HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT và KHÔNG DÍNH ƯỚT HIỆN TƯỢNG MAO DẪN ppsx

HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT và KHÔNG DÍNH ƯỚT
HIỆN TƯỢNG MAO DẪN

A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Hiểu được hiện tượng dính ướt và không dính ướt; hiểu được nguyên nhân
của các hiện tượng này.
- Hiểu được hiện tượng mao dẫn và nguyên nhân của nó.
2. Kỹ năng
- Giải thích được hiện tượng mao dẫn đơn giản thường gặp trong thực tế.
- Biết sử dụng công thức tính độ chênh lệch mực chất lỏng ở hiện tượng mao
dẫn để giải một số bài tập trong một số trường hợp.

B. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên
- Một số thí nghiệm hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
- Một số ống mao dẫn có đường kính khác nhau và hai tấm thủy tinh.
2. Học sinh
- Xem bài và chuẩn bị các câu hỏi trong SGK.

A. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động 1 (………phút) : KIỂM TRA BÀI CŨ
- Cấu trúc và chuyển động nhiệt của chất lỏng như thế nào?
- Hiện tượng căng mặt ngoài là gì?
- Nêu các đặc điểm của lực căng mặt ngoài.

Hoạt động 2 (………phút) : HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT và KHÔNG
DÍNH ƯỚT.
Hoạt động của GV Hoạt động dự kiến của Nội dung chính của bài
HS
- Nêu câu hỏi.

- Hướng dẫn HS trả lời
câu hỏi.
- Nhận xét câu trả lời của
HS.








- Làm thí nghiệm
+ Đổ nhẹ vải giọt nước
và thuỷ ngân lên tấm
thủy tinh.
+ Quan sát hiện tượng.
+ So sánh kết quả và
rút ra nhận xét.







1. Hiện tượng dính ướt và không
dính ướt
a) Quan sát (SGK)
- Nhỏ giọt nước lên tấm thủy tinh

sạch thì nước chảy lan ra  nước
dính ướt thủy tinh.
- Nhỏ giọt thủy ngân lên tấm thủy
tinh sạch thì thuỷ ngân thu về dạng
hình cầu hơi dẹp  thủy ngân không
dính ướt thủy tinh.
Nhận xét : Tùy thuộc vào bản chất
của chất lỏng và chất rắn mà có thể
xảy ra hiện tượng dính ướt hay không
dính ướt.
b) Giải thích
- Khi lực tương tác giữa các phân tử


- Gợi ý để HS giải thích :
hiện tượng dính ướt và
không dính ướt là do sự
khác nhau về tương tác
giữa các phân tử chất rắn
với các phân tử chất lỏng.




- Hướng dẫn và quan sát
hiện tượng

- Đọc SGK và giải thích
hiện tượng.

- Tìm hiểu ứng dụng
của hiện tượng này.

- Nhận xét mặt thoáng
chất lỏng sát thành bình
và đưa ra ý kiến giải
thích.
chất rắn với các phân tử chất lỏng
mạnh hơn lực hút giữa các phân tử
chất lỏng với nhau thì có hiện tượng
dính ướt.
- Khi lực tương tác giữa các phân tử
chất rắn với các phân tử chất lỏng yếu
hơn lực hút giữa các phân tử chất
lỏng với nhau thì có hiện tượng
không dính ướt.
c) Ứng dụng của hiện tượng dính ướt
- Loại bẩn quặng.
d) Dạng mặt chất lỏng ở chỗ tiếp giáp
với thành bình
- Khi chất lỏng dính ướt thành bình
thì lực hút giữa các phân tử chất rắn
và chất lỏng kéo mép chất lỏng lên,
làm cho mặt chất lỏng ở chỗ sát thành
bình là một mặt lõm.
- Khi chất lỏng không dính ướt thành

bình thì lực hút giữa các phân tử chất
lỏng kéo mép chất lỏng hạ xuống,
làm cho mặt chất lỏng ở chỗ sát thành
bình là một mặt lồi.

Hoạt động 3 (………phút) : HIỆN TƯỢNG MAO DẪN
Hoạt động của GV Hoạt động dự kiến của
HS
Nội dung chính của bài
- Hướng dẫn và quan sát
HS làm thí nghiệm.
- Nhận xét kết quả

- Nhận xét câu trả lời

- Làm thí nghiệm về
hiện tượng mao dẫn.
(như hình 54.3).
- Quan sát hiện tượng
và nhận xét mực chất
lỏng bên trong và bên
ngoài ống.(trả lời câu
hỏi C2)
2. Hiện tượng mao dẫn
a) Quan sát hiện tượng
- Nhúng những ống thủy tinh có
tiết diện nhỏ hở hai đầu vào chậu
nước.
NX : mực nước trong ống dâng lên,
ống có tiết diện càng nhỏ thì nước

- Hình thành kiến thức:
Thế nào là hiện tượng
mao dẫn?


- tìm hiểu công thức








càng dâng cao.
- Thay nước bằng thủy ngân.
NX : mực thủy ngân trong ống hạ
xuống.
Vậy: Hiện tượng mao dẫn là hiện
tượng dâng lên hay hạ xuống của
mực chất lỏng ở bên trong các ống có
bán kính trong nhỏ, trong vách hẹp,
khe hẹp, vật xốp,… so với mực chất
lỏng ở ngoài.
b) Công thức tính độ chênh lệch mực
chất lỏng do mao dẫn
dg
4
h





 (N/m) : hệ số căng bề mặt của chất
lỏng
 (N/m
3
) : khối lượng riêng của chất
lỏng


- Tìm hiểu thêm các
ứng dụng trong thực tế
của hiện tượng mao
dẫn.
g (m/s
2
) : gia tốc trọng trường
d (m) : đường kính trong của ống.
h (m) : độ dâng lên hay hạ xuống.
c) Ý nghĩa của hiện tượng mao dẫn
- Xem SGK

B. CỦNG CỐ :
Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 SGK và làm các bài tập SGK.