Bài 9:
Biện pháp cải tạo và sử dụng đất xám bạc màu, đất xói mòn
mạnh trơ sỏi đá
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
Biết được sự hình thành,tính chất chính của đất xám bạc màu, biện
pháp cảI tạo và hướng sử dụng.
- biết được nguyên nhân gây xói mòn, tính chất của đất xói mòn
mạnh, biện pháp cảI tạo và hướng sử dụng.
2. Kĩ năng:
rèn kĩ năng so sánh, phân tích, tổng hợp .
3. TháI độ:
có ý thức bảo vệ tài nguyên, môI trường đất.
II.Phương tiện:
1. giáo viên: - tranh ảnh liên quan đến đất xám bạc màu.
- sưu tầm băng hình liên quan đến hiện tượng xói mòn
đất, rửa trôi do mưa lũ, các hoạt động canh tác trên đồng ruộng
bậc thang, canh tác nông, lâm kết hợp.
2. Học sinh: - sưu tầm tranh ảnh về xói mòn đất và biện pháp
khắc phục.
III. Tiến trình bài giảng:
1. KTBC: quy trình thực hành.
2. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT
Đ
ỘNG
CỦA HS
TIỂU KẾT
Gv thông báo về đặc điểm
của đất Việt Nam.
Hoạt động1: HD tìm hiểu
nguyên nhân, biện pháp
cải tạovà hướng sử dụng
đất xám bạc màu
Lắng nghe
Tìm hiểu
I. Cải tạo và sử dụng đất
xám bạc màu.
GV y/c hs n/c sgk và trả
lời
Hỏi1: Mục tiêu của cải
tạo và sử dụng đất xám
bạc màu là gì?
Hỏi2: Đkiện và nguyên
nhân dẫn tới tình trạng
đất xám bạc màu là gì?
Gv y/c hs điền vào fiếu
học tập1:
- Vị trí :
- Địa hình:
n/c sgk
1->2 hs
Làm bài
tập
Mục tiêu:
- tăng độ phì nhiêu
- nâng cao năng suất cây
trồng
1. Nguyên nhân hình
thành:
- phân bố:
- Phương pháp canh tác:
Gv gọi hs đọc bài làm
Hỏi3: Đất xám bạc màu
có những t/chất nào cần
chú ý?
y/c hs điền vào fiếu học
tập2.
- lớp đất mặt:
- p/ư d2 đất:
- Hàm lượng dinh dưỡng:
- Vsv:
- k/n thấm giữ nước:
Gv nxét
2 hs đọc
bài làm
Làm bài
tập
- hình thành giữa vùng
giáp ranh đồng bằng và
miền núi.
- Địa hình dốc, thoải->
rửa trôi mạnh.
- tập quán canh tác lạc
hậu > đất thoái hoá
mạnh.
- Chặt phá rừng
2. Tính chất;
- Tầng đất mặt mỏng,
tpcơ giới nhẹ
-P/u dung dịch đất: chua-
> rất chua.
- Hlượng dinh dưỡng:
nghèo dinh dưỡng, nghèo
Gv y/c hs n/c sgk và điền
vào fiếu học tập3:
Biện
pháp
Tác dụng cải
tạo đất của
biện pháp
tương ứng
GV tóm tắt, ghi bảng
Hỏi: Đất xám bạc màu
Cây trồng
cạn
mùn.
- Vsv hđộng yếu.
- K/n thấm giữ nước:
kém, thường khô hạn
3. Biện pháp cải tạo và
hướng sử dụng.
a.Biện pháp cải tạo:
Biện
pháp
Tác dụng cải
tạo đất của
biện pháp
tương ứng
1.Xây
dựng bờ
vùng bờ
thửa,
tưới tiêu
-Khắc phục
hạn hán, tạo
môi trường
thuận lợi cho
vsv hoạt
thích hợp trồng những
loại cây nào?
Hỏi: Hãy kể 1 số cây
trồng trên đất xám bạc
màu?
GV : đất xám bạc màu
nếu không kịp thời cải
tạo-> xói mòn mạnh ->
trơ sỏi đá.
Cây lương
thực: lúa,
ngô, sắn
-cây lâm
nghiêp:
keo lá
tràm, tai
tượng
-cây màu:
lạc, đậu,
vừng
Do: -địa
hình dốc
thoải
-Dễ
hợp lí
2. cày
sâu dần
3. bón
vôi cải
tạo đất
4. luân
canh,
chú ý
cây họ
đậu, cây
phân
xanh
5. Bón
phân
động.
-Tăng dần độ
dày của tầng
đất mặt.
- giảm độ
chua
- Tăng
cườngvsv cố
định đạm,
khắc phục
tình trạng
nghèo dinh
dưỡng
- tăng mùn,
tạo môi
Hỏi1: Xói mòn đất là gì?
Hỏi2: Nguyên nhân nào
gây xói mòn đất?
Gợi ý: Nguyên nhân sâu
xa dẫn tới mưa lũ nhiều là
gì?
Hỏi3: Xói mòn đất
thường xảy ra ở vùng
nào? đất nông nghiệp? đất
thoát nước
- thành
phần cơ
giới nhẹ
- Dễ
cày bừa
hợp lí,
tăng
phân
hữu cơ
trường thận
lợi cho vsv
phát triển
b. sử dụng:
- Trồng cây trồng cạn
II. Cải tạo và sử dụng đất
xói mòn mạnh trơ sỏi đá
1. Nguyên nhân gây xói
mòn đất:
- Mưa lớn phá vỡ kết cấu
lâm nghiệp?
Tạisao?
Hỏi: cho biết t/chất của
đất xói mòn mạnh trơ sỏi
đá?
Gv tóm tắt trả lời của hs
Gv y/c hs n/c sgk, thảo
luận nhóm, hoàn thành
fiếu học tập:
đất.
- Địa hình dốctạo ra dòng
chảy rửa trôi.
- Chặt phá rừng làm giảm
độ che phủ-> tốc độ dòng
chảy lớn.
2. Tính chất:
- Hình thái phẫu diện
không hoàn chỉnh.
- chua, nghèo mùn, nghèo
dinh dưỡng.
- Vsv ít, hđộng yếu.
3. Cải tạo và sử dụng đất
xói mòn mạnh.
* Biện pháp công trình:
- Làm ruộng bậc thang->
hạn chế dòng chảy rửa
Biện
pháp
Tác
dụng
Bp công trình
Bp nông học
3.CỦNG CỐ:
CÂU HỎI TRẮC
NGHIỆM
Câu1: T/c không có ở đất
xám bạc màu?
A. Tầng đất mặt mỏng.
B. P/ư trung tính.
C. Vsv ít, hđ yếu.
D. Thấm giữ nước kém.
Câu2: Đặc điểm không có
ở đất Việt nam…
A. đa dạng, phong phú
trôi
- trồng cây ăn quả-> nâng
độ che phủ, hạn chế dòng
chảy
* Biện pháp nông học:
- canh tác theo đường
đồng mức-> hạn chế dòng
chảy
- bón phân hữu cơ, kết
hợp phân khoáng-> tăng
độ phì nhiêu, tạo môi
trường cho vsv hđ và pt.
- bón vôi-> giảm độ chua
- luân canh và xen canh
gối vụ
->hạn chế sự bạc màu
- trồng cây thành băng->
hạn chế dòng chảy rửa
B. k/n năng tăng vụ cao.
C. dễ bị khoáng hoá, rửa
trôi
D. thoái hoá mạnh
Câu3: Điền vào dấu(….)
1. ………là quá trìnhphá
huỷ lớp đất mặt và các
tầng dưới do tác động
của….
2. nguyên nhân chính gây
xói mòn đất
là……….và……
3. …………là những dải
đất nằm………sườn dốc.
Các dải đất này dùng
để………và được bảo vệ
bằng các bờ đất hay đá.
4. BÀI TẬP VỀ NHÀ:
trôi
- nông, lâm kết hợp->
tăng độ che phủ , hạn chế
dòng chảy
- trồng rừng, bảo vệ rừng
đầu nguồn-> tăng độ che
phủ , thảm thực vật, hạn
chế dòng chảy, hạn chế lũ
lụt.
câu hỏi sgk