Giáo án Sinh học lớp 9 : Tên bài dạy : CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH pdf

CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH

I. Mục tiêu:
Hs có khả năng:
- Nêu được một số đặc điểm của NST giới tính
- Trình bày được cơ chế NST xác định giới tính ở người
- Xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới
tính
- Giải thích được cơ sở khoa học của việc sinh con trai, con
gái.
Rèn kĩ năng quan sát, phân tích thu nhận kiến thức từ hình vẽ
II. Phương tiện:
- Tranh phóng to hình 12.1, 12.2 SGK
III. Phương pháp
- Nêu vấn đề
- Quan sát
- Nghiên cứu SGK
IV. Tiến trình bài giảng
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Bài giảng
Gv-Hs
Mở bài:
Gv cho hs quan sát tranh phóng
to hình 12.1 SGK, yêu cầu hs
nghiên cứu SGK để xác định
được những điểm cơ bản của
NST giới tính
Gv nhấn mạnh: không chỉ tế bào
sinh dục mới có NST giới tính
mà ở tất cả các tế bào sinh
dưỡng đều có NST giới tính

Hs quan sát tranh, nghiên cứu
SGK, trao đổi nhóm, đại diện
trình bày
Bảng
Bài 12. Cơ chế xác định giới tính
I. Nhiễm sắc thể giới tính
- Trong tế bào lưỡng bội (2n), ngoài các
NST thường tồn tại thành từng cặp tương
đồng, còn có một cặp NST giới tính XX
(tương đồng) hoặc XY (không tương
đồng)
- NST giới tính mang gen quy định tính
đực, tính cái và các tính trạng liên quan
với giới tính


Gv: Giới tính ở nhiều loài phụ
thuộc vào sự có mặt của cặp XX
hoặc XY trong tế bào
Vd: ở động vật có vú, ruồi giấm,
cây gai Cặp NST giới tính của
giống cái là XX, của giống đực
là XY. Ở ếch nhái, bò sát, chim
thì ngược lại
Chuyển tiếp:
Gv cho hs quan sát tranh phóng
to hình 12.2 SGK, yêu cầu hs
nghiên cứu SGK để trả lời câu
hỏi sau:
? Có mấy loại trứng và tinh

trùng được tạo ra qua giảm phân
? Sự thụ tinh giữa các tinh trùng








II. Cơ chế nhiễm sắc thể xác định giới
tính



- Qua giảm phân, ở người mẹ chỉ ra 1 loại
NST giới tính X, còn ở người bố thì cho ra
2 loại NST giới tính X, Y
và trứng ntn để tạo ra hợp tử
phát triển thành con trai hay con
gái
? Tại sao tỉ lệ con trai và con gái
sinh ra xấp xỉ là 1: 1
Hs quan sát tranh, nghiên cứu
SGK, trao đổi nhóm, đại diện
trình bày
Gv: Tỉ lệ nam: nữ ở các lứa tuổi
khác nhau thì có khác nhau chút
ít
Chuyển tiếp:

Gv: yêu cầu hs đọc SGK để nêu
lên được sự ảnh hưởng của các
yếu tố đến sự phân hoá giới tính
- Sự thụ tinh giữa tinh trùng mang NST
giới tính X với trứng tạo ra hợp tử chứa
XX sẽ phát triển thành con gái, còn tinh
trùng mang NST giới tính Y với trứng tạo
ra hợp tử chứa XY sẽ phát triển thành con
trai
- Sở dĩ tỉ lệ con trai: con gái xấp xỉ 1: 1 là
do 2 loại tinh trùng mang X, Y được tạo ra
với tỉ lệ ngang nhau

III. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phân
hoá giới tính


Hs tự nghiên cứu SGK, đại diện
trả lời

Gv: Dựa vào cơ chế xác định
giới tính và các yếu tố ảnh
hưởng đến sự phân hoá giới
tính, người ta có thể điều chỉnh
được tỉ lệ đực : cái (ở vật nuôi)
phù hợp với nhu cầu của con
người. Vd: như SGK


- Sự phân hóa giới tính không hoàn toàn

phụ thuộc vào cặp NST giới tính mà còn
chịu ảnh hưởng của các yếu tố môi trường.
Vd: như trong SGK

Củng cố:
Chọn câu trả lời đúng:
Tại sao trong cấu trúc dân số tỉ lệ nam: nữ xấp xỉ bằng nhau:
a. Do 2 loại tinh trùng mang X và mang Y được tạo ra với tỉ lệ
ngang nhau
b. Tinh trùng mang X và mang Y tham gia vào quá trình thụ
tinh với xác suất ngang nhau
c. Các hợp tử mang XX và XY được sống trong điều kiện nói
chung là như nhau
d. Cả a và b*

Ở những loài đực là dị giao tử thì những trường hợp nào có tỉ lệ
đực: cái xấp xỉ 1: 1
a. Hai loại giao tử mang NST X và NST Y có số lượng tương
đương*
b. Số lượng giao tử đực bằng số lượng giao tử cái
c. Số cá thể đực và số cá thể cái trong loài bằng nhau
d. Sự thụ tinh của 2 loại tinh trùng mang NST X và NST Y với
trứng có số lượng tương đương nhau*
BTVN: Trả lời câu hỏi trong SGK.