtới
l
ớp,
l
àmgiảmtỷ
l
ệ
thấthọcởtrẻemnôngthôn.Vớiphầnlớngiáoviênsốngởthànhthịxã,th
ị
trấn,đờng
giaothôngthuậntiệncótácdụngthuhúthọtớ
i
dạyởcáctrờnglàng;tránhchohọsựngại
ngầnkhiphả
i
đ
i
lạikhókhănvàtạođiềukiệnbanđầuđểhọyêntâm
l
àmviệc.
-Giaothôngthuận
l
ợ
i
còngópphầnvàoviệc
gi
gi
gi
giả
ả
ả
ải
i
i
iph
ph
ph
phó
ó
ó
óng
ng
ng
ngph
ph
ph
phụ
ụ
ụ
ụn
n
n
nữ
ữ
ữ
ữ,
khuyếnkhíchhọ
luitớicáctrungtâmdịchvụvănhoá,thểthaoởngoà
il
àngxã,tăngcơhộitiếpxúcvàkhả
năngthayđổinếpngh
ĩ
.Dođócóthểthoátkhỏinhữnghủtục,tậpquánlạchậutróibuộc
ngờiphụnữnôngthôntừbaođờinay,khôngbiếtgìngoà
i
việcđồngáng,bếpnúc.Vớ
i
cáclàngquêởnớcta,việcđilại,tiếpxúcvớikhuvựcthànhthịcòncótácdụngnhânđạo
tạokhảnăngchophụnữcócơhộ
i
tìmđọchạnhphúchơnlàbóhẹptrongluỹtrelàngrồi
muộnmànghaynhỡngđờngnhânduyên.
Tácđộngtíchcủahệthốngđờnggiaothôngnôngthônvềmặtxãhộ
i
đãđợcWilliam
AndertonvàCharlers,khinghiêncứuvềsựpháttriểnnôngthônởcácnớcđangpháttriển
nhColombia,Liberia,PhilipinesvàJamaicacónhữngđiềukiệnxãhộ
i
vàsảnxuấtnông
nghiệpđãđarakếtluận“đờnggiaothôngnôngthônđợcmởmangxâydựngtạođiềukiện
giaoluthuậntiệngiữavùngsảnxuấtnôngnghiệpvớicácthịtrấn,cáctrungtâmvănhoá,
xãhộicótácdụngmạnhmẽđếnviệcmởmangdântríchocộngđồngdânc,tạođ
i
ềukiện
đểthanhniênnôngthôntiếpcậncáimớicũngnhgópphàngiảiphóngphụnữ“.
2.1.2.Tácđộngmạnhvàtíchcựcđếnquátrìnhthayđổ
i
cơcấusảnxuấtvàchuyển
dịchcơcấukinhtế-xãhộinôngthôn:
Thôngquaviệcđảmbảocácđiềukiệncơbản,cầnthiếtchosảnxuấtvàthúcđẩysản
xuấtpháttriển,thìcácnhântốvàđ
i
ềukiệncơsởhạtầnggiaothôngởnôngthôncũng
đồngthờitácđộngtớiquátrìnhlàmthayđổ
i
cơcấusảnxuấtvàcơcấukinhtếởkhuvực
này.
Trớchết,việcmởrộnghệthốnggiaothôngkhôngchỉtạođiềukiệnchoviệcthâm
canhmởrộngdiệntíchvàtăngnăngsuấtsảnlợngcâytrồngmàcòndẫntớiquátrìnhđa
dạnghoánềnnôngnghiệp,vớ
i
nhữngthayđổ
i
rấtlớnvềcơcấusửdụngđấtđai,mùavụ,
cơcấuvềcácloạicâytrồngcũngnhcơcấulaođộngvàsựphânbốcácnguồnlựckhác
trongnôngnghiệp,nôngthôn.
Tạ
i
phầnlớncácnớcnôngnghiệp
l
ạchậuhoặctronggiaiđoạnđầuquáđộcôngnông
nghiệp,nhữngthayđổinàythờngdiễnratheoxuhớngthâmcanhcaocácloạicâylơng
thực,mởrộngcanhtáccâycôngnghiệp,thựcphẩmvàpháttriểnngànhchănnuôi.Trong
điềukiệncósựtácđộngcủathịtrờngnó
i
chung,“cácloạ
i
câytrồngvàvậtnuôicógiátrị
caohơnđãthaythếcholoạicâycógiátr
ị
thấphơn”.Đâycũnglàthựctếdiễnratrên
nhiềuvùngnôngthôn,nôngnghiệpnớctahiệnnay.
Hailà,tácđộngmạnhmẽđếncácngành,cáclĩnhvựcsảnxuấtkinhdoanhkhác
ngoà
i
nôngnghiệpởnôngthônnh:côngnghiệp,tiểuthủcôngnghiệp,vậntải,xâydựng…
Đờngxávàcáccôngtrìnhcộngcộngvơntớiđâuth
ì
cáclĩnhvựcnàyhoạtđộngtớiđó.
Dovậy,nguồnvốn,laođộngđầutvàolĩnhvựcphinôngnghiệpcũngnhthunhậptừcác
hoạtđộngnàyngàycàngtăng.Mặtkhác,bảnthâncáchệthốngvàcáccôngtrìnhcơsởhạ
tầngởnôngthôncũngđòihỏ
i
phảiđầutngàycàngnhiềuđểđảmbảochoviệcduytrì,vận
hànhvàtá
i
tạochúng.Tấtcảcáctácđộngđódẫntớ
i
sựthayđổ
i
đángkểtrongcơcấukinh
tếcủamộtvùngcũngnhtoànbộnềnkinhtếnôngnghiệp.Trongđó,sựchuyểndịchtheo
hớngnông-côngnghiệp(haycôngnghiệphoá)thểhiệnrõnétvàphổbiến.
Balà,cơsởhạtầnggiaothônglàtiềnđềvàđ
i
ềukiệnchoquátrìnhphânbố
l
ạ
i
dânc,
laođộngvà
l
ựclợngsảnxuấttrongnôngnghiệpvàcácngànhkhácởnôngthôncũngnh
trongnềnkinhtếquốcdân.Vaitrònàythểhiệnrõnétởtrongvùngkhaihoang,xâydựng
kinhtếmới,nhữngvùngnôngthônđangđợcđôthịhoáhoặcsựchuyểndịchcủalaodộng
vànguồnvốntừnôngthônrathànhth
ị
,từnôngnghiệpsangcôngnghiệp.
2.1.3.Cơsởhạtầnggiaothôngnôngthônlàđ
i
ềukiệnchoviệcmởrộngthịtrờng
nôngnghiệpnôngthôn,thúcđảysảnxuấtvàluthônghànghoápháttriển
Trongkhiđảmbảocungcấpcácđiềukiệncầnthiếtchosảnxuấtcũngnhluthông
trongtiêuthụsảnphẩmhànghoátrongnôngnghiệp,nôngthônthìcácyếutốhạtầnggiao
thôngcũngđồngthờ
il
àmởrộngthịtrờnghànghoávàtăngcờngquanhệgiaolutrong
khuvựcnày.
Sựpháttriểncủagiaothôngnôngthôntạođiềukiệnthuận
l
ợichothơngnghiệpphát
triển,
l
àmtăngđángkểkhốilợnghànghoávàkhảnăngtraođổi.Điềuđóchothấynhững
tácđộngcótínhlantoảcủacơsởhạtầngđóngvaitròtíchcực.Nhữngtácđộngvàảnh
hởngcủacácyếutốcơsởhạtầnggiaothôngkhôngch
ỉ
thểhiệnvaitròcầunố
i
giữacác
giaiđoạnvànềntảngchosảnxuất,màcòngópphầnlàmchuyểnhoávàthayđổitínhchất
nềnkinhtếnôngnghiệp,nôngthôntheohớngpháttriểnsảnxuấtkinhdoanhhànghoávà
kinhtếthịtrờng.Điềunàycóýnghĩađặcbiệtquantrọngđốivớiquátr
ì
nhpháttriểnkinh
tếxãhộiởnhữngnớccónềnnôngnghiệp
l
ạchậuvàđangtrongquátr
ì
nhchuyểnsang
nềnkinhtếthịtrờng.
2.1.4.Cơsởhạtầnggiaothônggópphầncả
i
thiệnvànângcaođờ
i
sốngdâncnông
thôn
Trớchếtcóthểnhìnnhậnvàđánhgiásựđảmbảocủacácyếutốvàđiềukiệncơsở
hạtầnggiaothôngchoviệcgiả
i
quyếtnhữngvấnđềcơbảntrongđờisốngxãhộ
i
nông
thônnh:
+Gópphầnthúcđẩyhoạtđộngvănhoáxãhội,tôntạovàpháttriểnnhữngcôngtr
ì
nh
vàgiátrịvănhóatruyềnthống,nângcaodântríđờisốngtinhthầncủadâncnôngthôn.
+Đápứngtốthơnnhucầutiêudùnghànghoávàdịchvụcôngcộngnhgiaoluđ
i
lại,
thôngtinliênlạc…vàcácloạihànghoákhác.
+Cungcấpchodâncnôngthônnguồnnớcsạchsinhhoạtvàđảmbảotốthơncác
điềukiệnvệsinhmôitrờng.
Việcgiả
i
quyếtnhữngvấnđềtrênvànhữngtiếnbộtrongđờisốngvănhóa-xãhộ
i
nói
chungởnôngthônphụthuộcrấtlớnvàotìnhtrạngvàkhảnăngpháttriểncácyếutốcơsở
hạtầnggiaothôngnó
i
chungvàcơsởhạtầngnôngthônnó
i
riêng.Sựmởrộngmạnglới
giaothông,cả
i
tạohệthốngđiệnnớcsinhhoạt…chodânccóthểlàmthayđổivànâng
caođờ
i
sốngvậtchấtvàtinhthầncủacánhântrongmỗicộngđồngdâncnôngthôn.
Nó
i
cáchkhác,sựpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngởnôngthônsẽgópphầnquan
trọngvàoviệccả
i
thiệnđiềukiệnlaođộng,điềukiệnsinhhoạt,
l
àmtăngphúclợixãhội
vàchất
l
ợngcuộcsốngcủadâncnôngthôn.Từđó,tạokhảnănggiảmbớtchênhlệch,
khácbiệtvềthunhậpvàhởngthụvậtchất,vănhoágiữacáctầnglớp,cácnhómdânc
trongnôngthôncũngnhgiữanôngthônvàthànhthị.
Nó
i
tóm
l
ại,vaitròcủacácyếutốvàđiềukiệncơsởhạtầnggiaothôngởnôngthôn
nó
i
chungvàởViệtNamnó
i
riênglàhếtsứcquantrọng,cóýnghĩatolớnđố
i
vớ
i
sựtăng
trởngkinhtếvàpháttriểntoàndiệnnềnkinhtế,xãhộ
i
củakhuvựcnày.Vaitròvàý
ngh
ĩ
acủachúngcàngthểhiệnđầyđủ,sâusắctrongđ
i
ềukiệncôngnghiệphoá,hiệnđại
hoáchuyểnnềnnôngnghiệpvàkinhtếnôngthôntừsảnxuấtnhỏsangsảnxuấthànghoá
vàkinhtếthịtrờng.Vìvậy,việcchútrọngđầutchocơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn
l
à
vôcùngcầnthiết,đò
i
hỏisựquantâmcủaNhànớccùngcáccấpchínhquyền.
2.2.PháttriểnkinhtếnôngthôntácđộngđếnđầutpháttriểnCSHTGTNT.
ĐầutchoGTNTcầnmộtkhố
i
lợngvốnlớn,dođómàkhôngthểhuyđộngđủsốvốn
cầnthiếttừmộtnguồn.NguồnvốnđầutchocáccôngtrìnhGTNTđợclấytừnguồnngân
sáchNhànớc,nguồnODA,vaytíndụnguđãivàsứcđónggópcủadân.
ĐểthúcđẩynhanhchóngquátrìnhCNH-HĐHnôngthônđòihỏ
i
phả
i
đẩynhanh
tiếnđộthicôngcáccôngtr
ì
nhGTNTtrêncảnớc.Nhucầuvềvốnlàrấtlớnnhngnguồn
cungcấpvốnlạirấthạnhẹp,nguồnODAhayvayuđãichỉdànhchomộtsốcôngtr
ì
nh
trọngyếuhoặcdànhchocácvùngkémpháttriển,vùngsâu,vùngxa.NguồnNSNNth
ì
phảichichonhiềuvấnđềvềkinhtế,xãhộidođósốvốndànhchopháttriểnCSHT
GTNT
l
àkhôngđángkểsovớinhucầuđòihỏi.Đểđẩynhanhtiếnđộđầutthicôngcác
côngtrìnhGTNT,Nhànớcđềrachủtrơng:“Dân
l
àmlàch
í
nh,Nhànớchỗtrợmộtphần”.
Xéttrongnềnkinhtếkhépk
í
n,nếugọiGDPlàtổngsảnphẩmquốcnội,C
l
àtiêu
dùngcủadâncvàSlàtiếtkiệmcủadânc,Ilàsốvốnbổsungvàovốncốđịnhvàvốnlu
độngđểđầut(nếukhôngcósựròrỉvốnđầut).
GDP=C+I=C+S
TừđótacóI=S
Nhvậy,khinềnkinhtếnôngthônpháttriểnngờidânsẽcócơhộ
i
tăngthunhậpvà
từđótăngtíchluỹ(S).Mặtkhác,kinhtếpháttriểnngờinôngdânsẽcónhucầugiaolu
vănhoá,ngh
ỉ
ngơi,đilạivàthamgialuthônghànghoánhiềuhơnvớicácvùngkhác.Do
đóhọsẽtựđộngđónggópđầutpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn,nhờđómà
tácđộngngợc
l
ạ
il
àmchogiaothôngnôngthônpháttriểnnhanhhơn.
3.
3.
3.
3.Kinh
Kinh
Kinh
Kinhnghi
nghi
nghi
nghiệ
ệ
ệ
ệm
m
m
mc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
am
m
m
mộ
ộ
ộ
ột
t
t
ts
s
s
số
ố
ố
ốn
n
n
nớ
ớ
ớ
ớc
c
c
cv
v
v
về
ề
ề
ềđầ
đầ
đầ
đầu
u
u
ut
t
t
tph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
nc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ng
th
th
th
thô
ô
ô
ôn.
n.
n.
n.
Thựctếpháttriểnkinhtếthếgiớitrongvòng2-3thậpniênvừaquađãchỉrõ,tấtcả
cácnớccónềnkinhtếpháttriểnnhanhđềuđềrachủtrơngpháttriểnhệthôngcơsởhạ
tầngđitrớcmộtbớcđặcbiệtchútrọngđầutpháttriểnhệthốngcơsởhạtầnggiaothông
nôngthôn.Cóthểnóihầuhếtcácnớccótốcđộpháttriểnnhanhnhiềunămquađềulà
nhữngnớcđãhoànthànhcơbảndựnghệthốngcơsởhạtầng,trongđócógiaothôngnông
thôn.Cóthểthấyrõđiềunàyquat
ì
nhhìnhthựchiệnđầutvàchiếnlợcpháttriểncơsởhạ
tầnggiaothôngnôngthôncủamộtsốnớcnhHànQuốc,TrungQuốc,Bangladeshvàmột
sốnớctrongkhuvựcĐôngNamÁcóđ
i
ềukiệntựnhiênvàđặcđiểmsảnxuấtnông
nghiệpnhnớcta.
3.1.Malaysia
Trongcuốn“Malaysia-kếhoạchtriểnvọnglầnthứhai,1991-2000docụcxuấtbản
quốcgiaMalaysiaấnhành,phầncơsởhạtầnggiaothôngnôngthônđãđaranhữngkết
luậnquantrọngvềđầutpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthôntrongsựpháttriển
nôngnghiệpnôngthôn.Cáckếtluậnhầuhếtcũngđợccácnớckháctrongkhuvựcvàthế
giớighinhận.Cáckếtluậnđãghi:
-Đầutpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn
l
àcầnthiết.Việcxâydựngvà
nângcaođờngxánôngthônsẽtiếptụcnângcaokhảnăngtiếpcậncủanhữngkhuvực
nôngthônvàbổsungnhữngnỗlựcxoáđóigiảmnghèocủaCh
í
nhphủ.Cácphơngtiệncơ
sởhạtầngsẽđợcmởrộngđếncáctrungtâmtăngtrởngmớivànhữngvùngkémpháttriển
hơnnhằmnângcaokhảnăngtiếpcận,phùhợpvớimụctiêucânđốitổngthểsựpháttriển
kinhtế-xãhội.
-Việccungcấpmộthệthốngcơsởhạtầnggiaothôngnôngthônrộngrã
i
hơnvà
hiệuquảhơntrongmộtmạnglớ
i
giaothôngnôngthônngàycàngphứctạpvớichấtlợng
ngàymộtnângcaosẽđòihỏ
i
nhữngnguồn
l
ựcphứctạp.TrongkhikhuvựcNhànớcsẽ
tiếptụchuyđộngcácnguồnngânsáchđểđápứngnhữngnhucầunày,thìsựthamgia
mạnhmẽhơncủakhuvựctnhânsẽtrởlênngàycàngquantrọng.Đểthựchiệnphơng
châmnàych
í
nhphủcầngiả
i
quyếtnhữngvànđềmàkhuvựctnhângặpphả
i
nh:Khuyến
kh
í
chđầut,địnhgiá,thuhồ
i
phí…
3.2.TháiLan
TháiLanlàmộttrongnhữngnớclớncảvềdiệnt
í
chvàdânsốtrongkhuvựcĐông
NamÁ,lànớcnôngnghiệpxuấtkhẩugạođứngthứbathếgiớisauMỹvàViệtNam,xuất
khẩucaosutựnhiênhàngđầuthếgiới.Ch
í
nhsáchkinhtếcủaThá
i
Lan
l
àutiênphát
triểngiaothôngđặcbiệt
l
àgiaothôngđờngbộ.
Năm1992tổngchiềudàiđờngbộcảnớc
l
à167.448km,trongđó107.300Kmđờng
nôngthôn.Từkếhoạch5năm
l
ầnba(1972-1976)mạnglớigiaothôngnôngthônđãđợc
quantâmpháttriển,đặcbiệtlàcácđờngnố
i
liềnkhusảnxuấtvớicácthịtrờngchếbiến,
tiêuthụ.Tínhđếnnăm1976,nămcuốicùngcủakếhoạchđãxâydựngmớivànângcấp
16569kmđờngnôngthôn,phần
l
ớntậptrungvàocácvùngcótiềmnăngsảnxuất.
Đờnggiaothôngnôngthônđợcđavàokếhoạchxâydựngvớ
i
mụcđíchpháttriển
cáckhuvựccótiềmnăngchađợckhaithácvàphụcvụnhucầuquốcphòng.Mụcđích
chungcủaviệcpháttriểnmạnglớiđờnggiaothôngnôngthônlà:
+Bảođảmkhoảngcáchtừcáclàngxómđếnbấtcứtuyếnđờngôtônàocũngkhông
đợc
l
ớnhơn5km.
+Hoànthiệnmạng
l
ớigiaothôngnôngthônkếthợpvớibiêngiớihànhchínhcủa
cáct
ỉ
nh,huyện,xã.
+Bảođảmđầutcáctuyếnđờngphụcvụchoquyền
l
ợ
i
củadânlàng.
Mặcdùđãpháttriểnhệthốnggiaothôngnôngthôntrêntoànquốcvàđãthuđợc
nhiềukếtquảđángkểtrongviệcmởmangsảnxuất,nhngsựcáchbiệtgiàunghèoởnông
thônngàycànglớn,đâylàmộtvấnđềmàTháiLanđanggặpphải.
3.3.Bangladesh
BangladeshlànớcthuộcvàonhómnớcchậmpháttriểnsongChínhphủBangladesh
coiđờngxánôngthônlàđầuvàoquantrọngnhấtđểpháttriểnnôngthôn.Nhànớcdành
utiênchoviệcmởmangđờngnôngthônởnhữngnơinàonố
i
đợcnhiềutrungtâmd
ị
chvụ
nôngnghiệpvàphảit
í
nhtoánsaochongờinôngdânởnơixanhấtcóthểdễdàngđếngiao
dịch,đivềtrongcùngmộtngày.
Cácdựánđờngnôngthônphả
i
kếthợpchặtchẽvớikếhoạchpháttriểnkinhtế-xã
hộ
i
nôngnghiệp.Việcthamgiatrựctiếpcủacáccộngđồngdâncđịaphơngđợccoi
l
à
động
l
ựcpháttriểngiaothôngnôngthôn.Mụctiêupháttriểnđờngxánôngthônphả
i
chú
ýtạothêmviệc
l
àmchonôngdânvàolúcnôngn.
3.4.TrungQuốc
TrungQuốc
l
ànớcnôngnghiệp,đấtrộngngờiđông,dânsốtrên1,2tỷngờitrongđó
nôngđânchiếm80%.Vớicơsởnôngthônlàlànghànhchínhmỗi
l
àngcótừ80-900dân,
dođócôngnghiệpnôngthônpháttriểnnênmạnglớicơsởhạtầnggiaothôngởTrung
Quốccótácdụngrấtlớn.Nhngdovốnđầutcơbảncóhạn,nócđãphátđộngphongtrào
toàndânlàmđờnggiaothôngnôngthôn.quanđiểmchủđạocủaChínhphủTrungQuốc
là“thàlàmnhiềuđờngtiêuchuẩncấpthấpđểliênhệvớinhữngxómlànghơnlàđờngtốt
mànốiđọcítlàngxóm.Bớcđầucóđ
i
tạm,sauđónângcấpcũngchamuộn”.
Vớiphơngchâmnày,sửdụngmộtcáchkhoahọccácloạivậtliệuđịaphơngnhđất
vàcácvậtliệucấpthấpđểxâydựngđờnggiaothôngsửdụngkịpthời.Sauđóphânloạ
i
đểlần
l
ợtnângcấpvàđặcbiệtchúýcôngtácbảodỡngnềnđờng.Nhờđótạmthờ
i
đáp
ứngđợcnhucầuvậntả
i
trớcmắt,tiếtkiệmvốnđầutbanđầu.
3.5.HànQuốc
Nhànớchỗtrợ,nhândânđónggópcôngcủa,nhândântựquyêtđịnhloạ
i
côngtrình
nàocầnutiênxâydựngvàchịutráchnhiệm,quyếtđịnhtấtcảvềthiếtkế,chỉđạothicông,
nghiệmthucôngttrình.Nhànớcbỏra1(chủyếulàvậtt,ximăng,sắtthép…)thìnhân
dânbỏra5-10(côngsứcvàtiềncủa).SựgiúpđỡđócủaNhànớctrongnămđầuchiếm
tỷtrọngcao,dầndầncácnămsautỷtrọnghỗtrợcủaNhànớcgiảmtrongkhiquymôđịa
phơngvànhândânthamgiatăngdần.Nhândânthựchiệnvàbớcđầuđãđạtđợckêtquả
khảquan.Vàbớcđ
i
củachơngtr
ì
nhnàydiễnranhsau:
-Pháthuynội
l
ựccủanhândânđểxâydựngcơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn.
Nôngdânởmỗ
il
àngdớ
i
sựtổchứccủaUỷbanpháttriểnnôngthôntiếnhànhdânchủ
lựachọncácdựánpháttriển.Bớcđầulàcáccôngtrìnhxâydựngcơsởhạtầngthônxã.
Cókhoảng16loạidựánchitiếtđápứngyêucầunhlàmđờng,
l
àmcầu…Quahệthống
hànhchínhđịaphơng,mỗilàngbáocáovàliệtkêcácdựántheothứtựutiênchocácvăn
phònghuyện.
-Đểkíchcầutiêuthụbớtximăngsảnxuấtứđọng,Ch
í
nhphủphânphốiximăng
hỗtrợcác
l
àng
l
àmchơngtr
ì
nh.1600
l
àngđợcchọntiếnhànhđựánbớcđầuCh
í
nhphủ
cấpchomỗilàng300baophânphố
i
quacáckênhhànhch
í
nhđịaphơng,từT-t
ỉ
nh-tới
làngkhôngphânbiệtquymôvàv
ị
trícủa
l
àng,khôngphânbiệt
l
ànggiàulàngnghèo.Trợ
giúpkhiêmtốnnàyđợccoinhchấtxúctácthúcđẩypháttriểnđi
l
ên.Đếnnăm1978,các
dựánpháttriểngiaothôngnôngthôncơbảnđợchoànthành,tổngchiềuđàiconđờngmới
đợcxâydựngmớivàmởrộngtừlàngtớicáctrụcđờngchính
l
êntớ
i
43631km.Cáccon
đờngtrongxãđợcmởrộngvàxâymới
l
êntới42220km.Khoảng70000cáccâycầukênh
nhỏcáloạiđợcsửachữavàxâymới.
-Mởrộngphongtràoxâydựnggiaothôngnôngthônsangcáchợptácxãvàdoanh
nghiệp
Trongnhữngnăm50-60,hệthốnghợptácxãđợctổchứcsongsongvớ
i
hệthống
cáccơquanhànhch
í
nhNhànớcnhằmphụcvụtốtchocácmụctiêucủaChínhphủ.Phần
lớncáckhoảnthunhậpcủahợptácxãđợctrảchonhânviêncủahệthốngtổchứcxây
dựnggiaothông.
Quanghiêncứutìnhhìnhđầutpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthôncủamột
sốnớcChâuÁcóchếđộchínhtrịkhácnhau,tathấyrằngmuốnpháttriểnnôngthônnhất
thiếtphảixâydựngcơsởhạtầngvàtrênhếtphả
i
cómộtmạnglớ
i
đờnggiaothôngphát
triểnhợp
l
ýmớ
i
cókhảnăngđẩymạnhpháttriểnkinhtếxãhộivàquađóđađấtnớcđ
i
lên.Quađâyxinrútramộtsốbà
i
họckinhnghiệmđố
i
vớiquátrìnhđầutpháttriểncơsở
hạtầnggiaothôngnôngthônởViệtNam:
Thứnhất,muốnpháttriểnnôngthônnhấtđịnhphả
i
xâydựngcơsởhạtầngvàtrên
hếtphảicómộthệthốngmạnglớ
i
đờnggiaothôngpháttriểnhợplývớikhảnăngphát
triểncủatừngvùng,từngđịaphơng.
Thứhai,pháthuynộilựccủanhândânđểxâydựngcơsởhạtầnggiaothôngnông
thôn,dớisựtổchứccủaUBNDxã,huyện,nhândânmỗilàngxãgópsứcvàvậtchất,tiền
củađểxâydựnggiaothông.
Thứba,trongđiềukiệnkinhtếcònkhókhănth
ì
việcđầutxâydựngnhiềuđờngtiêu
chuẩncấpthấpphụcvụđilạisảnxuấtsauđósẽnângcấp,bảodỡng.Mởrộngphongtrào
pháttriểncơsởgiaothôngsangtấtcảcácthànhphầnkinhtế,chủthểtrongxãhội.
CH
CH
CH
CHƠ
Ơ
Ơ
ƠNG
NG
NG
NGII
II
II
II
TH
TH
TH
THỰ
Ự
Ự
ỰC
C
C
CTR
TR
TR
TRẠ
Ạ
Ạ
ẠNG
NG
NG
NGHO
HO
HO
HOẠ
Ạ
Ạ
ẠT
T
T
TĐỘ
ĐỘ
ĐỘ
ĐỘNG
NG
NG
NGĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
UT
T
T
TPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁT
T
T
TTRI
TRI
TRI
TRIỂ
Ể
Ể
ỂN
N
N
N
C
C
C
CƠ
Ơ
Ơ
ƠS
S
S
SỞ
Ở
Ở
ỞH
H
H
HẠ
Ạ
Ạ
ẠT
T
T
TẦ
Ầ
Ầ
ẦNG
NG
NG
NGGIAO
GIAO
GIAO
GIAOTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGN
N
N
NÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔN
N
N
NVI
VI
VI
VIỆ
Ệ
Ệ
ỆT
T
T
TNAM
NAM
NAM
NAM
I-
I-
I-
I-Kh
Kh
Kh
Khá
á
á
ái
i
i
iqu
qu
qu
quá
á
á
át
t
t
tkhu
khu
khu
khuv
v
v
vự
ự
ự
ực
c
c
cn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
nVi
Vi
Vi
Việ
ệ
ệ
ệt
t
t
tNam
Nam
Nam
Nam
Nớctalànớcnôngnghiệpvớigần80%dânsố
l
àmnghềnông,sốngchủyếutrong
khuvựcnôngthôn.Khuvựcnôngthônnớctagồmbakhuvực:vùngmiềnnúi,đồngbằng
vàvùngđồngbằngsôngcửuLong.
1.
1.
1.
1.Mi
Mi
Mi
Miề
ề
ề
ền
n
n
nn
n
n
nú
ú
ú
úi
i
i
i
MiềnnúinớctabaogồmnhữngtỉnhthuộcvùngTrungdumiềnnúiph
í
aBắcvàTây
Nguyên.Địahìnhphứctạplànhữngcaonguyên,triềnnúi,thunglũng,cóđộcaotrung
bìnhtừ200mtrởlênsovớimặtnớcbiển,kếtthànhmộtdả
i
từĐôngbắcsangTâybắc,
chạydọcdãyTrờngSơnvàophíaNamđếntậnmiềnĐôngNamBộvàmộtphầnrả
i
rácở
đồngbằng,hả
i
đảo.Cácvùngmiềnnúichứađựngnhiềutiềmnăngkinhtế,cóbiêngiớ
i
kéodài,làđịabànctrúcủahầuhết54dântộcanhemthuộccộngđồngdântộcViệtNam.
Tổngdiệntíchkhoảng15vạnkm
2
chiếmgần50%diệnt
í
chtựnhiêncủacảnớc.
DolịchsửđểlạicácvùngmiềnnúiViệtNamđếnnhữngnăm50củathếkỷXXvẫn
tồntạinềnsảnxuất
l
ạchậu.Trìnhđộkỹthuậtcanhtácthấp,phơngthứcsảnxuất
l
ạchậu,
sảnphẩmthuđợcrấthạnchế,ch
ỉ
cóthểnuôisốngngờidântrongnghèotúng.Vớisự
quantâmđầutcủaNhànớc,kinhtếmiềnnúicóbớctăngtrởngkhátrongnhữngnămgần
đây.Mờ
i
bốnt
ỉ
nhmiềnnúiphíaBắcthờikỳ1991-1995GDPtăngbìnhquânhàngnăm6-
7%trởlên,cót
ỉ
nhtăngkhánh:LàoCai11,6%,TuyênQuang10,97%,LạngSơn10,3%,
tăngchậmnhHàGiang6,8%.
VùngTâyNguyêncómứctăngtrởngkháhơn:GDPb
ì
nhquânhàngnămcủatỉnh
LâmĐồng13,5%,KonTum3,15%,ĐắcLắc7,49%,GiaLai6,7%.Cơcấukinhtếcác
tỉnhmiềnnúiphíaBắcđangchuyểnbiếntheohớngtiếnbộ.
Mấynămgầnđâycơsởhạtầngđợcđâùtxâydựngmộtbớcđángkể.BộGiaothông
đãđầut547tỷđồngnhằmcảitạovànângcấpmộtsốtuyếnđờngquốc
l
ộ,đờngôtôđến
tấtcảcáchuyệnmiềnnúi,trừ4huyệnvùngcao:MờngTè(LaiChâu),SôngMã(SơnLa),
MèoVạc(HàGiang),BảoLạc(CaoBằng),giảiquyếtđợc130xãcóđờngôtôđ
i
qua.
Huyđộng39,5triệungàycôngvàhàngtrămtỷđồngcủadânkếthợpvớisựhỗtrợcủa
Nhànớcđểlàmmới600kmvànângcấptrên200kmđờnggiaothôngnôngthôn.Tuyđạt
đợcmộtsốthànhtựutrên,nh
ì
nchungcơsởhạtầnggiaothôngnóiriêngvàcơsởhạtầng
nôngthônnó
i
chungcònrấthạnchế.Mạnglớigiaothôngmiềnnú
i
phầnlớnlàđợchình
thànhtrongthờikỳkhángchiếnnayđãxuốngcấpnghiêmtrọng,cònhơn500xãchacó
đờngôtôđếntrungtâmxã,hệthốngđờngchủyếulàđờngđấtvàđờngcấpphối.
2.
2.
2.
2.Đồ
Đồ
Đồ
Đồng
ng
ng
ngb
b
b
bằ
ằ
ằ
ằng
ng
ng
ngs
s
s
sô
ô
ô
ông
ng
ng
ngC
C
C
Cử
ử
ử
ửa
a
a
aLong.
Long.
Long.
Long.
ĐồngbằngsôngCửuLong
l
àphầncuốicùngcủachâuthổsôngMêKông,códiện
tích39.600km2,chiếm22%diệntíchcảnớcvà5%diệnt
í
chcủaluvực.Địahìnhbằng
phẳngcó
í
tđ
i
ểmcaotựnhiên,nghiêngtừTâybắcxuốngĐôngNam.Dođặcđ
i
ểmnày,
đồngbằngsôngCửuLonglàvùngcómạnglớiđờngthuỷrấtpháttriểnphongphúvàđa
dạngvàoloạilớnnhấtViệtNamvớiđầyđủcácloạ
i
hình:đờngsông,đờngbiển,vàhỗn
hợpđờngsôngvàđờngbiển.Tổngchiềudà
i
đờngthuỷnộ
i
địatrongtoànvùng25.000km,
chiếm60%chiềudàiđờngthuỷnộ
i
địacảnớc.Đâylàthuận
l
ợ
i
rấtlớncủagiaothông
đờngsôngcủavùngnó
i
chungvàgiaothôngnôngthôncủavùngnóiriêng.Nếubiếttận
dụngvàkhaitháctốttiềmnăngnày,giaothôngnôngthônđồngbằngsôngCửuLongsẽ
đạthiệuquảcaotrongthúcđẩysảnxuất,nângcaođờisốngcủanhândânnôngthôn.
Giaothôngđờngsôngcủavùngrấtpháttriểnvớ
i
hệthốngsông,kênhrạchdàyđặc
thìcơsởgiaothôngđờngbộởnôngthôncủađồngbằnglạirấtlạchậu,đờngđấtvàđờng
cấpphối
l
àchủyếu,mộtsốnơikhôngcóđờngtớitrungtâmxã,hệthốngđờngchathuận
tiệnchođilạicủanhândânvàvậnchuyểnhànghoá.Tuylàkhuvựccótiềmnăngtolớn
vềnôngnghiệp,chủyếulàsảnxuấtlơngthựcvàcâycôngnghiệp,đónggóphơn50%sản
lợng
l
ơngthựcvàphần
l
ớnlơngthựcxuấtkhẩucủacảnớc.Vớicơsởhạtầnggiaothông
nôngthônnhvậyđòihỏicáccấpchínhquyềncầncóchiến
l
ợcđâùtxâydựngcáctuyến
đờngnhằmphụcvụchonhucầusảnxuấtvàsinhsốngcủanôngdân.Vàphảixemxéttới
đặcđ
i
ểmcủavùng(cóxuhớngngậplụtthờngxuyên)đểthiếtkếvàxâydựngcáctuyến
đờngcóthểchốngtrọivớicácdòngnớcvàcácmứcngậptheomùadựkiến;Cầnxemxét
khảnăngtiếpcậnmàđờngsôngđãđemlạikhi
l
ậpquyhoạchvàdànhutiêncácnguồn
vốnđầutchođờngnôngthôn;Đầutcóhạnchếcáccôngtr
ì
nhtrênđấtliềnphụcvụcho
sựchuyểntảigiữađờngsôngvàđờngbộ.
3.
3.
3.
3.V
V
V
Vù
ù
ù
ùng
ng
ng
ngĐồ
Đồ
Đồ
Đồng
ng
ng
ngB
B
B
Bằ
ằ
ằ
ằng
ng
ng
ng
ĐồngBằngBắcbộ
l
àkếtquảcủaquátrìnhlắngđọngphùsavàtiếnrabiểntừhàng
triệunămcủasôngHồngvàcácchilucùngcôngsứckhaiphábaođờicủabaothếhệcha
ông.ĐồngbằngBắcbộvớidiệntích12,5nghìnkm
2
,chiếm3,7%diệntíchcảnớc.
Đồngbằngcaodầnvềph
í
aTây,caođộbìnhquân12–16m(somặtnớcbiển),vùng
thấpnhất7–9m,vùngcaonhấttới25mcàngraph
í
abiểnmặtđấtthấpdầncòn2-3mvà
phầnlớnlàbằngphẳng.Docấutạotrên
l
àmchođồngbăngBắcbộcómạng
l
ớ
i
sôngngòi
dàyđặcbaogồmsôngHồng,TháiBìnhcùngcácchilu,vớicáckênhmáng.Ch
í
nhđặc
điểmnàylàđiềukiệnthuậnlợichohệthốnggiaothôngnôngthônpháttriển.
DânsốvùngĐồngbằngsôngHồngnăm2001làtrên17triệungời,trongđó3,5triệu
làdânđôth
ị
,2triệulàdânphinôngnghiệp,sốcònlạilàtrên12triệu
l
àdânlàmnghề
nông,canhtáctrên1triệuhađất.Đồngbằng
l
àvùngcóđ
i
ềukiệntựnhiênrấtthuận
l
ợ
i
nên
l
àvùngpháttriểnthứhaisauvùngĐôngNambộ.Năm1998,phầnđónggópcủa
đồngbằngsôngHồngđãchiếmtỷlệ19,42%giátrịtổngsảnphẩmquốcnộ
i
GDPcủatoàn
quốc,tốcđộtăngtrởngkinhtếlà8,36%caohơnsovớ
i
tỷlệtrungbìnhcủacảnớc.
ĐôngNamBộvàđồngbằngcáct
ỉ
nhmiềnTrung:ĐôngNamBộ
l
àvùngvớidiện
tíchkhoảng45.000km2,làbìnhnguyênvớ
i
địahìnhđồi
l
ợnsóng.Dânsốlà13.349.900
ngời,ĐôngNamBộ
l
àvùngđộnglựctăngtrởngcủacảnớc.Sảnlợngcôngnghiệpchiếm
52%cảnớc,xuấtkhẩuchiếm57,3%,đónggópngânsách42.000tỷmỗinăm,bằng53%
cảnớc.Nhìnchung,ĐôngNambộcómạng
l
ớicơsởhạtầngtốt.
Tóm
l
ại,cáct
ỉ
nhthuộcvùngđồngbằngcóhiệntrạngpháttriểnkinhtếxãhộivào
loạ
i
caonhấttrongcảnớc,tậptrungcáct
ỉ
nh,thànhphốtrọngđiểmquốcgianhHàNội,
ThànhphốHồCh
í
Minh,HảiPhòng,…làcáctrungtâmkinhtếcủacảnớc,cótốcđộtăng
trởngkinhtếcao,đónggópnhiềuvàosựpháttriểncủađấtnớc.
Vềcơsởhạtầngcủacácvùngnày
l
àkhátốt,tỷ
l
ệsốxãcóđờngôtôđếntrungtâm
xãcaonhĐồngbằngsôngHồnglà99,9%năm2001,99,4%làĐôngNamBộ,94,6%là
BắcTrungBộ.
*ThuậnlợivàkhókhăntrongquátrìnhpháttriểnCSHTGTNT:
Trênđây
l
àsựkhá
i
quátchungvềkhuvựcnôngthônViệtNam.Vớ
i
sựđadạngvề
điềukiệnđịalý,điềukiệnkinhtếvàdânsốcủacácvùngnôngthônnớcta,nócũnglà
nhữngthuận
l
ợivàkhókhănchoviệcpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn.Vànó
cũngđòihỏitrongquátrìnhpháttriểncơsởhạtầnggiaothôngnôngthônphảicóchiến
lọcquốcgiaphùhợpvớ
i
đ
i
ềukiệntừngvùng.
-Tínhđadạng,phứctạpvàkhácbiệtvềđịahình,lãnhthổcũngnhvềthờitiết,kh
í
hậu…khôngchỉtạorasựkhácbiệtcủacơsởhạtầngnóichung,cơsởhạtầnggiaothông
nó
i
riênggiữacácvùng,địaphơng,khuvựcmàcòntạoranhữngkhókhănrấtlớncho
việctạo
l
ậpvàpháttriểnởmỗ
i
côngtrìnhgiaothôngnôngthôn.
Ởnhữngvùngnôngthônmiềnnúi,trungdu(nhất
l
àvùngcao,vùngsâuvùngxa),
việcxâydựngcôngtrìnhgiaothôngcóthểphứctạp,chiphítốnkémhơngấpnhiềulầnso
vớiởnôngthôvùngđồngbằngsôngHồngvànhữngvùngvenđôthịkhác.Việctạolậpvà
nângcaocáccôngtr
ì
nhcầuđờngởnhiềuđịaphơngvùngđồngbằngsôngCửuLongcũng
gặpphảinhữngtrởngạ
i
rấtlớndocấutrúcphùsamớ
i
(lầythụt,chaổnđịnh)hoặcđịa
hìnhb
ị
chiacắtbở
i
hệthốngsôngngòi,kênhrạchdàyđặc.
Cóthểh
ì
nhdungnhữngkhókhăntrênđâyđốivớ
i
quátrìnhđầutCSHTGTNTở
quymôvàcấpđộlớnhơnkhi2/3lãnhthổđấtnớc
l
àđồinúi(trongđócóhàngngànthôn
xómthuộcđịahìnhnúicaohiểmtrở);vàkhimànhiềuvùngnôngthôntrungbìnhtrên
1km
2
lãnhthổcótới1,5-2kmsôngchínhvàhàngchụckmkênhrạchchảyqua.
-Điềukiệnthờitiếtkhíhậunhiệtđớiởnớctacũngthờngxuyêntácđộnggâyra
nhữngthiệthạito
l
ớnchocơsởhạtầnggiaothôngnôngthôn,đặcbiệtkhicóthiêntaixảy
ra.Việckhắcphụchậuquảcủathiêntaicũngnhviệcchốngxuốngcấpcủacáchệthống,
côngtrìnhdotácđộngthờngxuyêncủathơìtiết,khíhậu(nhma,nắng,nhiệtđộ,độẩm…)
luônđòihỏ
i
phảiđầutchiphíkhá
l
ớnvềvốn,vậtt,nhânlựcmàlẽranhữngkhoảnđầut
nàycóthểđểdànhmộtphầnđángkểchoviệctạo
l
ập,xâydựngmớ
i
cáccôngtrình,nâng
cấpcáctuyếnđờng.Đâylàmộttrongnhữngvấnđềkhôngkémphầnnangiả
i
trongđiều
kiệnnguồnvốnđầutchogiaothôngnôngthôncònhạnchếvàphântánnhhiệnnay.
II.
II.
II.
II.Hi
Hi
Hi
Hiệ
ệ
ệ
ện
n
n
ntr
tr
tr
trạ
ạ
ạ
ạng
ng
ng
ngc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn:
n:
n:
n:
1.
1.
1.
1.T
T
T
Tì
ì
ì
ình
nh
nh
nhh
h
h
hì
ì
ì
ình
nh
nh
nhph
ph
ph
phá
á
á
át
t
t
ttri
tri
tri
triể
ể
ể
ển
n
n
nc
c
c
cơ
ơ
ơ
ơs
s
s
sở
ở
ở
ởh
h
h
hạ
ạ
ạ
ạt
t
t
tầ
ầ
ầ
ầng
ng
ng
nggiao
giao
giao
giaoth
th
th
thô
ô
ô
ông
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
n
Từchủtrơng,chínhsáchcủaĐảngvàNhànớc,dớisựlãnhđạoch
ỉ
đạochặtchẽcủa
cáccấpuỷĐảngvàch
í
nhquyềnđịaphơng,nhândânđãnhiệttìnhhởngứngphongtrào
xâydựngGTNT-MNvàđãđạtđợcnhữngkếtquảđángkhíchlệ.TheosốliệucủaBộ
Giaothôngvậntải,t
í
nhđếntháng12/2001cảnớctacótrên150.000kmđờngbộ,bao
gồmđờngquốclộ,t
ỉ
nh
l
ộvàđờngGTNT-MN.Hệthốnggiaothôngnôngthônvàmiền
nú
i
gồmcó
:
Đờnghuyệncóchiềudàitổngcộngtrên40.000km,trên300chiếccầucóchiềudà
i
trên400km.Đờngxã,làngtrên130.000kmđờngnộ
i
thịvàđờngchuyêndùnggần9000
kn,đờngsông35700km.Tínhchungcảnớcđạt0,45km/km2và1,9km/1000dân.Hệ
thốngGTNT-MNđãnốithông9298/9816xã,đạt94,7%sốxãtrongcảnớc.Hàngnăm
cảnớcđầuttrên1590tỷđờngchoCSHTgiaothôngnôngthôn.
B
B
B
Bả
ả
ả
ảng
ng
ng
ng1:
1:
1:
1:Đờ
Đờ
Đờ
Đờng
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
nVi
Vi
Vi
Việ
ệ
ệ
ệt
t
t
tNam
Nam
Nam
Namtrong
trong
trong
tronggiai
giai
giai
giaiđ
đ
đ
đo
o
o
oạ
ạ
ạ
ạn
n
n
n1996-
1996-
1996-
1996-2000
2000
2000
2000
19961997199819992000
Đờnghuyện
Đờngxãthôn
15714
71537
28113
87231
31652
90875
36121
111317
37750
134500
Tổng87251105344122527147438172250
Nguồn:TheRuralTransportProject,WBnăm2001
Quasốliệutrênchotathấykmđờnggiaothônghuyện,thônxãđãđợcxâydựngtăng
lênquacácnăm.Năm1996cảnớccó87.251kmđờnggiaothôngnôngthônthìđếnnăm
2000cảnớcđãcó172.250km.ĐiềunàythểhiệntrongnhữngnămgầnđâyĐảngvàNhà
nớccũngnhcáccấpUỷĐảngchínhquyềnđãchútrọngviệcđầutpháttriểnCSHTGTNT.
Vềmậtđộđờnggiaothôngnôngthôn
trong7khuvựccủacảnớc,theonhquyhoạch,
thiếtkế,xâydựnggiaothôngnôngthôncủaBộGiaothôngvậntảiđợcthểhiệntrongbảng
sau:
B
B
B
Bả
ả
ả
ảng
ng
ng
ng2:
2:
2:
2:M
M
M
Mậ
ậ
ậ
ật
t
t
tđộ
độ
độ
độđờ
đờ
đờ
đờng
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
nph
ph
ph
phâ
â
â
ân
n
n
nb
b
b
bố
ố
ố
ốtheo
theo
theo
theov
v
v
vù
ù
ù
ùng
ng
ng
ngtrong
trong
trong
trongc
c
c
cả
ả
ả
ản
n
n
nớ
ớ
ớ
ớc
c
c
c
n
n
n
nă
ă
ă
ăm
m
m
m2000
2000
2000
2000
Vùng
Mậtđộ
Km/km2Km/1000ngờ
i
MiềntrungduBắcBộ0,121,6
ĐồngbằngsôngHồng1,192
Khubốncũ0,352
Duyênhả
i
miềnTrung0,11-0,241,38-2,42
TâyNguyên0,8-0,171,5-2,5
ĐôngNamBộ0,891,24
ĐBsôngCửuLong0,150,47
Nguồn:Quyhoạchthiếtkế,xâydựnggiaothôngnôngthôn-NXBGTVT
Quabảngtổnghợptrênchothấy:
+HaivùngĐồngbằngsôngHồngvàđồngbằngsôngCửuLongcó
l
ợ
i
thếhơncảvề
giaothông.MậtđộmạnglớiđờngởĐồngbằngsônghồngcaonhấttrongcảnớcvới1,19
km/km2.Vùngmiềnnúiph
í
aBắcthấpnhấtcảnớcchỉcó0,12km/km2.vùngđồngbằng
sôngCửuLongtuycómậtđộđờngthấpsongbùlạicómạnglớiđờngsôngvàkênhrạch
dàyđặcrấtthuậnlợichođ
i
lạ
i
vàvậnchuyểnhànghoá.