Sâu mọt hại nông sản potx

Sâu mọt hại nông sản
3.2.4.1. Đặc điểm của sâu mọt hại kho
Đặc điểm nổi bật là thành phần các loài sâu mọt phá
hoại nông sản khá phức tạp và
thường xuyên biến động. Nguyên nhân chính của đặc
điểm này là do các nông sản có
nhiều nguồn gốc nhập khác nhau (từ các vùng trong
nước hoặc từ nước ngoài vào).
Đồng thời các nông sản cũng bao gồm nhiều loại
phẩm chất khác nhau.
3.2.4.2. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển
của sâu mọt hại kho
Quá trình phát triển của côn trùng trong kho phụ
thuộc vào nhiều yếu tố của môi
trường xung quanh như thức ăn, thủy phần của nông
sản, các yếu tố của môi trường
bảo quản. Ngoài ra, trạng thái bề mặt nông sản, ánh
sáng mặt trời cũng có ảnh hưởng
tới hoạt động sống của côn trùng.
* Thức ăn: là một yếu tố của môi trường được coi là
yếu tố sinh thái quan trọng
nhất. Thức ăn cần thiết cho côn trùng để tăng kích
thước cơ thể, để phát triển các sản
phẩm sinh dục của chúng và để bù lại năng lượng bị
mất trong hoạt động sống của
chúng.
Trong giai đoạn sâu non, côn trùng sử dụng nguồn
thức ăn dự trữ trong bản thân nó,
đến giai đoạn trưởng thành nó sẽ sử dụng các hợp
chất hữu cơ từ thức ăn để phát triển.
Mỗi loại côn trùng ưa chuộng một loại thức ăn nhất

định. Có loại ăn được nhiều
loại nông sản nhưng cũng có loại chỉ ăn được một
loại. Nguồn thức ăn không đẩy đủ
hoặc không thích hợp sẽ hạn chế hoặc tiêu diệt sự
sinh sản của côn trùng. Ngược lại,
nếu thức ăn thích hợp và đầy đủ, côn trùng sẽ phát
triển mạnh và hoàn thành một vòng
đời ngắn. Nắm vững từng loại thức ăn thích hợp, với
tác dụng chi phối tương đối có
hiệu quả của thức ăn trong quá trình bảo quản ta có
thể xử lý kịp thời để ngăn chặn sự
phá hoại của côn trùng bằng cách luân chuyển nông
sản trong kho cho phù hợp, từ đó
làm giảm thiểu những tổn thất gây ra do côn trùng.
Thủy phần của thức ăn cũng là yếu tố quan trọng ảnh
hưởng đến sự phát triển của
côn trùng. Mỗi loại côn trùng đều có yêu cầu riêng về
độ ẩm của thức ăn. Nếu thủy
phần của thức ăn nằm ngoài giới hạn thì sẽ hạn chế
sự phát triển của côn trùng. Thông
thường, thủy của nông sản phù hợp cho sự phát triển
của côn trùng là khoảng 14,5 ÷
18%. Khi thủy phần dưới 11% hay trên 20% thì có
tác dụng ức chế mạnh nhất các hoạt
động của chúng
Côn trùng thiếu thức ăn sẽ bị chết nhưng nó chết
nhanh hay chậm còn tùy thuộc vào
từng loài và điều kiện của môi trường xung quanh.
Nếu côn trùng thiếu thức ăn trong
điều kiện nhiệt độ thích hợp cho sự phát triển và độ

ẩm thấp thì chúng sẽ chóng chết.
Lý do là vì nếu nhiệt độ thích hợp thì quá trình trao
đổi chất thực hiện mạnh, tiêu hao
nhiều chất dinh dưỡng, độ ẩm thấp thì sự thoát hơi
nước trong có thể tăng lên làm cho
côn trùng chóng chết. Ngược lại, côn trùng có thể
nhịn đói được lâu trong điều kiện độ
ẩm không khí cao và nhiệt độ thấp hơn mức thích
hợp.
* Độ ẩm không khí: cũng là yếu tố môi trường chi
phối khá mạnh đến sự phát
triển của côn trùng do chúng ảnh hưởng đến khả năng
mất nước của côn trùng. Nếu
độ ẩm không khí thấp, côn trùng bốc hơi nước nhanh,
thúc đẩy sự phát dục của côn
trùng. Nhưng nếu độ ẩm không khí thấp quá thì sẽ trì
hoãn sự phát dục của côn trùng
và làm cho nó chết. Độ ẩm không khí quá cao sẽ làm
cho côn trùng kéo dài thời gian
phát dục và dễ bị mắc bệnh.
* Nhiệt độ môi trường: côn trùng nói chung và các
loại sâu mọt khác trong kho nói
riêng là loại động vật biến nhiệt. Nhiệt độ cơ thể
chúng thay đổi cùng với sự thay đổi
của nhiệt độ môi trường xung quanh. Vì vậy, sự thay
đổi nhiệt độ môi trường có ảnh
hưởng đến hoạt động sinh thái của chúng, thể hiện ở
các mặt sau:
- Tốc độ phát dục nhanh hay chậm, quyết định thời
kỳ hoạt động trong cả năm dài hay

ngắn.
- Số đời phát sinh trong năm và mật độ từng loại sâu
mọt khác nhau.
- Ranh giới phân bố.
Quá trình sinh sản và mức độ ăn hại của nó phụ thuộc
vào nhiệt độ bên ngoài. Ở
nhiệt độ thích hợp chúng sẽ phát triển mạnh và ăn hại
nhiều, còn ở nhiệt độ không
thích hợp thì sẽ có tác dụng ngược lại.
Mỗi loại côn trùng khác nhau yêu cầu một giới hạn
nhiệt độ thích hợp khác nhau.
Trong điều kiện nước ta, nhiệt độ thích hợp cho sâu
mọt trong kho là 23 ÷ 35oC. Nếu
nhiệt độ tăng lên đến 40oC hay thấp dưới 15oC thì
hoạt động sinh sống của côn trùng sẽ
bị tê liệt, một số loại sống nơi ẩn nấp không ăn uống,
ngừng phát dục. Nếu nhiệt độ
tăng lên 45 ÷ 48oC hoặc thấp hơn 8 ÷ 9oC thì một số
khác bị tiêu diệt.
Bên cạnh nhữ ng yếu tố trên, người ta còn thấy trong
kho xuất hiện một vài loại côn
trùng khác có tính chất ký sinh trên một số loài mọt.
Đó là yếu tố sinh vật có ảnh
hưởng đến sự phát triển của sâu mọt trong kho. Ngoài
ra, các yếu tố khác như ánh sáng
mặt trời, trạng thái cấu tạo bên ngoài của sản phẩm,
điều kiện kho tàng, kỹ thuật bảo
quản… cũng có tác dụng điều tiết chi phối sự hoạt
động của sâu kho.