Bê-tô-ven và âm vang hai thế kỷ - Bằng Việt
1
Nghĩ chi em, bốn tiếng sấm bão bùng
Bốn tiếng đập dập vùi số phận
Bốn cái tát trong cuộc đời gián gặm
Bốn thanh âm dựng đứng tâm hồn lên!
Trái tim không bình yên, không một phút bình yên
Trái tim lớn mang niềm đau khổ lớn
Trái tim trải những vòng sóng gợn
Lan truyền đi mãi mãi đến tương lai…
Em đừng mong khúc nhạc để vui tai
Đây là nhạc của châu Âu gầm thét
Tiếng kèn trận, người đi như nước xiết
Tiếng thác xô, tung toé bọt căm thù!
Ai kêu lên dưới ánh nếu tù mù:
“Từ chiến đấu sẽ sinh ra chân lý”
Tiếng trống thúc bàng hoàng hai thế kỷ
Phải đâu giờ đến lúc đã nên quên?
2
Em ở giữa châu Âu, bao bọc những bình yên
Hạnh phúc thả trầm tư trong tiếng nhạc
Hay như thói quen, như nụ cười biếng nhác
Bê-tô-ven thành một khúc đàn ru!
Em ở giữa hồ thu sâu lắng sóng thu
Nhạc lay động vầng trăng trong thổn thức
Em chưa biết vầng trăng đi cứu nước
Chưa biết trăng thành du kích phương nao
Nghĩ chi em, những tiếng giận sôi trào
Của thế kỷ hai mươi đang chiến đấu
Trăng du kích soi dặm đường chảy máu
Trăng chẳng vô tình như góc phố nơi em!
Ec-mông ư? Hãy dạo khúc đàn lên
Em sẽ hiểu tiếng rên trong áp bức
Tiếng hát nhân dân ứ dồn uất ức
Tiếng gươm đao đòi chặt đứt xiềng gông!
Sau giấc mơ xưa, giờ lại có Ec-mông
Đứng trước cọc hành hình, hăm bốn tuổi
- “Hãy nhớ lấy lời tôi!” – Anh nói,
Phút giây đi vĩnh viễn chẳng quay đầu
Anh thành người giao ước với mai sau…
3
Nghĩ chi em? Nghĩ chi em? Từng phút
Giữa thế kỷ như lò lửa đốt
Không cho ai hờ hững bình yên
Trận tuyến chia đôi, em đứng giữa
Dù chỉ ngồi nghe nhạc Bê-tô-ven!
Bốn tiếng đập xót lòng em có phải
Những ở khắp mọi miền trên thế giới
Hãy còn nguyên bao tiếng đập giày vò
Bao vết roi lằn máu tự do
Bao họng súng, giày đinh xâm lược Mỹ?
“Từ chiến đấu sẽ sinh ra chân lí”
Cho vòng yêu thương mở giữa con người
Bê-tô-ven đã từng khao khát thế
Bê-tô-ven như người đồng chí
Bê-tô-ven như người chiến sĩ
Gióng hồi chuông Giao hưởng của Niềm vui!
Ôi thế kỷ ra hoa trong lửa bỏng
Đừng để nguội, em ơi, bầu máu nóng
Đừng ngồi yên mong cuộc sống bình yên
Khi bốn tiếng vang tàn khốc còn nguyên!
Tâm tình với Olga Bergon
Và thế là họ xa nhau
Chỉ còn dòng Nêva cuồn cuộn chảy
Ngôi sao chiều bùng cháy
Tiếng chim kêu lạc lõng cuối trời xa…
Năm tháng trôi qua, năm tháng cứ trôi qua
Cô gái hiểu người yêu mình có lí
Khi bụi thời gian nhuộm những sợi tóc đẹp trên mái tóc óng ả
Khi ngọt ngào nhiều, cay đắng cũng nhiều hơn
Nàng nghĩ gì Onga Becgon
[1]
?
Câu thơ viết như một lời thú tội
Ôi cái tuổi ngây thơ chẳng bao giờ có lỗi
Khi nhắp vị ngọt ngào cay đắng của Tình yêu
Vẫn những bờ đá hoa cương, vẫn những buổi chiều
Và lớp trẻ lớn dần theo năm tháng
Sẽ hợp tan bao mối tình trong trắng
Sao vô tình chảy mãi hỡi Nê va?
Đôi lứa nào sẽ vui trong hạnh phúc ngôi nhà
Và ai sẽ suốt đời phải mang câu hát tiếc một thời thiếu nữ
Ai nhớ hoài vì thuở xưa sẽ khóc than một thời trai trẻ
Năm tháng dẫu qua rồi, cái vết thương lòng vẫn chảy máu dọc thời gian
Nàng nghĩ gì hỡi Onga Becgon
Khi trở lại dòng sông Nê va vẫn sóng chiều dào dạt
Khi trở lại nơi ngày xưa câu hát giữa chừng lịm giữa làn môi
Chuyện cũ đã qua rồi
Nhưng xa đến vô cùng là người yêu thuở ấy
Sẽ lạnh lẽo giá băng hay âm thầm lửa cháy
Bởi câu hát khác xưa rồi, tiếng khóc cũng khác xưa
Chỉ còn những chiều sóng nước Nê va
Và lời nhắn nhủ dặn về tuổi trẻ
Hãy rộng lượng, hãy là người tha thứ
Sẽ chẳng phải đau lòng khi trở về kỉ niệm đầu tiên.