XỬ LÝ CHẤT THẢI TRONG CHÃN NUÔI TRANG TRẠI potx

1

XỬ LÝ CHẤT THẢI TRONG CHÃN NUÔI TRANG TRẠI
Tiến sỹ Ðoàn Ðức Lân (sýu tầm)
Trong các trang trại chãn nuôi gia súc gia cầm có qui mô lớn hàng trãm ò sữa,hàng ngàn
,hàng vạn lợn và gia cầm việc giải quyết phân và nýớc thải thật không dễ.Khối lýợng
phân,nýớc hằng ngày thải ra rất lớn,phân huỷ nhanh gây ô nhiễm môi trýờng,nhất là những trang
trại gần khu dân cý,công trình công cộng ảnh hýởng nhiều tới sức khoẻ con ngýời và hạn chế
nãng suất chãn nuôi,nhất là ở vùng nhiết ðới nóng ẩm nhý nýớc ta.
Dýới ðây là một số kinh nghiệm ðúc rút từ thực tiễn ở một số trnag trại chãn nuôi quy mô
lớn trong và ngoài nýớc:
Thực hiện dọn phân khô trýớc khi dùng nýớc ðể xối,cọ rửa tắm trâu bòvệ sinh chuồng
trại.Riêng ðối với lợn nái sinh sản ðang nuôi con cần thực hiện quy trình lợn bài tiết phân ra hót
ngay cho vào tải nilon còn nýớc thải cọ chuồng tắm lợn ðýợc dẫn ra hồ,ao nuôi cá hoặc ðýa vào
hệ thống bể ba ngãn ðể lọc phân.Các ngãn lọc này thông nhau bằng các lỗ chéo hình chữ chi,các
lỗ ở ngãn thứ haiathaps hõn 15cm so với miệng bể,lỗ của ngãn thứ 2 thông sang ngãn thứ 3 thấp
hõn 10-15cm so với miệng bể ðể ngãn không cho phân trôi ði.
Dùng bể ba ngãn lọc phân thì cứ 2-3 ngày phải vớt phân nổi ðýa ra nhà ủ phân,cứ một lớp
phân dày 10-15cm rắc một lớp vôi bột với ðất bột, ðến khi phân dày1,2-1,5m thì dùng rõm rác,cỏ
khô nhào với ðât bùn trát bao kín ủ yếm khí.
Trong quá trình ủ yếm khí phân và chất hữu cõ ðýợc phân huỷ sinh ra nhiệt bên trong ðống phân
tới 60-70 ðộ c có thể diệt ðýợc các vi khuẩn trứng giun sán.Nếu không có nhà ủ thì phõi ráo nýớc
cho vào các bao tải ni lon
Tại các trại nuôi gia cầm cũng ðýợc thực hiện dọn phân khô.Xây chuồng kiểu nhà sàn,sàn cao
70-80cm dýới láng nền ximãng,phân gà rõi xuống cứ 2-3 ngày dùng bàn trang cào hót phân racho
vào các tải nilon.Các tải phân ðầy dùng dây buộc kín lai xếp vào nõi có mái che hay một góc dýới
nền chuồng ðể bán cho các trang trại trồng cây ãn quả công nghiệp(cà phê,cao su )
Xây bể chứa phânảnýớc thải tập trung:Hằng ngày dùng vòi phun tắm lợn và xì cho phân
thối rữa ra trôi xuống cỗng ngầm và có hệ thống dẫn ra bể chứa.
Hoặc xây hầm biogas lớn(40-60m3) nhý trại lợn ngoại của ông Nguyễn Vãn Tính ở thành tô hải

phòng.
Sử dụng cây có hệ thống mọc tự nhiên:Nõi có ðịa hình ðốc,ruộng bậc thang, ðất ruộng thì có
thể cho phân và nýớc thải chảy ra hệ thống ruộng bậc thang 4 bậc,nhý trang trại lợn hạt nhân của
pic xây dựng ở bang Kentucky mỹ.Mỗi thửa này rộng khoảng 150m ,trên ruộng trồng các loại cây
lác(giống cây niễng ở ta,nhýng không có củ,có bộ rễ chùm phât triển).
Nguyên lý hoạt ðộng của hệ thống này là nýớc thải lẫn phân ðýợc các bộ rễ của các cây lác trên
ruộng giữa lại và ðến ruộng thứ tý thì trong hoàn toàn.Nýớc này cho qua một hệ thống lọc ðýợc
bõm lên bể chứa nýớc của trại,nýớc lại ðýợc dùng vào sinh hoạt và chãn nuôi.















id4929640 pdfMachine by Broadgun Software - a great PDF writer! - a great PDF creator! -

2

SỬ DỤNG PHỤ PHẨM DỨA LÀM THỨC ÃN CHÃN NUÔI

Phụ phẩm của dứa bao gồm,chồi,ngọn của quả dứa,vỏ ngoài,những vụn nát trong quá trình chế

biến dứa,bã dứa ép và toàn bộ lá cây dứa phá ði trồng mới.Phụ phẩm dứa ở nýớc ta từ trýớc tới
nay hầu nhý chýa bao giờ ðýợc sử dụng rộng rãi,trừ một số bã dứa týõi ðýợc dùng cho trâu bò
ãn. Ở các nông trýờng trồng dứa,lá dứa bị bỏ khô ở trên ðồi hoặc ðýợc vùi làm phân bón. Ở các
nhà máy chế biến,phần lớn phụ phẩm bị quẳng ra bãi rác gây ô nhiễm môi trýờng.
Hàng nãm loại phụ phẩm này ở các nông trýờng dứa và các cõ sở chế biến dứa rất lớn.Ngýời ta
ýớc tính:1ha dứa phá ði ðể trồng lại sau hai vụ thu quả sẽ ðể lại 50 tấn lá dứa;1 tấn dứa ðýa vào
chế biến dứa ðông lạnh cho 0,25 tấn chính phẩm và 0,75 tấn phụ phẩm,tức là cứ 4 kg dứa làm
nguyên liệu cho 1kg thành phẩm;1 tấn dứa ðýa vào chế biến theo quy trình chế biến dứa ðóng
hộp có 0,35 tấn chính phẩm và 0,65 tấn phụ phẩm.
Ðặc ðiểm của phụ phẩm dứa là hàm lýợng chất xõ cao,nghèo protein,nên có thể sử dụng những
phụ phẩm này làm cho thức ãn cho trâu bò với tỷ lệ thích hợp.Bên cạnh ðó,phụ phẩm dứa có hàm
lýợng ðýờng dễ tan cao,thuận lợi cho quá trình lên men,nên có thể ủ chua ðể làm thức ãn thay thế
một phần thứcãn thô xanh trong khẩu.
Cách ủ chua phụ phẩm dứa
Công thức ủ:
Có thể áp dụng một trong các công thức ủ sau
1. 75% chồi ngọn dứa + 25% vỏ và bã dứa +0,5 % muối ãn.
2. 100% chồi ngọn,thân và lá dứa +0,5% muối ãn.
3. 100% vỏ và bã dứa ép +0,5% muối ãn
4. 50% chồi ngọn và phụ phẩm khác +50% cây ngô +50% muối ãn.
Cách ủ
Hố ủ: Ðýợc xây dựng nổi trên mặt ðất,tren có mái che.Kích thứõc hố ủ tuỳ theo quy mô từng ðàn
gia súc.Hộ gia ðình có thể tận dụngbể chứa nýớc hoặc ô chuông lợn làm hố ủ.Ngoài ra có thể sử
dụng túi nilon ðể ủ,có thể tận dụng các vỏ bao phân ðạm làm túi ủ,bên ngoài túi nilon là bao tải
sợi chắc.
Tiến hành:
Ủ trong hố:Cắt nguyên liệu với ðộ dài từ 3-5cm.rải thành từng lớp lại rắcmuối ãn một lần.
Sau khi rảo ðýợc vài lớp phải dùng ðầm nén chặt ðể không khí không còn trong hố ủ.Sau khi ðýa
hết nguyên liệu cần ủ vào trong hố ủ,trên cùng ðổ một lớp ðất dày từ 30-40cm
Ủ trong túi nolon:Nguyên liệu ðýợc thái với ðộ dài nhỏ hõn cách ủ trên,khoảng từ 2-3cm,rải

thành từng lớp dày 15cm,sau mỗi lần dải lại rắc một lớp muối.Sau vài lớp lại nén chặt.Khi túi
ðầy,dùng dây buộc chặt miệng túi,rồi buộc chặt miệng bao tải.
Các túi ðýợc xếp chồng lên nhau nõi khô ráo,thoáng mát,tránh ánh sáng trực tiếp vào bao ðã ủ.
Cho ãn
Sau khi ủ 3 tuần có thể lấy dùng làm thức ãn cho trâu bò cùng với các loạii thức ãn khác.
Có thể dùng phụ phẩm dứa ủ chua dể thay thếtừ 40-60% lýợng thức ãn thô xanh(vd nhý cỏ
voi)trong khẩu phần của gia súc.
Lýu ý:Cho ãn ðến ðau lấy ðến ðó và sau khi lấy thức ãn phải phủ kín lại cẩn thận ðể tránh làm
hỏng lýợng thức ãn còn lại./