NHỮNG BÀI HỌC DẠY CON LÀM GIÀU - 3 doc

đ i x t t v i h và h u h t h s t t v i b n. N u t t c nh ng gì b n nghĩ đ n làố ử ố ớ ọ ầ ế ọ ẽ ố ớ ạ ế ấ ả ữ ạ ế
c t gi m huê h ng c a h thì t i sao h ph i đ n v i b n ch ?ắ ả ồ ủ ọ ạ ọ ả ế ớ ạ ứ
Nh tôi đã nói tr c đây, m t trong nh ng k năng qu n lý quan tr ng là qu n lýư ướ ộ ữ ỹ ả ọ ả
nhân s . Nhi u ng i ch qu n lý đ c nh ng ng i kém thông minh h n h và có ítự ề ườ ỉ ả ượ ữ ườ ơ ọ
quy n l c h n h . Nhi u viên qu n lý mãi mãi không đ c thăng ch c vì h ch bi tề ự ơ ọ ề ả ượ ứ ọ ỉ ế
cách làm vi c v i nh ng ng i d i quy n mà không bi t cách làm vi c v i c p trên.ệ ớ ữ ườ ướ ề ế ệ ớ ấ
K năng th c s là qu n lý và tr l ng h u cho nh ng ng i gi i h n mìnhỹ ự ự ả ả ươ ậ ữ ườ ỏ ơ
trong m t lĩnh v c k thu t nào đóộ ự ỹ ậ . Đó là lý do t i sao các công ty th ng có m t banạ ườ ộ
giám đ c. B n cũng nên nh th . Và đó chính là s thông minh tài chính. ố ạ ư ế ự
7. HÃY LÀM M T “NG I T NG QUÀ DA Đ ”: Ộ ƯỜ Ặ Ỏ
Khi nh ng ng i da tr ng đ u tiên đ n đ nh c châu M , h r t s ng s t b iữ ườ ắ ầ ế ị ư ở ỹ ọ ấ ử ố ở
nhi u nét văn hóa c a ng i da đ châu M . Ví d n u m t ng i da tr ng b l nh,ề ủ ườ ỏ ỹ ụ ế ộ ườ ắ ị ạ
ng i da đ s đ p m n cho anh ta. C t ng đó là m t món quàn ên khi ng i da đườ ỏ ẽ ắ ề ứ ưở ộ ườ ỏ
đòi l i cái m n anh chàng da tr ng th ng r t b c mình. Ng i da đ cũng r t b cạ ề ắ ườ ấ ự ườ ỏ ấ ự
mình khi nh n ra r ng ng i da tr ng không mu n tr nó l i. Vì v y mà ra đ i thu tậ ằ ườ ắ ố ả ạ ậ ờ ậ
ng “Ng i da đ t ng quà.”, Ch đ n gi n là m t s hi u l m v văn hóa thôi. ữ ườ ỏ ặ ỉ ơ ả ộ ự ể ầ ề
Trong th gi i c a nh ng c t tài s n, làm m t “ng i da đ t ng quà” là m tế ớ ủ ữ ộ ả ộ ườ ỏ ặ ộ
đi u r t quan tr ng đ i v i tài s n. Câu h i đ u tiên c a nh ng nhà đ u t sành đi uề ấ ọ ố ớ ả ỏ ầ ủ ữ ầ ư ệ
là: “Bao lâu thì tôi có th l y ti n l i?” H cũng mu n bi t h có th l y không nh ngể ấ ề ạ ọ ố ế ọ ể ấ ữ
gì, đó cũng là m t ph n công vi c. Đó là lý do t i sao nh ng kho n ROI, hay ti n l iộ ầ ệ ạ ữ ả ề ờ
đ u t (Return of and on Investment), là r t quan tr ng.ầ ư ấ ọ
Ví d , tôi tìm ra m t s lô đ t trong vùng đang b t ch thu đ th n . Ngân hàngụ ộ ố ấ ị ị ể ế ợ
đòi giá 60.000 $, tôi đ t giá 50.000 $ và h ch p nh n, đ n gi n vì trong cu c đ u th u,ặ ọ ấ ậ ơ ả ộ ấ ầ
tôi đ a ngay m t t séc 50.000 $. H bi t r ng tôi đang nói chuy n nghiêm ch nh. H uư ộ ờ ọ ế ằ ệ ỉ ầ
h t các nhà đ u t s nói: “Anh là trùm t b n ti n m t à?” “Nh n m t gi y báo n cóế ầ ư ẽ ư ả ề ặ ậ ộ ấ ợ
ph i t t h n không?” Câu tr l i cho tr ng h p này là không. Công ty đ u t c a tôiả ố ơ ả ờ ườ ợ ầ ư ủ
cho thuê nhà ngh mùa đông, v i cái giá 2.500 $ m t tháng su t 4 tháng mùa đông trongỉ ớ ộ ố
năm. Trong mùa vãn khách, ng i nhà đ c cho thuê v i giá 1.000 $ m t tháng. Tôi l yồ ượ ớ ộ ấ
91
l i v n trong kho ng 3 năm. Gi thì tôi s h u tài s n này, nó đ ti n cho tôi t thángạ ố ả ờ ở ữ ả ổ ề ừ
này qua tháng khác.

V i ch ng khoán cũng v y. Th ng thì ng i môi gi i c a tôi s g i đi n vàớ ứ ậ ườ ườ ớ ủ ẽ ọ ệ
khuyên tôi nên chuy n m t l ng ti n đáng k vào nh ng c ph n c a m t công ty màể ộ ượ ề ể ữ ổ ầ ủ ộ
anh ta c m th y nó s p s a đi m t n c c làm tăng v t giá tr c ph n, ví d nhả ấ ấ ử ộ ướ ờ ọ ị ổ ầ ụ ư
tuyên b m t s n ph m m i ch ng h n. Tôi s chuy n ti n vào trong th i gian kho ngố ộ ả ẩ ớ ẳ ạ ẽ ể ề ờ ả
m t tu n đ n m t tháng, trong khi giá tr c ph n đang tăng lên. Sau đó, tôi rút s v nộ ầ ế ộ ị ổ ầ ố ố
ban đ u ra và không ph i lo l ng gì v s dao d ng c a th tr ng n a, vì s v n banầ ả ắ ề ự ộ ủ ị ườ ữ ố ố
đ u đã quay v và s n sàng làm vi c v i nh ng tài s n khác. Vì v y mà ti n ti p t c điầ ề ẵ ệ ớ ữ ả ậ ề ế ụ
vào r i đi ra, và tôi s h u m t tài s n hoàn toàn t do v m t k thu t. ồ ở ữ ộ ả ự ề ặ ỹ ậ
Th c s là r t nhi u l n tôi b m t ti n. Nh ng tôi ch ch i v i s ti n mà tôi cóự ự ấ ề ầ ị ấ ề ư ỉ ơ ớ ố ề
th đ m t. Có th nói r ng trung bình 10 l n đ u t thì tôi đánh trúng đích hai ho c baể ể ấ ể ằ ầ ầ ư ặ
l n, năm ho c sáu l n là không đ c gì c , còn thì s thua m t hai hay ba l n. Nh ngầ ặ ầ ượ ả ẽ ấ ầ ư
tôi gi i h n s thua l c a mình ch trong s ti n tôi có vào lúc đó. ớ ạ ố ỗ ủ ỉ ố ề
V i nh ng ng i ghét ph i m o hi m, h b ti n vào ngân hàng. Và nói choớ ữ ườ ả ạ ể ọ ỏ ề
cùng thì ti t ki m v n t t h n không làm gì c . Nh ng c n ph i m t th i gian r t lâuế ệ ẫ ố ơ ả ư ầ ả ấ ờ ấ
m i có th l y ti n l i đ c, và trong h u h t tr ng h p, b n ch ng đ c nh nớ ế ấ ề ạ ượ ầ ế ườ ợ ạ ẳ ượ ậ
không th gì c .ứ ả
Trong m i v đ u t c a tôi, luôn ph i có m t b n i, m t cái gì đó không m tỗ ụ ầ ư ủ ả ộ ề ổ ộ ấ
ti n. M t kho d tr nh , m t m nh đ t tr ng, m t ngôi nhà, m t c ph n ch ngề ộ ự ữ ỏ ộ ả ấ ố ộ ộ ổ ầ ứ
khoán, m t cao c văn phòng. Và đó ph i là m t ý t ng ít m o hi m hay gi i h n r iộ ố ả ộ ưở ạ ể ớ ạ ủ
ro. Có nh ng cu n sách vi t riêng v ch đ này nên tôi không mu n nh c đ n đây.ữ ố ế ề ủ ề ố ắ ế ở
Ray Kroc, hay ông ch c a t p đoàn Mcdonald's n i ti ng, bán hamburger không ph i vìủ ủ ậ ổ ế ả
ông thích ăn hamburger mà vì ông mu n có không nh ng b t đ ng s n d i các đ cố ữ ấ ộ ả ướ ặ
quy n c a công ty. ề ủ
Vì v y nh ng nhà đ u t khôn ngoan ph i nhìn xa h n ROI (ti n l i đ u t ).ậ ữ ầ ư ả ơ ề ờ ầ ư
M t khi đã l y ti n l i, b n ph i có thêm nh ng tài s n khác mà không ph i m t ti n.ộ ấ ề ạ ạ ả ữ ả ả ấ ề
Nh th m i là thông minh tài chính. ư ế ớ
8. TÀI S N XA X PH M Ả Ỉ Ẩ
92
S c m nh c a vi c t p trungứ ạ ủ ệ ậ . Con c a b n tôi có m t thói quen r t x u là hayủ ạ ộ ấ ấ
đ t s ch đ n đ ng cu i cùng trong túi. M i 16 tu i nó đã mu n có chi c xe h i c aố ạ ế ồ ố ớ ổ ố ế ơ ủ

riêng mình v i lý do: “T t c b n bè con đ u đ c cha m mua cho xe h i riêng.”ớ ấ ả ạ ề ượ ẹ ơ
Th ng bé mu n l y s ti n ti t ki m c a nó và đ i h t thành ti n m t. Khi đó thì chaằ ố ấ ố ề ế ệ ủ ổ ế ề ặ
nó g i đi n cho tôi. “ọ ệ
Theo anh, tôi có nên cho nó làm th không? Hay tôi nên làm nh nh ng b c phế ư ữ ậ ụ
huynh khác là mua h n chi c xe cho nó?” ẳ ế
Tôi tr l i: “Đi u đó s làm gi m áp l c cho anh trong m t t ng lai g n, nh ngả ờ ề ẽ ả ự ộ ươ ầ ư
làm nh th , anh s d y nó đi u gì trong t ng lai xa? Anh th dùng cái mong mu n cóư ế ẽ ạ ề ươ ử ố
m t chi c xe này và khuy n khích con mình h c đ c cái gì đó xem sao?” ộ ế ế ọ ượ
Hai tháng sau, tôi g p l i anh ta và h i. “Con trai anh có chi c xe m i ch a?”ặ ạ ỏ ế ớ ư
“Ch a. Nh ng tôi đã cho nó 3.000 $ đ mua xe. Tôi nói nó hãy dùng s ti n này thay vìư ư ể ố ề
dùng ti n ti t ki m h c đ i h c c a nó.”ề ế ệ ọ ạ ọ ủ
Tôi nói: “À, anh th t r ng rãi đ y!” ậ ộ ấ
“Không đâu. Tôi cho nó s ti n này v i m t đi u ki n. Tôi đã làm theo l i khuyênố ề ớ ộ ề ệ ờ
c a anh, l i d ng khao khát mu n mua xe c a nó đ nó có th h c đ c cái gì đó.” ủ ợ ụ ố ủ ể ể ọ ượ
“Th đi u ki n gì?”ế ề ệ
“À, đ u tiên chúng tôi m b đ ch i c a anh ra, trò ch i “Vòng quay ti n m t”ầ ở ộ ồ ơ ủ ơ ề ặ
y mà. Chúng tôi ch i và th o lu n r t lâu v cách s d ng ti n b c sao cho khônấ ơ ả ậ ấ ề ử ụ ề ạ
ngoan. Sau đó tôi đ t mua dài h n t báo Wall Street Journal và m t s sách v thặ ạ ờ ộ ố ề ị
tr ng ch ng khoán cho nó.”ườ ứ
“R i sao n a?” ồ ữ
“Tôi b o 3.000 $ này là c a nó, nh ng nó không đ c tr c ti p dùng s ti n nàyả ủ ư ượ ự ế ố ề
đ mua xe. Nó có th dùng đ mua bán ch ng khoán, tìm m t ng i môi gi i ch ngể ể ế ứ ộ ườ ớ ứ
khoán riêng và khi nó đã làm ra đ c 6.000 $ t 3.000 $ này thì nó có th dùng phân n aượ ừ ể ử
đ mua xe và phân n a đ dành đ n khi vào đ i h c.” ể ử ể ế ạ ọ
Tôi h i: “Và k t qu th nào?” ỏ ế ả ế
93
“À, ban đ u nó buôn bán r t may m n, nh ng vài ngày sau thì thua h t s l i. Sauầ ấ ắ ư ế ố ờ
đó nó l i có ti n lãi. Đ n hôm nay thì nó ch còn kho ng 2.000 $ thôi, nh ng s ti n lãiạ ề ế ỉ ả ư ố ề
thì đang tăng lên. Nó đã đ c t t c nh ng cu n sách tôi mua và nó còn đ n th vi nọ ấ ả ữ ố ế ư ệ
m n thêm nh ng cu n khác n a. Nó đ c ng u nghi n t Wall Street Journal, tìm cácượ ữ ố ữ ọ ấ ế ờ

h ng d n và đã bi t xem CNBC thay vì MTV. S p t i ch c nó ch còn 1.000 $ thôi,ướ ẫ ế ắ ớ ắ ỉ
nh ng s l i t c và nh ng gì nó h c đ c thì r t nhi u. Nó bi t là n u làm m t ti n,ư ố ợ ứ ữ ọ ượ ấ ề ế ế ấ ề
nó s ph i đi b thêm 2 năm n a. Nh ng d ng nh nó không còn quan tâm gì đ nẽ ả ộ ữ ư ườ ư ế
chuy n đó c . Th m chí nó còn t ra không h ng thú v i cái xe h i vì nó đã tìm đ cệ ả ậ ỏ ứ ớ ơ ượ
m t trò ch i khác vui h n nhi u!” ộ ơ ơ ề
Tôi h i: “Th n u nó làm m t h t ti n thì sao?”ỏ ế ế ấ ế ề
“Đã phóng lao thì ph i theo lao thôi. Ch ng thà tôi đ nó m t m i th lúc này cònả ẳ ể ấ ọ ứ
h n là ch đ n khi nó b ng tu i chúng ta r i m i b t nó ph i m o hi m. V l i, 3.000ơ ờ ế ằ ổ ồ ớ ắ ả ạ ể ả ạ
$ này là s ti n t t nh t mà tôi đ u t cho vi c h c c a nó. Nh ng gì nó đã h c s giúpố ề ố ấ ầ ư ệ ọ ủ ữ ọ ẽ
ích cho nó su t đ i, và có v nh nó đã b t đ u bi t coi tr ng ti n b c. Tôi nghĩ nó số ờ ẻ ư ắ ầ ế ọ ề ạ ẽ
không còn đ t đ n đ ng xu cu i cùng trong túi n a đâu.”ố ế ồ ố ữ
Nh tôi đã nói trong ph n “Tr cho mình tr c”, n u m t ng i không n mư ầ ả ướ ế ộ ườ ắ
đ c s c m nh k lu t b n thân thì t t nh t là đ ng nên làm giàu. Trong th i gian đ u,ượ ứ ạ ỷ ậ ả ố ấ ừ ờ ầ
quá trình phát tri n vòng quay ti n m t t c t tài s n trên lý thuy t là r t d dàng,ể ề ặ ừ ộ ả ế ấ ễ
nh ng chính s c ch u đ ng tinh th n khi đi u khi n ti n b c m i là chuy n khó. Trongư ứ ị ự ầ ề ể ề ạ ớ ệ
th gi i tiêu dùng ngày nay, nh ng quy n rũ bên ngoài r t d đ y ti n c a chúng ta quaế ớ ữ ế ấ ễ ẩ ề ủ
c t tiêu s n. Vì s ch u đ ng tinh th n kém mà ti n b c ch y ra n i có s c kháng cộ ả ự ị ự ầ ề ạ ả ở ơ ứ ự
y u nh t. Đó là nguyên nhân c a cái nghèo và vi c ph i v t l n v i tài chính. ế ấ ủ ệ ả ậ ộ ớ
Tôi đã đ a ra nhi u ví d s h c v s thông minh tài chính, nh ng trong tr ngư ề ụ ố ọ ề ự ư ườ
h p này, chính kh năng ch huy ti n b c m i làm ra ti n. N u chúng ta cho 100 ng iợ ả ỉ ề ạ ớ ề ế ườ
m i ng i 10.000 $ vào đ u năm thì theo tôi, đ n cu i năm m i chuy n s nh sau:ỗ ườ ầ ế ố ọ ệ ẽ ư
80 ng i s không còn gì c . S th t thì nhi u ng i s ph i mang nh ng mónườ ẽ ả ự ậ ề ườ ẽ ả ữ
n l n vì h tr ti n m t cho nh ng chi c xe h i, t l nh, TV, VCR hay m t kỳ nghợ ớ ọ ả ề ặ ữ ế ơ ủ ạ ộ ỉ
nào đó.
16 ng i s tăng đ c s 10.000 $ này kho ng 5% đ n 10%. ườ ẽ ượ ố ả ế
94
4 ng i s có th tăng đ n 20.000$ hay lên đ n hàng tri u đô la. Gi ng nh m iườ ẽ ể ế ế ệ ố ư ọ
ng i khác, tôi cũng thích nh ng th đ xa x ph m. Khác bi t ch là m t s ng iườ ữ ứ ồ ỉ ẩ ệ ở ỗ ộ ố ườ
mua nh ng th xa x ph m này b ng th tín d ng. Nó là m t cái b y “đ ng núi nàyữ ứ ỉ ẩ ằ ẻ ụ ộ ẫ ứ
trông núi n .” V i r t nhi u ng i khi mu n mua m t chi c Porsche, cách d nh t làọ ớ ấ ề ườ ố ộ ế ễ ấ

g i đi n cho ngân hàng vay n . Còn tôi, thay vì ch n cách t p trung vào c t tiêu s n, tôiọ ệ ợ ọ ậ ộ ả
ch n s t p trung vào c t tài s n c a mình.ọ ẽ ậ ộ ả ử
Nh m t thói quen, tôi bi n nh ng mong mu n đ c tiêu xài thành ngu n c mư ộ ế ữ ố ượ ồ ả
h ng thúc đ y thiên t tài chính c a mình trong vi c đ u t . ứ ẩ ư ủ ệ ầ ư
Ngày nay, chúng ta th ng m n ti n đ có đ c nh ng th ta mu n thay vì t pườ ượ ề ể ượ ữ ứ ố ậ
trung lo ki m ti n. Cách này qu là d dàng h n trong th i gian ng n nh ng l i v t vế ề ả ễ ơ ờ ắ ư ạ ấ ả
h n trong th i gian dài. Đó là m t thói quen x u mà chúng ta, dù là m t cá nhân hay m tơ ờ ộ ấ ộ ộ
qu c gia, cũng th ng xuyên m c ph i. ố ườ ắ ả
B n hu n luy n mình và nh ng ng i thân làm ch ti n b c càng s m ch ngạ ấ ệ ữ ườ ủ ề ạ ớ ừ
nào thì càng t t ch ng n y. Ti n b c là m t quy n l c hùng m nh. Không may làố ừ ấ ề ạ ộ ề ự ạ
ng i ta th ng đ cho s c m nh c a ti n b c ch ng l i mình. N u b n có m t tríườ ườ ể ứ ạ ủ ề ạ ố ạ ế ạ ộ
thông minh tài chính không cao, b n s không th gi đ c ti n. Nó s khôn ngoan h nạ ẽ ể ữ ượ ề ẽ ơ
b n. Mà n u ti n b c khôn ngoan h n b n thì b n s ph i làm vi c cho nó su t đ i.ạ ế ề ạ ơ ạ ạ ẽ ả ệ ố ờ
Đ làm ch ti n b c, b n c n ph i khôn ngoan h n nó. Khi đó ti n s làm theo nh ngể ủ ề ạ ạ ầ ả ơ ề ẽ ữ
gì b n yêu c u. Nó s tuân l nh b n. Thay vì ph i làm m t nô l cho đ ng ti n, b n sạ ầ ẽ ệ ạ ả ộ ệ ồ ề ạ ẽ
là ch nhân c a nó. Đó chính là s thông minh tài chính. ủ ủ ự
9. C N CÓ NH NG ANH HÙNG. Ầ Ữ
S c m nh c a chuy n th n tho iứ ạ ủ ệ ầ ạ . Khi còn nh , tôi r t khâm ph c Willie May,ỏ ấ ụ
Hank Aaron, Yogi Berra. H là nh ng ng i anh hùng. Là m t đ a tr , tôi mu n đ cọ ữ ườ ộ ứ ẻ ố ượ
nh h . Tôi mu n bi t m i th v h vì tôi mu n đ c gi ng nh h . Khi còn là m tư ọ ố ế ọ ứ ề ọ ố ượ ố ư ọ ộ
đ a tr 9 - 10 tu i, m i l n đánh bóng hay ch p bóng, tôi không còn là tôi n a. Tôi trứ ẻ ổ ỗ ầ ụ ữ ở
thành Yogi hay Hank. Đó là m t trong nh ng cách h c có tác đ ng m nh nh t mà khiộ ữ ọ ộ ạ ấ
l n lên chúng ta th ng đ m t. Chúng ta làm m t nh ng ng i anh hùng c a mình.ớ ườ ể ấ ấ ữ ườ ử
Chúng ta làm m t s ngây th c a mình.ấ ự ơ ủ
95
Hôm nay, tôi nhìn b n tr ch i bóng chày g n nhà. Trên sân bóng, chúng khôngọ ẻ ơ ở ầ
còn là Johny bé b ng n a, chúng là Michael Jordan, Sir Charles hay Clyde. B t ch cỏ ứ ắ ướ
hay tranh đua v i nh ng ng i hùng c a mình là m t cách h c th c s m nh m . Vàớ ữ ườ ủ ộ ọ ự ự ạ ẽ
đó là lý do t i sao khi m t ng i nh O. J. Simpson đánh m t danh d , nhi u ng i đãạ ộ ườ ư ấ ự ề ườ
la ó k ch li t. Có nhi u th còn h n c m t phiên tòa x án. Đó là s m t đi m t anhị ệ ề ứ ơ ả ộ ử ự ấ ộ

hùng. Nhi u ng i đã l n lên v i h , kính tr ng h và mu n đ c gi ng nh h . Thề ườ ớ ớ ọ ọ ọ ố ượ ố ư ọ ế
mà b t thình lình, ta ph i giũ s ch mình ra kh i con ng i y. ấ ả ạ ỏ ườ ấ
Khi l n h n, tôi có thêm nh ng anh hùng khác. Tôi có nh ng ng i hùng ch i gônớ ơ ữ ữ ườ ơ
nh Peter Jacobsen, Fred Couples và Tiger Woods. Tôi b t ch c nh ng cú đánh c a hư ắ ướ ữ ủ ọ
và c s c đ c t t c nh ng gì nói v h . Tôi cũng có nh ng ng i hùng nh Donaldố ứ ọ ấ ả ữ ề ọ ữ ườ ư
Trump, Warren Buffett, Peter Lynch, George Soros và Jim Rogers. L n h n chút n a, tôiớ ơ ữ
bi t v cu c s ng c a h cũng nh tôi bi t ERA và RBI c a nh ng ng i hùng bóngế ề ộ ố ủ ọ ư ế ủ ữ ườ
chày c a tôi v y. Tôi làm theo nh ng gì mà Warren Buffett đ u t vào và đ c m i thủ ậ ữ ầ ư ọ ọ ứ
nói v quan đi m c a ông đ i v i th tr ng. Tôi đ c sách c a Peter Lynch đ hi u ôngề ể ủ ố ớ ị ườ ọ ủ ể ể
ch n các c ph n nh th nào. Và tôi đ c sách nói v Donald Trump, c tìm hi u xemọ ổ ầ ư ế ọ ề ố ể
ông th ng l ng và dàn x p các v giao d ch ra sao. ươ ượ ế ụ ị
Cũng nh khi tôi c m th y mình không ph i là mình lúc s p đánh bóng, khi đangư ả ấ ả ắ
nghiên c u th tr ng hay đang đi u đình m t v giao d ch, trong ti m th c, tôi luônứ ị ườ ề ộ ụ ị ề ứ
hành đ ng v i s b o d n c a Trump. Hay khi phân tích m t khuynh h ng, tôi nhìn nóộ ớ ự ạ ạ ủ ộ ướ
nh th Peter Lynch đang nhìn v y. Khi có nh ng ng i hùng, chúng ta có th rút raư ể ậ ữ ườ ể
đ c m t ngu n l c ghê g m t thiên t c a chính mình. Nh ng nh ng ng i hùngượ ộ ồ ự ớ ừ ư ủ ư ữ ườ
còn làm đ c nhi u vi c h n là ch truy n c m h ng cho chúng ta. H làm cho m i thượ ề ệ ơ ỉ ề ả ứ ọ ọ ứ
tr nên d dàng. ở ễ
Chính vi c làm cho m i th d dàng h n đã thuy t ph c chúng ta mu n làmệ ọ ứ ễ ơ ế ụ ố
đ c nh h . “N u ng i khác làm đ c thì mình cũng làm đ c.” Khi nói đ nượ ư ọ ế ườ ượ ượ ế
chuy n đ u t , r t nhi u ng i c m th y vi c đó quá khó khăn. Thay vào đó, hãy điệ ầ ư ấ ề ườ ả ấ ệ
tìm m t ng i anh hùng có th làm cho m i chuy n có v d dàng h n. ộ ườ ể ọ ệ ẻ ễ ơ
10. HÃY D Y VÀ B N S Đ C H CẠ Ạ Ẽ ƯỢ Ọ
96
S c m nh c a vi c cho đi. C hai ng i cha c a tôi đ u là giáo viên. Ng i chaứ ạ ủ ệ ả ườ ủ ề ườ
giàu đã d y tôi m t bài h c mà tôi đem theo su t đ i, đó là s c n thi t c a lòng tạ ộ ọ ố ờ ự ầ ế ủ ừ
thi n hay s cho đi. Ng i cha có h c th c cao cho tôi r t nhi u th i gian và ki n th c,ệ ự ườ ọ ứ ấ ề ờ ế ứ
nh ng g n nh không bao gi cho ti n. Nh tôi đã nói, ông b o r ng ông s cho n uư ầ ư ờ ề ư ả ằ ẽ ế
ông có ti n d . Dĩ nhiên là r t hi m khi có m t s d nào. ề ư ấ ế ộ ố ư
Ng i cha giàuườ cho c ti n l n s giáo d c. Ông tin t ng ch c ch n vào vi cả ề ẫ ự ụ ưở ắ ắ ệ

ch u thu th p phân. Ông luôn nói: "N u b n mu n có cái gì đó, b n ph i cho đi tr cị ế ậ ế ạ ố ạ ả ướ
đã."
N u ch đ c ghi l i m t ý t ng cho b n, tôi s ghi l i câu nói đó. M i khi b nế ỉ ượ ạ ộ ưở ạ ẽ ạ ỗ ạ
c m th y mình đang “nghèo” hay đang “c n” m t cái gì đó, tr c tiên hãy cho đi cáiả ấ ầ ộ ướ
mình mu n và nó s tr l i g p nhi u l n. Đó hoàn toàn là s th t đ i v i ti n b c,ố ẽ ở ạ ấ ề ầ ự ậ ố ớ ề ạ
tình b n, mình yêu hay ch m t n c i. Tôi bi t th ng không ai mu n làm th c ,ạ ỉ ộ ụ ườ ế ườ ố ế ả
nh ng v i tôi đi u đó luôn x y ra. Tôi tin vào quy lu t có đi có l i và tôi cho đi nh ngư ớ ề ả ậ ạ ữ
gì tôi mu n. ố
Tôi mu n có ti n nên tôi cho ti n, và nó quay l i g p nhi u l n. Tôi mu n buônố ề ề ạ ấ ề ầ ố
bán nên tôi giúp ng i khác buôn bán và tôi có th bán đ c hàng. Tôi mu n có c h iườ ể ượ ố ơ ộ
g p g nên tôi giúp ng i khác giao ti p, và nh m t phép th n, nh ng c h i g p gặ ỡ ườ ế ư ộ ầ ữ ơ ộ ặ ỡ
l i đ n v i tôi. Có m t câu nói c x a: “Chúa không c n ph i nh n, nh ng con ng iạ ế ớ ộ ổ ư ầ ả ậ ư ườ
l i c n ph i cho.” ạ ầ ả
Ng i cha giàu th ng nóườ ườ i: “Ng i nghèo tham lam h n ng i giàu.” Ông gi iườ ơ ườ ả
thích r ng m t ng i giàu th ng cung c p cái gì đó mà nh ng ng i khác c n có.ằ ộ ườ ườ ấ ữ ườ ầ
Su t nh ng năm tháng trong đ i, m i khi tôi c m th y túng qu n, thi u ti n hay c nố ữ ờ ỗ ả ấ ẫ ế ề ầ
giúp đ , tôi ch đ n gi n đi ra ngoài hay suy nghĩ xem mình mu n gì và quy t đ nh choỡ ỉ ơ ả ố ế ị
nó đi. Và khi tôi cho đi, nó luôn luôn quay l i.ạ
Đi u này nh c tôi nh l i câu chuy n v m t anh chàng ng i trong đêm l nh giáề ắ ớ ạ ệ ề ộ ồ ạ
v i m t đ ng c i trên tay, anh ta hét lên v i cái lò s i ph b ng: “Khi nào mày cho taoớ ộ ố ủ ớ ưở ệ ụ
m t ít l a thì tao m i b cui vào.” Và m i khi nói đ n ti n b c, tình yêu, h nh phúc,ộ ử ớ ỏ ỗ ế ề ạ ạ
buôn bán hay giao d ch, mong b n hãy nh r ng: đ u tiên ph i cho đi cái b n mu n vàị ạ ớ ằ ầ ả ạ ố
r i nó s quay l i. Th ng thì ch c n quá trình suy nghĩ xem tôi mu n gì và làm sao đồ ẽ ạ ườ ỉ ầ ố ể
97
đem cho ng i khác nh ng gì tôi mu n cũng đ làm phát sinh m t dòng ch y hàoườ ữ ố ủ ộ ả
phóng. M i khi c m th y ng i ta không c i v i mình, tôi m m c i v i h và nói:ỗ ả ấ ườ ườ ớ ỉ ườ ớ ọ
“Xin chào” và nh m t phép màu b ng có nhi u ng i m m c i v i tôi. Qu th c thư ộ ỗ ề ườ ỉ ườ ớ ả ự ế
gi i ch là m t t m g ng đ soi l i chính mình. ớ ỉ ộ ấ ươ ể ạ
Vì v y mà tôi nói: “Hãy d y m i ng i và b n s đ c h c.” Tôi th y r ngậ ạ ọ ườ ạ ẽ ượ ọ ấ ằ
mình càng nhi t tình d y cho nh ng ng i mu n h c thì mình càng h c đ c nhi uệ ạ ữ ườ ố ọ ọ ượ ề

h n. N u mu n h c v ti n b c, hãy d y đi u đó cho ng i khác. M t dòng t t ngơ ế ố ọ ề ề ạ ạ ề ườ ộ ư ưở
m i và nh ng đi u đ c bi t t t đ p h n s đ n v i b n. Cũng có đôi lúc tôi cho đi vàớ ữ ề ặ ệ ố ẹ ơ ẽ ế ớ ạ
không có gì quay l i hay nh ng th nh n đ c l i không ph i th tôi mu n. Nh ng sauạ ữ ứ ậ ượ ạ ả ứ ố ư
khi xem xét và t v n mình k h n, tôi th y r ng trong nh ng tr ng h p nh th ,ự ấ ỹ ơ ấ ằ ữ ườ ợ ư ế
th c s tôi đã cho đ nh n ch không ph i là cho đ mà cho. ự ự ể ậ ứ ả ể
Cha tôi d y các giáo viên và ông tr thành m t giáo viên đ ng đ u. Ng i chaạ ở ộ ứ ầ ườ
giàu luôn d y nh ng ng i tr tu i cách kinh doanh c a ông. Khi nhìn l i, chính sạ ữ ườ ẻ ổ ủ ạ ự
r ng rãi cùng nh ng gì h bi t đã làm cho h khôn ngoan h n. Trong th gi i này cóộ ữ ọ ế ọ ơ ế ớ
nh ng quy n l c m nh m h n chúng ta r t nhi u. B n có th t mình đ t đ cữ ề ự ạ ẽ ơ ấ ề ạ ể ự ạ ượ
chúng, nh ng v i s giúp đ c a nh ng quy n l c này thì m i vi c s d h n nhi u.ư ớ ự ỡ ủ ữ ề ự ọ ệ ẽ ễ ơ ề
T t c nh ng gì b n c n là ph i r ng rãi v i nh ng gì mình có, và các quy n l c sấ ả ữ ạ ầ ả ộ ớ ữ ề ự ẽ
r ng rãi l i v i b n.ộ ạ ớ ạ
CH NG 10: M T S VI C PH I LÀMƯƠ Ộ Ố Ệ Ả
V n còn mu n nhi u h n? Đây là m t s vi c ph i làmẫ ố ề ơ ộ ố ệ ả
Nhi u ng i không tho mãn v i 10 b c trên c a tôi. H thâys chúng tri t lý h n làề ườ ả ớ ướ ủ ọ ế ơ
hành đ ng. Tôi nghĩ r ng hi u đ c tri t lý cũng quan tr ng nh hành đ ng v y. Cóộ ằ ể ượ ế ọ ư ộ ậ
nhi u ng i mu n làm mà không suy nghĩ và có nh ng ng i ch mu n nghĩ mà khôngề ườ ố ữ ườ ỉ ố
mu n làm.ố
Vì v y v i nh ng ng i “mu n làm” nh ng gì b t đ u, tôi xin chia s v i b n m t sậ ớ ữ ườ ố ữ ắ ầ ẻ ớ ạ ộ ố
đi u tôi đã làm d i d ng tóm t t: hãy ng ng làm nh ng gì b n đang làm. Nói cáchề ướ ạ ắ ừ ữ ạ
khác, hãy ngh tay m t chút và suy nghĩ cái gì ti n tri n còn cái gì không ti n tri n. M tỉ ộ ế ể ế ể ộ
đ nh nghĩa c a s điên r là làm cùng m t vi c nh ng l i mong có đ c m t k t quị ủ ự ồ ộ ệ ư ạ ượ ộ ế ả
khác.
98
Hãy ng ng nh ng gì không ti n tri n và tìm xem có gì m i đ làm không. Hãy tìm ki mư ữ ế ể ớ ể ế
nh ng ý t ng m i. Đ có nh ng ý t ng đ u t , tôi đi đ n nhà sách và tìm nh ngữ ưở ớ ể ữ ưở ầ ư ế ữ
cu n sách nói v các ch đ khác nhau. Tôi g i chúng là các công th c. Tôi mua nh ngố ề ủ ề ọ ứ ữ
cu n sách “làm th nào đ …” nói v nh ng công th c mà tôi không bi t gì v chúngố ế ể ề ữ ứ ế ề
c . Ví nh trong hi u sách, tôi tìm th y cu n “16 gi i pháp ph n trăm” c a Joelả ư ệ ấ ố ả ầ ủ
Moskowitz. Tôi mua cu n sách và đem v đ c.ố ề ọ

HÀNH Đ NG!Ộ
Ngày k ti p, tôi làm theo chính xác nh ng gì cu n sách đã nói. T ng b c m t. Tôi tìmế ế ữ ố ừ ướ ộ
nh ng m i h i b t đ ng s n trong văn phòng lu t s và ngân hàng. H u h t m i ng iữ ố ờ ấ ộ ả ậ ư ầ ế ọ ườ
không b t tay vào hành đ ng, ho c h m i nghe theo nh ng đi u ng i khác bàn tán vắ ộ ặ ọ ả ữ ề ườ ề
công th c m i mà h nghiên c u. Ng i hàng xóm c a tôi cho tôi bi t nh ng lý do t iứ ớ ọ ứ ườ ủ ế ữ ạ
sao “gi i pháp 16%” s không ti n tri n. Tôi không nghe anh ta vì anh ta ch a bao giả ẽ ế ể ư ờ
làm đi u đó c .ề ả
Hãy tìm m t ng i đã t ng làm nh ng gì b n mu n làm. R h đi ăn tr a. H i hộ ườ ừ ữ ạ ố ủ ọ ư ỏ ọ
nh ng m o nh , nh ng k x o trong kinh doanh. V t ch ng nh n thu b o đ mữ ẹ ỏ ữ ỹ ả ề ờ ứ ậ ế ả ả
16%, tôi đã đ n s thu trong t nh và tìm m t nhân viên làm vi c đó. Tôi th y cô yế ở ế ỉ ộ ệ ở ấ ấ
cũng đang đ u t vào thu b o đ m. Ngay l p t c tôi m i cô đi ăn tr a. Cô y vui vầ ư ế ả ả ậ ứ ờ ư ấ ẻ
nói m i th cô bi t và ph i làm đi u đó nh th nào. Sau b a tr a, cô đã dành suôt bu iọ ứ ế ả ề ư ế ữ ư ổ
chi u đ ch v cho tôi. Ngày hôm sau, nh s giúp đ c a cô mà tôi tìm đ c hai tàiề ể ỉ ẽ ờ ự ỡ ủ ượ
s n l n và b t đ u tích lu đ c 16% l i nhu n k t đó. Ch m t m t ngày đ đ cả ớ ắ ầ ỹ ượ ợ ậ ể ừ ỉ ấ ộ ể ọ
sách, m t ngày đ b t tay vào vi c, 1 gi ăn tr a và 1 ngày đ ki m đ c 2 v giaoộ ể ắ ệ ờ ư ể ế ượ ụ
d ch l n.ị ớ
Hãy đ n l p h c. Tôi tìm trong thông báo thông tin v nh ng l p h c m i mà mìnhế ớ ọ ề ữ ớ ọ ớ
quan tâm. Nhi u l p không ph i m t ti n hay ch ph i t n m t chi phí nh . Tôi cũngề ớ ả ấ ề ỉ ả ố ộ ỏ
tham gia và tr chi phí cho nh ng h i ngh chuyên đ l n v nh ng đi u mình mu nả ữ ộ ị ề ớ ề ữ ề ố
h c. Tôi giàu có và không ph i làm vi c v t v , đ n gi n là nh nh ng khoá h c này.ọ ả ệ ấ ả ơ ả ờ ữ ọ
Có nhi u ng i b n không tham gia h c, h b o tôi lãng phí ti n b c, sonng h v nề ườ ạ ọ ọ ả ề ạ ọ ẫ
ph i nai l ng ra làm vi c.ả ư ệ
Hãy ra giá. Khi mu n có m t m nh b t đ ng s n, tôi xem xét nhi u tài s n và vi t vàiố ộ ả ấ ộ ả ề ả ế
dòng ra giá. N u b n không bi t m t cái giá “h p lý” là gì thì tôi cũng không bi t. Đó làế ạ ế ộ ợ ế
99
công vi c c a các nhânviên b t đ ng s n th c s . H đ a ra cái giá. Tôi ch ph i làmệ ủ ấ ộ ả ự ự ọ ư ỉ ả
càng ít vi c càng t t.ệ ố
M t ng i b n mu n tôi ch cho cô y cách mua nhà. Vào ngày th 7, cô y và m tộ ườ ạ ố ỉ ấ ứ ấ ộ
nhân viên cùng tôi đi xem xét 6 căn h . B n căn r t t h i, nh ng hai căn còn l i thì kháộ ố ấ ệ ạ ư ạ
t t. Tôi b o cô y hãy ra giá cho c 6 căn, nh ng ch đ a ra n a giá ti n ch nhà đòiố ả ấ ả ư ỉ ư ử ề ủ

h i mà thôi. Cô gái và ng i nhân viên suýt n a lên c n đau tim. H nghĩ nh th th tỏ ườ ữ ơ ọ ư ế ậ
ki m nhã và xúc ph m ng i bán, nh ng tôi cho r ng th c s là anh chàng nhân viênế ạ ườ ư ằ ự ự
kia không mu n ph i làm vi c v t v quá. Vì v y h không làm gì c và ti p t c đi tìmố ả ệ ấ ả ậ ọ ả ế ụ
m t v giao d ch khác t t h n.ộ ụ ị ố ơ
Không có chuy n ra giá gì h t, và cô b n c a tôi v n còn đang tìm ki m m t v giaoệ ế ạ ủ ẫ ế ộ ụ
d ch đúng đ n, v i 1 cái giá h p lý. Nh th b n s không bi t giá h p lý là bao nhiêuị ắ ớ ợ ư ế ạ ẽ ế ợ
cho đ n khi bên kia mu n giao d ch v i b n. H u h t ng i bán hàng đ u ra giá cao.ế ố ị ớ ạ ầ ế ườ ề
R t hi m khi m t ng i bán hàng đòi cái giá th p h n giá tr th c c a nó.ấ ế ộ ườ ấ ơ ị ự ủ
Bài h c rút ra t câu chuy n này: hãy ra giá. Ai không ph i là m t nhà đàu t th ngọ ừ ệ ả ộ ư ườ
không bi t cái c m giác khi bán m t th gì đó nh th nào. Tôi có m t m nh b t đ ngế ả ộ ứ ư ế ộ ả ấ ộ
s n mà tôi mu n bán hàng tháng nay, và tôi không quan tâm đ n vi ocí giá th p đ nả ố ế ệầ ấ ế
m c nào. Ng i ta có th ra giá b ng 10 con l n và tôi cũng r t hài lòng. Không ph i làứ ườ ể ằ ợ ấ ả
vì cái giá mà là vì có ng i quan tâm đ n nó. Có th tôi s ph n đ i n u ph i trao đ iườ ế ể ẽ ả ố ế ả ổ
v i m t nông tr i chăn l n. Nh ng trò ch i này ho t đ ng nh th đó. Trò ch i muaớ ộ ạ ợ ư ơ ạ ộ ư ế ơ
bán này r t vui thú. Hãy nh đi u đó. Nó r t vui thú và nó ch là m t trò ch i thôi. Hãyấ ớ ề ấ ỉ ộ ơ
ra giá và s có ai đó tr l i: “Đ c thôi”.ẽ ả ờ ượ
Và tôi luôn chào giá v i m t c kho n gi i thoát. Trong b t đ ng s n, tôi dùng nh ngớ ộ ướ ả ả ấ ộ ả ữ
t ng nh “v i s đ ng ý c a c ng s kinh doanh”. Tôi không bao gi nói rõ c ng sừ ữ ư ớ ự ồ ủ ộ ự ờ ộ ự
kinh doanh c a tôi là ai. H u h t m i ng i không bi t r ng c ng s khinh doanh c aủ ầ ế ọ ườ ế ằ ộ ự ủ
tôi chính là con mèo trong nhà. N u h ch p nh n cái giá mà mà tôi l i không mu n vuhế ọ ấ ậ ạ ố
giao d ch này n a, tôi s g i đi n v nhà nói chuy n v i con mèo c a mình. Tôi nóiị ữ ẽ ọ ệ ề ệ ớ ủ
nh ng đi u ng ng n nh th đ b n th y r ng trò ch i này d dàng và đ n gi n đ nữ ề ớ ẩ ư ế ể ạ ấ ằ ơ ễ ơ ả ế
m c v v n. R t nhi u ng i làm cho m i chuy n ph c t p lên và khi n chúng tr nênứ ớ ẩ ấ ề ườ ọ ệ ứ ạ ế ở
nghiêm tr ng quá m c.ọ ứ
Tìm m t v giao d ch có l i, m t vi c kinh doanh đúng đ n, nh ng con ng i thíchộ ụ ị ợ ộ ệ ắ ữ ườ
h p, nh ng nhà đ u t t t hay b t c cái gì cũng đ u nh m t cu c h n. B n ph i ti pợ ữ ầ ư ố ấ ứ ề ư ộ ộ ẹ ạ ả ế
100
c n th tr ng, nói chuy n v i nhi u ng i, tr giá nhi u, th ng l ng, ph n đ i vàậ ị ườ ệ ớ ề ườ ả ề ươ ượ ả ố
ch p nh n. Tôi bi t có nh ng ng i ch ng i nhà ch đi n tha i reo, nh ng tr ohi b nấ ậ ế ữ ườ ỉ ồ ờ ệ ọ ư ừ ạ
là Cindy Crawford hay Tom Crúie, n u không t t nh t b n nên đi ra ch , ho c ra siêuế ố ấ ạ ợ ắ

th . Tìm ki m ra giá, ph n đ i, th ng l ng r i ch p nh n toàn b quá trình di n bi nị ế ả ố ươ ượ ồ ấ ậ ộ ễ ế
c a g n nh m i vi c trên đ i.ủ ầ ư ọ ệ ờ
(còn ti p )ế
101
Để được thoài mái về tiền bạc
BẠN THUỘC NHÓM NGƯỜI NÀO?
NHÓM Y CÓ ĐÚNG V I B N KHÔNG?Ấ Ớ Ạ
B n có t do v ti n b c không? Khi b n đang ph i v t l n v i tài chính trongạ ự ề ề ạ ạ ả ậ ộ ớ
cu c đ i mình, cu n sách này hoàn toàn dành cho b n. N u b n mu n ki m soát nh ngộ ờ ố ạ ế ạ ố ể ữ
gì b n đang làm hôm nay h u có th thay đ i s ph n ti n b c l n đ n c a mình, cu nạ ầ ể ổ ố ậ ề ạ ậ ậ ủ ố
sách này s giúp cho b n v ch đ c m t l i thoát cho riêng mình.ẽ ạ ạ ượ ộ ố
Trong xã h i có 4 nhóm ng i làm ra ti n đ c th hi n trong b ng sau:ộ ườ ề ượ ể ệ ả
L C
T Đ
L - nhóm ng i làm công lãnh l ngườ ươ
T – nhóm ng i làm tườ ư
C – nhóm ch doanh nghi p, công tyủ ệ
Đ – nhóm nhà đ u tầ ư
M i ng i trong chúng ta ít nh t cũng thu c v m t trong b n nhóm ng i đó.ỗ ườ ấ ộ ề ộ ố ườ
V trí t n t i c a chúng ta trong b n nhóm ng i đó s quy t đ nh ngu n thu nh p đemị ồ ạ ủ ố ườ ẽ ế ị ồ ậ
l i cho chúng ta. Nhi u ng i d a vào đ ng l ng lãnh đ c m i tháng và do đó trạ ề ườ ự ồ ươ ượ ỗ ở
thành nh ng ng i làm công trong xã h i, trong khi s khác t kinh doanh làm ăn trongữ ườ ộ ố ự
khuôn kh cá nhân hay gia đình. Nh ng ng i làm công hay nh ng ng i làm t n mổ ữ ườ ữ ườ ư ằ
phía bên trái b ng. Phía bên ph i b ng là nh ng cá nhân ki m ti n t doanh nghi p kinhả ả ả ữ ế ề ừ ệ
doanh hay các kho n đ u t c a mình.ả ầ ư ủ
Hình v trên tóm t t b n nhóm ng i trong xã h i làm nên gi i kinh doanh này,ẽ ắ ố ườ ộ ớ
h là nh ng ai và nh ng y u t nào hun đúc nên tính cách đ c thù c a c a m i m tọ ữ ữ ế ố ặ ủ ủ ỗ ộ
nhóm ng i. T đ y giúp cho b n th y đ c mình đang thu c nhóm ng i nào, màườ ứ ồ ấ ạ ấ ượ ộ ườ
nh đó b n có th t v ch cho mình m t h ng hành đ ng theo nh ng gì b n mongờ ạ ể ự ạ ộ ướ ộ ữ ạ
mu n trong t ng lai, m t khi b n t ch n cho mình m t con đ ng riêng bi t có thố ươ ộ ạ ự ọ ộ ườ ệ ể

đ a b n đ n s t do v tài chính. H n nhiên, s t do y có th đ t đ c trong cư ạ ế ự ự ề ẳ ự ự ấ ể ạ ượ ả
102
b n nhóm nh ng nh ng k năng c a m t cá nhân thu c nhóm C hay Đ s giúp b n đ tố ư ữ ỹ ủ ộ ộ ẽ ạ ạ
đ c m c đích nhanh chóng h n. M t ng i nhóm L thành đ t đ u có kh năng trựơ ụ ơ ộ ườ ạ ề ả ở
thành m t cá nhân thành công nhóm Đ.ộ ở
B N MU N TR THÀNH AI KHI B N TR NG THÀNH?Ạ Ố Ở Ạ ƯỞ
Quy n sách này vô hình chung tr thành ph n II ti p n i v i quy n sách đ u c aể ở ầ ế ố ớ ể ầ ủ
tôi, “D y Con Làm Giàu - Nh ng Bí M t Trong Th Gi i Ng i Giàu”. Đ i v i nh ngạ ữ ậ ế ớ ườ ố ớ ữ
đ c gi ch a xem qua “D y Con Làm Giàu”, quy n sách y vi t v nh ng bài h c khácộ ả ư ạ ể ấ ế ề ữ ọ
nhau do hai ng i b truy n d y l i cho tôi v ch đ ti n b c và s l a ch n cáchườ ố ề ạ ạ ề ủ ề ề ạ ự ự ọ
s ng trong đ i. M t ng i là b ru t, còn ng i kia là b ng i b n thân nh t c a tôi.ố ờ ộ ườ ố ộ ườ ố ườ ạ ấ ủ
M t ng i có m t n n h c v n r t cao trong khi ng i kia ch h c t i trung h c. M tộ ườ ộ ề ọ ấ ấ ườ ỉ ọ ớ ọ ộ
ng i thì nghèo còn ng i kia thì l i r t giàu.ườ ườ ạ ấ
C m i khi ng i ta h i tôi, “Cháu mu n tr thành ao khi cháu tr ng thành?”ứ ỗ ườ ỏ ố ở ưở
Ng i b nghèo có h c th c cao c a tôi luôn khuy n khích, “Hãy đi đ n tr ng rángườ ố ọ ứ ủ ế ế ườ
h c cho gi i, và tìm m t công vi c n đ nh an toàn”.ọ ỏ ộ ệ ổ ị
Nói nh th ý c a ng i mu n đ ngh m t h ng s ng nh th này. ư ế ủ ườ ố ề ị ộ ướ ố ư ế
TR NG H CƯỜ Ọ
Ng i b nghèo mong mu n tôi ho c tr thành m t nhân viên nhóm L có m cườ ố ố ặ ở ộ ứ
l ng cao, ho c m t chuyên gia làm t có m c phí cao nh bác s , lu t s hay k toánươ ặ ộ ư ứ ư ỹ ậ ư ế
gia. Ng i b nghèo c a tôi luôn tâm quan tâm v m t đ ng l ng đ u đ n, nhi uườ ố ủ ề ộ ồ ươ ề ặ ề
L C
T Đ
103
phúc l i và đ m b o công vi c. Đi u đó gi i thích t i sao Ng i đã tr thành m t côngợ ả ả ệ ề ả ạ ườ ở ộ
ch c chính ph có m c l ng cao, tr thành m t nhân v t lãnh đ o đ u ngành giáo d cứ ủ ứ ươ ở ộ ậ ạ ầ ụ
c a ti u bang Hawaii.ủ ể
Trong khi đó, ng i b giàu nh ng ít h c th c l i đ a ra m t l i khuyên khácườ ố ư ọ ứ ạ ư ộ ờ
h n. Ng i khuy n khích th này, “”Hãy đi đ n tr ng, t t nghi p đ i h c, sau đó tẳ ườ ế ế ế ườ ố ệ ạ ọ ự
kinh doanh và tr thành m t nhà đ u t thành công.”ở ộ ầ ư

Nói nh th , ý c a ng i mu n đ ngh m t h ng s ng nh th này:ư ế ủ ườ ố ề ị ộ ướ ố ư ế
TR NG H CƯỜ Ọ
Quy n sách này s vi t m t quá trình giáo d c, tâm lý và c m xúc mà tôi đã tr iể ẽ ế ộ ụ ả ả
qua khi nghe theo l i khuyên c a ng i b giàu.ờ ủ ườ ố
QUY N SÁCH NÀY DÀNH CHO AI?Ể
L C
T Đ
104
Quy n sách này đ c vi t cho nh ng ai s n sàng mu n thay đ i v trí c a mìnhể ượ ế ữ ẵ ố ổ ị ủ
hôm nay, đ c bi t cho nh ng cá nhân thu c nhóm ng i L hay T đang xem xét nh p h iặ ệ ữ ộ ườ ậ ộ
v i nh ng ng i thu c nhóm C hay Đ. Quy n sách này dành cho nh ng ng i dám xéớ ữ ườ ộ ể ữ ườ
ráo t t ng b o đ m vi c làm mà h ng t i s b o đ m v tài chính. Con đ ng đóư ưở ả ả ệ ướ ớ ự ả ả ề ườ
dĩ nhiên s không d dàng chút nào nh ng ph n th ng cu i con đ ng hoàn toànẽ ễ ư ầ ưở ở ố ườ
x ng đáng. Con đ ng y chính là nh m t i m t s gi i thoát t do v tài chính.ứ ườ ấ ắ ớ ộ ự ả ự ề
Lúc tôi còn 12 tu i, ng i b giàu đã k cho tôi nghe m t câu chuy n gi n dổ ườ ố ể ộ ệ ả ị
nh ng đã h ng d n tôi su t trên con đ ng làm giàu và đ t đ n t do v ti n b c.ư ướ ẫ ố ườ ạ ế ự ề ề ạ
Câu chuy n đó ph n ánh l i gi i thích c a ng i b giàu v s khác nhau gi a phíaệ ả ố ả ủ ườ ố ề ự ữ
bên trái hình v , t c là nhóm ng i L hay T, v i phía bên ph i g m nhóm ng i C hayẽ ứ ườ ớ ả ồ ườ
Đ. Câu chuy n nh th này:ệ ư ế
“Ngày x a có m t ngôi làng nh bé đáng yêu. Ngôi làng y là m t ch th tư ộ ỏ ấ ộ ỗ ở ậ
tuy t v i nh ng ti c thay l i g p m t v n đ nghiêm tr ng. Khi tr i không m a, làngệ ờ ư ế ạ ặ ộ ấ ề ọ ờ ư
ch ng còn m t tý n c nào. Nh m gi i quy t v n đ d t đi m, các già làng quy t đ nhẳ ộ ướ ằ ả ế ấ ề ứ ể ế ị
g i th u cung c p ngu n n c hàng ngày cho dân làng. Có hai nhân v t đ ng ra nh nọ ầ ấ ồ ướ ậ ứ ậ
th u, và các già làng đ u nh n ký h p đ ng v i c hai. Các già làng cho r ng m t sầ ề ậ ợ ồ ớ ả ằ ộ ự
c nh tranh nho nh gi a hai bên v a có th làm cho giá c gi m xu ng, l i v a đ mạ ỏ ữ ừ ể ả ả ố ạ ừ ả
b o có đ n c d tr cho làng.ả ủ ướ ự ữ
Ng i th nh t trong hai cá nhân đó tên là Ed, l p t c lên ch mua hai thùngườ ứ ấ ậ ứ ợ
thi c m k m và ng c xuôi tr n c t h vào làng cách đó kho ng m t d m V i haiế ạ ẽ ượ ở ướ ừ ồ ả ộ ặ ớ
thùng n c đó, anh ta làm vi c t sáng s m đ n chi u t i và nhanh chóng ki m ra ti n.ướ ệ ừ ớ ế ề ố ế ề
Ed đ n c trong thùng vào m t b ch a n c đúc bê ông to đùng trong làng. C m iổ ướ ộ ể ứ ướ ứ ỗ

bu i sáng, anh ta là ng i th c d y tr c nh t đ đ m b o l ng n c đ dùng choổ ườ ứ ậ ướ ấ ể ả ẩ ượ ướ ủ
c làng. Công vi c th t c c nh c nh ng anh ta c m th y r t h nh phúc khi làm ra ti nả ệ ậ ự ọ ư ả ấ ấ ạ ề
và đã th ng m t trong hai h p đ ng duy nh t c a làng.ắ ộ ợ ồ ấ ủ
Ng i nh n th u th hai tên là Bill bi n m t đi m t d o. C làng không nhìnườ ậ ầ ứ ế ấ ộ ạ ả
th y anh ta trong nhi u tháng, và đi u đó làm cho Ed r t sung s ng vì không có c nhấ ề ề ấ ướ ạ
tranh nên ki m đ c r t nhi u ti n.ế ượ ấ ề ề
105
Thay vì đi mua hia thùng n c c nh tranh v i Ed, Bill phác th o m t k ho chướ ạ ớ ả ộ ế ạ
kinh doanh, thành l p công ty, tìm thêm b n đ i tác đ u t , thuê m t giám đ c quánậ ố ố ầ ư ộ ố
xuy n công vi c và tr v v i m t nhóm th xây sau sáu tháng m t bi t. Trong vòngế ệ ở ề ớ ộ ợ ấ ệ
m t năm, nhóm th c a Bill hoàn t t công trình l p đ t m t đ ng ng d n n c b ngộ ợ ủ ấ ắ ặ ộ ườ ố ẫ ướ ằ
i-n c t h vào th ng trong làng.ố ừ ồ ẳ
Vào bu i khai tr ng, Bill tr nh tr ng tuyên b ngu n n c cung c p c a mìnhổ ươ ị ọ ố ồ ướ ấ ủ
s ch h n c a Ed. Tr c đó, Bill đã nghe th y nhi u phàn nàn c a dân làng v b i c nạ ơ ủ ướ ấ ề ủ ề ụ ặ
trong ngu n n c do Ed cung c p. Bill còn tuyên b s cung c p n c liên t c cho làngồ ướ ấ ố ẽ ấ ướ ụ
su t 24 gi m i ngày, 7 ngày m t tu n. Trong khi đó,Ed ch cung c p n c vào nh ngố ờ ỗ ộ ầ ỉ ấ ướ ữ
ngày trong tu n mà thôi b i vì anh ta ngh làm vào cu i tu n. Ti p theo, Bill tuyên b sầ ở ỉ ố ầ ế ố ẽ
ch l y giá b ng 75% giá c a Ed mà ngu n n c l i s ch h n, có đ u đ n h n. Cỉ ấ ằ ủ ồ ướ ạ ạ ơ ề ặ ơ ả
làng hoan hô Bill va ùn ùn x p hàng tr c vòi n c đ ng ng do Bill xây d ng.ế ướ ướ ườ ố ự
Đ c nh tranh, Ed l p t c h giá xu ng còn 75% so v i giá tr c đây, mua thêmể ạ ậ ứ ạ ố ớ ướ
hai thùng n c và n p đ y, r i b t đ u tăng công su t lên b n thùng cho m i chuy nướ ắ ậ ồ ắ ầ ấ ố ỗ ế
đi. Nh m cung c p d ch v t t h n, anh ta m n thêm hai ng i con c a mình phằ ấ ị ụ ố ơ ướ ườ ủ ụ
giúp làm ca đêm và vào nh ng ngày ngh cu i tu n. Khi hai đ a con lên t nh nh p h c,ữ ỉ ố ầ ứ ỉ ậ ọ
anh ta nói v i chúng, “Các con hãy nhanh chóng quay v vì s nghi p kinh doanh này sớ ề ự ệ ẽ
thu c v các con.”ộ ề
Vì m t lý do nào đó, hai ng i con c a Ed sau khi t t nghi p đ i h c không ch uộ ườ ủ ố ệ ạ ọ ị
tr v làng. Anh ta cu i cùng ph i thuê m n nhân công và t đó b t đ u g p r c r iở ề ố ả ướ ừ ắ ầ ặ ắ ố
v i v n đ công đoàn lao đ ng. Công đoàn đòi tăng l ng, chu c p thêm phúc l i vàớ ấ ề ộ ươ ấ ợ
yêu sách m i nhân công ch xách m i l n m t thùng n c mà thôi.ỗ ỉ ỗ ầ ộ ướ
Trong khi đó, Bill ý th c đ c r ng m t khi ngôi làng này c n n c thì các làngứ ượ ằ ộ ầ ướ

khác cũng ph i có nhu c u thi t y u đó. Th là anh ta phác th o l i k ho ch kinhả ầ ế ế ế ả ạ ế ạ
doanh c a mình, đi chu du xây d ng h th ng c p n c nhanh chóng, s l ng l n, chiủ ự ệ ố ấ ướ ố ượ ớ
phí th p và ch t l ng s ch cho m i ngôi làng trên th gi i. Anh ta ch ki m có m iấ ấ ượ ạ ọ ế ớ ỉ ế ỗ
m t xu cho m i thùng n c, th nh ng anh ta l i cung c p hàng t thùng n c m iộ ỗ ướ ế ư ạ ấ ỷ ướ ỗ
ngày. Cho dù anh ta có làm vi c hay không, hàng t ng i v n tiêu dùng hàng t thùngệ ỷ ườ ẫ ỷ
n c, và m i s ti n ki m đ c đó đ u ch y vào tài kho n ngân hàng c a Bill. Bill đãướ ọ ố ề ế ựơ ề ả ả ủ
106
phát ki n m t đ ng ng không ch d n n c cho m i làng mà còn d n ti n ch y vàoế ộ ườ ố ỉ ẫ ướ ọ ẫ ề ả
túi c a mình.ủ
Bill s ng hoàn toàn h nh phúc sau đó, trong khi Ed v n làm vi c c c nh c su tố ạ ẫ ệ ự ọ ố
c đ i mà v n l n đ n v tièn b c. Ch m h t.”ả ờ ẫ ậ ậ ề ạ ấ ế
Câu chuy n đó v Bill và Ed đã h ng d n cho tôi trong su t nhi u năm li n, giúp choệ ề ướ ẫ ố ề ề
tôi nhi u quy t đ nh quan tr ng trong đ i mình. Tôi th ng t h i:ề ế ị ọ ờ ườ ự ỏ
“Tôi s đi xây m t đ ng ng d n n c hay đi gánh n c?”ẽ ộ ườ ố ẫ ướ ướ
“Tôi s lao đ ng m t cách c c nh c hay m t cách khôn ngoan?”ẽ ộ ộ ự ọ ộ
Và tr l i cho nh ng câu h i đó đã đ a tôi đ n s t do v tài chính.ả ờ ữ ỏ ư ế ự ự ề
Đó chính là nh ng gì mà quy n sách này s đ c p t i. Đó chính là cách làm thữ ể ẽ ề ậ ớ ế
nào tr thành m t ng i nhóm C hay Đ. Quy n sách dành cho nh ng ai đã quá m t m iở ộ ườ ể ữ ệ ỏ
v i công vi c gánh n c và s n sàng đi xây cho mình m t đ ng ng d n ti n ch yớ ệ ướ ẵ ộ ườ ố ẫ ề ả
vào túi c a mình ch không ph i ch y ra kh i túi.ủ ứ ả ả ỏ
Quy n sách này đ c chia làm ba ph n:ể ượ ầ
Ph n 1ầ - Ph n đ u quy n sách s nói v s khác nhau căn b n gi a b n nhómầ ầ ể ẽ ề ự ả ữ ố
ng i, gi i thích lý do t i sao m t s ng i r i vào m t trong b n nhóm và b k t vàoườ ả ạ ộ ố ườ ơ ộ ố ị ẹ
đó mà không hay. Ph n này s giúp b n xác đ nh v trí c a mình hôm nay và g i ý choầ ẽ ạ ị ị ủ ợ
b n m t h ng đi trong vòng năm năm t i.ạ ộ ứơ ớ
Ph n 2ầ - Ph n nhì quy n sách s đ c p đ n nh ng chuy n bi n v cá tính.ầ ể ẽ ề ậ ế ữ ể ế ề
PH n này s trình bày v con ng i mà b n nên tr thành h n là nh ng gì b n ph iầ ẽ ề ườ ạ ở ơ ữ ạ ả
làm hôm nay.
Ph n 3ầ - Ph n cu i quy n sách s đi sâu chi ti t v 7 b c đi trình t mà b n cóầ ố ể ẽ ế ề ướ ự ạ
th th c hành theo n u nh b n mu n h i nh p vào nhóm ng i n m phía bên ph i tể ự ế ư ạ ố ộ ậ ườ ằ ả ứ

đ . Tôi s chia s v i b n v nh ng bí m t k năng c a ng i b giàu v n r t c nồ ẽ ẻ ớ ạ ề ữ ậ ỹ ủ ườ ố ố ấ ầ
107
thi t đ tr thành m t ng i thành đ t thu c nhóm C hay Đ. V i nh ng đi u đó, tôi hyế ể ở ộ ườ ạ ộ ớ ữ ề
v ng có th giúp b n ch n l a m t con đ ng đi cho mình h ng t i s t do v tìaọ ể ạ ọ ự ộ ườ ướ ớ ự ự ề
chính.
Xuyên su t quy n sách, tôi luôn nh n m nh đ n t m quan tr ng c a s thôngố ể ấ ạ ế ầ ọ ủ ự
minh v tài chính. N u b n mu n s ng và hành đ ng nhóm bên ph i c a t đ , t c làề ế ạ ố ố ộ ở ả ủ ứ ồ ứ
nhóm ng i C hay Đ, b n c n ph i thông minh và nh y bén h n lúc b n ch n l i bênườ ạ ầ ả ạ ơ ạ ọ ở ạ
trái c a t đ nh m t ng i thu c nhóm L hay T.ủ ứ ồ ư ộ ườ ộ
Đ tr thành m t ng i thu c nhóm C hay Đ, b n ph i ki m soát đ c h ngể ở ộ ườ ộ ạ ả ể ượ ướ
ch y ti n b c c a mình. Quy n sách này đ c vi t v i m c đích dành cho nh ng b nả ề ạ ủ ể ượ ế ớ ụ ữ ạ
s n sàng làm m t cú đ t phá trong đ i mình, dành cho nh ng ai dám v t xa h n sẵ ộ ộ ờ ữ ượ ơ ự
b o đ m vi c làm h ng t i s t do v ti n b c.ả ả ệ ướ ớ ự ự ề ề ạ
Chúng ta đang trong giai đo n ban đ u c a th i đ i công ngh thông tin, m tở ạ ầ ủ ờ ạ ệ ộ
th i đ i s mang l i nhi u c h i ti n b c vô giá h n bao gi h t. Chính nh ng cáờ ạ ẽ ạ ề ơ ộ ề ạ ơ ờ ế ữ
nhân có k năng c a m t ng i thu c nhóm C hay Đ m i có kh n ng nh n d ng vàỹ ủ ộ ườ ộ ớ ả ư ậ ạ
n m b t nh ng c h i ngàn vàng đó. Đ thành đ t trong th i đ i thông tin, b n ph iắ ắ ữ ơ ộ ể ạ ờ ạ ạ ả
hi u bi t h t v b n nhóm ng i đó trong xã h i. M t đi u đáng ti c là h th ng giáoể ế ế ề ố ườ ộ ộ ề ế ệ ố
d c c a ta v n còn l thu c vào th i đ i Công Nghi p, v n trang b cho sinh viênụ ủ ẫ ệ ộ ờ ạ ệ ẫ ị
nh ng k năng ch đ tr thành nh ng con ng i thu c nhóm bên trái c a t đ .ữ ỹ ỉ ể ở ữ ườ ộ ủ ứ ồ
N u b n mu n tìm ki m m t câu gi i đáp m i cho m t h ng đi cu c đ i trongế ạ ố ế ộ ả ớ ộ ướ ộ ờ
th i đ i thông tin, quy n sách này hoàn toàn dành cho b n. Nó s giúp b n trong su tờ ạ ể ạ ẽ ạ ố
cu c hành trình k nguyên m i này. Dĩ nhiên, quy n sách này không ph i lúc nàoộ ở ỷ ớ ể ả
cũng có m i câu tr l i th a đáng, nh ng nó s chia s v i b n v nh ng kinh nghi mọ ả ờ ỏ ư ẽ ẻ ớ ạ ề ữ ệ
cá nhân sâu s c, nh ng khám phá đ y ích l i và thi t th c c a chính tôi mà b n thân đãắ ữ ầ ợ ế ự ủ ả
tr i qua cu c phiêu l u xu t phát t phía bên nhóm L hay T và v t í đích nhóm C hayả ộ ư ấ ừ ề ơ
Đ.
N u b n đã th c s s n snàg b t đ u cu c hành trình, ho c n u b n đã đ t chânế ạ ự ự ẵ ắ ầ ộ ặ ế ạ ặ
trên con đ ng tìm đ n t do v tìa chính, tôi xin chân tr ng t ng b n quy n sách này.ườ ế ự ề ọ ặ ạ ể
108

Phần 1 KIM TỨ ĐỒ
Chương 1 Tại sao anh không kiếm lấy một công việc?
Vào năm 1885, Kim - v tôi và tôi không còn nhà đ . Chúng tôi đ u b th tợ ể ở ề ị ấ
nghi p và ch ng còn m t đ ng xu nào trong tài kho n ti t ki m c a mình. Th tínệ ẳ ộ ồ ả ế ệ ủ ẻ
d ng đã b xài h t m c. Chúng tôi ph i ng qua đêm trong m t chi c xe Tôyta s n nâuụ ị ế ứ ả ủ ộ ế ờ
cũ k . Khi đ n ngày cu i c a m t tu n n , chúng tôi b t đ u th m thía th c t phũỹ ế ố ủ ộ ầ ọ ắ ầ ấ ự ế
phàng tr c m t mình, luôn b d n v t b i nh ng câu h i chúng tôi là ai, đang làm gì vàướ ắ ị ằ ặ ở ữ ỏ
cu c đ i c a chúng tôi s trôi v đâu.ộ ờ ủ ẽ ề
Tình tr ng vô gia c c a chúng tôi kéo dài thêm hai tu n. Cu i cùng m t ng iạ ư ủ ầ ố ộ ườ
b n thông c m v i tình hình tài chính thê th m c a chúng tôi đã cho chúng tôi v ạ ả ớ ả ủ ề ở
trong m t căn phòng t ng h m d i nhà cô. Chúng tôi đã c trú đó trong su t chínộ ở ầ ầ ướ ư ở ố
tháng tr i ròng rã.ờ
Chúng tôi gi kín chuy n c a mình v i m i ng i. V tôi và tôi c gi b ngoàiữ ệ ủ ớ ọ ườ ợ ố ữ ề
trong th t bình th ng. Cho đ n khi b n bè và gia đình bi t c nh ng kh n kh c aậ ườ ế ạ ế ả ộ ố ổ ủ
109
chúng tôi, câu h i đ u tiên c a h luôn là: “T i sao anh không ki m l y m t côngỏ ầ ủ ọ ạ ế ấ ộ
vi c?”. Lúc đ u chúng tôi còn c gi i thích, nh ng ri t r i chúng tôi th y không đ khệ ầ ố ả ư ế ồ ấ ủ ả
năng lý g i nguyên nhân c a mình v i m i ng i. Đ i v i m t ng i coi trong công ănả ủ ớ ọ ườ ố ớ ộ ườ
vi c làm, th t khó lòng gi i thích cho ng i y hi u lý do t i sao mình không mu nệ ậ ả ườ ấ ể ạ ố
ki m vi c làm.ế ệ
Dĩ nhiên, chúng tôi cũng ph i làm thêm m t vài công vi c t p nh p đây đó, nh ngả ộ ệ ạ ạ ư
nh ng đ ng ti n c n con đó ch c t đ làm lo nòng bao t c a mình. Tôi ph i th aữ ồ ề ỏ ỉ ố ể ử ủ ả ừ
nh n r ng trong nh ng tháng năm đ y hoài nghi đó, ý t ng v m t vi c làm n đ nh,ậ ằ ữ ầ ưở ề ộ ệ ổ ị
an toàn v i m t đ ng l ng kh m khá th t h t s c cám d v i chúng tôi. Nh ng b i vìớ ộ ồ ươ ấ ậ ế ứ ỗ ớ ư ở
s đ m b o vi c làm không ph i là nh ng gì chúng tôi tìm ki m, nên chúng tôi ph i v tự ả ả ệ ả ữ ế ả ậ
l n hàng ngày trên b v c ti n b c gian nan đó.ộ ờ ự ề ạ
Năm đó, năm 1985 là năm kh n khó nh t trong cu c đ i c a chúng tôi, và dàiố ấ ộ ờ ủ
dăng d ng nh c th k . Ng i nào nói ti n b c không quan tr ng ch c ch n ng iẳ ư ả ế ỷ ườ ề ạ ọ ắ ắ ườ
y ch a bao gi n m mùi không có ti n b c trong m t kho ng th i gian dài. Kim và tôiấ ư ờ ế ề ạ ộ ả ờ
c ti p t c cãi vã và trnh lu n. S hãi, lo âu v m t t ng lai mù m t và cái đói g mứ ế ụ ậ ợ ề ộ ươ ị ặ

nh m càng làm tăng thêm k ch tính c m xúc c a con ng i, khi n chúng ta th ngfấ ị ả ủ ườ ế ươ
xuyên gây g v i ng i th ng yêu chúng ta nhi u nh t. Th nh ng, tình yêu mãnh li tổ ớ ườ ươ ề ấ ế ư ệ
đã k t n i hai chúng tôi l i v i nhau, làm cho chúng tôi càng g n ch t nhau h n đế ố ạ ớ ắ ặ ơ ể
đ ng đ u tr c ngh ch c nh. Chúng ôi th a bi t chúng tôi đang đi theo h ng nào,ươ ầ ướ ị ả ừ ế ướ
nh ng ch có đi u chúng tôi không bi t mình có th đi đ n đích đ c hay không.ư ỉ ề ế ể ế ượ
Chúng tôi bi t rõ mình lúc nào cũng có th xin đ c m t vi c làm đ m b o v iế ể ượ ộ ệ ả ả ớ
m c l ng h u hĩ. C hai đ a chúng tôi đ u t t nghi p d i h c, có chuyên môn v ngứ ươ ậ ả ứ ề ố ệ ạ ọ ữ
và thái đ làm vi c r t nghiêm túc. Nh ng chúng tôi khng nh m t i s b o đ m vi cọ ệ ấ ư ắ ớ ự ả ả ệ
làm đó. Đi u mà chúng tôi nh m t i chính là s t do v tài chính cho b n thân mình.ề ắ ớ ự ự ề ả
Vào kho ng năm 1989, chúng tôi tr thành tri u phú. M c dù chúng tôi giàu cóả ở ệ ặ
trong con m t c a nhi u ng i, nh ng b n thân chúng tôi v n ch a th a mãn vì ch aắ ủ ề ườ ư ả ẫ ư ỏ ư
đ t đ c gi c m c a mình. Chúng tôi v n ch a đ t đ c s t do th c s v tàiạ ượ ấ ơ ủ ẫ ư ạ ượ ự ự ự ự ề
chính. Mãi đ n năm 1994, gi c m y m i tròn hi n th c. T đó tr đi đ n cu i cu cế ấ ơ ấ ớ ệ ự ừ ở ế ố ộ
đ i, chúng tôi m i không ph i làm cong cho ai n a. Ngo i trù m t th m h a tài chínhờ ớ ả ữ ạ ộ ả ọ
110
b t ng p xu ng, cho đ n nay chúng tôi hoàn toàn đ c gi i phóng v m t ti n b c.ấ ờ ụ ố ế ượ ả ề ặ ề ạ
Lúc y, Kim tròn 37 tu i và tôi đ c 47 tu i.ấ ổ ượ ổ
KHÔNG PH I CÓ TI N M I LÀM RA TI NẢ Ề Ớ Ề
S dĩ tôi b t đ u quy n sách này v tình tr ng không nhà c a và nghèo túng c aở ắ ầ ể ề ạ ử ủ
mình b i vì tôi th ng nghe m i ng i nói, “Ph i có ti n m i làm ra ti n.”ở ườ ọ ườ ả ề ớ ề
Tôi không đ ng ý v i quan đi m đó. T tình tr ng vô gia c vào 1985 cho t i lúcồ ớ ể ừ ạ ư ớ
tr nên giàu có vào n m 1989 và sua đó đ t đ c s t do v tài chính vào năm 1995,ở ư ạ ượ ự ự ề
quá trình y không h b t đ u v i ti n b c. Khi chúng tôi kh i s , chúng tôi làm gì cóấ ề ắ ầ ớ ề ạ ở ự
ti n mà còn b m c n .ề ị ắ ợ
Cũng không c n ph i có m t n n h c v n chính quy đ đ t m i làm ra ti n. Tôiầ ả ộ ề ọ ấ ỗ ạ ớ ề
t t nghi p đ i h c, nh ng tôi dmá nói th ng ra r ng s t do v ti n b c mà tôi đ tố ệ ạ ọ ư ẳ ằ ự ự ề ề ạ ạ
đ c ch ng ăn m r má đ n nh ng gì tôi h c đ c đ i h c.ượ ẳ ơ ễ ế ữ ọ ượ ở ạ ọ
Nhi u ng i thành công t ng đ i th ng b ngang d i h c. Nh ng nhân v t nhề ườ ỏ ờ ườ ỏ ạ ọ ữ ậ ư
Thomas Edison - ng i sáng l p t p đoàn General Electric; Henry Ford - ng i ch t pườ ậ ậ ườ ủ ậ
đoàn hãng xe Ford; Bill Gate – cha đ t p đoàn Microsoft; Micheal Dell - ng i sáng l pẻ ậ ườ ậ

t p đoang máy vi tính Dell Computers; Ralph Lauren - ng i sáng l p hãng may m cậ ườ ậ ặ
Polo. B ng c p đ i h c ch quna tr ng đ i v i nh ng chuyên ngành c di n ch khôngằ ấ ạ ọ ỉ ọ ố ớ ữ ổ ể ứ
ích l i gì đ i v i vi c nh ng nhân v t đó làm cách nào t thành t phú. Nh ng conợ ố ớ ệ ữ ậ ở ỷ ữ
ng i đó đã t t o ra ngành kinh doanh thành công riêng cho mình, và chính là đi u màườ ự ạ ề
Kim và Tôi h ng khao khát đ t đ n.ằ ạ ế
V Y THÌ CÁI GÌ M I LÀM RA TI N?Ậ Ớ Ề
Nhi u ng i th ng h i tôi, “N u không c n ph i có ti n đ làm ra ti n, vàề ườ ườ ỏ ế ầ ả ề ể ề
tr ng h c không d y anh cách đ t đ c s t do v tài chính, th thì nh ng đi u gìườ ọ ạ ạ ượ ự ự ề ế ữ ề
m i làm ra ti n?”ớ ề
111
Câu tr l i c a tôi là:ả ờ ủ C n ph i có m t gi c m khát khao, m t ý chí quy tầ ả ộ ấ ơ ộ ế
đ nh r t khoát, m t kh năng h c h i nhanh nh y, bi t s d ng nh ng thiên phúị ứ ộ ả ọ ỏ ạ ế ử ụ ữ
có s n trong mình, và bi t ph n nào trong kim t đ t o ra thu nh p cho mình.ẵ ế ầ ứ ồ ạ ậ
KIM T Đ LÀ GÌ?Ứ Ồ
S đ đ i đây chính là kim t đ .ơ ồ ướ ứ ồ
L - nhóm ng i làm công lãnh l ngườ ươ
T – nhóm ng i làm tườ ư
C – nhóm ch doanh nghi p, công tyủ ệ
Đ – nhóm nhà đ u tầ ư
V TRÍ NÀO TRONG KIM T Đ ĐEM L I THU NH P CHO B N?Ị Ứ Ồ Ạ Ậ Ạ
Kim t đ th hi n 4 cách khác nhau t o ra ti n b c cho m i ng i. Ch ngứ ồ ể ệ ạ ề ạ ọ ườ ẳ
h n, m t ng i làm công ki m ti n nh làm thuê cho m t ng i nào đó hay m t côngạ ộ ườ ế ề ờ ộ ườ ộ
ty. Nh ng ng i làm t ki m ti n b ng cách t làm vi c cho chính mình. M t doanhữ ườ ư ế ề ằ ự ệ ộ
nhân ki m ti n t công vi c kinh doanh c a mình, và các nhà đ u t ki m ti n tế ề ừ ệ ủ ầ ư ế ề ừ
L C
T Đ
112
nhi u hình th c đ u t đa d ng mà nói khác đi chính là t vi c s d ng ti n đ t o raề ứ ầ ư ạ ừ ệ ử ụ ề ể ạ
thêm nhi u ti n h n.ề ề ơ
Nh ng ph ng cách ki m ti n khác nhau đó đòi h i nh ng ki u suy nghĩ, l iữ ươ ế ề ỏ ữ ể ố

s ng, k năng chuyên nghi p, đ ng l i h p thu giáo d c, và nh ng cá tính t ngố ỹ ệ ườ ố ậ ụ ữ ươ
thích. Nh ng h ng ng i khác nhau s b lôi kéo vào nh ng khu khác nhau trong t đ .ữ ạ ườ ẽ ị ữ ứ ồ
Trong khi ti n b c là đ i t ng chung, nh ng cách ki m ti n thì l i thiênề ạ ố ượ ữ ế ề ạ
hình v n tr ng. Gi nh b n b t đ u l u tâm đ n s phân chia trên t đ , có l b n sạ ạ ả ư ạ ắ ầ ư ế ự ứ ồ ẽ ạ ẽ
t h i mình câu này, “ự ỏ Tôi ki m đ c ti n ch y u t ph n nào trong Kim T Đế ượ ề ủ ế ừ ầ ứ ố
y?”ấ
M i ph n c a t đ đ u khác nhau. Đ ki m đ c ti n t nh ng ph n khácỗ ầ ủ ứ ồ ề ể ế ượ ề ừ ữ ầ
nhau c n ph i có nh ng k năng và cá tính khác nhau, cho dù m t ng i có th cùngầ ả ữ ỹ ộ ườ ể ở
lúc nh ng ph n khác nhau đó.ữ ầ
B N CÓ TH KI M TI N T B N NHÓM TRÊN T ĐẠ Ể Ế Ề Ừ Ố Ứ Ồ
H u h t chúng ta đ u có kh năng ki m ti n t c b n nhóm trên t đ .ầ ế ề ả ế ề ừ ả ố ừ ồ
Nhóm ng i nào mà b n hay tôi thu c v đó và ch y u ki m thu nh p t đó khongườ ạ ộ ề ủ ế ế ậ ừ
ph i đ c quy t đ nh b i nh ng gì chúng ta đ c h c tr ng, mà chính là nh ng gìả ượ ế ị ở ữ ượ ọ ở ườ ữ
thu c v b n thân c a chúng ta – đó là nh ng quan di m v giá tr , nh ng u đi m,ộ ề ả ủ ữ ể ề ị ữ ư ể
khuy t đi m và s thích cá nhân. Chính nh ng s khác nhau g c r dó đã thu hút hayế ể ở ữ ự ố ễ
làm chúng ta d i ng c v i nh ng nhóm đó trong t đ .ộ ượ ớ ữ ứ ồ
Tuy nhiên, cho dù hcúng ta có làm m t ngành ngh chuyên môn nào đi n a,ộ ề ữ
chúng ta v n có th t n t i và lmà vi c trong c b n nhóm. Ch ng h n, m t bác s cóẫ ể ồ ạ ệ ả ố ẳ ạ ộ ỹ
th ch n l a cách ki m ti n nh m t ng i làm công - thu c nhóm L, b ng cách giaể ọ ự ế ề ư ộ ườ ộ ằ
nh p vào đ i ngũ bác s trong m t b nh vi n l n, ho c làm vi c cho chính ph trongậ ộ ỹ ộ ệ ệ ớ ặ ệ ủ
nh ng d án chăm sóc y t công đ ng hay tr thành bác s quân y, ho c làm vi c choữ ự ế ồ ở ỹ ặ ệ
m t công ty b o hi m s c kh e và nhân th .ộ ả ể ứ ỏ ọ
113
V bác s y cũng có th ch n l a cách ki m ti n nh m t ng i làm t -ị ỹ ấ ể ọ ự ế ề ư ộ ườ ư
thu c nhóm T, m m t phòng m ch t , thuê m n m t vài y tá và lôi kéo m t s b nhộ ở ộ ạ ư ướ ộ ộ ố ệ
nhân cho riêng mình.
Ho c v y có th quy t đ nh tr thành m t doanh nhân thu c nhóm C, làmặ ị ấ ể ế ị ở ộ ộ
ch m t b nh vi n t và thuê m n các bác s khác làm vi c trong b nh vi n đó c aủ ọ ệ ệ ư ướ ỹ ệ ệ ệ ủ
mình. V bác s có th xem xét kh năng m n m t v qu n lý đi u hành công ty b nhị ỹ ể ả ướ ộ ị ả ề ệ
vi n c a mình, và nh v y trong tr ng h p đó v bác s làm ch m t công vi c kinhệ ủ ư ậ ườ ợ ị ỹ ủ ọ ệ

doanh nh ng không c n ph i làm vi c trong dó. V bác s cũng có th quy t đ nh làmư ầ ả ệ ị ỹ ể ế ị
ch m t ngành ngh kinh doanh nào đó ch liên quan gì đ n ngành y, nh ng v n th củ ộ ề ả ế ư ẫ ự
hành ngh y c a mình m t n i nòa đó. Trong tr ng h p y, v bác s có th t o raề ủ ở ộ ơ ườ ợ ấ ị ỹ ể ạ
thu nh p v a nh ng i thu c nhóm L, v a nh ng i thu c nhóm C.ậ ừ ư ườ ộ ừ ư ườ ộ
Còn đ i v i nhóm Đ, v bác s có th ki m ti n b ng cách tr thành c đôngố ớ ị ỹ ể ế ề ằ ở ổ
hùn v n vào m t chuy n kinh doanh c a ng i khác, hay b ng nh ng công c đ u tố ộ ệ ủ ườ ằ ữ ụ ầ ư
nh th tr ng ch ng khoán, th tr ng trái phi u, th tr ng b t đ ng s n.ư ị ườ ứ ị ườ ế ị ườ ấ ộ ả
Nh ng t quan tr ng nh t chính là nh ng t “Ki m ti n t ”. ữ ừ ọ ấ ữ ừ ế ề ừ Không ph iả
ngành ngh chúng ta đang làm là quna tr ng, mà chính cách chúng ta ki m ti nề ọ ế ề
m i quan tr ng h n h t.ớ ọ ơ ế
NH NG PH NG CÁCH KHÁC NHAU T O RATHU NH PỮ ƯƠ Ạ Ậ
Chính nh ng s khác nhau g c r v quan đi m giá tr , u đi m, khuy tữ ự ố ễ ề ể ị ư ể ế
đi m và s thích m i nh h ng chúng ta ch n l a ph ng cách t o ra thu nh p tể ở ớ ả ưở ọ ự ươ ạ ậ ừ
nhóm nào. Nhi u ng i ch thích làm công trong khi kh i ng i khác l i r t ghétề ườ ỉ ố ườ ạ ấ
chuy n y. Nhi u ng i say mê vi c làm ch m t công ty nh ng l i không mu n đi uệ ấ ề ườ ệ ủ ộ ư ạ ố ề
hành nó, nh ng cũng bi t bao nhiêu ng i v a thích làm ch u công ty nh ng l i khôngư ế ườ ừ ả ư ạ
mu n đi u hành nó, nh ng cũng bi t bao nhiêu ng i v a thích làm ch công ty l i v aố ề ư ế ườ ừ ủ ạ ừ
thích t qu n lý u hành công ty c a mình. Nhi u ng i r t a thích vi c đ u t , trongự ả ề ủ ề ườ ấ ư ẹ ầ ư
khi trong con m t c a nhi u ng i khác ch th y nguy c b m t ti n. H u h t chúng taắ ủ ề ườ ỉ ấ ơ ị ấ ề ầ ế
đ u ít nhi u có h t nh ng tính cách đó. Đ có th thành công trong b n nhóm th ngề ề ế ữ ể ể ố ườ
114
đòi h i ph i có s đ nh h ng thích nghi nh ng giá tr g c r t ng ng trong conỏ ả ự ị ướ ữ ị ố ễ ươ ứ
ng i ta.ườ
B N CÓ TH GIÀU HO C NGHÈO C B N NHÓM.Ạ Ể Ặ Ở Ả Ố
M t đi u không kém quna tr ng c n l u ý là chúng ta có th giàu hay nghèo ộ ề ọ ầ ư ể ở
c b n nhóm. Trong m i nhóm, có nhi u ng i có th ki m đ c hàng tri u đô nh ngả ố ỗ ề ườ ể ế ượ ệ ư
cũng có vô s ng i b khánh ki t. Thu c v nhóm này hay nhóm khác không nh t thi tố ườ ị ệ ộ ề ấ ế
đ m b o s thành công v tài chính.ả ả ẽ ề
KHÔNG PH I B N NHÓM Đ U NH NHAUẢ Ố Ề Ư
Hi u đ c nh ng đ c thù c a b n nhóm trong t đ , b n s nh n đ nh đ cể ượ ữ ặ ủ ố ứ ồ ạ ẽ ậ ị ượ

nhómnào thích h p nh t v i b n.ợ ấ ớ ạ
Ch ng h n, m t trong nhi u lý do khi n tôi ch y u hành đ ng nh nhómẳ ạ ộ ề ế ủ ế ộ ư
ng ô C hay Đ là do nh ng l i th v thu . Đ i v i nh ng ng i làm vi c ph n bênừ ữ ợ ế ề ế ố ớ ữ ườ ệ ở ầ
trái t đ , có r t ít kh năng gi m thu h p pháp, không nh đ i v i ph n bên ph i c aứ ồ ấ ả ả ế ợ ư ố ớ ầ ả ủ
t đ . Khi làm vi c t o ra thu nh p thu c nhóm ng i C hay Đ, tôi có th ki m ti nứ ồ ệ ạ ậ ộ ườ ể ế ề
nhanh h n và b t đ ng ti n đó làm vi c cho tôi lâu h n mà không ph i tr thu quáơ ắ ồ ề ệ ơ ả ả ế
m c.ứ
NH NG CÁCH K M TI N KHÁC NHAUỮ Ế Ề
T đ phân bi t rõ nh ng cách khác nhau mà con ng i s d ng đ t o raứ ồ ệ ữ ườ ử ụ ể ạ
ti n cho mình. Có nh ng cách t o ra ti n đ y ý th c trách nhi m h n là ph i làm l ngề ữ ạ ề ầ ứ ệ ơ ả ụ
vì nó.
HAI NG I B KHÁC NHAU VÀ NH NG QUAN ĐI M KHÁC NHAU V TI NƯỜ Ố Ữ Ể Ề Ề
B C.Ạ
115