NHỮNG BÀI HỌC DẠY CON LÀM GIÀU - 8 doc

h p”. Câu h i là, b n có th suy nghĩ ra bên ngoài cái h p trong nhi u năm không? N uộ ỏ ạ ể ộ ề ế
có th , b n s tr nên giàu và càng giàu”.ể ạ ẽ ở
Sau đó trong đ i tôi, tôi đã nói v i ng i c v n tài chính r ng tôi s n sàng th tờ ớ ườ ố ấ ằ ẵ ấ
b i 9 trong 10 l n trong kinh doanh b i vì ph n th ng l n h n nhi u các r i ro, tôiạ ầ ở ầ ưở ơ ơ ề ủ
nghĩ anh ta đã nghe tôi nói. Anh không th t s nghe khi tôi nói “Tôi b t đ u kinh doanhậ ự ắ ầ
bi t r ng tôi s th t b i. Tôi không nghĩ tôi s thành công nh ng tôi bi t tôi ph i b tế ằ ẽ ấ ạ ẽ ư ế ả ắ
đ u th t b i”. Cách suy nghĩ đó d ng nh không ph i là cách suy nghĩ c a anh ta. ầ ấ ạ ườ ư ả ủ Ở
đây tôi không nói anh đúng ai sai, mà đi u tôi mu n nói đây là th c t i c a chúng tôiề ố ở ự ạ ủ
khác nhau. Và b i vì th c t i khác nhau, chúng tôi suy nghĩ khác nhau và nhìn th gi iở ự ạ ế ớ
b ng nh ng cách khác nhau.ằ ữ
S c m nh đòn b y c a trí óc.ứ ạ ẩ ủ
Tôi không khuy n khích ai đó ra ngoài b t đ u th t b i m t cách ng u nhiên vàế ắ ầ ấ ạ ộ ẫ
b t đàu ch i xì lát trong casino. Th t là d i n u đ t vi c ngh h u c a b n trong cu cắ ơ ậ ạ ế ặ ệ ỉ ư ủ ạ ộ
x s . Bài h c này nói v s khác nhau trong th c t i c a m i cá nhân.ổ ố ọ ề ự ự ạ ủ ỗ
Bài h c này là trí óc c a chúng ta là m t đòn b y m nh nh t. B t c đi u gìọ ủ ộ ẩ ạ ấ ấ ứ ề
chúng ta nghĩ là th t s thành s th t, trong h u h t các tr ng h p. M t ng i nghĩậ ẽ ự ậ ầ ế ườ ợ ộ ườ
đ u t là r i ro th ng tìm th y t t c các th c t i đ ch ng minh cho đi u đó. Ng iầ ư ủ ườ ấ ấ ả ự ạ ể ứ ề ườ
này s m t báo ra và đ c v nh ng ng i m t ti n trong đ u t . Nói cách khác, trí ócẽ ở ờ ọ ề ữ ườ ấ ề ầ ư
có s c m nh đ th y t t c nh ng gì nó nghĩ là th t mà không th y nh ng th c t iứ ạ ể ấ ấ ả ữ ậ ấ ữ ự ạ
khác. Nh nh ng ng i nói v i anh em Wright “Con ng i không bao gi bay đ c”.ư ữ ườ ớ ườ ờ ượ
Và nói v i Columbus “B n không th nhìn th gi i là m t ph ng à?” M i ng i luônớ ạ ể ế ớ ặ ẳ ỗ ườ
có th c t i c a chính h .ự ạ ủ ọ
Nh m m c đích v h u s m và giàu, m t trong nh ng đi u quan tr ng là b n cóằ ụ ề ư ớ ộ ữ ề ọ ạ
th h c đ làm ch th c t i c a chính b n. N u b n có th h c đ làm đi u đó, làm raể ọ ể ủ ự ạ ủ ạ ế ạ ể ọ ể ề
nhi u và nhi u ti n v i ít và ít công s c s h n nhi u N u b n không th làm ch vàề ề ề ớ ứ ẽ ơ ề ế ạ ể ủ
thay đ i th c t i c a b n, thì làm giàu s m t nhi u th i gian h n đ y. Chính kh năngổ ự ạ ủ ạ ẽ ấ ề ờ ơ ấ ả
thay đ i th c t i cu i cùng đã làm ng i cha giàu c a tôi giàu h n. Không ph i mi ngổ ự ạ ố ườ ủ ơ ả ế
b t đ ng s n tr c bãi bi n đã làm ông giàu, mà kh năng thay đ i th c t i. Sau khiấ ộ ả ướ ể ả ổ ự ạ
316
ông mua mi ng đ t đó ông đã s m tìm ki m m t mi ng l n h n đ th nghi m th cế ấ ớ ế ộ ế ớ ơ ể ử ệ ự
t i c a ông.ạ ủ

Trong lúc đó, ng i cha nghèo c a tôi l i b t l c trong vi c thay đ i th c t i c aườ ủ ạ ấ ự ệ ổ ự ạ ủ
ông và ông ph i làm vi c n ng nh c h n mà không ti n b gì v tài chính. Ông khôngả ệ ặ ọ ơ ế ộ ề
ng ng nói “Tôi không mua n i nó” và đã nó đã thành th c t i c a ông. Ng i cha giàuừ ổ ự ạ ủ ườ
c a tôi là m t ng i r t thông minh. Ông có th mua mi ng đ t t ng t n u ông s nủ ộ ườ ấ ể ế ấ ươ ự ế ẵ
sàng thay đ i th c t i c a ông, nh ng ông không bi t chính th c t i c a ông đã làm ôngổ ự ạ ủ ư ế ự ạ ủ
nh v y. Ông th t s nghĩ r ng ông không th mua mi ng đ t hàng tri u đô tr c bãiư ậ ậ ự ằ ể ế ấ ệ ướ
bi n. Chính suy nghĩ cu a ông là th c t i c a ông.ể ủ ự ạ ủ
Tóm l i, đi m khác nhau c b n gi a hai ng ii cha giàu và nghèo là s khácạ ể ơ ả ữ ườ ự
nhau v th c t i. M t ng i ch n cách m r ng th c t i b ng cách nói “Làm sao đề ự ạ ộ ườ ọ ở ộ ự ạ ằ ể
mua mi ng đ t ngay tr c bãi bi n?” ngay c khi ông không th mua đ c vàoế ấ ướ ể ả ể ượ th iờ
đi mể đó. Ng iườ kia thì nói “Tôi không mua n iổ nó”. Như tôi đã nói không ph iả
mi ngế đ tấ tr cướ bãi bi nể làm m tộ ng iườ thì giàu còn m tộ ng iườ thì nghèo.mà là
s l a ch n th c t i c a h .ự ự ọ ự ạ ủ ọ
Đòn b y s 1ẩ ố
Đòn b y s 1 là đòn b y c a trí óc vì nó là n i th c t i c a b n đ c hình thành.ẩ ố ẩ ủ ơ ự ạ ủ ạ ượ
Kim và tôi v h u s m và giàu vì chúng tôi không ng ng làm ch , thay đ i và m r ngề ư ớ ừ ủ ổ ở ộ
th c t i c a chúng tôi. Ngày nay tôi nói v i nhi u ng i “B c đ u tiên đ đi tự ạ ủ ớ ề ườ ướ ầ ể ừ
$50,000 m t năm lên $1 tri u đô m t năm b t đ u thay đ i th c t i “ộ ệ ộ ắ ầ ổ ự ạ
Th c t i thay đ i không nh t thi t ph i l n h n hay t t h n. M t s thay đ iự ạ ổ ấ ế ả ớ ơ ố ơ ộ ự ổ
th c t i có th ch đ n gi n là thay đ i m t quan đi m. Ví d , thay vì nói r ng đi u gìự ạ ể ỉ ơ ả ổ ộ ể ụ ằ ề
đó r t r i ro, nh các nhà đ u t cò con th ng nói, hãy nói “T l r i ro- chi nấ ủ ư ầ ư ườ ỷ ệ ủ ế tháng
là bao nhiêu?” Hay “Tôi sẽ th tấ b iạ bao nhiêu l nầ tr cướ khi chi n th ng?”. Thayế ắ
vì nói ”Mi ng đ t đó quá đ t”, hãy đ c m t cu n sách v ai đó có th mua mi ng đ tế ấ ắ ọ ộ ố ề ể ế ấ
đó, hay h i m t ng i đã mua đó và khám phá làm cách nào h mua đ c. Đi u quanỏ ộ ườ ọ ượ ề
tr ng không ph i là mi ng đ t mà là s thay đ i th c t i c a b n.ọ ả ế ấ ự ổ ự ạ ủ ạ
T i sao m t ng i cha thì càng giàu và m t ng i thì càng nghèoạ ộ ườ ộ ườ
317
Ng i cha giàu có kh năng không ng ng thay đ i , làm ch , và m r ng th cườ ả ừ ổ ủ ở ộ ự
t i. Và b i vì ông có th không ng ng m r ng th c t i, ông đã trạ ở ể ừ ở ộ ự ạ ở nên ngày càng giàu
trong khi làm vi c càng ít. Ng i cha nghèo, m t khác, ch n cách s ng trong th c t i.ệ ườ ặ ọ ố ự ạ

Ông đã s ng trông th gi i c a nh ng đi u ông nghĩ là th t và đó là th c t i duy nh tố ế ớ ủ ữ ề ậ ự ạ ấ
kh i thi cho ông. Vì v y ông làm vi c ngày càng n ng và ngh h u nghèo. Ông có m tả ậ ệ ặ ỉ ư ộ
th c t i duy nh t và không bao gi làm ch , thay đ i hay m r ng nó. Thay vì thay đ i ,ự ạ ấ ờ ủ ổ ở ộ ổ
ông l i th ng nói nh ng câu nh “ Tôi không mua n i nó”, “Tôi không bao gi giàu”,ạ ườ ữ ư ổ ờ
“Tôi không thích ti n”. “Khi tôi v h u, thu nh p s gi m xu ng”. L i nói c a ông trề ề ư ậ ẽ ả ố ờ ủ ở
thành hi n th c c a ông.ệ ự ủ
N u b n mu n v h u s m và giàu, b n có th c n thay đ i và m r ng th c t iế ạ ố ề ư ớ ạ ể ầ ổ ở ộ ự ạ
c a b n t p thói quen thay đ i và m r ng th c t i. Nh ng i cha giàu v n th ngủ ạ ậ ổ ở ộ ự ạ ư ườ ẫ ườ
nói “Suy nghĩ và l i nói c a con s thành hi n th c”ờ ủ ẽ ệ ự
S ng ngoài th c t i trong nhi u nămố ự ạ ề
Ng i trên đ nh núi Canada vào ngày đ u năm y, tôi nh n ra tôi c n ph i thayồ ỉ ở ầ ấ ậ ầ ả
đ i suy nghĩ ngoài th c t i, và ti p t c suy nghĩ nh th cho đ n khi nh ng ý t ngổ ở ự ạ ế ụ ư ế ế ữ ưở
này khó kh năng thành hi n th c c a chúng tôi. Cũng nh anh em nhà Wright dànhả ệ ự ủ ư
nhi u năm đ s ng ngoài th c t i c a m i ng i. S th t, chúng tôi cũngề ể ố ự ạ ủ ọ ườ ự ậ đã s ngố
ngoài th cự t iạ trong nhi uề năm. Chúng tôi th ngườ tranh cãi v i nhi u ng i vàớ ề ườ
th ng b ch trích là nh ng k m m ng, kh kh o, li u lĩnh hay h p t p. Kim, Larryườ ị ỉ ữ ẻ ơ ộ ờ ạ ề ấ ấ
và tôi đã ph i s ng v i ni m tin v i ít nh t 4 năm tr c khi chúng tôi b t đ u th yả ố ớ ề ớ ấ ướ ắ ầ ấ
nh ng k t qu xác th t trong th c t i c a chúng tôi. Nói cáchữ ế ả ậ ự ạ ủ khác, m tấ 4 đ nế 8
năm để đ aư th cự t iạ đ nế nh ngữ chi nế th ngắ cụ thể mà chúng tôi tìm th y trongấ
s kh thi.ự ả
Ngày nay khi m i ng i h i tôi đi u gì khi n tôi giàu, tôi nói “Đó là kh năng mọ ườ ỏ ề ế ả ở
r ng hi n th c. N u b n không s n sàng thay m r ng th c t i,làm giàu s m t nhi uộ ệ ự ế ạ ẵ ở ộ ự ạ ẽ ấ ề
th iờ gian”
M t đ ngh :ộ ề ị M t cách mà ng i cha giàu d y chúng tôi đ m r ng th c t i đóộ ườ ạ ể ở ộ ự ạ
là đ c các cu n sách v cu c đ i c a nh ng ng i đã s ng theo cách mà chúng tôiọ ố ề ộ ờ ủ ữ ườ ố
mong mu n. Ví d , ông khuyên chúng tôi đ c ti u s c a John D.Rockefeller và Henryố ụ ọ ể ử ủ
318
Ford. G nầ đây, tôi đã đ cọ nh ngữ cu nố sách vi tế về Bill Gates, Richard Branson,
George Soros và nh ng ng i khác.ữ ườ
Khi tôi nghe ng i ta nói “Tôi quá già r i”, tôi khuyên h hãy đ c v câu chuy nườ ồ ọ ọ ề ệ

c a Colonel Sanders, m t ng i đã không làm giàu đ c cho đ n 60 tu i. Khi tôi ngheủ ộ ườ ượ ế ổ
m t ph nói “Tôi không làm giàu n i vì đây là th gi i c a đàn ông”, tôiộ ụ ổ ế ớ ủ khuyên cô
đ cọ về Anita Roddick, nhà sáng l pậ Body Shop, ho cặ Muriel Schiefer, ng i phườ ụ
n đ u tiên có gh trong Th tr ng.ữ ầ ế ị ườ
Ch ng khoán New York. Khi có ng i nói h quá tr , tôi b o h đ c sách v Billứ ườ ọ ẻ ả ọ ọ ề
Gates, ng i giàu nh t th gi i khi ch a đ n 30 tu i. N u nh ng câu chuy n nàyườ ấ ế ớ ư ế ổ ế ữ ệ
không m r ng th c t i c a h , nh t đ nh s có nh ng câu chuy n khác làm đ c đi uở ộ ự ạ ủ ọ ấ ị ẽ ữ ệ ượ ề
đó.
M t cu n sách hay khác là Body for Life c a Bill Phillips. M t ng i b n đ nghộ ố ủ ộ ườ ạ ề ị
tôi đ c cu n sách này tôi b ng tôi đang ngày càng l n. Tôi v a m i đ c xong và tôiọ ố ụ ớ ừ ớ ọ
đang làm theo các b c trong cu n sách. Bill Phillips nói nhi u đi u gi ng nh nh ngướ ố ề ề ố ư ữ
gì ng i cha giàu đã d y tôi, nh ng ch đ c a anh ta là s c kho cho c th ,còn chườ ạ ư ủ ề ủ ứ ẻ ơ ể ủ
đ c a ng i cha giàu là d i dào v tài chính.ề ủ ườ ồ ề
Cho dù là ch đ gì, tôi th y quá trình cũng nh nhau. Ví d , Bill Phillips vi t vủ ề ấ ư ụ ế ề
vi c hãy tìm lý do đ gi m cân tr c khi b n b t đ u th c hi n vi c gi m cân.ệ ể ả ướ ạ ắ ầ ự ệ ệ ả
Ng iườ cha giàu g iọ đó là T iạ sao. Bill Phillips có m tộ ch ngươ r tấ hay v nh ngề ữ
cướ m và đích đ n và t i sao c hai đ u quan tr ng. S t ng quan g n nh t tôi th yơ ế ạ ả ề ọ ự ươ ầ ấ ấ
đây gi a vi c đ có s c kho và giàu có là hãy ăn u ng vào và v t qua th c t i.ở ữ ệ ể ứ ẻ ố ượ ự ạ
Bill Phillips khuyên con ng iườ hãy ăn nhi u,ề không ph iả gi mả b t.ớ Anh
khuyên r ng hãy ăn 6 b a m t ngày n u b n mu n gi m cân, có s c kho và l y l iằ ữ ộ ế ạ ố ả ứ ẻ ấ ạ
s c kho . Anh nói r ng nhi u ng i mu n gi m cân b ng cách c nh n ăn thì ch cóứ ẻ ằ ề ườ ố ả ằ ố ị ỉ
th nh n đ c đ c m t th i gian ng n thôi, trong th i gian đó h ch m t s c l c,ể ị ượ ượ ộ ờ ắ ờ ọ ỉ ấ ứ ự
không m p lên và sau đó h l i tr l i v i vi c ăn u ng say s a, đi u đó đã làm hậ ọ ạ ở ạ ớ ệ ố ư ề ọ
m p h n. H m p h n khi gi đây h có nhi u calo và không đ s c l c đ ch m d tậ ơ ọ ậ ơ ờ ọ ề ủ ứ ự ể ấ ứ
vi c h p th calo. Tôi bi t r t rõ công th c đó.ệ ấ ụ ế ấ ứ
319
Ng i cha giàu nói nh ng đi u t ng t v nh ng ng i c làm giàu b ng cáchườ ữ ề ươ ự ề ữ ườ ố ằ
t n ti n, keo ki t, không ch u chi ti n, s ng d i m cằ ệ ệ ị ề ố ướ ứ có th .ể H uầ h t m i ng iế ọ ườ
không l n m nh v tài chính v i cách c x nh v y. M t ng i c n ph i chi nhi uớ ạ ề ớ ư ử ư ậ ộ ườ ầ ả ề
ti n n u mu n giàu có…nh ng h ph i bi t chi nh th nào và chi vào vi c gì đ đ cề ế ố ư ọ ả ế ư ế ệ ể ượ

giàu có. Ng i cha giàu th ng nóiườ ườ “Có nh ng chi phí t t và nh ng chi phí x u”. Vàữ ố ữ ấ
h u h t chúng ta đ u bi t có nh ng th c ăn t t và th c ăn x u. Cũng nh m t ng iầ ế ề ế ữ ứ ố ứ ấ ư ộ ườ
c g ng gi m cân b ng cách nh n ăn, m tố ắ ả ằ ị ộ ng i c g ng làm giàu b ng cách t n ti n,ườ ố ắ ằ ằ ệ
ch càng y u t thêm v tài chính thôi, và sau đó b t ng h l i say s a chi ti n.ỉ ế ớ ề ấ ờ ọ ạ ư ề
Bill Phillips cũng đ ngh r ng “C m xúc t i đa x y ra khi b n n m đ c th tề ị ằ ả ố ả ạ ắ ượ ấ
b i”. Tôi tin r ng Phillips đang nói r ng ch sau khi b n không th đi xa h n, t i th iạ ằ ằ ỉ ạ ể ơ ạ ờ
đi m b n th t b i, b n b t đ u làm lành l i và phát tri n l n n a. Nói cách khác, chể ạ ấ ạ ạ ắ ầ ạ ể ầ ữ ỉ
sau khi b n đ t b n thân v t xa h n gi i h n c a b n, và th t b i, đó là lúc b n trạ ặ ả ượ ơ ớ ạ ủ ạ ấ ạ ạ ở
nên kho h n. Tôi th y đi u đó t ng t nh vi c làm giàu. Tôi th y nhi u ng iẻ ơ ấ ề ươ ự ư ệ ấ ề ườ
khong thành công vì h tránh th t b i v i m i giá. Cũng nh nh ng nhà c v n khuyênọ ấ ạ ớ ọ ư ữ ố ấ
b n không thành l p doanh nghi p vì 9 trong s 10 đã th t b i, h u h t m i ng i nghĩạ ậ ệ ố ấ ạ ầ ế ọ ườ
th t b i là x u. Ng i cha giàu d y chúng tôi th t b i là c c kỳ quan tr ng trong quáấ ạ ấ ườ ạ ấ ạ ự ọ
trình h c h i và thành công. Riêng cá nhân tôi, tôi đã h c nhi u sau khi th t b i chọ ỏ ọ ề ấ ạ ứ
không ph i tr c khi th t b i. M c dù đi u đó r t đau đ n, quá trình hàn g n v tả ướ ấ ạ ặ ề ấ ớ ắ ế
th ng sau khi th t b i cu i cùng đã cho tôi nhi u c m xúc và s c m nh tài chính.ươ ấ ạ ố ề ả ứ ạ
Tôi đã g p nhi u ng i không thành công vì h đã thành công trong vi c th t b i.ặ ề ườ ọ ệ ấ ạ
H th t b i trong vi c v t qua th c t i c a chính h , h không v t qua đ c nh ngọ ấ ạ ệ ượ ự ạ ủ ọ ọ ượ ượ ữ
đi u mà h nghĩ là kh thi. Khi h th t b i trong vi c đó, h cũng th t b i trong vi cề ọ ả ọ ấ ạ ệ ọ ấ ạ ệ
khám phá ra đi u gì kh thi trong đ i h . Nh tôi đã nói, kh năng không ng ng mề ả ờ ọ ư ả ừ ở
r ng và thay đ i th c t i cu i cùng đã làm cho ng i cha giàu ngày càng giàu. M t sộ ổ ự ạ ố ườ ộ ố
ng i không nghĩ r ng m t ngày nào đó h s giàu, thì làm h giàu lên đ c.ườ ằ ộ ọ ẽ ọ ượ
N u b n th t s mu n v h u s m và giàu, m t n i đ b t đ u là th c t i c aế ạ ậ ự ố ề ư ớ ộ ơ ể ắ ầ ự ạ ủ
chính b n.ạ
320
Chương 6: Bạn nghĩ rằng điều gì rủi ro?
Có hai ng i cha m nh m đã cho tôi c h i đ xem xét các th c t i khác nhau.ườ ạ ẽ ơ ộ ể ự ạ
M c d u lúc đó tôi r t r i r m và mâu thu n, ph i l ng nghe hai th c t i khác nhau đãặ ầ ấ ố ắ ẫ ả ắ ự ạ
có ích cho tôi r t nhi u v sau. Tôi nh n ra r ng c hai đ u nghĩ h đúng và cho r ngấ ề ề ậ ằ ả ề ọ ằ
ng i kia sai.ườ
Cha ru t tôi đã ti n lên không ng ng trên n c thang c a chính quy n ti u bang.ộ ế ừ ấ ủ ề ể

Ông nhanh chóng đi lên t m t th y giáo và tr thành ng i qu n lý giáo d c c a ti uừ ộ ầ ở ườ ả ụ ủ ể
bang Hawai. Nhìn th y đi u này, nhi u ng i đã nói th m nhau r ng cha tôi m t ngàyấ ề ề ườ ầ ằ ộ
nào đó s ti n vào chính tr .ẽ ế ị
Vào lúc cha tôi đang leo lên n c thang c a chính ph , ng i cha giàu đã làm vi cấ ủ ủ ườ ệ
c c nh c và đ a chính ông thoát kh i c nh nghèo nàn và ti n lên s giàu có. Trong lúcự ọ ư ỏ ả ế ự
tôi và con ông vào trung h c, ông đã giàu và ngày càng giàu h n. K ho ch mà ông đãọ ơ ế ạ
th c hi n trong 20 năm đã làm vi c. Th t b t ng , m i ng i b t đ u chú ý đ n ôngự ệ ệ ậ ấ ờ ọ ườ ắ ầ ế
và nh ng vi c ông làm. Ông không còn trong bóng t i màữ ệ ở ố ch ngẳ ai bi tế đ nế n a.ữ
M iọ ng iườ b tắ đ uầ tự h iỏ ông là ai mà b tấ ngờ mua nhi u mi ng b t đ ng s nề ế ấ ộ ả
Hawai. Ng i cha giàu là m t ng i b t đ u t con s không, có m t k ho ch dàiở ườ ộ ườ ắ ầ ừ ố ộ ế ạ
h n, làm vi c theo k ho ch và bây gi là đi m chú ý c a gi i ng i giàu và quy n l cạ ệ ế ạ ờ ể ủ ớ ườ ề ự
Hawai.ở
Trong nh ng năm c a tu i 40, ng i cha giàu đã chuy n ch t m t th tr nữ ủ ổ ườ ể ỗ ở ừ ộ ị ấ
nh n i chúng tôi đã s ng và đ n vui đùa trên bãi bi n Waikiki. Nh ng t báo đ y pỏ ơ ố ế ể ữ ờ ầ ắ
nh ng bài vi t v m t nhân v t m i trong th tr ng khách s n này. Ch ng bao lâu ôngữ ế ề ộ ậ ớ ị ườ ạ ẳ
làm ch m t lô đ t tr c bãi bi n cũng nh m t s b t đ ng s n trên hòn đ o này.ủ ộ ấ ướ ể ư ộ ố ấ ộ ả ả
Ng i cha giàu không còn là m t c u bé nghèo c a m t th tr n nh n a. Ông đãườ ộ ậ ủ ộ ị ấ ỏ ữ
đi đ n trung tâm thành ph và m i ng i chú ý đ n.ế ố ọ ườ ế
Trong khi hai ng i cha đang có m t b c đ t phá v s nghi p, tôi đang ườ ộ ướ ộ ề ự ệ ở
tr ngườ Cao đ ngẳ Quân sự New York. Mike, giờ đây là con trai c aủ m tộ ng iườ
giàu, s ng trong m t căn h chung c l n trên bãi bi n Waikiki trong khi anh ta đangố ộ ộ ư ớ ể
h c Đ i h c Hawai và đang đ c chu n b đ đi u hành đ ch c a cha anh. Ngheọ ở Ạ ọ ượ ẩ ị ể ề ế ế ủ
321
th t n t ng r ng anh s ng chung c , nh ng th t s , Mike đã làm đi u hành kháchậ ấ ượ ằ ố ở ư ư ậ ự ề
s n, chung c khi anh còn đang đi h c.ạ ư ọ
Trong mùa nghỉ Giáng sinh ở nhà, Mike và tôi ở trong văn phòng c aủ
ng i cha giàu và th o lu n v nh ng gì đã h c tr ng và nh ng ng i b n m i. Đãườ ả ậ ề ữ ọ ở ườ ữ ườ ạ ớ
g p nhi u ng i đ n t các qu c gia khác nhau, tôi đã nói v i ng i cha giàu và Mike:ặ ề ườ ế ừ ố ớ ườ
“Cháu đ ý th y r ng m i ng i nghĩ v ti n b c r t khác nhau. Cháu đã g p nh ngể ấ ằ ọ ườ ề ề ạ ấ ặ ữ
đ a tr c a nh ng gia đình giàu có và nh ng đ a tr t gia đình nghèo kh . M c dùứ ẻ ủ ữ ữ ứ ẻ ừ ổ ặ

h u h t các đ a tr đ u r t thông minh tr ng, nh ng nh ng đ a tầ ế ứ ẻ ề ấ ở ườ ư ữ ứ ừ gia đình
nghèo và trung l uư có nh ngữ suy nghĩ r tấ khác so v iớ các đ aứ t nh ng gia đìnhừ ữ
giàu”.
Ng i cha giàu tr l i r ng. “Chúng không nghĩ khác nhau. Chúng nghĩ tráiườ ả ờ ằ
ng c nhau”. Ng i trên bàn , ông l y t gi y và vi t xu ng:ượ ồ ấ ờ ấ ế ố
Nh ng suy nghĩ trái ng cữ ượ
Sau khi vi t xong, ông nhìn tôi và nói “Th c t i c a con đ c đ nh nghĩa b ngế ự ạ ủ ượ ị ằ
nh ng gì con nghĩ là thông minh và nh ng gì con nghĩ là r i ro”.ữ ữ ủ
Nhìn vào t gi y, tôi h i “Bác cho r ng ng i trung l u nghĩ r ng công vi c nờ ấ ỏ ằ ườ ư ằ ệ ổ
đ nh là thông minh và xây d ng m t công ty là r i ro”. Tôi bi t đi u này r t rõ vì đó làị ự ộ ủ ế ề ấ
th c t i c a ng i cha nghèo c a tôi.ự ạ ủ ườ ủ
“Đúng th ”, ông nói,”Còn đi u gì n a khi nói đ n công vi c n đ nh”ế ề ữ ế ệ ổ ị
Tôi nghĩ m t lúc và nói ”Cháu không bi t bác đang nói đ n đi u gì. Th t s là bộ ế ế ề ậ ự ố
cháu và nhi u ng i khác nghĩ ràng có m t công vi c n đ nh là thông minh.”ề ườ ộ ệ ổ ị
“Con đã quên th c t i c a bác r i. Bác nói v i con r ng ng i trung l u và ng iự ạ ủ ồ ớ ằ ườ ư ườ
nghèo không nghĩ khác, h nghĩ hoàn toàn trái ng c . Vì v y , th c t i trái ng c c aọ ượ ậ ự ạ ượ ủ
bác là gì?”
“V y bác nghĩ r ng xây d ng m t công ty là thông minh và m t công vi c nậ ằ ự ộ ộ ệ ổ
đ nh là r i ro. Có ph i bác nghĩ đi u ng c l i không?” Tôi h iị ủ ả ề ượ ạ ỏ
Ng i cha giàu đã g t đ u ườ ậ ầ
322
“Bác nghĩ r ng bác không xây d ng m t công ty là r i ro?” tôi h iằ ự ộ ủ ỏ
Ng i cha giàu l c đ u và nói: “Không. H c cách xây d ng m t công ty cũngườ ắ ầ ọ ự ộ
nh h c m i cái khác. Bác nghĩ bám vào m t công vi c n đ nh su t đ i thì nhi u r iư ọ ọ ộ ệ ổ ị ố ờ ề ủ
ro h n là ch p nh n r i ro đ h c cách xây d ng m t công ty. M t r i ro thì trong m tơ ấ ậ ủ ể ọ ự ộ ộ ủ ộ
th i gian ng n , còn m t r i ro thì c đ i ng i”.ờ ắ ộ ủ ả ờ ườ
Đó là nh ng năm cu i th p niên 60. Chúng tôi ch bi t v vi c đ n tr ng, r iữ ố ậ ỉ ế ề ệ ế ườ ồ
ki m vi c làm, làm vi c c đ i, đ n khi ngh h u thì công ty hay chính ph s chămế ệ ệ ả ờ ế ỉ ư ủ ẽ
sóc cho vi c ngh h u c a b n. T t c chúng tôi đ u đ c d y nhà và tr ng làệ ỉ ư ủ ạ ấ ả ề ượ ạ ở ở ườ
“H c cho gi i vì v y ọ ỏ ậ b n có th thành m t nhân viên gi i”. Đi u đó cũng có ý là b nạ ể ộ ỏ ề ạ

đ n tr ng đ tr nên d sế ườ ể ở ễ ử d ng h n là m t vi c làm thông minh. Ngày nay chúng taụ ơ ộ ệ
bi t r ng công vi c n đ nh là m tế ằ ệ ổ ị ộ vi c làm c a quá kh , nh ng ch ng ai t h i r ngệ ủ ứ ư ẳ ự ỏ ằ
tìm vi c làm n đ nh có ph i là m t vi cệ ổ ị ả ộ ệ làm thông minh không.
Tôi nhìn vào s so sánh c a ng i cha giàu v vi c ng i giàu thì tham lam vàự ủ ườ ề ệ ườ
ng i giàu thì r ng rãi và tôi bi t th c t i c a tôi lúc đó là gì. Trong giađình tôi, ng iườ ộ ế ự ạ ủ ườ
giàu đ c xem là nh ng ng i có trái tim băng giá, nh ng ng i tham lam, ch thích thúượ ữ ườ ữ ườ ỉ
ti n b c và không lo l ng gì đ n ng i nghèo.ề ạ ắ ế ườ
V đi u này, ng i cha giàu nói “Con có hi u s khác nhau trong cách suy nghĩ?”ề ề ườ ể ự
“S suy nghĩ ng c nhau. Không ch s khác nhau. Đó là lý do mà khi n conự ượ ỉ ự ế
ng i ta r t khó làm giàu. Làm giàu c n có nhi u h n là ch nghĩ khác đi”. Tôi nóiườ ấ ầ ề ơ ỉ
“N u con mu n giàu, con ph i h c cách suy nghĩ trái ng c v i nh ng gì conế ố ả ọ ượ ớ ữ
nghĩ h ên nay”, ng i cha giàu nóiị ườ
“Ch là cách suy nghĩ thôi sao?” tôi nói. “Không c n ph i làm nh ng đi u khácỉ ầ ả ữ ề
à?”
“Không nh tấ thi t”,ế ng iườ cha giàu nói. “N uế con làm vi cệ vì m tộ công
vi c n đ nh, con s làm c c nh c c đ i ng i. N u con làm vi c xây d ng m t côngệ ổ ị ẽ ự ọ ả ờ ườ ế ệ ự ộ
ty, con có th ch làm c c nh c lúc ban đ u và v sau con s làm ít l i và con có khể ỉ ự ọ ầ ề ẽ ạ ả
năng ki m ra ti n nhi u 10, 100 hay 1000 l n. Vì v y cái nào thông minh h n?”ế ề ề ầ ậ ơ
323
“Còn đ u t thì sao?” Tôi nói. “ B m con luôn nói r ng đ u t là r i ro và ti tầ ư ố ẹ ằ ầ ư ủ ế
ki m thì thông minh. Bác không làm nh ng đi u khác khi bác đ u t à?’ệ ữ ề ầ ư
Ng i cha giàu c i và nói v đi u đó: “Ti t ki m và đ u t ti n là nh ng ho tườ ườ ề ề ế ệ ầ ư ề ữ ạ
đ ng hoàn toàn gi ng nhau. Con s ph i làm nh ng đi u t ng t …m c dù con nghĩộ ố ẽ ả ữ ề ươ ự ặ
hoàn toàn khác nhau”.
“Gi ng nhau?”tôi h i.”Nh ng nó không r i ro h n sao?”ố ỏ ư ủ ơ
“Không”, ng i cha giàu nói là m t l n n a l i c i. “Đ bác nói cho cháu m tườ ộ ầ ữ ạ ườ ể ộ
bài h c r t quan tr ng trong đ i.” Tôi lúc này đã l n h n và ông có th đ a nhi u chiọ ấ ọ ờ ớ ơ ể ư ề
ti t vào bài h c cho tôi và Mike. “Nh ng tr c khi bác cho cháu bài h c này, bác h iế ọ ư ướ ọ ỏ
cháu vài đi u nhé?”ề
“T t nhiên là đ c, bác h i cái gì cũng đ c” ấ ượ ỏ ượ

“B m cháu làm gì đ ti t ki m ti n?” ông h i ố ẹ ể ế ệ ề ỏ
“H c làm th t nhi uọ ố ậ ề đi u.” ề
“K cho bác nghe m t đi u. Đi u gì mà h dành dành th t nhi u th i gian để ộ ề ề ọ ậ ề ờ ể
làm”
“Vâng, m iỗ ngày thứ t ,ư khi siêu thị qu ngả cáo th cứ ăn v iớ giá đ tặ bi tệ
trong tu n, b m cháu đ c h t t gi y và lên k ho ch mua th c ăn trong tu n. Hầ ố ẹ ọ ế ờ ấ ế ạ ứ ầ ọ
nhìn nh ng lo i th c ăn gi m giá. Đó là m t ho t đ ng m t nhi u th i gian nh t. Sữ ạ ứ ả ộ ạ ộ ấ ề ờ ấ ự
th t là, ch đ ăn u ng c a nhà cháu phậ ế ộ ố ủ ụ thu c vào s gi m giá c a siêu th .” tôi kộ ự ả ủ ị ể
“Sau đó h làm gì?”, ông h i ti p ọ ỏ ế
“Sau đó h lái xe xu ng ph đ n nh ng siêu th khác nhau và mua nh ng món màọ ố ố ế ữ ị ữ
đ c qu ng cáo là gi m giá. H nói r ng h ti t ki m r t nhi u ti n vì mua s m lúcượ ả ả ọ ằ ọ ế ệ ấ ề ề ắ
gi m giá”. Tôi nói ả
“Và h có mua s m qu n áo luc gi m giá không?” ọ ắ ầ ả
Tôi g t đ u ”Vâng, h làm nh ng đi u t ng t khi đi mua xe, m i hay cũ. Hậ ầ ọ ữ ề ươ ự ớ ọ
dành nhi u th i gian đi mua s m đ ti t ki m ti n”.ề ờ ắ ể ế ệ ề
324
“Vì v y h nghĩ ti t ki m là thông minh à?”, ông h i ậ ọ ế ệ ỏ
“Chính xác là th ”. Th t s , khi h th y món gì đó đang gi m giá, h mua th tế ậ ự ọ ấ ả ọ ậ
nhi u và đ t vào t l nh l n. Cũng nh m t b a n h th y có gi m giá th t heo và hề ặ ủ ạ ớ ư ộ ữ ọ ọ ấ ả ị ọ
mua th t nhi u , con nghĩ là đ cho m y tháng. H ti t ki m th t kinh kh ng. H ti tậ ề ủ ấ ọ ế ệ ậ ủ ọ ế
ki m t ng xu có th . B đi u đó có gì sai à?”.ệ ừ ể ộ ề
“Không”, ng i cha giàu nói. “Đi u đó ch ng có gì sai. Bây gi bác s d y conườ ề ẳ ờ ẽ ạ
m t trong nh ng bài h c quan tr ng nh t mà con ch a t ng h c”.ộ ữ ọ ọ ấ ư ừ ọ
“Bài h c là bác không làm gi ng nh b m cháu đã làm?” tôi h iọ ố ư ố ẹ ỏ
“Không. Bài h c là bác làm y chang nh ng gì mà ba m cháu làm. S th t là cháuọ ữ ẹ ự ậ
đã th y bác làm r i.”ấ ồ
“Sao? Bác mua s m đ y t l nh à? Cháu không nghĩ là cháu t ng th y bác làmắ ầ ủ ạ ừ ấ
th ?”ế
“Không , cháu đã th y bác “mua s m” các v đ u t đang gi m giá đ l p đ yấ ắ ụ ầ ư ả ể ắ ầ
danh m c v n đ u t c a bác”. ụ ố ầ ư ủ

Ông nói Tôi ng i trong im l ng m t lúc và nói “Bác mua s m đ l p đ y danhồ ặ ộ ắ ể ắ ầ
m c v n đ u t còn b m cháu thì mua s m đ l p đ y t l nh? Ý bác là bác cóụ ố ầ ư ố ẹ ắ ể ắ ầ ủ ạ
nh ng ho tữ ạ đ ngộ gi ngố nhau nh ngư bác mua s mắ nh ngữ thứ khác nhau để l pấ
đ y nh ng th khác nhau?”ầ ữ ứ
Ông g t đ u. Ông mu n bài h c c a ông ng m vào cái đ u 22 tu i c a tôi.ậ ầ ố ọ ủ ấ ầ ổ ủ
“Bác làm nh ng đi u t ng t nh ng b m cháu càng nghèo còn bác càng giàu.ữ ề ươ ự ư ố ẹ
Đó là bài h c à?” Tôi h i ọ ỏ
Ng i cha giàu g t đ u và nói: “Đó là m t ph n c a bài h c”.ườ ậ ầ ộ ầ ủ ọ
“V y còn ph n khác c a bài h c?” tôi h i ậ ầ ủ ọ ỏ
“Hãy suy nghĩ”, ông nói. ”Chúng ta đã t ng nói v đi u gì?”ừ ề ề
Tôi suy nghĩ m t lát và cu i cùng m t n a còn l i c a bài h c đã đ n v i tôi “ ,ộ ố ộ ử ạ ủ ọ ế ớ Ồ
Bác và cha m cháu làm nh ng đi u t ng t nhau nh ng th c t i c a bác thì khác” ẹ ữ ề ươ ự ư ự ạ ủ
325
“Cháu b t đ u hi u r i đ y. Th còn thông minh và r i ro”ắ ầ ể ồ ấ ế ủ
“H nghĩ ti t ki m là thông minh và đ u t là r i ro.”ọ ế ệ ầ ư ủ
“Ti p t c đi” ế ụ
“Vì h nghĩ đ u t là r i ro, h làm vi c c c nh c đ ti t ki m ti n…nh ngọ ầ ư ủ ọ ệ ự ọ ể ế ệ ề ư
trong th c t h làm nh ng đi u t ng t nh bác. N u h thay đ i th c t i c a hự ế ọ ữ ề ươ ự ư ế ọ ổ ự ạ ủ ọ
vào đ u t và làm nh ng đi u t ng t nh ti t ki m ti n khi h mua thit, h s ngàyầ ư ữ ề ươ ự ư ế ệ ề ọ ọ ẽ
càng giàu h n. Bác làm nh ng đi u t ng t v i h nh ng bác mua s m các công ty,ơ ữ ề ươ ự ớ ọ ư ắ
các v đ u t b t đ ng s n, ch ng khoán và các c hôi kinh doanh khác.”ụ ầ ư ấ ộ ả ứ ơ
“V y h làm nh ng đi u t ng t nh ng t m t th c t i khác”. Ông nói. “Chínhậ ọ ữ ề ươ ự ư ừ ộ ự ạ
th c t i c a h là nguyên nhân làm h nghèo hay trung l u…ch không ph i hành đ ngự ạ ủ ọ ọ ư ứ ả ộ
c a h ”.ủ ọ
“Chính th c t i trong trí óc h làm h nghèo”, tôi nói nh . “Chính nh ng gì chúngự ạ ọ ọ ỏ ữ
ta nghĩ là thông minh và nh ng gì hữ ọ nghĩ là r i ro đã xác đ nh tình tr ng kinh t xã h iủ ị ạ ế ộ
cua h ”. Tôi s d ng m t t m i mà tôi đã h c tr ng kinh t .ọ ử ụ ộ ừ ớ ọ ở ườ ế
Ng iườ cha giàu ti pế t cụ nói: “Chúng ta làm nh ngữ đi uề t ngươ tự nhau
nh ng chúng ta ho t đ ng trong nh ng suy nghĩ khác nhau. Bác ho t đ ng trong suyư ạ ộ ữ ạ ộ
nghĩ c aủ ng iườ giàu con bố mẹ cháu ho tạ đ ngộ trong suy nghĩ c aủ ng i trungườ

l u”ư
“Đó là lý do vài sao bác nói “Nh ng gì b n nghĩ là th t s tr thành th c t i c aữ ạ ậ ẽ ở ự ạ ủ
b n””, tôi nói nhạ ỏ
Ông g t đ u và nói “ Và b i vì h nghĩ đ t t là r i ro, h tìm nh ng ví d vậ ầ ở ọ ầ ư ủ ọ ữ ụ ề
nh ng ng i đã m t ti n hay g n m t ti n. Th c t i c a h đã che m t h th y nh ngữ ườ ấ ề ầ ấ ề ự ạ ủ ọ ắ ọ ấ ữ
th c t i c a ng i khác. H th y nh ng gì h nghĩ là th t, m c dù nó không có th t”.ự ạ ủ ườ ọ ấ ữ ọ ậ ặ ậ
“Vì v y m t ng i nghĩ công vi c an toàn là thông minh s tìm nh ng ví d vìậ ộ ườ ệ ẽ ữ ụ
sao công vi c n đ nh là thông minh và tìm ví d vì sao xây d ng m t công ty là r i ro.ệ ổ ị ụ ự ộ ủ
M t ng i s tìm nh ng b ng ch ng cho th c t i mà h tin t ng vào”, Mike thêmộ ườ ẽ ữ ằ ứ ự ạ ọ ưở
vào.
326
“Chính xác”, ng i cha giàu nói. ”Bây gi hi u ch a? Con đã ti p thu đ c bàiườ ờ ể ư ế ượ
h c ch a?”ọ ư
Tôi g t đ u. Ch vào dòng “căn nhà l n” và “căn nhà chung c ” trên m nh gi y,ậ ầ ỉ ớ ư ả ấ
tôi nói “ Vì v y b m cháu luôn tìm ki m căn nhà l n h n và bác luôn tìm ki m cănậ ố ẹ ế ớ ơ ế
chung c l n h n. Bác làm đi u t ng t nh ng bác giàu h n trong khi b m cháu chư ớ ơ ề ươ ự ư ơ ố ẹ ỉ
có nh ng món vay l n h n. Đó là ví d khác v s c m nh c a suy nghĩ và th c t i,ữ ớ ơ ụ ề ứ ạ ủ ự ạ
ph i không bác?”ả
“Đúng”, ông nói. “Và t i sao b m cháu luôn tìm ki m căn nhà l n h n?”ạ ố ẹ ế ớ ơ
“Vì ti n l ng ông càng tăng vì th mà thu cũng tăng. K toán c a ông b o ôngề ươ ế ế ế ủ ả
mua m t căn nhà l n h n vì ông s đ c gi m thu cho kho n vay l n h n”. Tôi trộ ớ ơ ẽ ượ ả ế ả ớ ơ ả
l iờ
“Và ông nghĩ r ng nh th là thông minh…ph i không?”, ng i cha giàu nói.ằ ư ế ả ườ
“Ông cho r ng nh th là thông minh vì ông tin căn nhà là m t tài s n và ông đ cằ ư ế ộ ả ượ
gi m thu t chính ph ”.ả ế ừ ủ
Tôi g t đ u và thêm “Và h nghĩ r ng mua nh ng căn h chung c là r i ro”. ậ ầ ọ ằ ữ ộ ư ủ
“Chúng ta đ u đ c gi m thu nh ng cái gi m c a bác giúp bác giàu h n trongề ượ ả ế ư ả ủ ơ
khi cái gi m c a b m cháu càng làm h g p r c r i v tài chính và h ph i làm vi cả ủ ố ẹ ọ ặ ắ ố ề ọ ả ệ
c c nh c h n. Bác có s gi m thu cho nh ng n t t, là các món n làm bác giàu h nự ọ ơ ự ả ế ữ ợ ố ợ ơ
còn b m cháu thì mang nh ng món n x u. Bây gi cháu đã hi u th nào là thôngố ẹ ữ ợ ấ ờ ể ế

minh và r i ro đã đ nh nghĩa th c t i c a con ng i ch a?”, ng i cha giàu h i.ủ ị ự ạ ủ ườ ư ườ ỏ
Tôi và Mike g t đ u, Mike nói “Con hi u rõ h n r i”.ậ ầ ể ơ ồ
“Th còn câu cu i cùng?” Tôi ch vào “ng i giàu thì tham lam” và “ng i giàuế ố ỉ ườ ườ
thì r ng rãi”.ộ
“Tr c tiên, không nh t thi t ng i giàu hay nghèo là tham lam hay r ng rãi. Thướ ấ ế ườ ộ ế
gi i có đ y nh ng ng i nghèo tham lam và nh ng ng i nghèo r ng rãi. Vàớ ầ ữ ườ ữ ườ ộ nh bácư
th ng nói v i cháu, có r t nhi u cách đ làm giàu. Cháu có th giàu b ng cách hà ti n,ườ ớ ấ ề ể ể ằ ệ
nh ng v n đ là cu i cùng cháu là m t ng i h ti n cu i đ i. Cháu có th giàuư ấ ề ố ộ ườ ạ ệ ở ố ờ ể
b ng cách c i m t ai đó vì ti n, ch ng h n nh m t ngôi sao th thao, nh ng ng i taằ ướ ộ ề ẳ ạ ư ộ ể ư ườ
327
s bi t cháu là lo i ng i gì. Cháu có th giàu b ng cách gian l n, nh ng t i sao ph iẽ ế ạ ườ ể ằ ậ ư ạ ả
ch p nh n r i ro vào tùấ ậ ủ trong khi d dàng làm giàu mà khôngễ ph iả vô tù. Ho cặ
cháu có thể giàu nhờ may m n,ắ nh ngư cháu ph iả tính toán v n may thay vì sậ ử
d ng trí thông minh”ụ
Tôi đã nghe qua đi u này nhi u l n. Nh ng l n này tôi th t s mu n đ cề ề ầ ư ầ ậ ự ố ượ
ch ngứ minh cho th yấ làm thế nào để giàu b ngằ cách r ngộ rãi, vì v yậ tôi nh nấ
m nh “Th còn s khác bi t gi a “ng i giàu thì tham lam” và “ng i giàu thì r ngạ ế ự ệ ữ ườ ườ ộ
rãi”?”
“Vâng, làm nhi u và nhi u v i cái ít và ít là m t d ng c a s r ng rãi. Th t s ,ề ề ớ ộ ạ ủ ự ộ ậ ự
cách d dàng nh t đ làm giàu là r ng rãi”, ng i cha giàu nói ễ ấ ể ộ ườ
“Ý bác là làm giàu b ng cách ph c v nhi u ng i”, tôi nóiằ ụ ụ ề ườ
“Đúng th . B t c lúc nào bác mu n có ti n, nh ng gì bác ph i làm là t h i b nế ấ ứ ố ề ữ ả ự ỏ ả
thân mình làm th nào đ ph c v nhi u ng i”.ế ể ụ ụ ề ườ
Mike quay sang nói v i tôi “B t không bao gi nói chuy n này tr c m t c u,ớ ố ớ ờ ệ ướ ặ ậ
nh ng t nghĩ c u s n sàng nghe bài h c k ti p r i. Chúng ta đ l n đ hi u rõ h n”.ư ớ ậ ẵ ọ ế ế ồ ủ ớ ể ể ơ
“Hi u cái gì?” Tôi h i.ể ỏ
Mike nói “Bố c uậ luôn luôn nói r ngằ ng iườ giàu thì tham lam, đúng
không?”
Tôi g t đ u nói “Nhi u l n nh th ”. ậ ầ ề ầ ư ế
“Lý do ông nói b y là vì ông nghĩ r ng ng i giàu nên tr ti n cho công nhânậ ằ ườ ả ề

càng nhi u khi h làm vi c càng nhi u. Ông g i đó làm s thâm niên. Đúng không?”ề ọ ệ ề ọ ự
Tôi g t đ u. ậ ầ
“Nh ng c u có hi u r ng, trong h u h t tr ng h p, m t ng i th ng làm m tư ậ ể ằ ầ ế ườ ợ ộ ườ ườ ộ
s l ng công vi c nh nhau ho c m t ngh nghi p nh nhau?”Mike nói nh .ố ượ ệ ư ặ ộ ề ệ ư ỏ
“Tớ hi uể đi uề đó. Nh ngư bố tớ nhìn theo cách khác. Ông tin r ngằ tăng
l ng d a trên s t n t y và thâm niên” ươ ự ự ậ ụ
328
“Vì th mà b c u cho r ng ng i giàu tham lam vì h không tr cho s t n tuế ố ậ ằ ườ ọ ả ự ậ ỵ
và thâm niên. Đúng không?”
“Đúng”, tôi tr l i. ả ờ
“B n có nghĩ r ng mu n đ c nhi u ti n mà làm m t s l ng công vi c nh tạ ằ ố ượ ề ề ộ ố ượ ệ ấ
đ nh là tham lam không?” Mike nói.ị
“Nh ng đó cách mà nh ng ng iư ữ ườ trong th gi i c a b cháu ki m ti n. Đó làế ớ ủ ố ế ề
th c t i c a h ”, tôi nói.ự ạ ủ ọ
“Đó là t th c t i. Chúng ta đ n t nh ng th c t i khác nhau. Trong th gi i c aừ ự ạ ế ừ ữ ự ạ ế ớ ủ
bác, đ có thêm ti n mà làm m t công vi c nh nhau là tham lam. Trong gi i c a bác,ể ề ộ ệ ư ớ ủ
n u mu n có nhi u ti n, đi u đ u tiên c n làm là ph i làm nhi u và nhi u v iế ố ề ề ề ầ ầ ả ề ề ớ ít và ít
ti n, vì nhi u và nhi u ng i, thì s giàu”. Ng i cha giàu nói.ề ề ề ườ ẽ ườ
“Đó là vì sao b t b t chúng ta đ c ti u s c a Henry Ford. Henry Ford tr thànhố ớ ắ ọ ể ử ủ ở
m t trong nh ng ng i giàu nh t th gi i vì ông cung c p xe h i cho th t nhi u ng iộ ữ ườ ấ ế ớ ấ ơ ậ ề ườ
v i giá r t th p. Theo cách nhìn c a b t thì Henry Ford là m t ng i r t r ng rãi.ớ ấ ấ ủ ố ớ ộ ườ ấ ộ
Nh ng nhi u ng i khác nghĩ r ng ông tham lam vì theo th c t i c a h , ông bóc l tư ề ườ ằ ự ạ ủ ọ ộ
công nhân. S xung đ t x y vì nh ng th c t i khác nhau”.ự ộ ả ữ ự ạ
“Cháu hi uể r i.ồ Khi l nớ lên, cháu nh nậ th yấ sự khác nhau gi aữ nh ngữ
ng i mu n làm nhi u và nhi u vì ít và ít ti n và nh ng ng i mu n làm ít và ít vìườ ố ề ề ề ữ ườ ố
nhi uề và nhi uề ti n.ề Trong gi iớ c aủ bố cháu, giáo sư đ iạ h cọ là nh ngữ ng iườ
đ c tr nhi u nh t mà ch làm vi c th t ít. H g i đó là s thâm niên và đó là quanượ ả ề ấ ỉ ệ ậ ọ ọ ự
đi m c a b cháu.”ể ủ ố
“Và đó là cách họ g iọ là thông minh”, ng iườ cha giàu nói. “Nh ngư đó
không ph i là cách c a bác”.ả ủ

“Đó là lý do b c u có căn nhà l n h n b t ”, Mike nói. “B t m t nhi u nămố ậ ớ ơ ố ớ ố ớ ấ ề
mua và xây nh ngữ căn hộ vì v yậ ông có thể ph cụ vụ nhi uề gia đình v i nh ngớ ữ
giá c mà h có kh năng chi tr . Vì v y ông càng xây d ng nhi u căn h , giá cho thuêả ọ ả ả ậ ự ề ộ
càng gi m. N u không có nh ng ng i nh b t , nh ng gia đình có thu nh p th p sả ế ữ ườ ư ố ớ ữ ậ ấ ẽ
tr ti n thuê nhi u h n vì có r t ít căn h cho thuê v i giá c h p lý. Nhi u căn hả ề ề ơ ấ ộ ớ ả ợ ề ộ
329
nghĩa là ti n thuê s gi m. Đó là quy lu t kinh t c b n cung và c u. B c u làm vi cề ẽ ả ậ ế ơ ả ầ ố ậ ệ
c c nh c đ mua nhà cho ông và gia đình ông. Ông ch ng cung c p nhà cho ai c , vìự ọ ể ẳ ấ ả
v y ông ti p t c nghĩ r ng ng i giàu thì tham lam. Đó là th c t i c a b c u chậ ế ụ ằ ườ ự ạ ủ ố ậ ứ
không ph i c a b t ”.ả ủ ố ớ
Tôi ng i đó im l ng c m n Mike và b c u đã r t nh nhàng khi nói v i tôi vồ ặ ả ơ ố ậ ấ ẹ ớ ề
ch đ này. H đã làm nh ng gì t t nh t đ ch ra s khác nhau gi a tham lam và r ngủ ề ọ ữ ố ấ ể ỉ ự ữ ộ
rãi cho tôi. tu i 20, tôi b t đ u thay đ i th c t i c a tôi. Tôi bi t tôi có th ch n th cỞ ổ ắ ầ ổ ự ạ ủ ế ể ọ ự
t i nào tôi mu n và tôi quy t đ nh th c t i c a ng i cha giàu. Và đó là h u h t ng iạ ố ế ị ự ạ ủ ườ ầ ế ườ
giàu đ u r ng rãu. Tôi bi t r ng n u t nay tr đi, n u tôi mu n giàu h n, đi u đ uề ộ ế ằ ế ừ ở ế ố ơ ề ầ
tiên tôi c n khám phá là làm th nào đ r ng rãi h n. Tôi đã bi t r ng tôi có th ch nầ ế ể ộ ơ ế ằ ể ọ
cách giàu b ng cách đòi h i nhi u ti n h n b ng cách làm vi c ít h n, nh ng tôi cũngằ ỏ ề ề ơ ằ ệ ơ ư
bi t r ng tôi có th giàu h n b ng cách làm vi c cho th tế ằ ể ơ ằ ệ ậ nhi uề ng i.ườ Tôi đã ch nọ
th cự t iạ theo cách đó. Như ng iườ cha giàu nói :”Cách suy nghĩ không khác nhau,
mà là trái ng c nhau”. tu i 20, tôi b t đ u suy nghĩ theo h ng trái ng c v i cáchượ Ở ổ ắ ầ ướ ượ ớ
suy nghĩ c a gia đình tôi. Đ v h u s m và giàu, t t c nh ng đi u tôi làm là tr nênủ ể ề ư ớ ấ ả ữ ề ở
r ng rãi h n, không ph i là tham lam h n. Tôi b t đ u cách suy nghĩ c a gia đình tôi làộ ơ ả ơ ắ ầ ủ
cách suy nghĩ tham lam.
Trong cu n Rich dad’s cashflow quadrant, Tôi vi t v các lo i ng i khác nhauố ế ề ạ ườ
trong kim t đ , đ c minh ho nh sau:ứ ồ ượ ạ ư
Kim t đ mô t các th c t i khác nhau. M t ng i mu n chuy n sang góc ph nứ ồ ả ự ạ ộ ườ ố ể ầ
t khác ho c mu n n m trong 2 hay nhi u h n kim t đ đòi h i ph i thay đ i th cư ặ ố ằ ề ơ ứ ồ ỏ ả ổ ự
t i. Ví d , t nhóm E(employee), nghĩa là ng i làm vi c lãnh l ng, là nhóm nhìn thạ ụ ừ ườ ệ ươ ế
gi i t hi n th c là công vi c n đ nh.ớ ừ ệ ự ệ ổ ị
Nhóm S (Small business, hay Self employed), là nhóm nhìn th gi i t nhómế ớ ừ

ng i làm vi c đ c l p, trong tâm trí luôn có quan đi m t mình làm h t m i vi c . Khiườ ệ ộ ậ ể ự ế ọ ệ
so sánh nhóm S và nhóm B( Business), nhóm ch công ty, b n s th y s khác nhau vủ ạ ẽ ấ ự ề
vi c s d ng đòn b y. M t đi m khác nhau chính gi a các ch doanh nghi p nh vàệ ử ụ ẩ ộ ể ữ ủ ệ ỏ
các công ty l n là s l ng ng i mà ng i ch đó ph c v . M t ng i ch công tyớ ở ố ượ ườ ườ ủ ụ ụ ộ ườ ủ
l n làm t t c đ xây d ng m t h th ng ph c v nhi u ng i nh t có th đ c. M tớ ấ ả ể ự ộ ệ ố ụ ụ ề ườ ấ ể ượ ộ
ng i ch doanh nghi p nh ph thu c kh năng c a cá nhân đ ph c v nhi uườ ủ ệ ỏ ụ ộ ả ủ ể ụ ụ ề
330
ng i. V n đ c a nhóm S là ch doanh nghi p nh m t nhi u th i gian mà không thườ ấ ề ủ ủ ệ ỏ ấ ề ờ ể
ph c v nhi u ng i nhi u ng i nh ch công ty l n. Vì v y s khác bi t là chụ ụ ề ườ ề ườ ư ủ ớ ậ ự ệ ủ
doanh nghi p nh ph c v m i ng i b ng kh năngệ ỏ ụ ụ ọ ườ ằ ả c a mình, còn ch công ty dùngủ ủ
m t h th ng đ ph c v càng nhi u ng i càng t t.ộ ệ ố ể ụ ụ ề ườ ố
Nhóm I(Investor), nhóm đ u t , là sân ch i c a ng i giàu. Các nhà đ u t làm raầ ư ơ ủ ườ ầ ư
ti n b ng ti n. H không ph i làm vi c vì ti n c a h ph i làm vi c cho h .ề ằ ề ọ ả ệ ề ủ ọ ả ệ ọ
Để về h uư s mớ và giàu , tôi đã ph iả ch i bố ỏ quan đi mể c a gia đìnhủ tôi
tr c khi tôi t b và tìm ki m th c t i c a chính tôi. Đ Kim và tôi v h u s m vàướ ừ ỏ ế ự ạ ủ ể ề ư ớ
giàu, chúng tôi ph iả tìm cách ph cụ vụ càng nhi uề ng i,ườ h nơ là ph cụ vụ ít và
mong đ c tr nhi u.ượ ả ề
Ch ng 7: Làm th nào đ làm vi c ít mà ki m nhi u ti n ươ ế ể ệ ế ề ề
“N u con mu n giàu”, ng i cha giàu nói, “đ ng đòi h i s tăng l ng. Thay vì v y,ế ố ườ ừ ỏ ự ươ ậ
hãy t h i làm th nào ph c v nhi u ng i. N u con th t s mu n giàu, con s khôngự ỏ ế ụ ụ ề ườ ế ậ ự ố ẽ
mu n s tăng l ng. N u con đ c tăng l ng thì con đang làm vi c cho lo i ti nố ự ươ ế ượ ươ ệ ạ ề
không đúng r i”. ồ
Trong ch ng tr c, tôi nói r ng tôi v h u s m b ng cách tăng n h n là tránh n ,ươ ướ ằ ề ư ớ ằ ợ ơ ợ
nh h u h t m i ng i đ u làm. Đi u logic đây là có nh ng n t t và n x u và h uư ầ ế ọ ườ ề ề ở ữ ợ ố ợ ấ ầ
h t m i ng i đ u mang nh ng n x u. Đi u t ng t cũng đúng v i thu nh p. H uế ọ ườ ề ữ ợ ấ ề ươ ự ớ ậ ầ
h t m i ng i không đ ý là có nh ng thu nh p t t và thu nh p x u…và m i ng iế ọ ườ ể ữ ậ ố ậ ấ ọ ườ
không giàu đ c là vì h làm vi c c c nh c vì thu nh p x u và khi b n yêu c u sượ ọ ệ ự ọ ậ ấ ạ ầ ự
tăng l ng, b n đã yêu c u cho m t s tăng thu nh p x u. N u b n mu n v h u s mươ ạ ầ ộ ự ậ ấ ế ạ ố ề ư ớ
và giàu , b n c n ph i làm vi c c c nh c cho lo i thu nh p đúng đ n. ạ ầ ả ệ ự ọ ạ ậ ắ
Trong các cu n sách tr c , tôi đã th o lu n v 3 lo i thu nh p, đó là: 1. Thu nh pố ướ ả ậ ề ạ ậ ậ

ki m đ c: Thu nh p ki m đ c là thu nh p b n làm vi c vì ti n. Đó là lo i thu nh pế ượ ậ ế ượ ậ ạ ệ ề ạ ậ
d i d ng đ c tr l ng. Đó cũng là lo i mà b n đòi h i đ c tăng thêm, th ng,ướ ạ ượ ả ươ ạ ạ ỏ ượ ưở
làm ngoài gi , huê h ng… ờ ồ
2. Thu nh p l i t c: Thu nh p l i t c nói chung là thu nh p t tài s n d i d ng gi yậ ợ ứ ậ ợ ứ ậ ừ ả ướ ạ ấ
331
t nh c phi u, gi y n , qu đ u t ch ng khoán đa d ng. Ph n l n các tài kho n vờ ư ổ ế ấ ợ ỹ ầ ư ứ ạ ầ ớ ả ề
h u d a trên thu nh p l i t c trong t ng lai. ư ự ậ ợ ứ ươ
3. Thu nh p th đ ng: Thu nh p th đ ng nói chung th ng đ n t b t đ ng s n. Đóậ ụ ộ ậ ụ ộ ườ ế ừ ấ ộ ả
cũng là thu nh p t b n quy n sáng ch hay s d ng các tài s n trí tu nh âm nh c,ậ ừ ả ề ế ử ụ ả ệ ư ạ
sách, và nh ng món khác có giá tr v trí óc. ữ ị ề
T i sao ng i cha giàu không thích thu nh p ki m đ c ạ ườ ậ ế ượ
Trong quan đi m c a ng i cha giàu, lo i thu nh p t nh t là thu nh p ki m đ c, V iể ủ ườ ạ ậ ệ ấ ậ ế ượ ớ
ông, đó là lo i thu nh p t nh t vì 4 lý do sau: ạ ậ ệ ấ
1. Đó là thu nh p b đánh thu cao nh t và là thu nh p ít đ c làm ch nh t, bao nhiêuậ ị ế ấ ậ ượ ủ ấ
b n ph i tr và khi nào b n tr thu ? ạ ả ả ạ ả ế
2. Cá nhân b n ph i làm vi c vì nó và nó l y h t th i gian quý báu c a b n ạ ả ệ ấ ế ờ ủ ạ
3. Có r t ít đòn b y trong thu nh p ki m đ c. Cách duy nh t m i ng i tăng thu nh pấ ẩ ậ ế ượ ấ ọ ườ ậ
ki m đ c là làm vi c nhi u h n ế ượ ệ ề ơ
4. Th ng thì không có d . Nói cách khác, b n làm vi c, đ c tr l ng, và sau đóườ ư ạ ệ ượ ả ươ
quay l i làm vi c và đ c tr ti p. M t l n n a, theo ng i cha giàu, có r t ít s cạ ệ ượ ả ế ộ ầ ữ ườ ấ ứ
m nh đòn b y khi làm vi c vì lo i thu nh p này.ạ ẩ ệ ạ ậ
Khi l n lên , tôi luôn luôn th y thú v r ng ng i cha giàu không thích thu nh p ki mớ ấ ị ằ ườ ậ ế
đ c. Ông th ng nói: “L i khuyên t nh t mà con khuyên m t đ a tr là hãy đ nượ ườ ờ ệ ấ ộ ứ ẻ ế
tr ng vì v y m i có th ki m đ c công vi c l ng cao”. Lý do ông nói v y khôngườ ậ ớ ể ế ượ ệ ươ ậ
ph i ông ch ng l i tr ng h c…ông ch ch ng l i cách d y đ a tr dành h t đ iả ố ạ ườ ọ ỉ ố ạ ạ ứ ẻ ế ờ
ng i làm vi c vì thu nh p ki m đ c. H u h t m i ng i tôi bi t đ u m c cóườ ệ ậ ế ượ ầ ế ọ ườ ế ề ơ ướ
công vi c l ng cao v i th t nhi u thu nh p ki m đ c. Ng i cha giàu nói: “D yệ ươ ớ ậ ề ậ ế ượ ườ ạ
m i ng i dành c đ i ng i làm vi c cho thu nh p ki m đ c gi ng nh d y ai đóọ ườ ả ờ ườ ệ ậ ế ượ ố ư ạ
c đ i làm m t nô l cho vi c l ng cao”ả ờ ộ ệ ệ ươ
T i sao ng i cha giàu thích thu nh p th đ ng ạ ườ ậ ụ ộ

M c dù ông có c 3 lo i thu nh p, n u có s ch n l a trong 3 lo i đó, ông s ch n thuặ ả ạ ậ ế ự ọ ự ạ ẽ ọ
nh p th đ ng. Vì sao? Vì đó là lo i thu nh p mà ông làm vi c ít nh t, cũng là thu nh pậ ụ ộ ạ ậ ệ ấ ậ
ít thu nh t và mang l i thu nh p nhi u nh t cho ông trong th i kỳ lâu dài. Nói cáchế ấ ạ ậ ề ấ ờ
khác, ông làm vi c vì thu nh p th đ ng vì, trong th i gian dài, ông làm vi c càng ít,ệ ậ ụ ộ ờ ệ
ph c v càng nhi u ng i và ki m đ c cang nhi u ti n khi ông càng già.ụ ụ ề ườ ế ượ ề ề
Trong cu c hành trình v h u s m và giàu , tôi ph i bi t làm vi c c c nh c cho lo i thuộ ề ư ớ ả ế ệ ự ọ ạ
332
nh p nào. Kim và tôi có th v h u s m vì k ho ch c a chúng tôi là làm vi c cho thuậ ể ề ư ớ ế ạ ủ ệ
nh p th đ ng, không ph i thu nh p ki m đ c, nh h u h t m i ng i. M t đi uậ ụ ộ ả ậ ế ượ ư ầ ế ọ ườ ộ ề
khác n a là chúng tôi lên k ho ch ngh h u v i thu nh p th đ ng ch không ph i thuữ ế ạ ỉ ư ớ ậ ụ ộ ứ ả
nh p l i t c, nh h u h t m i ng i đ u lên k ho ch ngh h u. Trong khi m i ng iậ ợ ứ ư ầ ế ọ ườ ề ế ạ ỉ ư ọ ườ
ngh h u b ng thu nh p l i t c, đó không ph i là lo i thu nh p t t nh t vì đó là lo i thuỉ ư ằ ậ ợ ứ ả ạ ậ ố ấ ạ
nh p b đánh thu cao th 2 trong 3 lo i thu nh p…Và thu là kho n chi phí l n nh tậ ị ế ứ ạ ậ ế ả ớ ấ
c a m t đ i ng i. Tôi s gi i thích đi u này sau.ủ ộ ờ ườ ẽ ả ề
Ng i cha giàu c a tôi có c 3 lo i thu nh p. Lý do ông có c 3 vì m i lo i có nh ngườ ủ ả ạ ậ ả ỗ ạ ữ
thu n l i và b t l i khác nhau. Ng i cha nghèo c a tôi ch làm vi c c c nh c cho m tậ ợ ấ ợ ườ ủ ỉ ệ ự ọ ộ
lo i thu nh p. S khác nhau đó gi a hai ng i đã t o ra s khác bi t l n khi xét c m tạ ậ ự ữ ườ ạ ự ệ ớ ả ộ
đ i làm vi c.ờ ệ
Hai ng i cha làm vi c c c nh c cho nh ng lo i ti n khác nhau ườ ệ ự ọ ữ ạ ề
Hai ng i cha c a tôi không làm vi c cho cùng m t lo i thu nh p. Ng i cha nghèoườ ủ ệ ộ ạ ậ ườ
th ng nói: “Đ n tr ng thì m i có công vi c l ng cao”. Ng i cha giàu thì: “Khôngườ ế ườ ớ ệ ươ ườ
ph i con làm ra bao nhiêu ti n mà con gi đ c bao nhiêu”. Ông ti p t c: “Thu nh pả ề ữ ượ ế ụ ậ
ki m đ c là thu nh p mà con làm vi c c c nh c nh t và cho phép con gi l i ít nh t”.ế ượ ậ ệ ự ọ ấ ữ ạ ấ
Ti n 50% ề
Ng i cha giàu th ng g i thu nh p ki m đ c, thu nhâp mà b n nh n đ c t vi cườ ườ ọ ậ ế ượ ạ ậ ượ ừ ệ
tr l ng, là “ti n 50%”. Lý do ông g i nó là 50% vì không c n bi t b n ki m baoả ươ ề ọ ầ ế ạ ế
nhiêu ti n, chính ph luôn l y ít nh t là 50% ho c nhi u h n b ng cách khác. N u b nề ủ ấ ấ ặ ề ơ ằ ế ạ
làm ra $50,000 m t năm, thì ít nh t $25,000 có th đã đi vào chính ph tr c khi b nộ ấ ể ủ ướ ạ
ch m tay vào. Ngay c khi b n nh n đ c $25,000, thu v n ti p t c. Và nh h u h tạ ả ạ ậ ượ ế ẫ ế ụ ư ầ ế
m i ng i đ u bi t, b n b đánh thu khi b n làm ra ti n, chi phí, ti t ki m, đ u t vàọ ườ ề ế ạ ị ế ạ ề ế ệ ầ ư

khi b n ch t. S th t là ti n thu khi b n ch t có th s r t cao khi b n không chu nạ ế ự ậ ề ế ạ ế ể ẽ ấ ạ ẩ
b cho s ki n đó. Nh ng i cha giàu nói: “N u con không chu n b m t k ho ch vị ự ệ ư ườ ế ẩ ị ộ ế ạ ề
ti n b c c a con sau khi con ch t, thì chính ph s làm đi u đó”.ề ạ ủ ế ủ ẽ ề
Theo quan đi m c a ng i cha giàu, th t là kém thông minh khi làm vi c c c nh c vàể ủ ườ ậ ệ ự ọ
đ chính ph l y ít nh t 50% s ti n. (Nhi u năm tr c, ti n thu còn cao h n 50%.ể ủ ấ ấ ố ề ề ướ ề ế ơ
Trong khi con s y có gi m trong nh ng năm g n đây, nhi u l h ng v thu đã đ cố ấ ả ữ ầ ề ỗ ổ ề ế ượ
bù đ p l i vì s gi m thu . S th t là, khi ng i cha giàu còn trong nh ng năm làmắ ạ ự ả ế ự ậ ườ ữ
viêc ki m ti n, ông th ng g i là ti n 80% vì đó là con s mà chính ph đã l y tế ề ườ ọ ề ố ủ ấ ừ
333
nh ng ng i có thu nh p cao).ữ ườ ậ
Ti n 20% ề
H u h t m i ng i ngày nay c g ng v h u b ng cách t n d ng lo i ti n mà ng iầ ế ọ ườ ố ắ ề ư ằ ậ ụ ạ ề ườ
cha giàu g i là ti n 20%, t c là ti n t s tăng l i nhu n hay tăng giá c phi u và đôiọ ề ứ ề ừ ự ợ ậ ổ ế
khi là b t đ ng s n. M c này còn cao h n nhi u năm tr c, nghĩa là ngày nay làm vi cấ ộ ả ứ ơ ề ướ ệ
vì tăng l i nhu n thông minh h n. Khi các chính tr gia nói r ng “Tôi ph n đ i m t sợ ậ ơ ị ằ ả ố ộ ự
gi m thu cho ng i giàu”, h th ng ám ch đ n m t s lo i đ u t đ c gi m thu .ả ế ườ ọ ườ ỉ ế ộ ố ạ ầ ư ượ ả ế
Nhi u ng i thông minh h n v tài chính và không làm vi c c c nh c cho thu nh pề ườ ơ ề ệ ự ọ ậ
ki m đ c. Nhi u ng i yêu c u s ch n l a c phi u t c là ti n 20%, n u công tyế ượ ề ườ ầ ự ọ ự ổ ế ứ ề ế
thành công. S ch n l a ch ng khoán có th không có giá tr gì n u công ty c i thi nự ọ ự ứ ể ị ế ả ệ
giá tr trên th tr ng.ị ị ườ
Đi m chú ý đây nhi u ng i bám theo nh ng thu n l i v thu và các c p b c đònể ở ề ườ ữ ậ ợ ề ế ấ ậ
b y khác nhau c a các lo i thu nh p khác nhau. Kho ng cách càng l n gi a nh ngẩ ủ ạ ậ ả ớ ữ ữ
ng i có và nh ng ng i không có là vì h u h t m i ng i không quan tâm có nhi uườ ữ ườ ầ ế ọ ườ ề
lo i thu nh p khác nhau…và h làm vi c c c nh c cho lo i thu nh p không đúng.ạ ậ ọ ệ ự ọ ạ ậ
Ti n 0% ề
M t trong nh ng lý do Kim và tôi v h u s m vì chúng tôi đã s d ng lo i ti n trì hoãnộ ữ ề ư ớ ử ụ ạ ề
thu và nhi u l n ng i cha giàu g i đó là ti n 0%. Ti n trì hoãn thu là lo i ti n tế ề ầ ườ ọ ề ề ế ạ ề ừ
l i nhu n mà không b đánh thu ngay l p t c…và đ c trì hoãn cho đ n khi chúng tôiợ ậ ị ế ậ ứ ượ ế
mu n đóng các ti n thu này. Ví d : Chúng tôi đ t xu ng $5,000 và mua căn nhàố ề ế ụ ặ ố
$50,000. Hai năm sau chúng tôi bán đi v i giá $100,000. K t qu chúng tôi có l i nhu nớ ế ả ợ ậ

là $50,000 nh ng chúng tôi ch n cách không tr 20% l i nhu n, kho ng $10,000. Thayư ọ ả ợ ậ ả
vì tr thu cho s l i nhu n đó, (con s t ng t trong ch ng khoán hay qu chung),ả ế ố ợ ậ ố ươ ự ứ ỹ
chúng tôi trì hoãn l i nhu n và đ t $55,000, g m $50,000 l i nhu n và $5,000 ti n đ tợ ậ ặ ồ ợ ậ ề ặ
mua ban đ u, vào v đ u t k ti p. Nói cách khác , chúng tôi có 1000% ti n l i sau 2ầ ụ ầ ư ế ế ề ờ
năm và không tr thu ngay l p t c. Chúng tôi trì hoãn thu m t cách h p pháp và sả ế ậ ứ ế ộ ợ ử
d ng ti n c a chính ph m t cách nghiêm túc nh là ti n đ t xu ng cho m t căn hụ ề ủ ủ ộ ư ề ặ ố ộ ộ
l n h n v i giá $330,000. Sau đó chúng tôi dùng ti n ngân hàng và ti n ch a tr c aớ ơ ớ ề ề ư ả ủ
ng i bán đ c p v n giúp chúng tôi s ti n $275,000 mà chúng tôi không có. Khôngườ ể ấ ố ố ề
nh ng chúng tôi s d ng OPM (ti n c a ng i khác), chúng tôi đã s d ng ti n c aữ ử ụ ề ủ ườ ử ụ ề ủ
chính ph đ giúp chúng tôi v h u s m và giàu. Gi a năm 1988 và 1994, chúng tôi đãủ ể ề ư ớ ữ
334
dung cách đ u t và chi n l c thu này nhi u l n. M , m t trong nh ng thu n l iầ ư ế ượ ế ề ầ Ở ỹ ộ ữ ậ ợ
c a đ u t b t đ ng s n h n h n tài s n d i d ng gi y t là k h h p pháp v mãủ ầ ư ấ ộ ả ơ ẳ ả ướ ạ ấ ờ ẽ ở ợ ề
thu . Lý do chính ph cho phép k h thu này vì h mu n các nhà đ u t gi ti n c aế ủ ẽ ở ế ọ ố ầ ư ữ ề ủ
h đ đ u t vào b t đ ng s n đ cung c p nhà cho nh ng ng i không mua nhà ho cọ ể ầ ư ấ ộ ả ể ấ ữ ườ ặ
không đ kh năng mua nhà. S gi m thu giúp các nhà đ u t nh Kim và tôi cungủ ả ự ả ế ầ ư ư
c p m t cách phong phú nhà cho thuê và do đó giá thuê nhà cũng gi m xu ng. Sấ ộ ả ố ự
khuy n khích v thu này cũng gi cho ngành b t đ ng s n sôi n i, và giúp n n kinh tế ề ế ữ ấ ộ ả ổ ề ế
qu c gia m nh m , k t lúc b t đ ng s n là m t lĩnh v c l n c a kinh t M . N uố ạ ẽ ể ừ ấ ộ ả ộ ự ớ ủ ế ỹ ế
ngành b t đ ng s n b t n th ng, c qu c gia cũng v y.ấ ộ ả ị ổ ươ ả ố ậ
Ti n mi n thu ề ế ế
Có nhi u cách đ ki m ti n mi n thu . M t cách là đ u t vào công phi u mi n thu .ề ể ế ề ễ ế ộ ầ ư ế ễ ế
Ví d m t ng i đ t $1,000 vào công phi u mi n thu lãi su t 5%. Nghĩa là m i nămụ ộ ườ ặ ế ễ ế ở ấ ỗ
ng i này s nh n $50 mi n thu . Trong khi nghe ch ng có gì thú v , nh ng có nh ngườ ẽ ậ ễ ế ẳ ị ư ữ
lúc ti n l i s r t l n.ề ờ ẽ ấ ớ
Ti n mi n thu t ti n 0% ề ễ ế ừ ề
M t cách khác đ trì hoãn thu là t o ra s s t giá t vi c c i ti n tài s n c a b n. Víộ ể ế ạ ự ụ ừ ệ ả ế ả ủ ạ
d , tôi mua căn nhà cho thuê giá $100,000. Mi ng đ t tr giá $20,000 và căn nhà tr giáụ ế ấ ị ị
$80,000. Chính ph cho phép tôi gi m giá căn nhà và không tr thu trên s ti n gi mủ ả ả ế ố ề ả
đó. Gi s chính ph cho phép tôi gi m giá căn nhà trong th i kì 20 năm v i s ti n c iả ử ủ ả ờ ớ ố ề ả

ti n $80,000. B ng nhi u cách, ti n bù $4,000 c a thu nh p ph mà tôi không ph i trế ằ ề ề ủ ậ ụ ả ả
thu trong năm đó. Trong khi $4,000 không ph i là s ti n l n, khi v n c a b n lênế ả ố ề ớ ố ủ ạ
hàng tri u đô, s ti n s t gi m đó, khi c ng v i s ti n m t mà b n không th t s m t,ệ ố ề ụ ả ộ ớ ố ề ấ ạ ậ ự ấ
s r t kinh ng c. M t ph ng pháp ng i giàu s d ng đ nhân đ c ti n mi n thuẽ ấ ạ ộ ươ ườ ử ụ ể ượ ề ễ ế
m t cách h p pháp là h đ n gi n trì hoãn l i nhu n t b t đ ng s n và sau đó, cu iộ ợ ọ ơ ả ợ ậ ừ ấ ộ ả ố
đ i, h chuy n các b t đ ng s n thành các t ch c t thi n. Khi h làm th , h có thờ ọ ể ấ ộ ả ổ ứ ừ ệ ọ ế ọ ể
không bao gi ph i tr thu cho t t c các l i nhu n ho c s t giá, h trì hoãn và dùngờ ả ả ế ấ ả ợ ậ ặ ụ ọ
s ti n đó cho cu c s ng b n thân. Đó là vì k h h p pháp mà nhi u ng i giàu t ngố ề ộ ố ả ẽ ở ợ ề ườ ặ
các bi t th c a h ho c m t ph n vào cu i đ i. Gia đình h th ng r t giàu có nhệ ự ủ ọ ặ ộ ầ ố ờ ọ ườ ấ ờ
s trì hoãn thu d a trên nh ng tài s n h đã t ng, và h không c n các tài s n đó đự ế ự ữ ả ọ ặ ọ ầ ả ể
làm h giàu thêm. H đã làm đ ti n đ ki m các tài s n khác. M t l n n a, đi u đóọ ọ ủ ề ể ế ả ộ ầ ữ ề
đ c tr cho nh ng ng i r ng rãi.ượ ả ữ ườ ộ
335
L i khuyên t t ờ ố
L i khuyên t t nh t lúc này là hãy tìm ki m nh ng l i khuyên t t. Tôi không ph i làờ ố ấ ế ữ ờ ố ả
lu t s thu , k toán thu v , hay lu t s b t đ ng s n. Có nh ng đ c bi t và ph cậ ư ế ế ế ụ ậ ư ấ ộ ả ữ ặ ệ ứ
t p c a lu t pháp mà b n có th tìm th y l khuyên t t nh t, đăc bi t khi b n là ng iạ ủ ậ ạ ể ấ ờ ố ấ ệ ạ ườ
giàu ho c có k ho ch làm giàu. Nh ng i cha giàu th ng nói: “L i khuyên đ t nh tặ ế ạ ư ườ ườ ờ ắ ấ
con có th nh n đ c là l i khuyên mi n phí. Đó là l i khuyên t b n bè, h hàng làể ậ ượ ờ ễ ờ ừ ạ ọ
nh ng ng i không giàu ho c không có k ho ch làm giàu”.ữ ườ ặ ế ạ
L i khuyên x u ờ ấ
Không nh ng b n có th nh n l i khuyên x u t b n bè hay gia đình, b n có th nh nữ ạ ể ậ ờ ấ ừ ạ ạ ể ậ
l i khuyên x u t các nhà c v n tài chính chuyên nghi p. Nhi u ng i đ c khuyênờ ấ ừ ố ấ ệ ề ườ ượ
r ng căn nhà c a h là kho n kh u tr thu l n nh t. Theo tôi, l i khuyên đó t nh tằ ủ ọ ả ấ ừ ế ớ ấ ờ ệ ấ
trong các l i khuyên x u. M , m i đôla b n tr trong lãi su t, chính ph cho phépờ ấ Ở ỹ ỗ ạ ả ấ ủ
b n kh u tr thu kho ng 30%. N u đi u đó h p lý đ i v i b n, hãy đ a cho tôi 1 đôlaạ ấ ừ ế ả ế ề ợ ố ớ ạ ư
và tôi s g i l i cho b n 50cents. M t đi m nh mà h u h t các nhà c v n không nóiẽ ử ạ ạ ộ ể ỏ ầ ế ố ấ
cho b n bi t là sau khi b n v t quá $125,000 thu nh p ki m đ c, b n b t đ u m tạ ế ạ ượ ậ ế ượ ạ ắ ầ ấ
s kh u tr thu căn nhà c a b n. Đó là m t lý do khác không làm vi c vì thu nh pự ấ ừ ế ủ ạ ộ ệ ậ
ki m đ c và mua căn nhà l n h n đ có các thu n l i v thu .ế ượ ớ ơ ẻ ậ ợ ề ế

K h thu t t nh t ẽ ở ế ố ấ
Trong các ch ng tr c, tôi vi t v s khác nhau gi a nh ng gì m t s ng i nghĩ làươ ướ ế ề ự ữ ữ ộ ố ườ
thông minh và ng i khác nghĩ là r i ro. Trong ví d đ u tiên, tôi nói r ng ng i chaườ ủ ụ ầ ằ ườ
nghèo nghĩ r ng công vi c n đ nh là thông minh và xây d ng m t công ty là r i ro.ằ ệ ổ ị ự ộ ủ
Ng i cha giàu thì hoàn toàn ng c l i. Ông nói: “N u con là vi c vì m t công vi c anườ ượ ạ ế ệ ộ ệ
toàn, con s ki m đ c ít và ít khi con làm vi c nhi u và nhi u. V i tôi, cá giá đ choẽ ế ượ ệ ề ề ớ ể
m t chút an toàn là quá cao”. Ngày nay, cũng nh khi còn nh , cách t t nh t đ ki mộ ư ỏ ố ấ ể ế
nhi u mà làm ít là s h u m t công ty. Đi u này đ c gi i thích b ng k h t t nh tề ở ữ ộ ề ượ ả ằ ẽ ở ố ấ
trên th gi i. M t lý do đ b t đ u m t công ty c a chính b n là:ế ớ ộ ể ắ ầ ộ ủ ạ
M t ng i làm vi c lãnh l ng tiêu xài m i th b ng đ ng ti n sau thu . Ví d , h uộ ườ ệ ươ ọ ứ ằ ồ ề ế ụ ầ
h t công nhân chi tr ti n xe c v i các đ ng đôla sau thu . Ng i ch công ty thìế ả ề ộ ớ ồ ế ườ ủ
đ c phép tr ti n mua xe b ng ti n tr c thu n u nó đ c dùng cho công ty và cácượ ả ề ằ ề ướ ế ế ượ
cu c g p m t c n thi t. Khi b n làm vi c cho lo i ti n 50%, chi c xe c a b n có thộ ặ ặ ầ ế ạ ệ ạ ề ế ủ ạ ể
đ t h n nhi u so v i chi c xe ông ch b n, m c dù chi c xe c a b n giá th p h n.ắ ơ ề ớ ế ủ ạ ặ ế ủ ạ ấ ơ
336
Nh ng th nh vé bóng đá, ti n du ngo n, các b a t i, ti n gi tr và nhi u món khácữ ứ ư ề ạ ữ ố ề ữ ẻ ề
th ng có th đ c mua b ng nh ng đ ng ti n tr c thu . Các ch công ty có th trườ ể ượ ằ ữ ồ ề ướ ế ủ ể ả
cho nh ng th này b ng ti n tr c thu trong khi gi i làm công tr b ng ti n sau thu .ữ ứ ằ ề ướ ế ớ ả ằ ề ế
(Nh ng món ti n này ph i đ c li t kê nh chi phí chính đáng cho công ty). Vì v yữ ề ả ượ ệ ư ậ
không nh ng h u h t m i ng i M làm vi c cho lo i ti n 50%, mà còn tr ti n choữ ầ ế ọ ườ ở ỹ ệ ạ ề ả ề
nh ng v t d ng cu c s ng v i đ ng ti n đã b gi m đi m t n a. Khi tôi h c s khácữ ậ ụ ộ ố ớ ồ ề ị ả ộ ử ọ ự
nhau v i ng i cha giàu, tôi nhanh chóng nh n ra cái giá c a m t công vi c n đ nhớ ườ ậ ủ ộ ệ ổ ị
th t đ t.ậ ắ
M t l i c nh báo ộ ờ ả
Cu n sách này không ph i là cu n sách v lu t pháp. Cu n sách đ c vi t v i m cố ả ố ề ậ ố ượ ế ớ ụ
đích giúp b n nh n ra s khác nhau c a các lo i thu nh p. Tôi xin b n chú ý r ng: cóạ ậ ự ủ ạ ậ ạ ằ
cách gi m thu h p pháp ch ng nào b n còn dùng nh ng chi n l c thu nh m m cả ế ợ ừ ạ ữ ế ượ ế ằ ụ
đích làm ra nhi u ti n h n. N u b n dùng nh ng chi n l c thu ch đ gi m thi uề ề ơ ế ạ ữ ế ượ ế ỉ ể ả ể
thu , thì b n vi ph m lu t pháp. Đây là đi m r t quan tr ng và lý do tôi khuyên b n tìmế ạ ạ ậ ể ấ ọ ạ
nh ng l i khuyên v thu t t nh t. Tôi đã g p nhi u ng i làm nh ng đi u ch v iữ ờ ề ế ố ẩ ặ ề ườ ữ ề ỉ ớ

m c đích ti t ki m thu và h đã b chính ph tr ng ph t. M t l n n a, s h trụ ế ệ ế ọ ị ủ ừ ạ ộ ầ ữ ự ỗ ợ
chuyên nghi p t t nh t trong lĩnh v c lu t pháp th ng vô giá.ệ ố ấ ự ậ ườ
N u b n mu n nhi u thông tin v thu , liên đoàn và nh ng chi n l c gi m thu h pế ạ ố ề ề ế ữ ế ượ ả ế ợ
pháp, b n có th truy c p trang richdad.com và tìm ki m th vi c băng catset và sáchạ ể ậ ế ư ệ
c a các tác gi là c v n c a Rich Dad. Các cu n catset ch ph ng v n các nhà c v nủ ả ố ấ ủ ố ỉ ỏ ấ ố ấ
v các ch đ riêng bi t, trong khi các cu n sách đ c vi t b i các nhà c n v n về ủ ề ệ ố ượ ế ở ố ấ ề
chuyên môn. Nh r ng đây ch là nh ng s n ph m giáo d c. Tôi khuyên b n nên h i ýớ ằ ỉ ữ ả ầ ụ ạ ỏ
ki n các nhà c v n chuyên nghi p tr c có m t hành đ ng c th nào.ế ố ấ ệ ướ ộ ộ ụ ể
Ít k h thu ẽ ở ế
Khi b n h c và hi u Kim t đ b n s s m b t đ u nh n ra r ng lu t thu t nh t choạ ọ ể ứ ồ ạ ẽ ớ ắ ầ ậ ằ ậ ế ệ ấ
nh ng ng i làm công. Th t s đó là nh ng ng i làm công đ c tr l ng th p màữ ườ ậ ự ữ ườ ượ ả ươ ấ
ph i tr thu cao nh t - đ chính ph có th b o v t ng l p lao đ ng. Ngay c nhómả ả ế ấ ể ủ ể ả ệ ầ ớ ộ ả
S có nhi u k h h n nhóm E. Nhóm t t nh t là nhóm B đ n gi n vì nhóm B cho phépề ẻ ở ơ ố ấ ơ ả
b n l y t t c nh ng l i th t các nhóm khác. Ví d , là m t ng i nhóm B, tôi có thạ ấ ấ ả ữ ợ ế ừ ụ ộ ườ ể
dùng các l i th c a nhóm E, nhóm S và nhóm I. Nói cách khác, n u b n là ng i làmợ ế ủ ế ạ ườ
công ho c làm t nh lu t s hay bác sĩ, b n không đ c phép dùng các k h nhặ ư ư ậ ư ạ ượ ẽ ở ư
337
nhóm B đ c. M t l n n a, nh ng l i khuyên v tài chính và thu đúng đ n r t quanượ ộ ầ ữ ữ ờ ề ế ắ ấ
tr ng n u b n mu n dùng lu t pháp sao cho có l i.ọ ế ạ ố ậ ợ
B n đang làm vi c c c nh c vì lo i ti n nào? ạ ệ ự ọ ạ ề
Câu h i là: B n đang làm vi c c c nh c vì lo i ti n nào? N u b n làm vi c cho ti nỏ ạ ệ ự ọ ạ ề ế ạ ệ ề
50%, b n s ph i làm v t v h n ng i làm vi c cho lo i ti n r h n, và lo i ti n đ tạ ẽ ả ấ ả ơ ườ ệ ạ ề ẻ ơ ạ ề ắ
nh t đ c tìm th y trong nhóm E. N u b n h i b t c ng i nào có b ng CPA, h sấ ượ ấ ế ạ ỏ ấ ư ườ ằ ọ ẽ
nói v i b n r ng h s ch ng giúp gì cho b n nhi u nêu b n là ng i nhóm E. Chínhớ ạ ằ ọ ẽ ẳ ạ ề ạ ườ
ph đã khóa t t c các k h cho nhóm này. Nh ng ng i nhóm E, nhóm ng i làmủ ấ ả ẽ ở ữ ườ ườ
công, l i th t t nh t v thu là 401k. Tôi cũng có. B t ch p b n lên k ho ch đợ ế ố ấ ề ế ấ ấ ạ ế ạ ể
đ c an toàn, thu n l i hay giàu, m i ng i nên m r ng t i đa các l i th c a 401k.ượ ậ ợ ọ ườ ở ộ ố ợ ế ủ
Nó là m t k h duy nh t đ c dành cho ng i nhóm E ộ ẽ ở ấ ượ ườ
M t v n đ c a 401k ộ ấ ề ủ
M c dù tôi khuyên m i ng i nên có và tăng t i đa s đóng góp cho 401k, n u h cóặ ọ ườ ố ự ế ọ

m t kho n 401k. tôi th y v n có m t v t n t. V t n t đây là m c dù b n ti t ki mộ ả ấ ẫ ộ ế ứ ế ứ ở ặ ạ ế ệ
ti n trong nó và hi v ng s tăng 20%, và khi b n mu n rút ra khi v h u, b n s bề ọ ẽ ạ ố ề ư ạ ẽ ị
đánh thu 50% nh lo i thu nh p ki m đ c. M c dù b n tin r ng b n đang đ u tế ư ạ ậ ế ượ ặ ạ ằ ạ ầ ư
vào ch ng khoán (hay ti n 20%), nh ng khi b n b ti n vào, b n v n b đánh thu ứ ề ư ạ ỏ ề ạ ẫ ị ế ở
m c nh lo i thu nh p ki m đ c. Nói cách khác, m c dù b n đ u t vào ti n trì hoãnứ ư ạ ậ ế ượ ặ ạ ầ ư ề
thu 20%, b n b đánh thu m c 50% khi b n c n ti n. Đi u đó nghĩa là b n làmế ạ ị ế ở ứ ạ ầ ề ề ạ
vi c su t đ i cho lo i ti n 50%, và khi v h u b n v n b đánh thu m c 50%. (Dĩệ ố ờ ạ ề ề ư ạ ẫ ị ế ở ứ
nhiên , n u ch c a b n k t k p s đóng góp c a b n vào 401k, đi u này h p lý khiế ủ ủ ạ ế ợ ự ủ ạ ề ợ
tăng t i đa s đóng góp c a b n). ố ự ủ ạ
V n đ th hai c a 401k là nó ch làm vi c cho nh ng ng i có k ho ch tr nênấ ề ứ ủ ỉ ệ ữ ườ ế ạ ở
nghèo. N u thu nh p c a b n gi m c cao khi b n v h u, b n ti p t c tr thu caoế ậ ủ ạ ữ ở ứ ạ ề ư ạ ế ụ ả ế
h n v i s ti n h u vì thu nh p c a b n tăng lên ch không gi m xu ng. Khi tôi th oơ ớ ố ề ư ậ ủ ạ ứ ả ố ả
lu n 3 b c c a k ho ch tài chính, m t là an toàn và b o đ m, m t là tho i mái và m tậ ậ ủ ế ạ ộ ả ả ộ ả ộ
là giàu, nên nh r ng đó là nh ng ph ng ti n đ u t khác nhau cho m i lo i kớ ằ ữ ươ ệ ầ ư ỗ ạ ế
ho ch. K ho ch 401k và ti t ki m là nh ng k ho ch c a tôi đ đ c an toàn, b oạ ế ạ ế ệ ữ ế ạ ủ ể ượ ả
đ m và tho i mái. Đó không ph i k ho ch c a tôi đ làm giàu.ả ả ả ế ạ ủ ể
V n đ phúc l i xã h i ấ ề ợ ộ
V n đ c a phúc l i xã h i là nó ch làm vi c cho nh ng ai mu n nghèo. N u sau khiấ ề ủ ợ ộ ỉ ệ ữ ố ế
338
b n v h u và b n th y phúc l i xã h i không đ cho b n sinh s ng, và b n ti p t cạ ề ư ạ ấ ợ ộ ủ ạ ố ạ ế ụ
làm vi c ki m thu nh p, chính ph s b t đ u gi m ti n phúc l i cho b n. Nói cáchệ ế ậ ủ ẽ ắ ầ ả ề ợ ạ
khác, trong h u h t tr ng h p, cách duy nh t đ nh n toàn b s ti n là hãy ch n conầ ế ườ ợ ấ ể ậ ộ ố ề ọ
đ ng nghèo.ườ
V n đ c a ti t ki m ấ ề ủ ế ệ
V i nh ng ng i tin r ng gi toàn b s ti n trong ngân hàng, nghĩ r ng ti t ki m làớ ữ ườ ằ ữ ộ ố ề ằ ế ệ
thông minh, ti n c a h đang làm vi c cho lo i ti n 50%. Tôi cũng có ti n trong ngânề ủ ọ ệ ạ ề ề
hàng, nh ng tôi không nghĩ ti t ki m là thông minh nh nhi u ng i v n nghĩ. Tôi cóư ế ệ ư ề ườ ẫ
ti n trong kho n ti t ki m nh m t ph n c a k ho ch an toàn và b o đ m v tàiề ả ế ệ ư ộ ầ ủ ế ạ ả ả ề
chính, không ph i k ho ch làm giàu. Đây là s th t m c dù tôi không nghĩ r ng sả ế ạ ự ậ ặ ằ ẽ
thông minh khi ti n c a tôi làm vi c cho lo i ti n 50%, cũng nh vì lý do l m phát.ề ủ ệ ạ ề ư ạ

Th c t i t nh t ự ạ ệ ấ
Trong các ch ng sau, b n s h c vì sao l i khuyên “Đ n tr ng, ki m vi c làm, làmươ ạ ẽ ọ ờ ế ườ ế ệ
vi c chăm ch , ti t ki m, b ti n vào kho n 401k” có th là l i khuyên t nh t nhìn tệ ỉ ế ệ ỏ ề ả ể ờ ệ ấ ừ
khía c nh thu . Ng i cha nghèo c a tôi nghèo vì ông t khuyên mình và các con c aạ ế ườ ủ ự ủ
ông nh th . Đây là th c t i duy nh t c a ông khi nh c t i ti n b c.ư ế ự ạ ấ ủ ắ ớ ề ạ
Làm th nào ki m nhi u thu nh p có nhi u l i th v thuế ế ề ậ ề ợ ế ề ế
N u b n mu n v h u s m và giàu, b n c n ph i đi theo l i khuyên c a ng i chaế ạ ố ề ư ớ ạ ầ ả ờ ủ ườ
giàu. Và l i khuyên c a ông b t đ u v i ý t ng là: hãy lo chuy n kinh doanh c aờ ủ ắ ầ ớ ưở ệ ủ
mình.
Ch đ n gi n b t đ u m t công ty nh t i nhà, mua m t franchise ho c tham gia m tỉ ơ ả ắ ầ ộ ỏ ạ ộ ặ ộ
công ty m ng l i ti p th , b n s di chuy n sang lo i thu nh p có nhi u l i thu vạ ướ ế ị ạ ẽ ể ạ ậ ề ợ ế ề
thu . N u b n có th c t gi m chi phí, b ng cách s d ng ti n t vi c s d ng cácế ế ạ ể ắ ả ằ ử ụ ề ừ ệ ử ụ
thu n l i v thu , b n đã ti n b v tài chính r i. Nh ng luôn nh r ng m c đích c aậ ợ ề ế ạ ế ộ ề ồ ư ớ ằ ụ ủ
b n là làm ra nhi u ti n ch không ph i là tr n thu . M t m t là k ho ch đóng thu ,ạ ề ề ứ ả ố ế ộ ặ ế ạ ế
m t m t là tr n thu . N u b n có h ng thú v vi c khám phá làm th nào đ làm vi cộ ặ ố ế ế ạ ứ ề ệ ế ể ệ
cho lo i ti n có nhi u l i th v thu , b n có th vào trang Web c a chúng tôi và tìmạ ề ề ợ ế ề ế ạ ể ủ
ki m các s n ph m khác, nh m giúp nh ng ng i mu n h c h i thêm; ví d , chúng tôiế ả ẩ ằ ữ ườ ố ọ ỏ ụ
có hai s n ph m c a chuyên gia thu v , Diane Kennedy, CPA, là: ả ẩ ủ ế ụ
1. Your first step to Financial Freedom : 4 cu n catset ố
2. The Loopholes of the Rich: 1 cu n sáchố
339
Làm vi c t nguy n ệ ự ệ
Trong Rich dad poor dad, tôi đã k v câu chuy n ng i cha giàu ng ng tr cho chúngể ề ệ ườ ừ ả
tôi 10 cents cho m i gi làm vi c và b t chúng tôi làm vi c t nguy n. Nhi u ng iỗ ờ ệ ắ ệ ự ệ ề ườ
nghĩ đây là câu chuy n thú v nh ng làm vi c t nguy n không ph i m t ph n th c t iệ ị ư ệ ự ệ ả ộ ầ ự ạ
c a h . Tôi mu n nh n v i b n r ng: Trong h u h t tr ng h p, n u b n mu n làmủ ọ ố ắ ớ ạ ằ ầ ế ườ ợ ế ạ ố
vi c cho lo i ti n trì hoãn thu ho c ti n mi n thu , nghĩ là b n ph i làm vi c tệ ạ ề ế ặ ề ễ ế ạ ả ệ ự
nguy n. ệ
Ti n có đ c t s bù đ p c a s c lao đ ng b đánh thu cao nh t trong các lo i thuề ượ ừ ự ắ ủ ứ ộ ị ế ấ ạ
nh p. Đó là lý do vì sao tôi th ng khép mình khi tôi g p nh ng ng i tr tu i ậ ườ ặ ữ ườ ẻ ổ ở

tr ng r t ph n kh i v vi c có m t công vi c l ng cao. M t ng i tr v i ý đ nhườ ấ ấ ở ề ệ ộ ệ ươ ộ ườ ẻ ớ ị
nh v y ho c có th c t i nh v y th ng có k t qu b ng cách làm vi c chăm ch choư ậ ặ ự ạ ư ậ ườ ế ả ằ ệ ỉ
lo i ti n 50%. M t ngày nào đó, h th c d y tu i 40 v i công vi c l ng cao và b tạ ề ộ ọ ứ ậ ở ổ ớ ệ ươ ắ
đ u t h i t i sao b n bè h đã v t xa h v tài chính. Lý do nh ng ng i làm côngầ ự ỏ ạ ạ ọ ượ ọ ề ữ ườ
chăm ch ti n xa h n v tài chính tr h n vì h làm vi c cho c c nh c vì thu nh pỉ ế ơ ề ễ ơ ọ ệ ự ọ ậ
l ng b ng. H làm vi c c c nh c đ đ c tăng l ng và ti n th ng. ươ ổ ọ ệ ự ọ ể ượ ươ ề ưở
M c dù ng i cha nghèo c a tôi b t đ u v i s thu nh p nhi u h n ng i cha giàu,ặ ườ ủ ắ ầ ớ ố ậ ề ơ ườ
nh ng cu i cùng ng i cha giàu đã v t qua ng i cha nghèo v ti m năng thu nh p.ư ố ườ ượ ườ ề ề ậ
Ng i cha giàu nói: “Con s đ u t th i gian b t ch p con đang làm vi c cho lo i thuườ ẽ ầ ư ờ ấ ấ ệ ạ
nh p ki m đ c, l i t c hay th đ ng. M t khó khăn c a làm vi c cho lo i thu nh pậ ế ượ ợ ứ ụ ộ ộ ủ ệ ạ ậ
ki m đ c là con mãi làm vi c c c nh c vì nó. Cu i cùng m t ng i làm vi c cho lo iế ượ ệ ự ọ ố ộ ườ ệ ạ
thu nh p l i t c và thu nh p th đ ng s v t qua con v m t ti m năng thu nh p vìậ ợ ứ ậ ụ ộ ẽ ượ ề ặ ề ậ
h làm vi c ít , ki m đ c nhi u, tr thu càng ít”.ọ ệ ế ượ ề ả ế
Đi u đó đ c gi i thích nh sau: ề ượ ả ư
Thu nh p ki m đ c: ti n 50% ậ ế ượ ề
Thu nh p l i t c: ti n 20% ậ ợ ứ ề
Thu nh p th đ ng: ti n 0%ậ ụ ộ ề
Ng i cha nghèo c a tôi b ng i cha giàu qua m t vì thu nh p ki m đ c th ng cóườ ủ ị ườ ặ ậ ế ượ ườ
đ c t s c lao đ ng và hai lo i thu nh p kia có đ c t tài s n. Th i gian trôi qua,ượ ừ ứ ộ ạ ậ ượ ừ ả ờ
ng i cha giàu ti n ch m nh ng ông b o đ m ti p t c tăng s l ng và m r ng cácườ ế ậ ư ả ả ế ụ ố ượ ở ộ
tài s n c a ông và b t chúng làm vi c c c nh c vì ông. Ng i cha nghèo ch bi t làmả ủ ắ ệ ự ọ ườ ỉ ế
th nào đ làm vi c chăm ch m t mình cho lo i ti n 50%. Nh ng ng i nhóm E ítế ể ệ ỉ ộ ạ ề ữ ườ
340