Sinh học lớp 9 - Tiết 2 - Bài 2: trạng I. MỤC TIÊU. ppsx

Sinh học lớp 9 - Tiết 2 - Bài 2: lai một cặp tính
trạng
I. MỤC TIÊU.
1, Kiến thức:
- Học sinh trình bày và phân tích được thí nghiệm lai
một cặp tính trạng của Menđen.
- Nêu được phương pháp nghiên cứu của MenĐen
(Phương pháp phân tích các thế hệ lai: chú ý phân
tích tới F
2
).
- Làm rõ tính sáng tạo, độc đáo trong phương pháp
nghiên cứu của Menđen (Tách riêng từng cặp tính
trạng để nghiên cứu – làm đơn giản tính di truyền
phức tạp của sinh vật cho dễ nghiên cứu; Tạo dòng
thuần chủng: Dùng toán thống kê phân tích để rút ra
quy luật).
- Hiểu và ghi nhớ các khái niệm kiểu hình, kiểu gen,
thể đồng hợp, thể dị hợp.
- Hiểu và phát biểu được nội dung quy luật phân li.
- Giải thích được kết quả thí nghiệm theo quan điểm
của Menđen.
2, Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng phân tích số liệu và kênh hình.
- Kĩ năng tự tin khi trình bày các ý kiến trước nhóm
,tổ, lớp.
- Kĩ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ / ý
tưởng, hợp tác trong hoạt động nhóm.
- Kĩ năng tìm kiém và xử lí thông tin khi đọc SGK,
quan sát sơ đồ lai để tìm hiểu về phép lai phân tích,
tương quan trội – lặn, trội không hoàn toàn.

3, Thái độ:
- Yêu thích bộ môn. Tích cực học tập
II. CHUẨN BỊ.
- Tranh phóng to hình 2.1; 2.2; 2.3 SGK.
II. PHƯƠNG PHÁP.
- Tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, nêu
vấn đề và giải quyết vấn đề.
- Vấn đáp, trực quan.
- Động não.
- Vấn đáp – tìm tòi.
- Trực quan.
- Dạy học nhóm.
IV. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC.
1. Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ
- Trình bày nội dung cơ bản của phương pháp phân
tích các thế hệ lai của Menđen?
3. Bài học
VB: Bằng phân tích thế hệ lai, Menđen rút ra các
quy luật di truyền, đó là quy luật gì? Chúng ta sẽ tìm
hiểu trong bài hôm nay.
1. Khi cho lai hai cây đậu hoa đỏ với nhau, F
1

thu được 100% hoa đỏ. Khi cho các cây đậu F
1
tự thụ
phấn, F
2

có cả hoa đỏ và hoa trắng. Cây đậu hoa dỏ
ban đầu (P) có thuộc giống thuần chủng hay không?
Vì sao?
2. Trong các cặp tính trạng sau, cặp nào không
phải là cặp tính trạng tương phản:
a. Hạt trơn – nhăn c. Hoa đỏ – hoa
vàng
b. Thân thấp – thân cao d. Hoạt vàng –
hạt lục.
( Đáp án: c)
Hoạt động 1: Thí nghiệm của Menđen ( 16- 18’)
Mục tiêu: Học sinh hiểu và trình bày được thí
nghiệm lai một cặp tính trạng của Menđen, phát biểu
được nội dung quy luật phân li.
Hoạt động của Hoạt động của HS

Nội dung
GV
- GV hư
ớng dẫn
HS quan sát tranh
H 2.1 và gi
ới thiệu
s
ự tự thụ phấn
nhân tạo tr
ên hoa
đậu Hà Lan.
- GV gi
ới thiệu

k
ết quả thí nghiệm
ở bảng 2 đồng
th
ời phân tích khái
niệm kiểu h
ình,
tính trạng trội, lặn.

- Yêu c
ầu HS:
Xem bảng 2 v
à
điền tỉ lệ các lo
ại
kiểu hình ở F
2
vào
- HS quan sát
tranh, theo dõi và
ghi nhớ cách tiến
hành.


- Ghi nhớ khái
niệm.

- Phân tích bảng
số liệu, thảo luận
nhóm và nêu

được:
+ Kiểu hình F
1
:
đồng tính về tính
trạng trội.
1: Thí nghiệm
của Menđen
Kết luận:
a. Thí nghiệm:
- Lai 2 giống đậu
Hà Lan khác nhau
về 1 cặp tính trạng
thuần chủng
tương phản
VD: P: Hoa đ
ỏ
x Hoa trắng
F
1
: Hoa
đỏ
F
2
: 3 hoa
đỏ: 1 hoa trắng
b. Các khái niệm:
ô trống.
- Nh
ận xét tỉ lệ

kiểu hinh ở F
1
;
F
2
?
- GV nh
ấn mạnh
v
ề sự thay đổi
giống làm bố v
à
làm mẹ thì k
ết quả
phép lai v
ẫn
không thay đổi.
- Yêu cầu HS l
àm
bài t
ập điền từ
SGK trang 9.
- Yêu c
ầu HS đọc
lại nội dung b
ài
tập sau khi đ
ã
điền.
+ F

2
: 3 trội: 1 lặn

- Lựa chọn cụm từ
điền vào chỗ
trống:
1. đồng tính
2. 3 trội: 1 lặn
- 1, 2 HS đọc.
- Kiểu hình là tổ
hợp các tính trạng
của cơ thể.
- Tính trạng trội là
tính trạng biểu
hiện ở F
1
.
- Tính trạng lặn là
tính trạng đến F
2

mới được biểu
hiện.
c. Kết quả thí
nghiệm – Kết
luận:
Khi lai hai cơ thể
bố mẹ khác nhau
về 1 cặp tính trạng
thuần chủng

tương phản thì F
1

đồng tính về tính
trạng của bố hoặc
mẹ, F
2
có sự phân
li theo tỉ lệ trung
bình 3 trội: 1 lặn.
Hoạt động 2: Menđen giải thích kết quả thí nghiệm
(16-18’)
Mục tiêu: HS giải thích được kết quả thí nghiệm theo
quan niệm của Menđen.
Hoạt động của
GV
Hoạt động của HS

Nội dung
- GV gi
ải thích
quan niệm đ
ương
thời và quan ni
ệm
c
ủa Menđen đồng
thời sử dụng H 2.3
để giải thích.
- HS ghi nh

ớ kiến
th
ức, quan sát H
2.3
+ Nhân tố di
truyền A quy đ
ịnh
tính trạng trội (hoa
2: Menđen giải
thích kết quả thí
nghiệm

Kết luận:



- Do đâu tất cả
các cây F
1
đều
cho hoa đỏ?
- Yêu cầu HS:
- Hãy quan sát H
2.3 và cho biết: tỉ
lệ các loại giao tử
ở F
1
và tỉ lệ các
loại hợp tử F
2

?
- Tại sao F
2
l
ại có
tỉ lệ 3 hoa đỏ: 1
hoa trắng?
-
GV nêu rõ: khi
F
1
hình thành giao
đỏ).
+ Nhân tố di
truy
ền a quy định
tính trạng trội (hoa
trắng).
+ Trong tế bào
sinh dư
ỡng, nhân
t
ố di truyền tồn tại
thành từng cặp:
Cây hoa đ
ỏ thuần
chủng cặp nhân tố
di truyền l
à AA,
cây hoa tr

ắng
thuần chủng cặp
nhân tố di truy
ền
là aa.
-
Trong quá trình
phát sinh giao tử:
Theo Menđen:
- Mỗi tính trạng
do một cặp nhân
tố di truyền quy
định (sau này gọi
là gen).
- Trong quá trình
phát sinh giao tử,
mỗi nhân tố di
truyền trong cặp
nhân tố di truyền
trong cặp nhân tố
di truyền phân li
về một giao tử và
giữ nguyên bản
chất như ở cơ thể
P thuần chủng.
- Trong quá trình
t
ử, mỗi nhân tố di
truy
ền trong cặp

nhân t
ố di truyền
phân li v
ề 1 giao
tử và giữ nguy
ên
bản chất của P m
à
không hoà lẫn
vào
nhau nên F
2
t
ạo
ra:
1AA:2Aa: 1aa
trong đó AA và
Aa cho kiểu h
ình
hoa đỏ, còn aa cho
kiểu h
ình hoa
trắng.
- Hãy phát biểu
nội dung quy luật
phân li trong quá
+ Cây hoa đỏ
thuần chủng cho 1
loại giao tử: a
+ Cây hoa tr

ắng
thuần chủng cho 1
loại giao tử là a.
- Ở F
1
nhân tố di
truyền A át a n
ên
tính trạng A được
biểu hiện.
- Quan sát H 2.3
th
ảo luận nhóm
xác định được:
GF
1
: 1A: 1a
+ Tỉ lệ hợp tử F
2

1AA: 2Aa: 1aa
+ Vì h
ợp tử Aa
thụ tinh, các nhân
tố di truyền tổ hợp
lại trong hợp tử
thành từng cặp
tương ứng và quy
định kiểu hình của
cơ thể.

=> Sự phân li và
tổ hợp của cặp
nhân tố di truyền
(gen) quy định
cặp tính trạng
thông qua quá
trình phát sinh
giao tử và thụ tinh
chính là cơ chế di
truyền các tính
trạng.
trình phát sinh
giao tử?
bi
ểu hiện kiểu
hình giống AA.
- Nội dung quy
luật phân li: trong
quá trình phát
sinh giao tử, mỗi
nhân tố di truyền
phân li về một
giao tử và giữ
nguyên bản chất
như ở cơ thể
thuần chủng của
P.
* Kết luận
chung: SGK.

4. Củng cố
- Trình bày thí nghiệm lai một cặp tính trạng và giải
thích kết quả thí nghiệm của Menđen?
- Phân biệt tính trạng trội, tính trạng lặn và cho VD
minh hoạ.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Làm bài tập 4 (GV hướng dẫn cách quy ước gen và
viết sơ đồ lai)
Vì F
1
toàn là cá kiếm mắt đen nên tính trạng màu mắt
đen là trội so với tính trạng mắt đỏ.
Quy ước gen A quy định mắt đen
Quy ước gen a quy định mắt đỏ
Cá mắt đen thuần chủng có kiểu gen AA
Cá mắt đỏ thuần chủng có kiểu gen aa
Sơ đồ lai:
P: Cá mắt đen x Cá mắt đỏ
AA aa
GP: A a
F
1
: Aa (mắt đen) x Aa (mắt đen)
GF
1
: 1A: 1a 1A: 1a
F
2
: 1AA: 2Aa: 1aa (3 cá mắt đen: 1 cá

mắt đỏ).



Ngày
tháng năm

Kí duyệt của BGH