MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC - Tiết 2 potx

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC
Tiết 2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA MĨ LA TINH

- Diện tích: 21.1 triệu km
2

- Dân số: 542.5 triệu người (2008)
- MĐDS: 25 người/km
2

- Có 20/29 quốc gia độc lập.
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Biết được Mĩ La Tinh có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển
kinh tế, song nguồn tài nguyên thiên nhiên được khai thác chỉ phục vụ cho
thiểu số dân chúng, gây mất công bằng xã hội, mức sống có sự chênh lệch
lớn.
- Phân tích được tình trạng kinh tế thiếu ổn định của nền kinh tế các
nước Mĩ La Tinh, khó khăn do nợ, phụ thuộc nước ngoài.
2. Kĩ năng:
- Phân tích được bảng số liệu, lược đồ, thông tin để nhận biết các vấn đề
của Mĩ La Tinh.
3. Thái độ:
Tán thành, đồng tình với những biện pháp mà các quốc gia Mĩ La
Tinh đang cố gắng thực hiện để vượt qua khó khăn trong giải quyết các vấn
đề KT-XH.
II. Thiết bị dạy học:
- Bản đồ địa lí tự nhiên châu Mỹ
- Bản đồ hành chính châu Mỹ, kinh tế chung Mĩ La Tinh.
III. Trọng tâm bài:
- Vấn đề tự nhiên, dân cư và xã hội: nguồn lợi lớn của tự nhiên được

khai thác song không mang lại lợi ích cho đại bộ phận dân cư các nước
MLT. Mức sống của người dân rất chênh lệch. Mặc dù đa số dân chúng sống
trong các đô thị nhưng số dân nghèo khổ chiếm tỉ lệ khá lớn.
- Vấn đề kinh tế: kinh tế phát triển không ổn định, tổng nợ nước ngoài
lớn. Nguyên nhân và biện pháp khắc phục.
IV. Tiến trình dạy học:
- Kiểm tra bài cũ: Trình bày các vấn đề nổi bật về tự nhiên, dân cư và xã
hội các nước châu Phi.
- Mở bài:
Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu khu vực tân thế giới, nơi có nguồn tài
nguyên phong phú. Nhưng nền KT-XH có nhiều mặt trái như số lượng
người nghèo khổ chiếm tỉ lệ cao, khu vực nợ nước ngoài nhiều, xã hội bất ổn
định Để hiểu rõ những vấn đề này, bài học hôm nay chúng ta sẽ nghiên
cứu “Một số vấn đề của Mĩ La Tinh”

TG

Hoạt động của thầy và trò Nội dung
HĐ 1. Cả lớp
Tìm hiểu một số vấn đề tự nhiên
dân cư và xã hội
? Quan sát hình 5.3 nêu tên các cảnh
quan chính của Mĩ La Tinh, kể tên
các khoáng sản chính.

- GV: phần lớn đất đai nằm giữa hai
đường chí tuyến nên có khí hậu xích
đạo và nhiệt đới
- Các đồng bằng rộng lớn như
Amazone, Orinoco, Laplata,

Pampas; các sơn nguyên đất đỏ
cùng với khí hậu nhiệt đới là điều
kiện để phát triển nền nông nghiệp
nhiệt đới đa dạng. Các nước MLT
I. Một số vấn đề về tự nhiên dân cư
và xã hội:

1. Tự nhiên: Mĩ La Tinh có nhiều
điều kiện tự nhiên thuận lợi.

- Giàu khoáng sản: kim loại màu,
kim loại quí, nhiên liệu, tiềm năng thủy
điện lớn. → Thuận lợi phát triển nhiều
ngành công nghiệp.

- Nhiều tiềm năng để phát triển
nông nghiệp: đất phù sa, đất đỏ badan
màu mở. → Thuận lợi phát triển chăn
nuôi gia súc, trồng cây công nghiệp và
cây ăn quả nhiệt đới.
sản xuất 70% sản lượng chuối của
thế giới.

? Dựa vào bảng 5.3 và sự hiểu biết
của mình hãy nhận xét về sự chênh
lệch mức sống của dân cư một số
nước Mĩ La Tinh.
=>- 10% dân số giàu nhất chiếm 30-
47%GDP.
- 10% dân số nghèo nhất chỉ

chiếm 0.7 - 2.7%GDP.

- Cho tới đầu thế kỉ XXI, số dân
sống dưới mức nghèo khổ của Mĩ
La Tinhchiếm tới 37-62%.
- Ở Brazil có 10% người giàu nhất ,
chiếm giữ 53.2%GDP
- Năm 2009, Argentina có dân số là
40.9 triệu người thì có tới 1/3 dân số
sống ở mức nghèo khổ.
- Tài nguyên rừng, biển phong
phú.


2. Dân cư và xã hội:

- Tỉ lệ dân nghèo cao.

- Sự chênh lệch giàu nghèo rất lớn.








- Hiện tượng đô thị hóa tự phát,
dân cư đô thị chiếm 75% dân số, nhưng
1/3 số đó sống trong điều kiện khó

- Cải cách ruộng đất không triệt để
đã tạo điều kiện cho các chủ trang
trại chiếm phần lớn đất đai, dân
nghèo không có đất đã kéo ra thành
phố tìm việc làm, gây nên tình trạng
đô thị hóa tự phát ở Mĩ La Tinh.
? Hậu quả của đô thị hóa tự phát là
gì ?
=> Thất nghiệp, thiếu lương thực-
thực phẩm, nhà ở, ùn tắc giao thông,
tội phạm, ô nhiễm môi trường…
sống trong các ngôi nhà ổ chuột.
Chuyển ý: về kinh tế thì khu vực
có những vấn đề gì nổi cộm? Chúng
ta sẽ nghiên cứu ở mục II.
khăn.
HĐ 2. Nhóm/Cả lớp
Tìm hiểu một số vấn đề về kinh tế
của Mĩ La Tinh.
? Dựa vào hình 5.4 em có nhận xét
gì về tốc độ tăng GDP của Mĩ La
II. Một số vấn đề về kinh tế:

1. Kinh tế tăng trưởng không ổn
định.

Tinh trong thời kì 1985-2004.
=> Kinh tế tăng trưởng không ổn
định.

- GV yêu cầu mỗi nhóm HS chọn và
tính tỉ lệ nợ nước ngoài của 2 nước
so với tổng GDP của nước đó năm
2004 điền vào bảng. Đại diện HS
rút ra nhận xét ?
=> Là khu vực có tỉ lệ nợ lớn: 2
nước có tổng nợ trên 60% tổng
GDP, 3 nước có tổng nợ trên 60%
tổng GDP và 2 nước có tổng nợ
trong khoảng 20-
30% GDP.
(Argentina có số nợ lớn hơn cả
GDP). Các nước MLT chiếm
khoãng 1/3 số tiền các nước đang
phát triển nợ các nước phát triển.
- Năm 1997 các nước Mỹ La Tinh
nợ 650 tỉ $; 2008 nợ 802 tỉ $.

Nợ nước ngoài nhiều






(Theo qui chuẩn quốc tế để an toàn
nền kinh tế thì:
- Nợ nước ngoài (nếu có) phải nhỏ hơn
50% GDP
- Dành trả nợ không quá 10% ngân

sách).






- Ba nước nợ IMF nhất thế giới là
Brazil, Mexico và Argentina.
? Vì sao là khu vực có rất nhiều
thuận lợi cho phát triển kinh tế
nhưng các nước MLT vẫn thuộc
nhóm đang phát triển và nợ nước
ngoài nhiều ?
→…Công cuộc cải cách kinh tế
theo hướng tích cực gặp rất nhiều
khó khăn do các lực lượng chống
đối trong và ngoài nước.
? Nguyên nhân đưa đến thành công
của một số nước trong những năm
gần đây.
=> Củng cố bộ máy nhà nước, cải
cách kinh tế…
Một số nước đã vươn lên trở
thành các nước NIC (Brazil,
Mexico, Argentina).
2. Nguyên nhân:

- Nền chính trị thiếu ổn định
- Mức tăng trưởng phụ thuộc

vào đầu tư nước ngoài, nhất là Hoa Kì.

- Chế độ phong kiến duy trì quá
lâu.
- Chính phủ các nước chưa xây
dựng được đường lối phát triển độc lập
tự chủ.

(Xem thêm SGV Tr. 39).



IV. Đánh giá:
1. Trình bày một số các vấn đề cần giải quyết để phát triển KT-XH của
các nước MLT.
2. Vì sao nói Mĩ La Tinh có điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển kinh
tế:
- Tiếp giáp 2 đại dương, nằm gần khu vực Bắc Mĩ có nền kinh tế phát
triển
- Có diện tích rộng lớn, đất đai màu mở
- Có nhiều miền khí hậu khác nhau
- Tài nguyên rừng phong phú
- Rất giàu về tài nguyên khoáng sản, thủy năng.

V. Hoạt động nối tiếp:
Xem trước bài 5. Tiết 3. Một số vấn đề của Khu vực Tây Nam Á và
Trung Á.

VI. Phụ lục:
- Thác Angel ở Venezuela là thác cao nhất thế giới, nước đổ xuống từ

độ cao 975m chảy vào dòng sông bên dưới.
- Dải núi Andes phía tây Nam Mĩ dài nhất thế giới, trải dài 7.400km
- 1/4 dân số Argentina sống ở Buenos Aires
- Sân vận động Maracana ở Rio de Janeiro chứa trên 200.000 khán giả
- Đập thủy điện Itaipu lớn nhất thế giới (công suất 8 triệu kw) hiện nay
sau Tam Hiệp (Trung Quốc).
- Chỉ số đói nghèo mới của thế giới là 2$/người/ngày.

1. Sự can thiệp của Hoa Kì vào MLT:
- MLT vẫn được coi là “sân sau” của Hoa Kì. Vì vậy họ tìm mọi cách
can thiệp vào khu vực này.
- Hoa Kì can thiệp sâu tình hình chính trị của các nước. Thật sự đây là
địa bàn thể hiện rõ nhất đường lối ngoại giao “cây gậy và củ cà rốt” của Hoa
Kì. Nước nào, chính phủ nào đi theo ngọn cờ của Hoa Kì thì được yên ổn.
Nước nào không đi theo hay chống lại thì họ tìm mọi cách can thiệp, thậm
chí lật đổ chính phủ, giật dây để ám sát hay giết chết các chính trị gia (Nổi
tiếng nhất là Cu ba). CIA luôn tìm cách ám sát lãnh tụ Fidel Castro. Một số
tài liệu nói rằng Fidel là người “cao số” nhất thế giới vì ông đã thoát khỏi tới
gần 700 vụ mưu sát của Hoa Kì.

2. Nợ và khủng hoảng nợ:
Từ những năm 70, những con nợ khổng lồ của thế giới là: Mexico,
Brazil, Argentina đã có gánh nợ lên tới hàng trăm tỉ $. Gánh nặng nợ lớn đến
mức họ không thể chịu nổi và họ coi như bị vỡ nợ.