CÁC CÔNG THỨC TÍNH TOÁN SINH HỌC pps

CÁC CÔNG THC TÍNH TOÁN

PHN I . CU TRÚC ADN

I . Tính s nuclêôtit ca ADN hoc ca gen
1. i vi mi mch ca gen :
- Trong ADN , 2 mch b sung nhau , nên s nu và chiu dài ca 2 mch bng nhau .
A
1
+ T
1
+ G
1
+ X
1
= T
2
+ A
2
+ X
2
+ G
2
=
2
N

- Trong cùng mt mch , A và T cng nh G và X , không liên kt b sung nên không nht thit
phi bng nhau . S b sung ch có gia 2 mch : A ca mch này b sung vi T ca mch kia ,
G ca mch này b sung vi X ca mch kia . Vì vy , s nu mi loi  mch 1 bng s nu loi b
sung mch 2 .

A
1
= T
2 ;
T
1
= A
2
; G
1
= X
2
; X
1
= G
2
2. i vi c 2 mch :
- S nu mi loi ca ADN là s nu loi ó  c 2 mch :
A =T = A
1
+ A
2
= T
1
+ T
2
= A
1
+ T
1

= A
2
+ T
2
G =X = G
1
+ G
2
= X
1
+ X
2
= G
1
+ X
1
= G
2
+ X
2
Chú ý :khi tính t l %
%A = % T = =
+
2
2%1% AA
2
2%1% TT
+
= …
%G = % X = =

+
2
2%1% GG
2
2%1% XX
+
=…….
Ghi nh : Tng 2 loi nu khác nhóm b sung luôn luôn bng na s nu ca ADN hoc bng
50% s nu ca ADN : Ngc li nu bit :
+ Tng 2 loi nu = N / 2 hoc bng 50% thì 2 loi nu ó phi khác nhóm b sung
+ Tng 2 loi nu khác N/ 2 hoc khác 50% thì 2 loi nu ó phi cùng nhóm b sung
3. Tng s nu ca ADN (N)
Tng s nu ca ADN là tng s ca 4 loi nu A + T + G+ X . Nhng theo nguyên tc b sung
(NTBS) A= T , G=X . Vì vy , tng s nu ca ADN c tính là :
N = 2A + 2G = 2T + 2X hay N = 2( A+ G)
Do ó A + G =
2
N
hoc %A + %G = 50%

4. Tính s chu kì xon ( C )
Mt chu kì xon gm 10 cp nu = 20 nu . khi bit tng s nu ( N) ca ADN :
N = C x 20 => C =
20
N
; C=
34
l

5. Tính khi lng phân t ADN (M ) :

Mt nu có khi lng trung bình là 300 vc . khi bit tng s nu suy ra
M = N x 300 vc
6. Tính chiu dài ca phân t ADN ( L ) :Phân t ADN là 1 chui gm 2 mch n chy song
song và xon u n quanh 1 trc . vì vy chiu dài ca ADN là chiu dài ca 1 mch và bng
chiu dài trc ca nó . Mi mch có
2
N
nuclêôtit,  dài ca 1 nu là 3,4 A
0


l =
2
N
. 3,4A
0
=> N=
4,3
2lx



n v thng dùng :
• 1 micrômet = 10
4
angstron ( A
0
)
• 1 micrômet = 10
3

nanômet ( nm)
• 1 mm = 10
3
micrômet = 10
6
nm = 10
7
A
0

II. Tính s liên kt Hirô và liên kt Hóa Tr  – P
1. S liên kt Hirô ( H )
+ A ca mch này ni vi T  mch kia bng 2 liên kt hirô
+ G ca mch này ni vi X  mch kia bng 3 liên kt hirô
Vy s liên kt hirô ca gen là :
H = 2A + 3 G hoc H = 2T + 3X

2. S liên kt hoá tr ( HT )
a) S liên kt hoá tr ni các nu trên 1 mch gen :
2
N
- 1
Trong mi mch n ca gen , 2 nu ni vi nhau bng 1 lk hoá tr , 3 nu ni nhau bng 2 lk
hoá tr …
2
N
nu ni nhau bng
2
N
- 1

b) S liên kt hoá tr ni các nu trên 2 mch gen : 2(
2
N
- 1 )
Do s liên kt hoá tr ni gia các nu trên 2 mch ca ADN : 2(
2
N
- 1 )
c) S liên kt hoá tr ng – photphát trong gen ( HT
-P
)
Ngoài các liên kt hoá tr ni gia các nu trong gen thì trong mi nu có 1 lk hoá tr gn thành
ph n ca H
3
PO
4
vào thành ph n ng . Do ó s liên kt hoá tr  – P trong c ADN là :
HT
-P
= 2(
2
N
- 1 ) + N = 2 (N – 1)




PHN II. C CH T NHÂN ÔI CADN

I . TÍNH S NUCLÊÔTIT T DO CN DÙNG

1.Qua 1 ln t nhân ôi ( t sao , tái sinh , tái bn )
+ Khi ADN t nhân ôi hoàn toàn 2 mch u liên kt các nu t do theo NTBS : A
ADN
ni
vi T
T do
và ngc li ; G
ADN
ni vi X
T do
và ngc li . Vì vây s nu t do mi loi c n
dùng bng s nu mà loi nó b sung
A
td
=T
td
= A = T ; G
td
= X
td
= G = X
+ S nu t do c n dùng bng s nu ca ADN
N
td
= N
2. Qua nhiu t t nhân ôi ( x t )
+ Tính s ADN con
- 1 ADN m! qua 1 t t nhân ôi to 2 = 2
1
ADN con

- 1 ADN m! qua 2 t t nhân ôi to 4 = 2
2
ADN con
- 1 ADN m! qua3 t t nhân ôi to 8 = 2
3
ADN con
- 1 ADN m! qua x t t nhân ôi to 2
x
ADN con
Vy : Tng s ADN con = 2
x


- Dù  t t nhân ôi nào , trong s ADN con to ra t" 1 ADN ban  u , v#n có 2
ADN con mà mi ADN con này có ch$a 1 mch c ca ADN m! . Vì vy s ADN con còn li
là có c 2 mch cu thành hoàn toàn t" nu mi ca môi trng ni bào .
S ADN con có 2 mch u mi = 2
x
– 2
+ Tính s nu t do cn dùng :
- S nu t do c n dùng thì ADN tri qua x t t nhân ôi bng tng s nu sau cùng
coup trong các ADN con tr" s nu ban  u ca ADN m!
• Tng s nu sau cùng trong trong các ADN con : N.2
x

• S nu ban  u ca ADN m! :N
Vì vy tng s nu t do c n dùng cho 1 ADN qua x t t nhân ôi :


N

td
= N .2
x
– N = N( 2
X
-1)
- S nu t do mi loi c n dùng là:


A
td
=

T
td
= A( 2
X
-1)


G
td
=

X
td
= G( 2
X
-1)
+ Nu tính s nu t do ca ADN con mà có 2 mch hoàn tòan mi :


N
td hoàn toàn mi
= N( 2
X
- 2)


A
td

hoàn toàn

mi
=

T
td
= A( 2
X
-2)


G
td hoàn toàn mi
=

X
td

= G( 2
X
2)
II .TÍNH S% LIÊN K&T HIRÔ ; HOÁ TR' - P ()C HÌNH THÀNH HO*C B' PHÁ
V+
1. Qua 1 t t nhân ôi
a. Tính s liên kt hirôb phá v và s liên kt hirô c hình thành
Khi ADN t nhân ôi hoàn toàn :
- 2 mch ADN tách ra , các liên kt hirô gia 2 mch u b phá v, nên s liên kt
hirô b phá v, bng s liên kt hirô ca ADN
H b t = H
ADN

- Mi mch ADN u ni các nu t do theo NTBS bng các liên kt hirô nên s liên kt
hirô c hình thành là tng s liên kt hirô ca 2 ADN con
H hình thành = 2 . H
ADN
b. S liên kt hoá tr c hình thành :
Trong quá trình t nhân ôi ca ADN , liên kt hoá tr  –P ni các nu trong mi mch ca
ADN không b phá v, . Nhng các nu t do n b sung thì dc ni vi nhau bng liên kt
hoá tr - hình thành 2 mch mi
Vì vy s liên kt hoá tr c hình thành bng s liên kt hoá tr ni các nu vi nhau
trong 2 mch ca ADN
HT c hình thành = 2 (
2
N
- 1 ) = N- 2
2 .Qua nhiu t t nhân ôi ( x t )
a. Tính tng s liên kt hidrô b phá v và tng s liên kt hidrô hình
thành :

-Tng s liên kt hidrô b phá v, :


H b phá v = H (2
x
– 1)
- Tng s liên kt hidrô c hình thành :


H hình thành = H 2
x
b. Tng s liên kt hoá tr c hình thành :
Liên kt hoá tr c hình thành là nhng liên kt hoá tr ni các nu t do li thành chui
mch polinuclêôtit mi
- S liên kt hoá tr ni các nu trong mi mch n :
2
N
- 1
- Trong tng s mch n ca các ADN con còn có 2 mch c ca ADN m! c gi li
- Do ó s mch mi trong các ADN con là 2.2
x
- 2 , vì vây tng s liên kt hoá tr c
hình thành là :
-

HT hình thành = (
2
N
- 1) (2.2
x

– 2) = (N-2) (2
x
– 1)
III. TÍNH THI GIAN SAO MÃ
Có th- quan nim s liên kt các nu t do vào 2 mch ca ADN là ng thi , khi mch
này tip nhân và óng góp dc bao nhiêu nu thì mch kia cng liên kt c bay nhiêu
nu
Tc  t sao : S nu dc tip nhn và lin kt trong 1 giây
1. Tính thi gian t nhân ôi (t sao )
Thi gian - 2 mch ca ADN tip nhn và kiên kt nu t do
- Khi bit thi gian - tip nhn và l iên kt trong 1 nu là dt , thi gian t sao dc tính
là :
TG t sao = dt .
2
N

- Khi bit tc  t sao (mi giây liên kt c bao nhiêu nu )thì thi gian t nhân ôi
ca ADN là :
TG t sao = N : tc  t sao

PHN III . CU TRÚC ARN

I.TÍNH S RIBÔNUCLÊÔTIT CA ARN :
- ARN thng gm 4 loi ribônu : A ,U , G , X và c tng hp t" 1 mch ADN theo
NTBS . Vì vâ. s ribônu ca ARN bng s nu 1 mch ca ADN
rN = rA + rU + rG + rX =
2
N

- Trong ARN A và U cng nh G và X không liên kt b sung nên không nht thit phi bng

nhau . S b sung ch có gia A, U , G, X ca ARN l n lt vi T, A , X , G ca mch gc
ADN . Vì vy s ribônu mi loi ca ARN bng s nu b sung  mch gc ADN .
rA = T gc ; rU = A gc
rG = X gc ; rX = Ggc
* Chú ý : Ngc li , s lng và t l % t"ng loi nu ca ADN c tính nh sau :
+ S lng :
A = T = rA + rU
G = X = rR + rX
+ T l % :
% A = %T =
2
%% rUrA
+

%G = % X =
2
%% rXrG
+

II. TÍNH KHI L !NG PHÂN T" ARN (M
ARN
)
Mt ribônu có khi lng trung bình là 300 vc , nên:
M
ARN
= rN . 300vc =
2
N
. 300 vc
III. TÍNH CHI#U DÀI VÀ S LIÊN KT HOÁ TR$  – P CA ARN

1 Tính chiu dài :
- ARN gm có mch rN ribônu vi  dài 1 nu là 3,4 A
0
. Vì vy chiu dài ARN bng
chiu dài ADN tng hp nên ARN ó
- Vì vy L
ADN
=

L
ARN
= rN . 3,4A
0
=
2
N
. 3,4 A
0
2 . Tính s liên kt hoá tr  –P:
+ Trong chui mch ARN : 2 ribônu ni nhau bng 1 liên kt hoá tr , 3 ribônu ni nhau bng
2 liên kt hoá tr …Do ó s liên kt hoá tr ni các ribônu trong mch ARN là rN – 1
+ Trong mi ribônu có 1 liên kt hoá tr gn thành ph n axit H
3
PO
4
vào thành ph n ng .
Do ó s liên kt hóa tr loi này có trong rN ribônu là rN
Vy s liên kt hoá tr  –P ca ARN :
HT
ARN

= rN – 1 + rN = 2 .rN -1

PHN IV . C CH T%NG H!P ARN

I . TÍNH S RIBÔNUCLÊOTIT T DO CN DÙNG
1 . Qua 1 ln sao mã :
Khi tng hp ARN , ch mch gc ca ADN làm khuôn m#u liên các ribônu t do theo NTBS
:
A
ADN
ni U
ARN
; T
ADN
ni A
ARN

G
ADN
ni X
ARN
; X
ADN
ni G
ARN

Vì vy :
+ S ribônu t do mi loi c n dùng bng s nu loi mà nó b sung trên mch gc ca ADN
rA
td

= T
gc
; rU
td
= A
gc
rG
td
= X
gc ;
rX
td
= G
gc

+ S ribônu t do các loi c n dùng bng s nu ca 1 mch ADN
rN
td
=
2
N

2. Qua nhiu ln sao mã ( k ln )
Mi l n sao mã to nên 1 phân t ARN nên s phân t ARN sinh ra t" 1 gen bng s
l n sao mã ca gen ó .
S phân t ARN = S l n sao mã = K
+ S ribônu t do c n dùng là s ribônu cu thành các phân t ARN . Vì vy qua K l n
sao mã to thành các phân t ARN thì tng s ribônu t do c n dùng là:



rN
td
= K . rN
+ Suy lun tng t , s ribônu t do mi loi c n dùng là :


rA
td
= K. rA = K . T
gc
;

rU
td
= K. rU = K . A
gc


rG
td
= K. rG = K . X
gc
;

rX
td
= K. rX = K . G
gc
* Chú ý : Khi bit s ribônu t do c n dùng ca 1 loi :
+ Mun xác nh mch khuôn m#u và s l n sao mã thì chia s ribônu ó cho s nu

loi b sung  mch 1 và mch 2 ca ADN => S l n sao mã phi là c s gia s ribbônu
ó và s nu loi b sung  mch khuôn m#u .
+ Trong trng hp c/n c$ vào 1 loi ribônu t do c n dùng mà cha  xác nh mch
gc , c n có s ribônu t do loi khác thì s l n sao mã phi là c s chung gia só ribônu t
do mi loi c n dùng vi s nu loi b sung ca mch gc
II. TÍNH S LIÊN KT HIRÔ VÀ LIÊN KT HOÁ TR$  – P :
1 . Qua 1 ln sao mã :
a. S liên kt hidro :
H $t = H
ADN

H hình thành = H
ADN
=> H t = H hình thành = H
ADN

b. S liên kt hoá tr :
HT hình thành = rN – 1
2. Qua nhiu ln sao mã ( K ln ) :
a. Tng s liên kt hidrô b phá v,


H phá v = K . H
b. Tng s liên kt hoá tr hình thành :


HT hình thành = K ( rN – 1)
III. TÍNH THI GIAN SAO MÃ :
* Tc  sao mã : S ribônu c tip nhn và liên kt nhau trong 1 giây .
*Thi gian sao mã :

- i vi mi ln sao mã : là thi gian - mch gc ca gen tip nhn và liên kt các
ribônu t do thành các phân t ARN
+ Khi bit thi gian - tip nhn 1 ribônu là dt thì thi gian sao mã là :
TG sao mã = dt . rN
+ Khi bit tc  sao mã ( mi giây liên kt c bao nhiêu ribônu ) thì thi gian sao
mã là :
TG sao mã = r N : tc  sao mã

- i vi nhiu l n sao mã ( K l n ) :
+ Nu thi gian chuy-n tip gia 2 l n sao mã mà không áng k- thi thi gian sao mã
nhiu l n là :
TG sao mã nhiu l n = K TG sao mã 1 l n
+ Nu TG chuy-n tip gia 2 l n sao mã liên tip áng k- là ∆t thi gian sao mã
nhiu l n là :
TG sao mã nhiu l n = K TG sao mã 1 l n + (K-1) ∆t

PHN IV . CU TRÚC PRÔTÊIN
I . TÍNH S B& BA M'T MÃ - S AXIT AMIN
+ C$ 3 nu k tip nhau trên mch gc ca gen hp thành 1 b ba mã gc , 3 ribônu
k tip ca mch ARN thông tin ( mARN) hp thành 1 b ba mã sao . Vì s ribônu ca
mARN bng vi s nu ca mch gc , nên s b ba mã gc trong gen bng s b ba mã
sao trong mARN .
S b ba mt mã =
3.2
N
=
3
rN

+ Trong mch gc ca gen cng nh trong s mã sao ca mARN thì có 1 b

ba mã kt thúc không mã hoá a amin . Các b ba còn li co mã hoá a.amin
S b ba có mã hoá a amin (a.amin chui polipeptit)=
3.2
N
- 1 =
3
rN
- 1
+ Ngoài mã kt thúc không mã hóa a amin , mã m  u tuy có mã hóa a
amin , nhng a amin này b ct b0 không tham gia vào cu trúc prôtêin
S a amin ca phân t prôtêin (a.amin prô hoàn chnh )=
3.2
N
- 2 =
3
rN
- 2
II. TÍNH S LIÊN KT PEPTIT
- S liên kt peptit hình thành = s phân t H
2
O to ra
- Hai a amin ni nhau bng 1 liên kt péptit , 3 a amin có 2 liên kt peptit …… chui
polipeptit có m là a amin thì s liên kt peptit là :
S liên kt peptit = m -1

III. TÍNH S CÁCH MÃ HÓA CA ARN VÀ S CÁCH S(P )T A AMIN TRONG
CHU*I POLIPEPTIT
Các loi a amin và các b ba mã hoá: Có 20 loi a amin thng gp trong các phân t prôtêin
nh sau :
1) Glixêrin : Gly 2) Alanin : Ala 3) Valin : Val 4 ) Lxin : Leu

5) Izolxin : Ile 6 ) Xerin : Ser 7 ) Treonin : Thr 8 ) Xistein : Cys
9) Metionin : Met 10) A. aspartic : Asp 11)Asparagin : Asn 12) A glutamic :
Glu
13) Glutamin :Gln 14) Arginin : Arg 15) Lizin : Lys 16) Phenilalanin :Phe
17) Tirozin: Tyr 18) Histidin : His 19) Triptofan : Trp 20) Prôlin
: pro
Bng b ba mt mã



U X A G
U
U U U
U U X phe
U U A
U U G Leu

U X U
U X X
U X A Ser
U X G
U A U Tyr
U A X
U A A **
U A G **
U G U
U G X Cys

U G A **
U G G

Trp
U
X
A
G
X
X U U
X U X
Le
u
X U A
X U G
X X U
X X X
Pro
X X A
X X G
X A U His
X A X
X A A
X A G Gln

X G U
X G X
X G A
Arg
X G G
U
X
A

G

A
A U A
A U X He

A U A
A U G * Met

A X U
A X X
Thr
A X A
A X G
A A U
Asn
A A X
A A A
A A G
Lys
A G U
A G X
Ser
A G A
A G G
Arg
U
X
A

G
G
G U U
G U X
Val
G U A
G U G * Val
G X U
G X X
G X A
Ala
G X G

G A U
G A X
Asp
G A A
G A G
Glu
G G U
G G X
G G A Gli
G G G
U

X
A
G

Kí hi+u : * mã m, u ; ** mã kt thúc

PHN V . C CH T%NG H!P PRÔTÊIN

I .TÍNH S AXIT AMIN T DO CN DÙNG :
Trong quá tình gii mã , tng hp prôtein, ch b ba nào ca mARN có mã hoá a amin thì mi
c ARN mang a amin n gii mã .
1 ) Gii mã to thành 1 phân t prôtein:
• Khi ribôxôm chuy-n dch t"  u này n  u n1 ca mARN - hình thành chui
polipeptit thì s a amin t do c n dùng c ARN vn chuy-n mang n là - gii mã
m  u và các mã k tip , mã cui cùng không c gii . Vì vy s a amin t do c n
dùngh cho mi l n tng hp chui polipeptit là :
S a amin t do c n dùng : S aa
td
=
3.2
N
- 1 =
3
rN
- 1
• Khi ri kh0i ribôxôm , trong chui polipeptit không còn a amin tng $ng vi mã m
 u .Do ó , s a amin t do c n dùng - cu thành phân t prôtêin ( tham gia vào cu
trúc prôtêin - thc hin ch$c n/ng sinh h1c ) là :
S a amin t do cn dùng - c.u thành prôtêin hoàn ch/nh :
S aa
p
=

3.2
N
- 2 =
3
rN
- 2
2 ) Gii mã to thành nhiu phân t prôtêin :
• Trong quá trình gii mã , tng hp prôtêin , mi lt chuy-n dch ca ribôxôm trên
mARN s2 to thành 1 chui polipeptit .
- Có n riboxomchuy-n dch qua mARN và không tr li là có n lt trt ca ribôxôm .
Do ó s phân t prôtêin ( gm 1 chui polipeptit ) = s lt trt ca ribôxôm .
- Mt gen sao mã nhiu l n, to nhiu phân t mARN cùng loi . Mi mARN u có n
lt ribôxôm trt qua thì quá trình gi mã bi K phân t mARN s2 to ra s phân t
prôtêin :

s P = tng s lt trt RB = K .n
• Tng s axit amin t do thu c hay huy ng v"a - tham gia vào cu trúc các ph n
t" protein v"a - tham gia mã m  u. Vì vy :
-Tng s axit amin t do c dùng cho quá trình gii mã là s axit amin tham gia vào cu
trúc ph n t protein và s axit amin thjam gia vào vic gii mã m  u (c dùng 1 l n m
mà thôi ).


aa
td
= S P . (
3
rN
- 1) = Kn (
3

rN
- 1)
- Tng s a amin tham gia cu trúc prôtêin - thc hin ch$c n/ng sinh h1c ( không k- a amin
m  u ) :


aaP

= S P . (
3
rN
- 2 )
II . TÍNH S PHÂN T" N 0C VÀ S LIÊN KT PEPTIT
Trong quá trình gii mãkhi chui polipeptit ang hình thành thì c$ 2 axit amin k tip ni
nhau bng liên kt peptit thì ng thi gii phóng 1 phân t nc, 3 axit amin ni nhau
bng 2 liên kt paptit, ng thi gii phóng 2 phân t nc… Vì vy :
• S phân t n$c c gii phóng trong quá trình gii mãto 1 chui polipeptit là
S phân t H
2
O gii phóng =
3
rN
- 2
• Tng s phân t nc c gii phóng trong quá trình tng hp nhiu phân t protein
(mi phân t protein là 1 chui polipeptit ) .


H
2
O gii phóng = s phân t prôtêin .

3
rN
- 2
• Khi chui polipeptit ri kh0i riboxom tham gia ch$c n/ng sinh h1c thì axit amin m
 u tách ra 1 mi liên kt peptit vi axit amin ó không còn s liên kt peptit thc s
to lp c là
3
rN
-3 = s aa
P
-1 . vì vy tng s liên kt peptit thc s hình thành
trong các phân t protein là :

peptit = Tng s phân t protein . (
3
rN
- 3 ) = S P(s aa
P
- 1 )
III. TÍNH S ARN V'N CHUY1N ( tARN)
Trong quá trình tng hp protein, tARN nang axit amin n gii mã. Mi lt gii nã, tARN
cung cp 1 axit amin  mt ph n t ARN gii mã bao nhiêu lt thì cung cp bay nhiêu axit
amin .
S gii mã ca tARN có th- không ging nhau : có loi gii mã 3 l n, có loi 2 l n, 1 l n .
- Nu có x phân t gii mã 3 l n  s aado chúng cung cp là 3x.
y phân t gii mã 2 l n  … là 2 y .
z phân t’ gii mã 1 l n  … là z

-Vy tng s axit amin c n dùng là do các phân t tARN vn chuy-n 3 loi ó cung cp 
phng trình.

3x + 2y + z =

aa t do cn dùng

IV. S D$CH CHUY1N CA RIBOXOM TRÊN ARN THÔNG TIN

1.V2n tc trt ca riboxom trên mARN
- Là  dài mARN mà riboxom chuy-n dch c tron 1 giây.
- Có th- tính vn tc trt bng cách cia chiu dài mARN cho thi gian riboxom trt
t"  u n1 n  u kia. (trt ht Marn )

v =
t
l
(A
0
/s )
* Tc  gii mã ca RB :
- Là s axit amin ca chui polipeptit kéo dài trong 1 giây (s b ba c gii trong
1 giây ) = S b ba mà RB trt trong 1 giây .
- Có th- tính bng cách chia s b ba ca mARN cho thi gian RB trt ht mARN.

Tc  gii mã = s b ca mARN : t
2. Thi gian tng hp 1 phân t protein (phân t protein gm 1 chui polipeptit )
- Khi riboxom trt qua mã kt thúc, ri kh0i mARN thì s tng hp phân t protein
ca riboxom ó c xem là hoàn tt. Vì vy thi gian hình thành 1 phân t protein cng là
thi gian riboxom trt ht chiu dài mARN ( t"  u n1n  u kia ) .
t =
t

l

3. Thi gian mi riboxom trt qua ht mARN ( k- t3 lúc ribôxôm 1 bt u
trt )
G1i ∆t : khong thi gian ribôxôm sau trt chm hn ribôxôm trc
- i vi RB 1 : t
- i vi RB 2 : t + ∆t
- i vi RB 3 : t + 2∆t
- Tng t i vi các RB còn li
VI. TÍNH S A AMIN T DO CN DÙNG I V0I CÁC RIBÔXÔM CÒN TIP
XÚC V0I mARN
Tng s a amin t do c n dùng i vi các riboxom có tip xúc vi 1 mARN là tng ca các
dãy polipepti mà mi riboxom ó gii mã c :


aa
td
= a
1
+ a
2
+ ……+ a
x
Trong ó : x = s ribôxôm ; a
1 ,
a
2
… = s a amin ca chui polipeptit ca RB1 , RB2 ….
* Nu trong các riboxom cách u nhau thì s a amin trong chui polipeptit ca mi riboxom
ó l n lt hn nhau là 1 hng s :  s a amin ca t"ng riboxom h1p thành 1 dãy cp s

cng :
- S hng  u a
1
= s 1 a amin ca RB1
- Công sai d = s a amin  RB sau kém hn s a amin trc ó .
- S hng ca dãy x = s riboxom có tip xúc mARN ( ang trt trên mARN )
Tng s a amin t do c n dùng là tng ca dãy cp s cng ó:
Sx =
2
x
[
[[
[2a
1
+ (x – 1 ) d ]
]]
]

PHN VI: DI TRUY#N VÀ BIN D$
I / LAI M&T C)P TÍNH TR4NG:
* Các bc làm bài t2p lai:
 Xác nh tri, ln.
 Quy c gen.
 Xác nh ki-u gen ca P
 Vit s5 6 lai.
 Tính t/ l+ ki-u gen, ki-u hình.
1. T3 ki-u gen và ki-u hình , P 

 ki-u gen và ki-u hình , i con.
2. T3 ki-u hình , i con 


 Ki-u gen và ki-u hình , P
 Con lai có ki-u hình khác so vi P thì ki-u hình ó là tính trng ln.
3. T3 t/ l+ ki-u hình , i con 

 ki-u gen và ki-u hình P
 F1 ng tính  P thu n chng, tng phn ( AA x aa )
 F1 ( 1 : 1)  ây là kt qu ca phép lai phân tích mà cá th- mang tính trng tri có
ki-u gen d hp. ( Aa x aa )
  T l (1:1)  Có 2 t hp. Vy = 2 gt x 1 gt  ( Aa x aa )
 F1 ( 3:1)  P u d hp ( Aa x Aa)
  T l ( 3:1)  có 4 t hp  3 2 gt x 4 2 gt  ( Aa x Aa)
 F1 ng tính trung gian  P thu n chng tng phn và cá th- mang tính trng tri là
tri không hoàn toàn.
 F1 ( 1:2:1)  P u d hp và cá th- mang tính trng tri là tri không hoàn toàn.
II/ LAI HAI C*P TÍNH TR5NG:
1. T" ki-u gen và ki-u hình  P  ki-u gen và ki-u hình  P.
2. T" s lng ki-u hình  i con  ki-u gen và ki-u hình  P
 Xét t"ng cp tính trng:
 Thng kê s liu thu c và a v t l
 Xác nh tri - ln.
 Quy c gen.
 Xác nh ki-u gen ca t"ng cp.
 Xác nh ki-u gen ca P
 Vit s  lai.
3. T" t l ki-u hình  i con  ki-u gen và ki-u hình P
 F1 ( 9:3:3:1)  16 t hp  4gt x 4 gt . - cho 4 loi giao t  d hp 2 cp gen
( AaBb ) ( AaBb x AaBb )
 ( 9:3:3:1)  ( 3:1) x ( 3:1)  ( Aa x Aa) x ( Bb x Bb)  ( AaBb x AaBb )
 F1 ( 3:3:1:1)  8 t hp  4gt x 2gt.  ( AaBb x Aabb ) hay ( AaBb x aaBb )

 ( 3:3:1:1)  ( 3:1) x ( 1:1)  ( Aa x Aa) x ( Bb x bb)  ( AaBb x Aabb )
 F1(1:1:1:1)  ây là kt qu ca phép lai phân tích mà cá th- mang tính trng
tri có ki-u gen d hp 2 cp tính trng.  ( AaBb x aabb )
 (1:1:1:1)  ( 1:1) x ( 1:1)  ( Aa x aa) x ( Bb x bb)  ( AaBb x aabb )
 (1:1:1:1)  4 t hp  2gt x 2gt  Tu6 vào ki-u hình  P
 (1:1:1:1)  4 t hp  4gt x 1gt  ( AaBb x aabb )
III/ DI TRUY7N LIÊN K&T:
T l phân ly ki-u hình  i con mi tính trng là 3:1 mà có 2 tính trng v#n là 3:1 
Ch$ng t0 mi tính trng u có ki-u gen d hp, 2 cp gen xác nh 2 cp tính trng liên kt
hoàn toàn trên 1 NST.
T l 3:1  D hp u  P (
BV
BV
x
bv
bv
)
T l 1:2:1  D hp chéo  P (
Bv
Bv
x
bV
bV
)