Giáo án điện tử tiểu học: Đồng hồ pdf

Trêng ®¹i häc nghÖ thuËt trung ¬ng
Trêng ®¹i häc nghÖ thuËt trung ¬ng
§Ò tµi
§Ò tµi
:
:


N
N
ghÖ thuËt t¹o h×nh
ghÖ thuËt t¹o h×nh
trong tranh d©n gian §«ng Hå.
trong tranh d©n gian §«ng Hå.
 –
 –




 !"#$%
&&'()*+',)-+./01%
2, &345$6$7$78.
49:(;&<,=0
>#?@,'+A!3B8$3C$D
$+:8.E,'F.G7H
3C:(0IC79H)J5$C,"H7
,H!,K8>G!.)LHI
F0
M>#,H8$3C$&N+6&"7
C7:;.;#NG:.6,H:3,AG=

,H0A!(. 8.8$3C$
&N0

A;3.B7>2,G$7>+' B
;(. 8.8$3C$+<<GC-,H
!'O+)JP+G=Q$8$0D23.),7&?
(. 8.8$3C$&N <>#,“ ”
3O,.3(7?0




 !"#$%&'(#$%)*+,
-#(.&/01($&2+,3"4')1
$%251(67(89(.:*.;/#2-
-<=5>+)3"4'(?
"0@-4=AB/3CDEF)</
.G'H3"4'I

R0')*,(,>#0
J
%-KL4"*M

J
NM')L

ON-P./.
ON-P./.
!>!Q"%/"'):5
R.S(TS.&Q"U

/.-P./.$=L
ST)-C2+*0
ST)-H390



VWQ67>>.
VWQ67>>.
F=T'%6X9
/Y.,(Z&'/
7 [\/=7%M0Z-#
]('$^7 %:P$R>
6X9#="/(6X9
\=7%MY.#T
'%,'$_0-0"T./
M$($)! 7')"
*M

`a7+
`a7+
TFUF
V0W3.?H0
0  >#0
R0')*,(,>#0
X0T)->#0
Y0Z;H0
[0M"H0
TF:3
1)-VE,"H0
V0V0\,HN0

V0V0V0D]82]$W
V0V00  A<;+49:0
V00\,H8$3C$8$&N0
V00V018$0
V0001QH8.8$3C$
V0R01"0
1)-(. 8.8$3C$&N0
0V0^'O8$3C$0
00)JP8.8$0
0R0G=8.8$0

TF;
$;_.0
TOO0

1)-`E,"H0
V0V0\,HN0
S2-=@00b/E/:0
@=0M'+=[L
“Hìi c« th¾t lng bao xanh
Cã vÒ lµng M¸i víi anh th× vÒ
Lµng M¸i cã lÞch, cã lÒ
Cã s«ng t¾m m¸t, cã nghÒ lµm tranh.”
S=125c(="*(d
B^4=0'10)U$%)-#
%2B^eB^4f)<2e&W-Pf(d
/41ZOg6'3h+=h.T(".
./!(>,#$%)C>()C
(0A1)?$^+&5M/(0
H iI'1@;*'+1

Néi dung

V00\,H8$3C$&N0
Tranh dân gian Việt Nam đặc biệt có quan hệ
với tranh dân gian Trung Quốc. Nghệ nhân Việt Nam
tiếp xúc với tranh dân gian Trung Quốc qua Hoa kiều,
học ở đó cả ý, cả kĩ thuật, nghệ thuật nhưng không
sao chép mà có sáng tạo riêng, phù hợp với tâm lí và
xã hội Việt Nam.
Tranh dân gian Việt Nam dù có nhiều dòng tranh
khác nhau nhưng nhìn chung đều được dựng hình
theo kiểu lấy các nét khoanh, lấy các mảng màu và
bao lại toàn hình. Các thành phần trong tranh không
có một điểm nhìn cố định mà hầu hết được thiết kế để
có thể quan sát di động, từ nhiều góc độ khác nhau.
Cách tạo màu cũng vậy, tất cả đều nhằm làm cho bức
tranh thật dễ nhìn.

V0R018$0
•
Do đặc điểm của tranh dân gian là để phục vụ đời sống văn
hóa tinh thần của nhân dân, phục vụ việc thờ cúng, trang
hoàng cho ngày Tết cho nên cần phải có số lượng lớn mà giá
cả không được đắt. Vì thế mà người làm tranh đã sử dụng
phương pháp khắc ván rồi từ đó sao in ra nhiều bức tranh.
•
Nhìn chung cách in tranh chủ yếu là sử dụng ván khắc. Các
bản ván khắc chủ yếu làm từ gỗ. Đầu tiên nghệ nhân sẽ khắc
lên bản gỗ đường nổi thể hiện những đường nét chính của
tranh, sau này khi in tranh ra giấy, người làm tranh lại tiếp tục

tô vẽ để hoàn thiện bức tranh đó, còn đối với một số tranh
đơn giản thì người thợ không cần tô vẽ thêm nữa mà tranh
được đưa ra khi in xong. Nghệ thuật in tranh qua các bản gỗ
khắc nổi xuát hiện từ xa xưa, được lưu truyền từ đời nay qua
đời khác.
•
Ngoài các dòng tranh sử dụng phương pháp khắc thì còn có
những bức tranh vẽ tay của các nghệ nhân. Phương pháp vẽ
tranh trực tiếp này chủ yếu được dùng ở vùng các dân tộc
thiểu số ở vùng núi miền Bắc như người: Tày, Nùng, Dao

1.3.1 . Kĩ thuật làm tranh dân gian &N:
•
Khắc ván in: sáng tạo ra “bản gốc” của mộc bản nghệ thuật, chỉ có
rất ít người làm được. Tranh Đông Hồ còn có các bản khắc mảng
màu, tranh bao nhiêu màu, khắc bấy nhiêu bản mảng;
•
In tranh: L'1;/.M.'MjLZ
)".+=( ".(1'+=(7)".7'$^)
4"(S')/ =.&>$)/(*.
'?>]6^,)/2%'? 5 '(!'
+'))/k(+)/
0#+=> ".c>(0*l)/>8U#+=
>b7'72P'-<.S'$m =/(20'?$
#+=!]?'0+=B>#+=".+=
)_=\'&' Yn'?+=".b1
> ' +=0S/%h
0]'U

oE+0"

•
Nghề làm tranh dân gian sử dụng nhiều loại vật liệu:
•
Giấy in tranh: giấy điệp giấy dó quét lớp điệp (x. Điệp) vẽ tranh Đông
Hồ], giấy trắng (tranh Hàng Trống), giấy đỏ (tranh Kim Hoàng).
•
Gỗ: khắc ván in (còn gọi “ván thuốc” bằng gỗ thị, thứ đến là gỗ thừng
mực.
•
Màu: màu “thuốc cái” bằng các vật liệu lấy từ thiên nhiên như lá, hoa,
khoáng chất (tranh Đông Hồ); màu hoá chất (các dòng tranh khác).
•
Tranh thường được in hoặc vẽ trực tiếp lên giấy. Loại giấy phổ biến
thường được các dòng tranh dùng hơn cả là giấy dó.
•
(Giấy dó là một loại giấy được sản xuất từ vỏ những cây dó (dó giấy,
dó liệt), theo quy trình thủ công được truyền lại qua nhiều thế hệ ở một số
làng nghề ở Việt Nam. Giấy dó được dùng cho vẽ tranh trong mỹ thuật dân
gian Việt Nam, đặc biệt là để làm giấy điệp cho tranh Đông Hồ, hay lưu giữ
các tài liệu, nhờ vào nhiều ưu điểm, nổi bật nhất là độ bền theo thời gian.)

•
Từ loại giấy này có thể làm ra giấy điệp, loại giấy mà tranh
Đông Hồ sử dụng in hình
•
(Giấy điệp là loại giấy dân gian của Việt Nam, thường được
nhắc tới cùng với tranh Đông Hồ. Trong quy trình sản xuất giấy
điệp, người ta nghiền nát vỏ con điệp, một loại sò vỏ mỏng ở
biển, rồi trộn bột đã nghiền với hồ (có lẽ là bột gạo nếp đã được
nấu) rồi dùng chổi lá cây thông quét lên mặt giấy dó. Chổi lá

thông tạo nên những ganh chạy theo đường quét và vỏ điệp tự
nhiên cho màu trắng, có ánh lấp lánh những mảnh điệp nhỏ
dưới ánh sáng, có thể pha thêm màu khác vào hồ trong quá
trình làm giấy điệp.)
•
Đặc điểm của loại giấy này là độ bền rất cao, mà lại xốp
nhẹ, không nhoè khi viết vẽ, ít bị mối mọt, hoặc gòn gẫy, ẩm
nát. Với đặc tính chống ẩm rất cao, giấy dó giúp cho các bức
tranh không bị ẩm mốc, trường tồn cùng thời gian.
•
Mỗi dòng tranh thường có cách tạo màu, pha chế màu sắc
riêng, nhưng nhìn chung thì màu sắc cho những bức tranh
thường được tạo nên từ những nguyên liệu đơn giản, dân dã
bằng rất nhiều phương pháp khác nhau.

•
Từ loại giấy này có thể làm ra giấy điệp, loại giấy mà tranh
Đông Hồ sử dụng in hình
•
(Giấy điệp là loại giấy dân gian của Việt Nam, thường
được nhắc tới cùng với tranh Đông Hồ. Trong quy trình sản
xuất giấy điệp, người ta nghiền nát vỏ con điệp, một loại sò
vỏ mỏng ở biển, rồi trộn bột đã nghiền với hồ (có lẽ là bột
gạo nếp đã được nấu) rồi dùng chổi lá cây thông quét lên
mặt giấy dó. Chổi lá thông tạo nên những ganh chạy theo
đường quét và vỏ điệp tự nhiên cho màu trắng, có ánh lấp
lánh những mảnh điệp nhỏ dưới ánh sáng, có thể pha thêm
màu khác vào hồ trong quá trình làm giấy điệp.)
•
Đặc điểm của loại giấy này là độ bền rất cao, mà lại

xốp nhẹ, không nhoè khi viết vẽ, ít bị mối mọt, hoặc gòn gẫy,
ẩm nát. Với đặc tính chống ẩm rất cao, giấy dó giúp cho các
bức tranh không bị ẩm mốc, trường tồn cùng thời gian.
•
Mỗi dòng tranh thường có cách tạo màu, pha chế màu sắc
riêng, nhưng nhìn chung thì màu sắc cho những bức tranh
thường được tạo nên từ những nguyên liệu đơn giản, dân dã
bằng rất nhiều phương pháp khác nhau.

E-PL4"*M
E-PL4"*M




L41
- Tranh thờ: được các trung tâm làm tranh dân gian dành
một tỉ lệ lớn. Sử dụng ở các chùa, đền, điện, phủ và nhà dân
để canh gác, trừ tà, yểm quỷ (“Vũ Đình - Thiên Ất”, “Tiến Tài -
Tiến Lộc”, “Táo quân - Thổ công”, “Ngũ Hổ” ). Tranh làng
Sình (Huế), Đồ Thế (Nam Bộ) - theo mê tín để đốt thế mạng
cho người sống;
- Tranh chúc tụng: chủ yếu là tranh Tết (“Gà - Lợn”, “Thất
Đồng”, “Tam Đa” );
- Tranh sinh hoạt: phong phú, vui vẻ, đôi khi có tính châm
biếm nhẹ nhàng (“Tứ quý”, “Tứ dân”, “Đánh ghen”, “Hứng
dừa” );
- Tranh lịch sử: được chọn lọc để miêu tả lí thú (“Truyện
Kiều”, “Trê - Cóc”, “Bà Triệu cưỡi voi”, Ngô Quyền, Trần
Hưng Đạo ).

2.2
2.2
. Bố cục của tranh
. Bố cục của tranh
Hầu hết tranh dân gian được vẽ theo
quan niệm "sống" hơn "giống". Đường nét
của mỗi bức tranh hết sức gạn lọc, thuần
khiết, cốt sao rung cảm thẩm mỹ cho người
xem hơn là vẽ đúng luật. Các thành phần
trong tranh không có một điểm nhìn cố định
mà hầu hết được thiết kế để có thể quan sát
di động, từ nhiều góc độ khác nhau.

2.3
2.3
.
.
§êng nÐt trong tranh d©n gian
§êng nÐt trong tranh d©n gian
.
.


a'!-#]
a'!-#]
+=LS76^p3"
+=LS76^p3"
4'+T)-#]0<\
4'+T)-#]0<\

'&'=)<'&'6
'&'=)<'&'6
4>\
4>\
'['^'P+=-#]-K2U'
'['^'P+=-#]-K2U'
0H/I@'0'U(H/HY.)H
0H/I@'0'U(H/HY.)H
'UIY./.G''<>/9)>.)
'UIY./.G''<>/9)>.)
$Q,/.G'
$Q,/.G'
.
.


;"'M,/"6
S770'$('/Y.( &
+!,=7,$Q)*)d!"
[+8-#]
3</-#%0-KM-#
2U'/-#$&6/=#(/+P'P
'R)<R, HZI
>\-#)M)i
,0U=/Z(-<0/>
250-('?=7'R'<R)])/=0
>/Z$^.P2%-#]M=!
=!/)\-#]M
7+$1,-#>'d;=
;$/)=Z

1)JP;,H;.a)H(;!#
8$.>,a]+ #+7>J);&)
=+;&:0D5$8$ b )JP“ ”
%(.)*G.$.$Q$$!,*0
1Gc3O)J.8" Q$
C9$.)J4bE")*GCG=+
"7)*HAQ$,"HQ$:G'0^>(
E)J.C7_>,!$7!)G;
*Q$E)J.C7GE(+,E,,
37>38>0UG'&8$b+*+
#3I$+F7N+ $"7)JP;&H …
.H..>".Q$)J&3C0
)JP.+GG#,3#;.))J4b
, _&._Q$E)J&3C0

•
b1"*\,-#]0\-#
)6/((q>\]G=
'''M-H/UIM\]
/.$^ ],=6], =,-
#)K&

4"h\'&M
(]d0!'6=7)0+=8'!M
])r0'1"*+.n 7-
/)*(/'-</&5h,
+=!M'&Y.)\]U)!!'
6=7M6 9+=".M
]=0'1$/M6/1/,/"

(65 70K:\]%
p!M](':!e$Uf
'S=*'?'&U0\]
\='


(6^p],=7
0A-#)(>86/;/
4"*,0"*
,-#](/"5^' ^-K
?!',-#]!.%K.S
=AM'1/)s

O
O




Mµu s¾c trong tranh d©n gian
Mµu s¾c trong tranh d©n gian


d;&$(;&!")D$"
d;&$(;&!")D$"
) $04#=$.,
) $04#=$.,
!(4$C7@+88eG=+_8JC7G&)
!(4$C7@+88eG=+_8JC7G&)
+N8:0Z)G_OQ$C

+N8:0Z)G_OQ$C
G=8.>>:f78$.+,],
G=8.>>:f78$.+,],
G#578%()J0
G#578%()J0
8.8$3C$G=.."7I>
8.8$3C$G=.."7I>
>I_.:$7;.G_Gg0h$!$7Q$
>I_.:$7;.G_Gg0h$!$7Q$
C9 8$,Gc3O&G=8.
C9 8$,Gc3O&G=8.
>,iH$W/$j3O0
>,iH$W/$j3O0
8=!()!(+,"7I,@
8=!()!(+,"7I,@
.@5P8>"7(.
.@5P8>"7(.
8=,5W08=)*(.8$I!j7G=
8=,5W08=)*(.8$I!j7G=
F,N3._)UQ$G>$W/$3$.
F,N3._)UQ$G>$W/$3$.
.,GGQ$+;0
.,GGQ$+;0



,"6"7I.$.k$7(33+)*8)
,"6"7I.$.k$7(33+)*8)
.G.Q+)-,+Q$N6$20
.G.Q+)-,+Q$N6$20

@,)!I."7I$78$
@,)!I."7I$78$
8>8I8a@+;/7>+&A@+
8>8I8a@+;/7>+&A@+
Q$G,?+Q$GK""Q$G$*;,
Q$G,?+Q$GK""Q$G$*;,
@GfQ$G.=]"7I!:GQG.@000
@GfQ$G.=]"7I!:GQG.@000
4$)-"7I<GF
4$)-"7I<GF
;+$._,G9+Q$N6$$J.
;+$._,G9+Q$N6$$J.
+<GF7Q+)-8aN,0b4'
+<GF7Q+)-8aN,0b4'
)*(.8$I8-,$8b;&)*C
)*(.8$I8-,$8b;&)*C
;b(.>G8=;.a+G!2j+Q$G_
;b(.>G8=;.a+G!2j+Q$G_
3]+823l.*,;0
3]+823l.*,;0


E/'MM\7 7
'08)<0*r)8:L
+ Màu vàng: biểu hiện tâm lí lo âu hoả
+ màu đỏ: biểu hiện niềm vui mộc
+ màu xanh: biểu hiện sự tức giận thổ
+ màu trắng: biểu hiện sự buồn Kim
+ màu đen: biểu hiện tâm lí lo sợ thuỷ
4\' nTMT

00''$^=n;",9
/6C'T)'1'G+=j
^$_+='1'7$/20:"q
S!0S6^. '?,+=



),7+!"#:(.%B@:37"#,
),7+!"#:(.%B@:37"#,
*:A!6)J$?m!6n
*:A!6)J$?m!6n
DE(#($;<_H)$("7
DE(#($;<_H)$("7
!#8$G#.)-,+)-,3l_HW/$+6.
!#8$G#.)-,+)-,3l_HW/$+6.
57,$(._2=+=;.a0
57,$(._2=+=;.a0
:; G(.!&4'._;2A(._
:; G(.!&4'._;2A(._
.9,2)8.8$mn_Q$.)*
.9,2)8.8$mn_Q$.)*
,!&4'->0EG=)*L(!oEPb6
,!&4'->0EG=)*L(!oEPb6
 ;',E,8>!HA8$01<)*3l_8>H
 ;',E,8>!HA8$01<)*3l_8>H
8$!oG-_#'$p,Q8N 
8$!oG-_#'$p,Q8N 
;(0
;(0
.8N+3pP<3l +CB

.8N+3pP<3l +CB
3p;/"7_)8.8$m8CGbnC9
3p;/"7_)8.8$m8CGbnC9
3p_b(. .8C+>L:bA+)J4b
3p_b(. .8C+>L:bA+)J4b
_!#8$)!]Q)C9*3OE
_!#8$)!]Q)C9*3OE
i8'8>,<*P8=Q$"7H0DRH8=
i8'8>,<*P8=Q$"7H0DRH8=
q,.kq@8$9(.8$_Q$8$&N0^G>
q,.kq@8$9(.8$_Q$8$&N0^G>
bqC@q4$q,";/
bqC@q4$q,";/
$8:0
$8:0