HALOGENUR ALKIL pot

Chương IX
HALOGENUR ALKIL

1. Cơ cấu - Nhóm chức

Halogenur có công thức tổng quát R−X, với R
là alkil hoặc alkil thế.

2. Danh pháp
2.1 Tên thông thường

Được gọi bằng cách đặt tên halogenur trước
tên nhóm alkil gắn vào halogen.
Tên thông thường = Halogenur + tên gốc alkil
CH
3
−Cl
clorur metil
clorur t-butil
C
CH
3
CH
3
CH
3
Cl
Thí dụ:

2.2 Tên IUPAC


Tên quốc tế của halogenur alkil được đọc như
là hidrocarbon có mang nhóm thế halogen.
Tên RX = Số vị trí X + halogeno + tên hidrocarbon
CH
3
CH
2
−CH
2
Cl
1-Cloropropan
H
2
C=CHCH
2
Br
3-Bromo-1-
propen
Thí dụ:

3. Lý tính
4. Nguồn kỹ nghệ

Clorur alkil được điều chế bởi pứ clor hóa
hidrocarbon với sự hiện diện của ánh sáng
hoặc nhiệt độ cao.


Một số halogenur alkil quan trọng trong kỹ

nghệ chất dẽo được tổng hợp giống như
trong phòng thí nghiệm.

Các chất polifluorur alkil được điều chế từ phản
ứng thế hidrogen bởi muối CoF
3
.

Fluorur alkil không thể điều chế từ sự Fluor hóa
mà từ sự trao đổi với chất clorur alkil.

5. Điều chế
5.1 Từ alcol

5.2 Halogen hóa hidrocarbon

5.3 Cộng hidracid vào alken
(xem chương alken)
C C
+ HX
C C
H X
5.4 Cộng halogen vào alken, alkin
(xem chương alken, alkin)
C C C C
X X
X
2
, CCl
4

C C C C
X
X
X X
X
2
, CCl
4

5.5 Trao đổi halogenur

5.6 Điều chế halogenur aril

Các halogenur aril là clorur và bromur aril thường
được điều chế bằng sự halogen hóa hợp chất thơm
với halogen, xúc tác bằng acid Lewis (xem chương
benzen, aren).
N
2
Cl
F
Cl
Br
I
HBF
4
CuCl, HCl
CuBr, HBr
KI
Br

+ Br
2
, Fe

6. Phản ứng
6.1 Phản ứng thế thân hạch


7. Phân giải halogenur alkil

RX có tính chất thông thường giống như alkan tức là
nó kg tan trong H
2
SO
4
đậm đặc, lạnh. Trơ với dung
dịch Br
2
, CCl
4
, dung dịch KMnO
4
và CrO
3
. Tuy nhiên,
nó có thể phân biệt được với alkan nhờ có chứa
halogen bằng cách nấu RX với NaOH đến khi tan
chảy. NaX sinh ra được nhận danh bằng cách cho
AgNO
3

trong alcol vào, sau đó cho nước vào AgX kết
tủa.

Độ phản ứng đối với AgNO3 trong alcol theo thứ từ
RI > RBr > RCl. Với cùng một halogen, độ phản ứng
theo thứ tự:
Alil
benzil
Vinil
Aril
3
2
1
o o o
Như vậy, các halogenur vinil và aril không thể nhận
Danh bằng phương pháp này.