Giáo trình hướng dẫn cách tính các thông số chất khí trong quá trình điều hòa phần 1 pps

1
CHỈÅNG I
NHỈỴNG KIÃÚN THỈÏC CÅ BN VÃƯ KHÄNG KHÊ ÁØM

Âiãưu ha khäng khê l k thût tảo ra v duy trç âiãưu kiãûn vi khê háûu thêch håüp våïi con
ngỉåìi v cäng nghãû ca cạc quạ trçnh sn xút.
Âãø cọ thãø âi sáu nghiãn cỉïu k thût âiãưu ho khäng khê trỉåïc hãút chụng täi så lỉåüc cạc
tênh cháút nhiãût âäüng cå bn ca khäng khê áøm.

1.1 KHÄNG KHÊ ÁØM
Khäng khê xung quanh chụng ta l häùn håüp ca nhiãưu cháút khê, ch úu l N
2
v O
2
ngoi
ra cn mäüt lỉåüng nh cạc khê trå, CO
2
, håi nỉåïc . . .
-
Khäng khê khä
: Khäng khê khäng chỉïa håi nỉåïc gi l khäng khê khä.Trong cạc tênh
toạn thỉåìng khäng khê khä âỉåüc coi l khê l tỉåíng.
Thnh pháưn ca cạc cháút trong khäng khê khä âỉåüc phán theo t lãû sau :

Bng 1-1 : T lãû cạc cháút khê trong khäng khê khä
Thnh pháưn Theo khäúi lỉåüng (%) Theo thãø têch (%)
- Ni tå : N
2

- Äxi : O

2

- Argon - A
- Carbon-Dioxide : CO
2


75,5
23,1
1,3
0.1
78,084
20,948
0,934
0,0314
- Khäng khê áøm : Khäng khê cọ chỉïa håi nỉåïc gi l khäng khê áøm. Trong tỉû nhiãn khäng
cọ khäng khê khä tuût âäúi m ton l khäng khê áøm. Khäng khê áøm âỉåüc chia ra :
+ Khäng khê áøm chỉa bo ha : L trảng thại m håi nỉåïc cn cọ thãø bay håi thãm vo
âỉåüc trong khäng khê.
+ Khäng khê áøm bo ha : L trảng thại m håi nỉåïc trong khäng khê â âảt täúi âa v
khäng thãø bay håi thãm vo âọ âỉåüc. Nãúu bay håi thãm vo bao nhiãu thç cọ báúy nhiãu håi
áøm ngỉng tủ lải.
+ Khäng khê áøm quạ bo ha : L khäng khê áøm bo ha v cn chỉïa thãm mäüt lỉåüng
håi nỉåïc nháút âënh. Tuy nhiãn trảng thại quạ bo ho l trảng thại khäng äøn âënh m cọ xu
hỉåïng biãún âäøi âãún trảng thại bo ho do lỉåüng håi nỉåï
c dỉ bë tạch dáưn ra khi khäng khê .
Vê dủ nhỉ sỉång m l khäng khê quạ bo ha.
Tênh cháút váût l v nh hỉåíng ca khäng khê âãún cm giạc con ngỉåìi phủ thüc nhiãưu
vo lỉåüng håi nỉåïc täưn tải trong khäng khê.

1.2 CẠC THÄNG SÄÚ CA KHÄNG KHÊ ÁØM
1.2.1 Ạp sút.
p sút khäng khê thỉåìng âỉåüc gi l khê ạp. K hiãûu l B. Nọi chung giạ trë B thay âäøi
theo khäng gian v thåìi gian. Tuy nhiãn trong k thût âiãưu ha khäng khê giạ trë chãnh lãûch
khäng låïn cọ thãø b qua v ngỉåìi ta coi B khäng âäøi. Trong tênh toạn ngỉåìi ta láúy åí trảng
thại tiãu chøn B
o
= 760 mmHg .
Giáo trình hướng dẫn cách tính các thơng số
chất khí trong q trình điều hòa

2
ọử thở I-d cuớa khọng khờ ỏứm thổồỡng õổồỹc xỏy dổỷng ồớ aùp suỏỳt B = 745mmHg vaỡ B
o
=
760mmHg .
1.2.2 Khọỳi lổồỹng rióng vaỡ thóứ tờch rióng.
Khọỳi lổồỹng rióng cuớa khọng khờ laỡ khọỳi lổồỹng cuớa mọỹt õồn vở thóứ tờch khọng khờ . Kyù hióỷu
laỡ

, õồn vở kg/m
3
.
aỷi lổồỹng nghởch õaớo cuớa khọỳi lổồỹng rióng laỡ thóứ tờch rióng. Kyù hióỷu laỡ v
Khọỳi lổồỹng rióng vaỡ thóứ tờch rióng laỡ hai thọng sọỳ phuỷ thuọỹc.
Khọỳi lổồỹng rióng thay õọứi theo nhióỷt õọỹ vaỡ khờ aùp. Tuy nhión cuợng nhổ aùp suỏỳt sổỷ thay õọứi
cuớa khọỳi lổồỹng rióng cuớa khọng khờ trong thổỷc tóỳ kyợ thuỏỷt khọng lồùn nón ngổồỡi ta lỏỳy khọng
õọứi ồớ õióửu kióỷn tióu chuỏứn : t
o
= 20

o
C vaỡ B = B
o
= 760mmHg : = 1,2 kg/m
3


1.2.3 ọỹ ỏứm
1.2.3.1. ọỹ ỏứm tuyóỷt õọỳi .
Laỡ khọỳi lổồỹng hồi ỏứm trong 1m
3
khọng khờ ỏứm. Giaớ sổớ trong V (m
3
) khọng khờ ỏứm coù
chổùa G
h
(kg) hồi nổồùc thỗ õọỹ ỏứm tuyóỷt õọỳi kyù hióỷu laỡ
h
õổồỹc tờnh nhổ sau :
Vỗ hồi nổồùc trong khọng khờ coù thóứ coi laỡ khờ lyù tổồớng nón:
trong õoù :
p
h
- Phỏn aùp suỏỳt cuớa hồi nổồùc trong khọng khờ chổa baợo hoaỡ, N/m
2

R
h
- Hũng sọỳ cuớa hồi nổồùc R
h

= 462 J/kg.
o
K
T - Nhióỷt õọỹ tuyóỷt õọỳi cuớa khọng khờ ỏứm, tổùc cuợng laỡ nhióỷt õọỹ cuớa hồi nổồùc ,
o
K

1.2.3.2. ọỹ ỏứm tổồng õọỳi.
ọỹ ỏứm tổồng õọỳi cuớa khọng khờ ỏứm , kyù hióỷu laỡ

(%) laỡ tố sọỳ giổợa õọỹ ỏứm tuyóỷt õọỳi

h

cuớa khọng khờ vồùi õọỹ ỏứm baợo hoỡa
max
ồớ cuỡng nhióỷt õọỹ vồùi traỷng thaùi õaợ cho.

hay :
ọỹ ỏứm tổồng õọỳi bióứu thở mổùc õọỹ chổùa hồi nổồùc trong khọng khờ ỏứm so vồùi khọng khờ ỏứm
baợo hoỡa ồớ cuỡng nhióỷt õọỹ.
Khi

= 0 õoù laỡ traỷng thaùi khọng khờ khọ.
0 <

< 100 õoù laỡ traỷng thaùi khọng khờ ỏứm chổa baợo hoaỡ.
= 100 õoù laỡ traỷng thaùi khọng khờ ỏứm baợo hoỡa.
kgmv /,
1

3

=
3
/, mkg
V
G
h
h
=

3
/,
.
1
mkg
TR
p
v
h
h
h
h
==

,%
max

h
=
,%
max
p
p
h
=

(
1-1
)

(
1-2
)

(
1-3
)

(
1-4
)

(
1-5
)

3
- Âäü áøm
ϕ
l âải lỉåüng ráút quan trng ca khäng khê áøm cọ nh hỉåíng nhiãưu âãún cm giạc
ca con ngỉåìi v kh nàng sỉí dủng khäng khê âãø sáúy cạc váût pháøm.
- Âäü áøm tỉång âäúi
ϕ cọ thãø xạc âënh bàòng cäng thỉïc, hồûc âo bàòng áøm kãú . ÁØm kãú l thiãút
bë âo gäưm 2 nhiãût kãú : mäüt nhiãût kãú khä v mäüt nhiãût kãú ỉåït. Nhiãût kãú ỉåït cọ báưu bc vi
tháúm nỉåïc åí âọ håi nỉåïc tháúm åí vi bc xung quanh báưu nhiãût kãú khi bäúc håi vo khäng khê
s láúy nhiãût ca báưu nhiãût kãú nãn nhiãût âäü báưu gim xúng bàòng nhiãût âäü nhiãût kãú ỉåït t
ỉ
ỉïng
våïi trảng thại khäng khê bãn ngoi. Khi âäü áøm tỉång âäúi bẹ , cỉåìng âäü bäúc håi cng mảnh,
âäü chãnh nhiãût âäü giỉỵa 2 nhiãût kãú cng cao. Do âọ âäü chãnh nhiãût âäü giỉỵa 2 nhiãût kãú phủ
thüc vo âäü áøm tỉång âäúi v nọ âỉåüc sỉí dủng âãø lm cå såí xạc âënh âäü áøm tỉång âäúi
ϕ.
Khi
ϕ =100%, quạ trçnh bäúc håi ngỉìng v nhiãût âäü ca 2 nhiãût kãú bàòng nhau.

1.2.4 Dung áøm (âäü chỉïa håi).
Dung áøm hay cn gi l âäü chỉïa håi, âỉåüc k hiãûu l d l lỉåüng håi áøm chỉïa trong 1 kg
khäng khê khä.
- G
h
: Khäúi lỉåüng håi nỉåïc chỉïa trong khäng khê, kg
- G
k
: Khäúi lỉåüng khäng khê khä, kg
Ta cọ quan hãû:
Sau khi thay R = 8314/

µ
ta cọ
1.2.5 Nhiãût âäü.
Nhiãût âäü l âải lỉåüng biãøu thë mỉïc âäü nọng lảnh. Âáy l úu täú nh hỉåíng låïn nháút âãún
cm giạc ca con ngỉåìi. Trong k thût âiãưu ha khäng khê ngỉåìi ta thỉåìng sỉí dủng 2 thang
nhiãût âäü l âäü C v âäü F. Âäúi våïi mäüt trảng thại khäng khê nháút âënh no âọ ngoi nhiãût âäü
thỉûc ca nọ trong k thût cn cọ 2 giạ trë nhiãût âäü cọ nh hỉåíng nhiãưu âãún cạc hãû thäúng v
thiãút bë l nhiãût âäü âiãøm sỉång v nhiãût âäü nhiãût kãú ỉåït.
- Nhiãût âäü âiãøm sỉång: Khi lm lảnh khäng khê nhỉng giỉỵ ngun dung áøm d (hồûc phán
ạp sút p
h
) tåïi nhiãût âäü t
s
no âọ håi nỉåïc trong khäng khê bàõt âáưu ngỉng tủ thnh nỉåïc bo
ha. Nhiãût âäü t
s
âọ gi l nhiãût âäü âiãøm sỉång.
Nhỉ váûy nhiãût âäü âiãøm sỉång ca mäüt trảng thại báút k no âọ l nhiãût âäü ỉïng våïi trảng
thại bo ha v cọ dung áøm bàòng dung áøm ca trảng thại â cho. Hay nọi cạch khạc nhiãût âäü
âiãøm sỉång l nhiãût âäü bo ha ca håi nỉåïc ỉïng våïi phán ạp sút p
h
â cho. Tỉì âáy ta tháúy
giỉỵa t
s
v d cọ mäúi quan hãû phủ thüc.

- Nhiãût âäü nhiãût kãú ỉåït
: Khi cho håi nỉåïc bay håi âoản nhiãût vo khäng khê chỉa bo
ha (I=const) . Nhiãût âäü ca khäng khê s gim dáưn trong khi âäü áøm tỉång âäúi tàng lãn. Tåïi
trảng thại

ϕ = 100% quạ trçnh bay håi cháúm dỉït. Nhiãût âäü ỉïng våïi trảng thại bo ho cúi
kgkkkkg
G
G
d
k
h
/,=
h
k
k
h
k
h
k
h
R
R
p
p
G
G
d
.===
ρ
ρ
kgkkkkg
pp
p
p

p
d
h
h
k
h
/,.622,0
−
==
(
1-6
)

(
1-7
)

(1-8)

4
cng ny gi l nhiãût âäü nhiãût âäü nhiãût kãú ỉåït v k hiãûu l t
ỉ
. Ngỉåìi ta gi nhiãût âäü nhiãût kãú
ỉåït l vç nọ âỉåüc xạc âënh bàòng nhiãût kãú cọ báưu tháúm ỉåït nỉåïc.
Nhỉ váûy nhiãût âäü nhiãût kãú ỉåït ca mäüt trảng thại l nhiãût âäü ỉïng våïi trảng thại bo ha v
cọ entanpi I bàòng entanpi ca trảng thại â cho. Giỉỵa entanpi I v nhiãût âäü nhiãût kãú ỉåït t
ỉ
cọ
mäúi quan hãû phủ thüc. Trãn thỉûc tãú ta cọ thãø âo âỉåüc nhiãût âäü nhiãût kãú ỉåït ca trảng thại
khäng khê hiãûn thåìi l nhiãût âäü trãn bãư màût thoạng ca nỉåïc.

1.2.6 Entanpi
Entanpi ca khäng khê áøm bàòng entanpi ca khäng khê khä v ca håi nỉåïc chỉïa trong nọ.
Entanpi ca khäng khê áøm âỉåüc tênh cho 1 kg khäng khê khä. Ta cọ cäng thỉïc:
I = C
pk
.t + d (r
o
+ C
ph
.t) kJ/kg kkk
Trong âọ :
C
pk
- Nhiãût dung riãng âàóng ạp ca khäng khê khä C
pk
= 1,005 kJ/kg.
o
C
C
ph
- Nhiãût dung riãng âàóng ạp ca håi nỉåïc åí 0
o
C : C
ph
= 1,84 kJ/kg.
o
C
r
o

- Nhiãût áøn họa håi ca nỉåïc åí 0
o
C : r
o
= 2500 kJ/kg
Nhỉ váûy:
I = 1,005.t + d (2500 + 1,84.t) kJ/kg kkk

1.3 ÂÄƯ THË I-d V t-d CA KHÄNG KHÊ ÁØM
1.3.1 Âäư thë I-d.
Âäư thë I-d biãøu thë mäúi quan hãû ca cạc âải lỉåüng t,
ϕ, I, d v p
bh
ca khäng khê áøm . Âäư
thë âỉåüc giạo sỉ L.K.Ramzin (Nga) xáy dỉûng nàm 1918 v sau âọ âỉåüc giạo sỉ Mollier
(Âỉïc) láûp nàm 1923. Nhåì âäư thë ny ta cọ thãø xạc âënh âỉåüc táút c cạc thäng säú cn lải ca
khäng khê áøm khi biãút 2 thäng säú báút k . Âäư thë I-d thỉåìng âỉåüc cạc nỉåïc Âäng Áu v Liãn
xä (c) sỉí dủng.
Âäư thë I-d âỉåüc xáy dỉûng åí ạp sút khê quøn 745mmHg v 760mmHg.
Âäư thë gäưm 2 trủc I v d nghiãng våïi nhau mäüt gọc 135
o
. Mủc âêch xáy dỉûng cạc trủc
nghiãng mäüt gọc 135
o
l nhàòm lm gin khong cạch giỉỵa cạc âỉåìng cong tham säú âãø thûn
låüi cho viãûc tra cỉïu.
Trãn âäư thë ny cạc âỉåìng I = const nghiãng våïi trủc honh mäüt gọc 135
o
, âỉåìng d = const
l nhỉỵng âỉåìng thàóng âỉïng. Âäúi våïi âäư thë I-d âỉåüc xáy dỉûng theo cạch trãn cho tháúy cạc

âỉåìng tham säú háưu nhỉ chè nàòm trãn gọc 1/4 thỉï nháút .Vç váûy, âãø hçnh v âỉåüc gn ngỉåìi ta
xoay trủc d lải vng gọc våïi trủc I m váùn giỉỵ ngun cạc âỉåìng cong nhỉ â biãøu diãùn, tuy
nhiãn khi tra cỉïu entanpi I ca khäng khê ta váùn tra theo âỉåìng nghiãng våïi trủc honh mäüt
gọc 135
o
.
Trãn âäư thë I-d cạc âỉåìng âàóng nhiãût t=const l nhỉỵng âỉåìng thàóng chãúch lãn trãn , cạc
âỉåìng
ϕ = const l nhỉỵng âỉåìng cong läưi, cng lãn trãn khong cạch giỉỵa chụng cng xa.
Cạc âỉåìng
ϕ
= const khäng càõt nhau v khäng âi qua gäúc toả âäü. Âi tỉì trãn xúng dỉåïi âäü
áøm
ϕ cng tàng. Âỉåìng cong ϕ =100% hay cn gi l âỉåìng bo ho ngàn cạch giỉỵa 2 vng :
Vng chỉa bo ho v vng ngỉng kãút hay cn gi l vng sỉång m. Cạc âiãøm nàòm trong
vng sỉång m thỉåìng khäng äøn âënh m cọ xung hỉåïng ngỉng kãút båït håi nỉåïc v chuøn
vãư trảng thại bo ho .
Khi ạp sút khê quøn thay âäøi thç âäư thë I-d cng thay âäøi theo. Ạp sút khê quøn thay
âäøi trong khong 20mmHg thç sỉû thay âäøi âọ l khäng âạng kãø.
(
1-9
)

(1-10)

5
Trón hỗnh 1.1 laỡ õọử thở I-d cuớa khọng khờ ỏứm , xỏy dổỷng ồớ aùp suỏỳt khờ quyóứn B
o
=
760mmHg. Trón õọử thở naỡy ồớ xung quanh coỡn coù veợ thóm caùc õổồỡng

=const giuùp cho tra
cổùu caùc sồ õọử tuỏửn hoaỡn khọng khờ trong chổồng 4.

Hỗnh 1.1 : ọử thở I-d cuớa khọng khờ ỏứm

47
Nhiãût thỉìa Q
T
âỉåüc sỉí dủng âãø xạc âënh nàng sút lảnh ca bäü xỉí l khäng khê trong
chỉång 4. Khäng nãn nháưm láùn khi cho ràòng nhiãût thỉìa Q
T
chênh l nàng sút lảnh ca bäü xỉí
l khäng khê .
Täøng nhiãût thỉìa ca phng Q
T
gäưm nhiãût hiãûn Q
hf
v nhiãût áøn Q
wf
ca phng.
- Täøng nhiãût hiãûn ca phng :

Q
hf
= Q
1
+ Q
2
+ Q
3h
+ Q
4h
+ Q
5
+ Q
6
+ Q
7h
+ Q
8

- Täøng nhiãût áøn ca phng :
Q
wf
= Q
3w
+ Q
4w
+ Q
7w

Nhỉ â trçnh by åí trãn , trỉåìng håüp khäng gian kho sạt l nh hng thç bçnh qn mäùi

ngỉåìi cäüng thãm 20W do thỉïc àn to ra , trong âọ 10W l nhiãût hiãûn v 10w l nhiãût áøn.

3.3 XẠC ÂËNH LỈÅÜNG ÁØM THỈÌA W
T

3.3.1 Lỉåüng áøm do ngỉåìi ta ra W
1

Lỉåüng áøm do ngỉåìi ta ra âỉåüc xạc âënh theo cäng thỉïc sau :
W
1
= n.g
n
, kg/s (3-43)
n - Säú ngỉåìi trong phng.
g
n
- Lỉåüng áøm do 01 ngỉåìi ta ra trong phng trong mäüt âån vë thåìi gian, kg/sì
Lỉåüng áøm do 01 ngỉåìi to ra g
n
phủ thüc vo cỉåìng âäü lao âäüng v nhiãût âäü phng. Trë
säú g
n
cọ thãø tra cỉïu theo bng 3.16 dỉåïi âáy :

Bng 3.16 : Lỉåüng áøm do ngỉåìi ta ra, g/giåì,ngỉåìi

Nhiãût âäü khäng khê trong phng,
o
C Trảng thại lao âäüng

10 15 20 25 30 35
Tr em dỉåïi 12 tøi 15 18 22 25 35 60
Ténh tải 30 40 40 50 75 115
Lao âäüng trê hc (cå
quan, trỉåìng hc)
30 40 75 105 140 180
Lao âäüng nhẻ 40 55 75 115 150 200
Lao âäüng trung bçnh 70 110 140 185 230 280
Lao âäüng nàûng 135 185 240 295 355 415
Phng àn, khạch sản 90 90 171 165 250
V trỉåìng 160 160 200 305 465

3.3.2 Lỉåüng áøm bay håi tỉì cạc sn pháøm W
2

Khi âỉa cạc sn pháøm ỉåït vo phng thç cọ mäüt lỉåüng håi nỉåïc bäúc vo phng. Ngỉåüc lải
nãúu âỉa sn pháøm khä thç nọ s hụt mäüt lỉåüng áøm.
W
2
= G
2
.(y
1
% - y
2
%)/100 kg/s (3-44)
y
1
, y
2

- Láưn lỉåüt l thy pháưn ca sn pháøm khi âỉa vo v ra.
g
2
- Lỉu lỉåüng ca sn pháøm , kg/s
Thnh pháưn áøm thỉìa ny chè cọ trong cäng nghãûp

3.3.3 Lỉåüng áøm do bay håi âoản nhiãût tỉì sn áøm W
3


48
Khi sn bë ỉåït thç mäüt lỉåüng håi áøm tỉì âọ cọ thãø bäúc håi vo khäng khê lm tàng âäü áøm
ca nọ. Lỉåüng håi áøm âỉåüc tênh nhỉ sau :
W
3
= 0,006.F
s
.(t
T
- t
ỉ
) kg/s (3-45)
F
s
- Diãûn têch sn bë ỉåït, m
2

t
ỉ
- Nhiãût âäü nhiãût kãú ỉåït ỉïng våïi trảng thại trong phng.

Lỉåüng áøm do bay håi âoản nhiãût âỉåüc tênh cho nåi thỉåìng xun nãưn nh bë ỉåït nhỉ åí khu
nh giàût, nh bãúp, nh vãû sinh . Riãng nãưn ỉåït do lau nh thỉåìng nháút thåìi v khäng liãn tủc,
nãn khi tênh lỉu âãún âiãøm ny.
3.3.4 Lỉåüng áøm do håi nỉåïc nọng mang vo W
4

Khi trong phng cọ r rè håi nọng , vê dủ nhỉ håi tỉì cạc näưi náúu, thç cáưn phi tênh thãm
lỉåüng håi áøm thoạt ra tỉì cạc thiãút bë ny.
W
4
= G
h
(3-46)
3.3.5 Lỉåüng áøm thỉìa W
T

Täøng táút cạc ngưn áøm to ra trong phng gi l lỉåüng áøm thỉìa
Nhiãût thỉìa W
T
âỉåüc sỉí dủng âãø xạc âënh nàng sút lm khä ca thiãút bë xỉí l khäng khê åí
chỉång 4.
3.4 KIÃØM TRA ÂNG SỈÅNG TRÃN VẠCH
Nhỉ â biãút khi nhiãût âäü vạch t
W
tháúp hån nhiãût âäü âng sỉång ca khäng khê tiãúp xục våïi
nọ thç s xy ra hiãûn tỉåüng âng sỉång trãn vạch âọ. Tuy nhiãn do xạc âënh nhiãût âäü vạch
khọ nãn ngỉåìi ta quy âiãưu kiãûn âng sỉång vãư dảng khạc.

* Vãư ma he
ì : Ma h ta thỉûc hiãûn chãú âäü âiãưu ha (lm lảnh), nhiãût âäü bãn ngoi låïn hån

nhiãût âäü bãn trong:
Khi âọ t
T
W
> t
T
> t
T
s
, nhỉ váûyvạch trong khäng thãø xy ra hiãûn tỉåüng âng sỉång.
Gi t
N
s
l nhiãût âäü âng sỉång vạch ngoi ta cọ âiãưu kiãûn âng sỉång:
t
N
s
> t
N
W

Theo phỉång trçnh truưn nhiãût ta cọ
k.(t
N
- t
T
) = α
N
.(t
N

- t
N
W
)
hay:
k =
α
N
.(t
N
- t
N
W
)/ (t
N
- t
T
)
Khi gim t
N
W
thç k tàng, khi gim tåïi t
N
s
thç trãn tỉåìng âng sỉång, khi âọ ta âỉåüc giạ trë
k
max

k
max

=
α
N
.(t
N
- t
N
s
)/ (t
N
- t
T
)
Âiãưu kiãûn âng sỉång âỉåüc viãút lải:
k
max
= α
N
.(t
N
- t
N
s
)/ (t
N
- t
T
) > k (3-48)

* Vãư ma âäng
: Vãư ma âäng l lûn tỉång tỉû trãn ta tháúy nãúu xy ra âäüng sỉång thç chè
cọ thãø xy ra trãn vạch tỉåìng trong. Khi âọ âiãưu kiãûn âãø khäng âng sỉång trãn vạch trong
l:
k
max
=
α
T
.(t
T
- t
T
s
)/ (t
T
- t
N
) > k (3-49)
*
*****
∑
=
=
4
1
/,
i
iT
skgWW

(3
-4
7)


49
CHỈÅNG 4
THNH LÁÛP V TÊNH TOẠN
CẠC SÅ ÂÄƯ ÂIÃƯU HO KHÄNG KHÊ

Thnh láûp så âäư âiãưu ha khäng khê l xạc âënh cạc quạ trçnh thay âäøi trảng thại ca
khäng khê trãn âäư thë I-d nhàòm mủc âêch xạc âënh cạc kháu cáưn xỉí l v nàng sút ca nọ âãø
âảt âỉåüc trảng thại khäng khê cáưn thiãút trỉåïc khi cho thäøi vo phng.
Så âäư âiãưu ha khäng khê âỉåüc thnh láûp trãn cå såí :
a) Âiãưu kiãûn khê háûu âëa phỉång nåi làõp âàût cäng trçnh :t
N
v ϕ
N
.
b) u cáưu vãư tiãûn nghi hồûc cäng nghãû : t
T
v ϕ
T
.
c) Cạc kãút qu tênh cán bàòng nhiãût : Q
T
, W
T
,
d) Tha mn âiãưu kiãûn vãû sinh:

1. Nhiãût âäü khäng khê trỉåïc khi thäøi vo phng khäng âỉåüc quạ tháúp so våïi nhiãût âäü
trong phng nhàòm trạnh gáy cm lảnh cho ngỉåìi sỉí dủng, củ thãø nhỉ sau :
t
V

≥
t
T
- a (4-1)
- Âäúi våïi hãû thäúng âiãưu ho khäng khê thäøi tỉì dỉåïi lãn (miãûng thäøi âàût trong vng lm
viãûc) : a = 7
o
C
- Âäúi våïi hãû thäúng âiãưu ho khäng khê thäøi tỉì trãn xúng : a = 10
o
C
Nãúu âiãưu kiãûn vãû sinh khäng tha mn thç phi tiãún hnh sáúy nọng khäng khê tåïi nhiãût âäü
t
V
= t
T
- a tho mn âiãưu kiãûn vãû sinh räưi cho thäøi vo phng.
2. Lỉåüng khê tỉåi cáúp vo phng phi âm bo â cho ngỉåìi trong phng.
L
N
= n.m
k
= n.
ρ
k

.V
k
(4-2)
trong âọ:
n - Säú ngỉåìi trong phng
m
k
- Khäúi lỉåüng giọ tỉåi cáưn thiãút cung cáúp cho 01 ngỉåìi trong mäüt âån vë thåìi gian,
kg/ngỉåìi, giåì .
V
k
- Lỉåüng khäng khê tỉåi cáưn cung cáúp cho mäüt ngỉåìi trong mäüt âån vë thåìi gian, tra
theo bng 2-7, m
3
/ngỉåìi, giåì.

ρ
- Khäúi lỉåüng riãng ca khäng khê,
ρ
= 1,2 kg/m
3
.
Tuy nhiãn lỉu lỉåüng giọ bäø sung khäng âỉåüc nh hån 10% täøng lỉåüng giọ cung cáúp cho
phng.
4.1 TÊNH TOẠN CẠC SÅ ÂÄƯ ÂIÃƯÌU HO KHÄNG KHÊ THEO ÂÄƯ THË I-d

4.1.1 Phỉång trçnh tênh nàng sút giọ
Tỉì cạc phỉång trçnh cán bàòng nhiãût, áøm v cháút âäüc hải ta xạc âënh âỉåüc phỉång trçnh xạc
âënh nàng sút giọ.
- Nàng sút giọ âãø thi nhiãût :

L
q
= Q
T
/(I
T
-) (4-3)
- Nàng sút giọ âãø thi áøm:
L
W
= W
T
/(d
T
- d
V
) (4-4)
- Nàng sút giọ âãø thi cháút âäüc hải:
L
z
= G
T
/(z
T
- z
V
)
≈
G
T

/z
T
(4-5)
Trong cạc cäng thỉïc trãn T l trảng thại khäng khê trong phng, V l trảng thại khäng khê
trỉåïc khi thäøi vo phng.

50
O
1
4
6
T
7
V
W
T
Q
T
3
N
5
T
2
O=V
T
t
ϕ=100%
ϕ
=
9

5
%
ϕ
N
N
t
N
ϕ
T
ε
T
I
d
Khi thiãút kãú hãû thäúng âiãưu ho thỉåìng phi âm bo 2 thäng säú nhiãût v áøm khäng âäøi
theo u cáưu , tỉïc l phi tha mn âäưng thåìi 2 phỉång trçnh cán bàòng nhiãût v áøm. Hay nọi
cạch khạc ta cọ : L
Q
= L
w

Suy ra
Hay
Âải lỉåüng ε
T
gi l hãû säú gọc tia ca quạ trçnh tỉû thay âäøi trảng thại ca khäng khê trong
phng do nháûn nhiãût thỉìa v áøm thỉìa.
Nhỉ váûy âãø trảng thại ca khäng khê trong phng khäng âäøi thç trảng thại khäng khê thäøi
vo phng V(t
V
,

ϕ
V
) phi ln ln nàòm trãn âỉåìng
ε
T
= Q
T
/W
T
âi qua âiãøm T(t
T
,
ϕ
T
)

4.1.2 Cạc så âäư âiãưu ho khäng khê ma h
4.1.2.1. Så âäư thàóng
Så âäư thàóng l så âäư khäng cọ tại tưn hon khäng khê tỉì phng vãư thiãút bë xỉí l khäng
khê. Trong så âäư ny ton bäü khäng khê âỉa vo thiãút bë xỉí l khäng khê l khäng khê tỉåi.
Så âäư thàóng âỉåüc trçnh by trãn hçnh 4.1
Hçnh 4.1 : Så âäư ngun l v biãøu diãùn sỉû thay âäøi trảng thại khäng khê trãn âäư thë I-d

*
Ngun l lm viãûc
: Khäng khê bãn ngoi tråìi cọ trảng thại N(t
N
,
ϕ
N

) qua cỉía láúy giọ cọ van
âiãưu chènh (1), âỉåüc âỉa vo bưng xỉí l nhiãût áøm (2), tải âáy khäng khê âỉåüc xỉí l theo
chỉång trçnh âënh sàơn âãún mäüt trảng thại O nháút âënh no âọ v âỉåüc quảt (3) váûn chuøn
theo âỉåìng äúng giọ (4) vo phng (6) qua cạc miãûng thäøi (5). Khäng khê tải miãûng thäøi (5)
cọ trảng thại V sau khi vo phng nháûn nhiãût thỉìa v áøm thỉìa v tỉû thay âäøi âãún trảng thại
T(t
T
, ϕ
T
) theo tia quạ trçnh ε
T
= Q
T
/W
T
. Sau âọ khäng khê âỉåüc thi ra bãn ngoi qua cạc cỉía
thi (7).
Så âäư thàóng âỉåüc sỉí dủng trong cạc trỉåìng håüp sau:
- Khi kãnh giọ häưi quạ låïn viãûc thỉûc hiãûn häưi giọ quạ täún kẹm hồûc khäng thỉûc hiãûn âỉåüc
do khäng gian nh hẻp .
VT
T
VT
T
dd
W
II
Q
−
=

−
VT
VT
T
T
dd
II
W
Q
−
−
=
T
T
T
d
I
W
Q
ε
=
∆
∆
=
(
4-6
)

(
4-7

)

(
4-8
)


51
V
T
t


=
t

-
a

V
=100%

N
t
N
N
I
T
t
T

=
9
5
%
d
O
T


T
- Khi trong khọng gian õióửu hoỡa coù sinh ra nhióửu chỏỳt õọỹc haỷi, vióỷc họửi gioù khọng coù lồỹi.
Muỡa heỡ nổồùc ta nhióỷt õọỹ vaỡ õọỹ ỏứm bón ngoaỡi phoỡng thổồỡng cao hồn nhióỷt õọỹ vaỡ õọỹ ỏứm
trong phoỡng. Vỗ thóỳ õióứm N thổồỡng nũm bón trón phaới cuớa õióứm T.

* Xaùc õởnh caùc caùc õióứm nuùt :
Theo õọử thở bióứu thở quaù trỗnh ta coù:
- Quaù trỗnh NO laỡ quaù trỗnh xổớ lyù khọng khờ dióựn ra ồớ thióỳt bở xổớ lyù khọng khờ. Traỷng thaùi
O cuọỳi quaù trỗnh xổớ lyù khọng khờ coù õọỹ ỏứm

o


95%.
- Quaù trỗnh OV laỡ quaù trỗnh khọng khờ nhỏỷn nhióỷt khi dỏựn qua hóỷ thọỳng õổồỡng ọỳng. Quaù
trỗnh naỡy khọng trao õọứi ỏứm, õoù laỡ quaù trỗnh gia nhióỷt õúng dung ỏứm. Vỗ tỏỳt caớ caùc õổồỡng ọỳng
dỏựn khọng khờ laỷnh õóửu boỹc caùch nhióỷt nón tọứn thỏỳt naỡy khọng õaùng kóứ. Thổỷc tóỳ coù thóứ coi
V

O

- Quaù trỗnh VT laỡ quaù trỗnh khọng khờ tổỷ thay õọứi traỷng thaùi khi nhỏỷn nhióỷt thổỡa vaỡ ỏứm
thổỡa nón coù hóỷ sọỳ goùc tia

VT
=
T
= Q
T
/W
T
Tổỡ phỏn tờch trón ta coù thóứ xaùc õởnh caùc õióứm nuùt nhổ sau:
- Xaùc õởnh caùc õióứm N(t
N
,

N
), T(t
T
,

T
) theo caùc thọng sọỳ tờnh toaùn ban õỏửu.
- Qua õióứm T keớ õổồỡng
=
T
= Q
T
/W
T
cừt õổồỡng

o
= 0,95 taỷi OV
- Nọỳi NO ta coù quaù trỗnh xổớ lyù khọng khờ

Cỏửn lổu yù traỷng thaùi thọứi vaỡo V
O phaới õaớm baớo õióửu kióỷn vóỷ sinh laỡ nhióỷt õọỹ khọng õổồỹc
quaù thỏỳp so vồùi nhióỷt õọỹ trong phoỡng õóứ traùnh gỏy caớm laỷnh cho ngổồỡi sổớ duỷng.
t
V


t
T
- a
Nóỳu khọng thoớa maợn õióửu kióỷn vóỷ sinh , thỗ phaới gia nhióỷt khọng khờ tổỡ traỷng thaùi O lón
traỷng thaùi V thoaớ maợn õióửu kióỷn vóỷ sinh mồùi thọứi vaỡo phoỡng , tổùc laỡ t
V
= t
T
- a (hỗnh 4.2).

Hỗnh 4.2: Sồ õọử thúng khi nhióỷt õọỹ t
V
thỏỳp

Trong trổồỡng hồỹp naỡy caùc õióứm O vaỡ V xaùc õởnh laỷi nhổ sau :
- ióứm V laỡ giao cuớa õổồỡng
=
T
= Q
T
/W
T
õờ qua õióứm T vaỡ õổồỡng t = t
T
- a .
- ióứm O laỡ giao cuớa õổồỡng thúng õổùng (õúng dung ỏứm) qua õióứm V vaỡ õổồỡng

o
= 0,95.

* Caùc thióỳt bở chờnh cuớa quaù trỗnh
óứ thổỷc hióỷn õổồỹc sồ õọử thúng muỡa heỡ cỏửn coù caùc thióỳt bở chờnh sau : Thióỳt bở xổớ lyù khọng
khờ, quaỷt cỏỳp gioù, bọỹ sỏỳy cỏỳp II, hóỷ thọỳng kónh cỏỳp gioù, mióỷng thọứi.