Việc hiểu và vận dụng đúng những nguyên lý về tiền lương của Mác trong điều kiện nền kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay pdf

Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



1
L
ỜI

MỞ

ĐẦU

L
ý
lu
ậ
n v
ề
ti
ề
n lương
đã

đượ
c các nhà kinh t
ế
nghiên c
ứ
u t
ừ
r

ấ
t lâu b
ắ
t
đầ
u là W.Petty. Chính William Petty là ng
ườ
i
đầ
u tiên trong l
ị
ch s
ử

đặ
t n
ề
n
móng cho l
ý
thuy
ế
t "quy lu
ậ
t s
ắ
t v
ề
ti
ề

n lương". L
ý
thuy
ế
t m
ứ
c lương t
ố
i
thi
ể
u ph
ả
n ánh tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n ban
đầ
u c
ủ
a CNTB. Lúc này, s
ả
n xu
ấ
t
chưa phát tri
ể

n,
để
bu
ộ
c công nhân làm vi
ệ
c, giai c
ấ
p tư s
ả
n ph
ả
i d
ự
a vào
Nhà n
ướ
c
để
duy tr
ì
m
ứ
c lương th
ấ
p. Tuy nhiên t
ừ
l
ý
lu

ậ
n này ta th
ấ
y
đượ
c
là, công nhân ch
ỉ
nh
ậ
n
đượ
c t
ừ
s
ả
n ph
ẩ
m lao
độ
ng c
ủ
a m
ì
nh nh
ữ
ng tư li
ệ
u
sinh ho

ạ
t t
ố
i thi
ể
u do h
ọ
t
ạ
o ra. Ph
ầ
n c
ò
n l
ạ
i
đã
b
ị
nhà tư b
ả
n chi
ế
m đo
ạ
t. Đó
là m
ầ
m m
ố

ng phân tích s
ự
bóc l
ộ
t.
L
ý
lu
ậ
n v
ề
ti
ề
n lương c
ủ
a Mác là s
ự
ti
ế
p t
ụ
c phát tri
ể
n l
ý
lu
ậ
n v
ề
ti

ề
n
lương c
ủ
a các nhà kinh t
ế
c
ổ
đi
ể
n tr
ướ
c đó. L
ý
lu
ậ
n ti
ề
n lương c
ủ
a Mác
đã

v
ạ
ch r
õ
b
ả
n ch

ấ
t c
ủ
a ti
ề
n lương d
ướ
i CNTB
đã
b
ị
che
đậ
y – ti
ề
n lương là giá
c
ả
c
ủ
a lao
độ
ng, bác b
ỏ
quan ni
ệ
m c
ủ
a các nhà kinh t
ế

tư b
ả
n tr
ướ
c đó
(Ricardo). Nh
ữ
ng lu
ậ
n đi
ể
m c
ủ
a Mác v
ề
ti
ề
n lương v
ẫ
n c
ò
n giá tr
ị

đế
n ngày
nay.
M
ặ
c dù

ở
n
ướ
c ta chính sách ti
ề
n lương
đã

đượ
c c
ả
i cách. Tuy nhiên,
nhi
ề
u v
ấ
n
đề
c
ố
t l
õ
i v
ẫ
n chưa
đượ
c gi
ả
i quy
ế

t m
ộ
t cách tho
ả
đáng. Cho
đế
n
nay, thu nh
ậ
p c
ủ
a ng
ườ
i
đượ
c h
ưở
ng lương tăng, m
ứ
c s
ố
ng, tiêu dùng tăng,
v
ề
cơ b
ả
n không do chính sách ti
ề
n lương đem l
ạ

i mà do tăng thu nh
ậ
p
ngoài lương, nh
ờ
kinh t
ế
tăng tr
ưở
ng (ti
ề
n lương Nhà n
ướ
c tr
ả
ch
ỉ
chi
ế
m
m
ộ
t ph
ầ
n ba, thu nh
ậ
p khác chi
ế
m t
ớ

i hai ph
ầ
n ba).
Vi
ệ
c hi
ể
u và v
ậ
n d
ụ
ng đúng nh
ữ
ng nguyên l
ý
v
ề
ti
ề
n lương c
ủ
a Mác
trong đi
ề
u ki
ệ
n n
ề
n kinh t
ế

th
ị
tr
ườ
ng
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay có
ý
ngh
ĩ
a r
ấ
t
l
ớ
n.C
ả
i cách chính sách ti
ề
n lương s
ẽ

ả
nh h
ưở
ng như th

ế
nào
đế
n l
ợ
i ích c
ủ
a
ng
ườ
i lao
độ
ng, và nên ti
ế
n hành c
ả
i cách như th
ế
nào
để

đả
m b
ả
o
đượ
c l
ợ
i
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

2
ích ng
ườ
i lao
độ
ng,
đế
n l
ợ
i ích c
ủ
a toàn qu
ố
c gia…? Đây là v
ấ
n
đề

đã
thu
hút
đượ
c s
ự
quan tâm c
ủ
a đông

đả
o ng
ườ
i lao
độ
ng và chuyên gia nghiên
c
ứ
u. Xu
ấ
t phát t
ừ

ý
ngh
ĩ
a l
ý
lu
ậ
n và th
ự
c ti
ễ
n nêu trên mà ng
ườ
i vi
ế
t l
ự

a
ch
ọ
n
đề
tài này nh
ằ
m hi
ể
u r
õ
hơn v
ề
h
ệ
th
ố
ng chính sách ti
ề
n lương
ở
Vi
ệ
t
Nam, nh
ằ
m đưa ra các ki
ế
n ngh
ị

hoàn thi
ệ
n h
ệ
th
ố
ng chính sách ti
ề
n lương
ở
Vi
ệ
t Nam trong giai đo
ạ
n hi
ệ
n nay.

I. L
Ý

LUẬN

TIỀN
LƯƠNG
CỦA
C.MÁC TRONG
CHỦ

NGHĨA

TƯ
BẢN

CỦA

MÁC
1. B
ả
n ch
ấ
t ti
ề
n lương d
ướ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n
Công nhân làm vi
ệ
c cho nhà tư b
ả
n m
ộ
t th
ờ
i gian nào đó th

ì
nh
ậ
n
đượ
c s
ố
ti
ề
n tr
ả
công nh
ấ
t
đị
nh. Ti
ề
n tr
ả
công đó g
ọ
i là ti
ề
n lương. S
ố
l
ượ
ng
ti
ề

n lương nhi
ề
u hay ít
đượ
c xác
đị
nh theo th
ờ
i gian lao
độ
ng ho
ặ
c l
ượ
ng
s
ả
n ph
ẩ
m s
ả
n xu
ấ
t ra. Hi
ệ
n t
ượ
ng đó làm cho ng
ườ
i ta l

ầ
m t
ưở
ng r
ằ
ng, ti
ề
n
lương là giá c
ả
lao
độ
ng.
S
ự
th
ậ
t th
ì
ti
ề
n lương không ph
ả
i là giá tr
ị
hay giá c
ả
c
ủ
a lao

độ
ng. V
ì

lao
độ
ng không ph
ả
i là hàng hoá và không th
ể
là
đố
i t
ượ
ng mua bán. S
ở
d
ĩ

như v
ậ
y là v
ì
:
Th
ứ
nh
ấ
t: n
ế

u lao
độ
ng là hàng hoá th
ì
nó ph
ả
i có tr
ướ
c, ph
ả
i
đượ
c
v
ậ
t hoá trong m
ộ
t h
ì
nh th
ứ
c c
ụ
th
ể
nào đó. Ti
ề
n
để
cho lao

độ
ng có th
ể
“v
ậ
t
hoá”
đượ
c là ph
ả
i có tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t. Nhưng n
ế
u ng
ườ
i lao
độ
ng có tư li
ệ
u
s
ả
n xu
ấ
t th

ì
h
ọ
s
ẽ
bán hàng hoá do m
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t, ch
ứ
không bán “lao
độ
ng”. Ng
ườ
i công nhân không th
ể
bán cái m
ì
nh không có.
Th
ứ
hai: vi
ệ
c th
ừ
a nh
ậ

n lao
độ
ng là hàng hoá d
ẫ
n t
ớ
i m
ộ
t trong hai
mâu thu
ẫ
n v
ề
l
ý
lu
ấ
n sau đây: N
ế
u lao
độ
ng là hàng hoá và
đượ
c trao
đổ
i
ngang giá, th
ì
nhà tư b
ả

n không thu
đượ
c giá tr
ị
th
ặ
ng dư- đi
ề
u này ph
ủ

Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



3
nh
ậ
n s
ự
t
ồ
n t
ạ
i th
ự
c t
ế
c
ủ

a quy lu
ậ
t giá tr
ị
th
ặ
ng dư trong ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n.
C
ò
n n
ế
u hàng hoá
đượ
c trao
đổ
i không ngang giá
để
có giá tr
ị
th
ặ
ng dư cho
nhà tư b
ả

n, th
ì
s
ẽ
ph
ủ
nh
ậ
n quy lu
ậ
t giá tr
ị
.
Th
ứ
ba: n
ế
u lao
độ
ng là hàng hoá th
ì
hàng hoá đó c
ũ
ng ph
ả
i có giá tr
ị
.
Nhưng th
ướ

c đo n
ộ
i t
ạ
i c
ủ
a giá tr
ị
là lao
độ
ng. Như v
ậ
y, giá tr
ị
c
ủ
a lao
độ
ng
đo b
ằ
ng lao
độ
ng. Đó là m
ộ
t đi
ề
u lu
ẩ
n qu

ẩ
n vô ngh
ĩ
a.
V
ì
th
ế
, lao
độ
ng không ph
ả
i là hàng hoá, cái mà công nhân bán và nhà
tư b
ả
n mua không ph
ả
i là lao
độ
ng mà chính là s
ứ
c lao
độ
ng. Do đó, ti
ề
n
lương mà nhà tư b
ả
n tr
ả

cho công nhân là giá c
ả
c
ủ
a s
ứ
c lao
độ
ng. V
ậ
y b
ả
n
ch
ấ
t c
ủ
a ti
ề
n lương d
ướ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n là bi
ể
u hi

ệ
n ra b
ề
ngoài như là giá
tr
ị
hay giá c
ả
c
ủ
a lao
độ
ng.
S
ở
d
ĩ
bi
ể
u hi
ệ
n b
ề
ngoài c
ủ
a ti
ề
n lương
đã
che d

ấ
u b
ả
n ch
ấ
t c
ủ
a nó là
do nh
ữ
ng nguyên nhân sau:
M
ộ
t là, vi
ệ
c mua bán s
ứ
c lao
độ
ng là mua bán ch
ị
u. Hơn n
ữ
a,
đặ
c
đi
ể
m c
ủ

a hàng hoá - s
ứ
c lao
độ
ng không bao gi
ờ
i tách kh
ỏ
i ng
ườ
i bán, nó
ch
ỉ
nh
ậ
n
đượ
c giá c
ả
khi
đã
cung c
ấ
p giá tr
ị
s
ử
d
ụ
ng cho ng

ườ
i mua, t
ứ
c là
lao
độ
ng cho nhà tư b
ả
n, do đó nh
ì
n b
ề
ngoài ch
ỉ
th
ấ
y nhà tư b
ả
n tr
ả
giá tr
ị

cho lao
độ
ng.
Hai là,
đố
i v
ớ

i công nhân, toàn b
ộ
lao
độ
ng trong c
ả
ngày là phương
ti
ệ
n
để
có ti
ề
n sinh s
ố
ng, do đó, b
ả
n thân công nhân c
ũ
ng t
ưở
ng r
ằ
ng m
ì
nh
bán lao
độ
ng. C
ò

n
đố
i v
ớ
i nhà tư b
ả
n vi
ệ
c b
ỏ
t
ìê
n ra
để
có lao
độ
ng, nên
c
ũ
ng ngh
ĩ
r
ằ
ng cái mà h
ọ
mua là lao
độ
ng.
Ba là, do cách th
ứ

c tr
ả
lương. S
ố
l
ượ
ng c
ủ
a ti
ề
n lương ph
ụ
thu
ộ
c vào
th
ờ
i gian lao
độ
ng ho
ặ
c s
ả
n ph
ẩ
m s
ả
n xu
ấ
t ra, đi

ề
u đó khi
ế
n ng
ườ
i ta l
ầ
m
t
ưở
ng r
ằ
ng ti
ề
n lương là giá c
ả
lao
độ
ng.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



4
Ti
ề
n lương che
đậ
y m
ọ

i d
ấ
u v
ế
t c
ủ
a s
ự
phân chia ngày lao đ
ộ
ng thành
th
ờ
i gian lao
độ
ng t
ấ
t y
ế
u và th
ờ
i gian lao
độ
ng th
ặ
ng dư, thành lao
độ
ng
đượ
c tr

ả
công và lao
độ
ng không
đượ
c tr
ả
công, do đó ti
ề
n lương che
đậ
y
b
ả
n ch
ấ
t bóc l
ộ
t c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n.
1. Các ch
ứ
c năng cơ b

ả
n c
ủ
a ti
ề
n lương:
a. Ch
ứ
c năng thu
ớ
c đo giá tr
ị
:
Như trên
đã
nêu, ti
ề
n lương là s
ự
th
ể
hi
ệ
n b
ằ
ng ti
ề
n c
ủ
a giá tr

ị
s
ứ
c lao
độ
ng,
đượ
c bi
ể
u hi
ệ
n ra bên ngoài như là giá c
ả
c
ủ
a s
ứ
c lao
độ
ng. V
ì
v
ậ
y
ti
ề
n lương chính là thu
ớ
c đo giá tr
ị

s
ứ
c lao
độ
ng,
đượ
c bi
ể
u hi
ệ
n như giá tr
ị

lao
độ
ng c
ụ
th
ể
c
ủ
a vi
ệ
c làm
đượ
c tr
ả
công. Nói cách khác, giá tr
ị
c

ủ
a vi
ệ
c
làm
đượ
c ph
ả
n ánh thông qua ti
ề
n lương. N
ế
u vi
ệ
c làm có giá tr
ị
càng cao
th
ì
m
ứ
c lương càng l
ớ
n.
b. Duy tr
ì
và phát tri
ể
n s
ứ

c lao
độ
ng:
Theo Mác ti
ề
n lương là bi
ể
u hi
ệ
n giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng, đó là giá tr
ị
c
ủ
a
nh
ữ
ng tư li
ệ
u sinh ho
ạ
t c
ầ
n thi
ế

t
để
duy tr
ì
cu
ộ
c s
ố
ng c
ủ
a ng
ườ
i có s
ứ
c lao
độ
ng, theo đi
ề
u ki
ệ
n kinh t
ế
, x
ã
h
ộ
i và tr
ì
nh
độ

văn minh c
ủ
a m
ỗ
i n
ướ
c. Giá
tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng bao hàm c
ả
y
ế
u t
ố
l
ị
ch s
ử
, v
ậ
t ch
ấ
t và tinh th
ầ
n. Ngoài ra,

để

duy tr
ì
và phát tri
ể
n s
ứ
c lao
độ
ng th
ì
ng
ườ
i lao
độ
ng c
ò
n ph
ả
i sinh con (như
s
ứ
c lao
độ
ng ti
ề
m tàng), ph
ả
i nuôi d

ưỡ
ng con, cho nên nh
ữ
ng tư li
ệ
u sinh
ho
ạ
t c
ầ
n thi
ế
t
để
s
ả
n xu
ấ
t ra s
ứ
c lao
độ
ng ph
ả
i g
ồ
m có c
ả
nh
ữ

ng tư li
ệ
u sinh
ho
ạ
t cho con cái h
ọ
c. Theo h
ọ
, ch
ứ
c năng cơ b
ả
n c
ủ
a ti
ề
n lương c
ò
n là nh
ằ
m
duy tr
ì
và phát tri
ể
n
đượ
c s
ứ

c lao
độ
ng.
Giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng là đi
ể
m xu
ấ
t phát trong m
ọ
i bài tính c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t
x
ã
h
ộ
i nói chung và c
ủ
a ng
ườ

i s
ử
d
ụ
ng lao
độ
ng nói riêng. Giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng mang tính khách quan,
đượ
c quy
đị
nh và đi
ề
u ti
ế
t không theo
ý
mu
ố
n
c
ủ
a m
ộ
t các nhân nào, dù là ng

ườ
i làm công hay ng
ườ
i s
ử
d
ụ
ng lao
độ
ng.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



5
Nó là k
ế
t qu
ả
c
ủ
a s
ự
m
ặ
c c
ả
trên th
ị
tr

ườ
ng lao
độ
ng gi
ữ
a ng
ườ
i có s
ứ
c lao
độ
ng “bán” và ng
ườ
i s
ử
d
ụ
ng s
ứ
c lao
độ
ng “mua”
c. Kích thích lao
độ
ng và phát tri
ể
n ngu
ồ
n nhân l
ự

c
Ti
ề
n lương là b
ộ
ph
ậ
n thu nh
ậ
p chính đáng c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng nh
ằ
m
tho
ả
m
ã
n ph
ầ
n l
ớ
n các nhu c
ầ
u v
ề

v
ậ
t ch
ấ
t và tinh th
ầ
n c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng.
Do v
ậ
y, các m
ứ
c ti
ề
n lương là các
đò
n b
ẩ
y kinh t
ế
r
ấ
t quan tr
ọ
ng

để

đị
nh
h
ướ
ng s
ự
quan tâm và
độ
ng cơ trong lao
độ
ng c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng. Khi
độ

l
ớ
n c
ủ
a ti
ề
n lương ph
ụ
thu

ộ
c vào hi
ệ
u qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a công ty nói chung và
cá nhân ng
ườ
i lao
độ
ng nói riêng th
ì
h
ọ
s
ẽ
quan tâm
đế
n vi
ệ
c không ng
ừ
ng
nâng cao năng su

ấ
t và ch
ấ
t l
ượ
ng công vi
ệ
c
d. Thúc
đẩ
y s
ự
phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i phát tri
ể
n
Nâng cao hi
ệ
u qu
ả
lao
độ
ng, năng su
ấ
t lao

độ
ng suy cho cùng là
ngu
ồ
n g
ố
c
để
tăng thu nh
ậ
p, tăng kh
ả
năng tho
ả
m
ã
n các nhu c
ầ
u c
ủ
a ng
ườ
i
lao
độ
ng.
Khác v
ớ
i th
ị

tr
ườ
ng hàng hoá b
ì
nh th
ườ
ng, c
ầ
u v
ề
lao
độ
ng không
ph
ả
i là c
ầ
u cho b
ả
n thân nó, mà là c
ầ
u d
ẫ
n xu
ấ
t, t
ứ
c là ph
ụ
thu

ộ
c vào kh
ả

năng tiêu th
ụ
c
ủ
a s
ả
n ph
ẩ
m do lao
độ
ng t
ạ
o ra và m
ứ
c giá c
ả
c
ủ
a hàng hoá
này. T
ổ
ng m
ứ
c ti
ề
n lương quy

ế
t
đị
nh t
ổ
ng c
ầ
u v
ề
hàng hoá và d
ị
ch v
ụ
c
ầ
n
thi
ế
t ph
ả
i s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
ng như giá c
ả
c
ủ

a nó. Do v
ậ
y, ti
ề
n lương ph
ả
i d
ự
a trên
cơ s
ở
tăng năng su
ấ
t lao
độ
ng. Vi
ệ
c tăng nưang su
ấ
t lao
độ
ng luôn luôn d
ẫ
n
đế
n s
ự
tái phân b
ố
lao

độ
ng. Theo qui lu
ậ
t th
ị
tr
ườ
ng, lao
độ
ng s
ẽ
tái phân
b
ố
vào các khu v
ự
c có năng su
ấ
t cao hơn
để
nh
ậ
n
đượ
c các m
ứ
c lương cao
hơn.
e. Ch
ứ

c năng x
ã
h
ộ
i c
ủ
a ti
ề
n lương
Cùng v
ớ
i vi
ệ
c kích thích không ng
ừ
ng nâng cao năng su
ấ
t lao
độ
ng,
ti
ề
n lương c
ò
n là y
ế
u t
ố
kích thích vi
ệ

c hoàn thi
ệ
n các m
ố
i quan h
ệ
lao
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



6
độ
ng. Th
ự
c t
ế
cho th
ấ
y, vi
ệ
c duy tr
ì
các m
ứ
c ti
ề
n lương cao và tăng không
ng
ừ

ng ch
ỉ

đượ
c th
ự
c hi
ệ
n trên cơ s
ở
hài hoà các m
ố
i quan h
ệ
lao
độ
ng trong
các doanh nghi
ệ
p. Vi
ệ
c g
ắ
n ti
ề
n lương v
ớ
i hi
ệ
u qu

ả
c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng và
đơn v
ị
kinh t
ế
s
ẽ
thúc
đẩ
y các m
ố
i quan h
ệ
h
ợ
p tác, giúp
đỡ
l
ầ
n nhau, nâng
cao hi
ệ
u qu

ả
c
ạ
nh tranh c
ủ
a công ty. Bên c
ạ
nh đó, t
ạ
o ti
ề
n
đề
cho s
ự
phát
tri
ể
n toàn di
ệ
n c
ủ
a con ng
ườ
i và thúc
đẩ
y x
ã
h
ộ

i phát tri
ể
n theo h
ướ
ng dân
ch
ủ
và văn minh.
2. Các h
ì
nh th
ứ
c cơ b
ả
n c
ủ
a ti
ề
n lương
Ti
ề
n lương có hai h
ì
nh th
ứ
c cơ b
ả
n là: ti
ề
n lương tính theo th

ờ
i gian
và ti
ề
n lương tính theo s
ả
n ph
ẩ
m.
a. Ti
ề
n lương tính theo th
ờ
i gian
Ti
ề
n lương tính theo th
ờ
i gian là h
ì
nh th
ứ
c ti
ề
n lương mà s
ố
l
ượ
ng
c

ủ
a nó ph
ụ
thu
ộ
c vào th
ờ
i gian lao
độ
ng c
ủ
a công nhân (gi
ờ
i, ngày, tu
ầ
n,
tháng).
C
ầ
n phân bi
ệ
t lương gi
ờ
, lương ngày, lương tháng. Giá c
ả
c
ủ
a m
ộ
t gi

ờ

lao
độ
ng là th
ướ
c đo chính xác m
ứ
c ti
ề
n lương tính theo th
ờ
i gian. Ti
ề
n
lương ngày và lương tu
ầ
n chưa nói r
õ

đượ
c m
ứ
c ti
ề
n công đó th
ấ
p hay cao,
v
ì

c
ò
n tu
ỳ
thu
ộ
c theo ngày lao
độ
ng dài hay ng
ắ
n. Do đó, mu
ố
n đánh giá
đúng m
ứ
c ti
ề
n lương không ch
ỉ
căn c
ứ
vào l
ượ
ng ti
ề
n, mà c
ò
n căn c
ứ
vào

độ

dài c
ủ
a ngày lao
độ
ng và c
ườ
ng
độ
lao
độ
ng.
Th
ự
c hi
ệ
n ch
ế

độ
ti
ề
n lương theo th
ờ
i gian, nhà tư b
ả
n có th
ể
không

thay
đổ
i lương ngày, lương tu
ầ
n, mà v
ẫ
n h
ạ
th
ấ
p
đượ
c giá c
ả
lao d
ộ
ng do
kéo dài ngày lao
độ
ng ho
ặ
c tăng c
ườ
ng
độ
lao
độ
ng. Tr
ả
lương kéo dài th

ờ
i
gian c
ò
n có l
ợ
i cho nhà tư b
ả
n khi t
ì
nh h
ì
nh th
ị
tr
ườ
ng thu
ậ
n l
ợ
i, hàng hoá
tiêu th
ụ
d
ễ
dàng, th
ự
c hi
ệ
n l

ố
i làm vi
ệ
c thêm gi
ờ
, t
ứ
c là làm vi
ệ
c ngoài s
ố

gi
ờ
i quy
đị
nh c
ủ
a ngày lao
độ
ng. C
ò
n khi th
ị
tr
ườ
ng không thu
ậ
n l
ợ

i bu
ộ
c
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



7
ph
ả
i thu h
ẹ
p s
ả
n xu
ấ
t, nhà tư b
ả
n s
ẽ
rút ng
ắ
n ngày lao
độ
ng và th
ự
c hi
ệ
n l
ố

i
tr
ả
công theo gi
ờ
, do đó h
ạ
th
ấ
p ti
ề
n lương xu
ố
ng r
ấ
t nhi
ề
u. Như v
ậ
y, công
nhân không nh
ữ
ng b
ị
thi
ệ
t th
ò
i khi ngày lao
độ

n b
ị
kéo dài quá
độ
, mà c
ò
n
b
ị
thi
ệ
t c
ả
khi ph
ả
i làm vi
ệ
c b
ớ
t gi
ờ
.
b. Ti
ề
n lương tính theo s
ả
n ph
ẩ
m
Ti

ề
n lương tính theo s
ả
n ph
ẩ
m là h
ì
nh th
ứ
c ti
ề
n lương mà s
ố
l
ượ
ng
c
ủ
a nó ph
ụ
thu
ộ
c vào s
ố
l
ượ
ng s
ả
n ph
ẩ

m mà công nhân
đã
s
ả
n xu
ấ
t ra ho
ặ
c
s
ố
l
ượ
ng công vi
ệ
c
đã
hoàn thành trong m
ộ
t th
ờ
i gian nh
ấ
t
đị
nh.
M
ỗ
i s
ả

n ph
ẩ
m
đượ
c tr
ả
công theo m
ộ
t đơn giá nh
ấ
t
đị
nh g
ọ
i là đơn
giá ti
ề
n công. Đơn giá ti
ề
n công là giá tr
ả
côgn co m
ỗ
i đơn v
ị
s
ả
n ph
ẩ
m

đã

s
ả
n xu
ấ
t ra theo giá bi
ể
u nh
ấ
t
đị
nh. Khi quy
đị
nh đơn giá, ng
ườ
i ta l
ấ
y ti
ề
n
lương trung b
ì
nh c
ủ
a công nhân trong ngày chia cho s
ố
l
ượ
ng s

ả
n ph
ẩ
m mà
công nhân s
ả
n xu
ấ
t ra trong 1 ngày b
ì
nh th
ườ
ng. Do đó, v
ề
th
ự
c ch
ấ
t, đơn
giá ti
ề
n lương là ti
ề
n lương tr
ả
cho m
ộ
t th
ờ
i gian c

ầ
n thi
ế
t nh
ấ
t
đị
nh
để
s
ả
n
xu
ấ
t m
ộ
t s
ả
n ph
ẩ
m. V
ì
th
ế
, ti
ề
n lương tính theo s
ả
n ph
ẩ

m ch
ỉ
là h
ì
nh th
ứ
c
chuy
ể
n hoá c
ủ
a ti
ề
n lương tính theo th
ờ
i gian.
H
ì
nh th
ứ
c ti
ề
n lương theo s
ả
n ph
ẩ
m càng che gi
ấ
u và xuyên t
ạ

c b
ả
n
ch
ấ
t c
ủ
a ti
ề
n lương hơn so v
ớ
i h
ì
nh th
ứ
c ti
ề
n lương tính theo th
ờ
i gian. Vi
ệ
c
th
ự
c hi
ệ
n h
ì
nh th
ứ

c ti
ề
n lương tính theo s
ả
n ph
ẩ
m m
ộ
t m
ặ
t làm cho nhà tư
b
ả
n d
ễ
dàng ki
ể
m soát công nhân; m
ộ
t khác
đẻ
ra s
ự
c
ạ
nh tranh gi
ữ
a công
nhân, kích thích công nhân ph
ả

i lao
độ
ng tích c
ự
c nâng cao c
ườ
ng
độ
lao
độ
ng, t
ạ
o ra nhi
ề
u s
ả
n ph
ẩ
m
để
nh
ậ
n
đượ
c ti
ề
n công cao hơn.
V
ì
v

ậ
y, ch
ế

độ
ti
ề
n lương d
ướ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n thư
ờ
ng d
ẫ
n
đế
n t
ì
nh
tr
ạ
ng lao
độ
ng kh
ẩ

n trương quá m
ứ
c, làm ki
ệ
t s
ứ
c ng
ườ
i lao
độ
ng.
V
ề
m
ặ
t l
ị
ch s
ử
, ti
ề
n lương t
ì
nh theo th
ờ
i gian
đượ
c áp d
ụ
ng r

ộ
ng r
ã
i
trong giai đo
ạ
n
đầ
u phát tri
ể
n c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n, c
ò
n
ở
giai đo
ạ
n sau th
ì

Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)

8
ti
ề
n lương tính theo s
ả
n ph
ẩ
m
đượ
c áp d
ụ
ng r
ộ
ng r
ã
i hơn. Hi
ệ
n nay, h
ì
nh
th
ứ
c ti
ề
n lương tính theo th
ờ
i gian ngày càng
đượ
c m

ở
r
ộ
ng.
3. Ti
ề
n lương danh ngh
ĩ
a và ti
ề
n lương th
ự
c t
ế
. Xu h
ướ
ng v
ậ
n
độ
ng
c
ủ
a ti
ề
n lương d
ướ
i ch
ủ
ngh

ĩ
a tư b
ả
n.
a. Ti
ề
n lương danh ngh
ĩ
a và ti
ề
n lương th
ự
c t
ế

Ti
ề
n lương danh ngh
ĩ
a là t
ổ
ng s
ố
ti
ề
n mà ng
ườ
i công nhân nh
ậ
n

đượ
c
do bán s
ứ
c lao
độ
ng c
ủ
a m
ì
nh cho nhà tư b
ả
n. Nó là giá c
ả
s
ứ
c lao
độ
ng. Nó
tăng gi
ả
m theo s
ự
bi
ế
n
độ
ng trong quan h
ệ
cung – c

ầ
u v
ề
hàng hoá s
ứ
c lao
độ
ng trên th
ị
tr
ườ
ng.
Đố
i v
ớ
i ng
ườ
i công nhân, đi
ề
u quan tr
ọ
ng không ch
ỉ

ở

t
ổ
ng s
ố

ti
ề
n nh
ậ
n
đượ
c d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c ti
ề
n lương mà c
ò
n
ở
ch
ỗ
có th
ể
mua
đượ
c g
ì
b
ằ
ng ti
ề

n lương đó, đi
ề
u đó ph
ụ
thu
ộ
c vào giá c
ả
v
ậ
t ph
ẩ
m tiêu dùng
và d
ị
ch v
ụ
.
Ti
ề
n lương th
ự
c t
ế
là s
ố
l
ượ
ng hàng hoá và d
ị

ch v
ụ
mà công nhân có
th
ể
thu
đượ
c b
ằ
ng ti
ề
n lương danh ngh
ĩ
a. R
õ
ràng, n
ế
u đi
ề
u ki
ệ
n khác không
thay
đổ
i, ti
ề
n lương th
ự
c t
ế

ph
ụ
thu
ộ
c theo t
ỷ
l
ệ
thu
ậ
n vào
đạ
i l
ượ
ng ti
ề
n
lương danh ngh
ĩ
a và ph
ụ
thu
ộ
c theo t
ỷ
l
ệ
ngh
ị
ch v

ớ
i m
ứ
c giá c
ả
v
ậ
t ph
ẩ
m
tiêu dùng và d
ị
ch v
ụ
.
b. Xu h
ướ
ng v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a ti
ề
n lương d
ướ
i ch
ủ
ngh

ĩ
a tư b
ả
n
Nghiên c
ứ
u s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a ti
ề
n lương d
ướ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n, C.Mác
v
ạ
ch ra r
ằ
ng, xu h

ướ
ng chung có tính quy lu
ậ
t c
ủ
a s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a ti
ề
n
lương d
ướ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n là: trong quá tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ

a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư
b
ả
n, ti
ề
n công danh ngh
ĩ
a có xu h
ướ
ng tăng lên, nhưng m
ứ
c tăng c
ủ
a nó
nhi
ề
u khi không theo k
ị
p v
ớ
i m
ứ
c tăng giá c
ả
tư li
ệ

u tiêu dùng và d
ị
ch v
ụ
.
Khi đó, ti
ề
n công th
ự
c t
ế
có xu h
ướ
ng h
ạ
th
ấ
p.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



9
Ch
ừ
ng nào mà ti
ề
n lương c
ò
n là bi

ể
u hi
ệ
n b
ằ
ng ti
ề
n c
ủ
a giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng, th
ì
s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ
a nó g
ắ
n li
ề
n v

ớ
i s
ự
bi
ế
n
đổ
i c
ủ
a giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng.
L
ượ
ng giá tr
ị
c
ủ
a nó do
ả
nh h
ưở
ng c
ủ
a m
ộ

t lo
ạ
t nhân t
ố
quy
ế
t
đị
nh.
M
ộ
t nhân t
ố
tác
độ
ng làm tăng l
ượ
ng giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng, m
ộ
t nhân t
ố
khác
tác
độ

ng làm gi
ả
m giá tr
ị
c
ủ
a nó. S
ự
tác
độ
ng qua l
ạ
i c
ủ
a t
ấ
t c
ả
các nhân t
ố

đó d
ẫ
n t
ớ
i quá tr
ì
nh ph
ứ
c t

ạ
p c
ủ
a s
ự
bi
ế
n
đổ
i giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng, làm cho s
ự

gi
ả
m sút c
ủ
a nó có tính ch
ấ
t xu h
ướ
ng.
- Nh
ữ
ng nhân t

ố
tác
độ
ng làm tăng giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng là s
ự
nâng cao
tr
ì
nh
độ
chuyên môn c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng và s
ự
tăng c
ườ
ng
độ
lao
độ

ng.
- Trong đi
ề
u ki
ệ
n c
ủ
a cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t, nét
đặ
c trưng c
ủ
a
quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t là tăng tính ph
ứ
c t
ạ

p c
ủ
a lao
độ
ng,
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i nâng cao
r
ấ
t nhi
ề
u tr
ì
nh
độ
chuyên môn c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng, tăng c
ườ
ng
độ
lao

độ
ng
c
ủ
a h
ọ
, làm tăng m
ộ
t cách căn b
ả
n chi phí v
ề
tái s
ả
n xu
ấ
t s
ứ
c lao
độ
ng, do
đó làm tăng giá tr
ị
c
ủ
a nó.
Nh
ữ
ng nhu c
ầ

u c
ủ
a công nhân và phương th
ứ
c th
ả
o m
ã
n chúng luôn
luôn bi
ế
n
đổ
i. Cùng v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, di

ễ
n ra quá
tr
ì
nh tăng m
ứ
c
độ
v
ề
nhu c
ầ
u.
Để
tái s
ả
n xu
ấ
t s
ứ
c lao
độ
ng,
đò
i h
ỏ
i l
ượ
ng
c

ủ
a c
ả
i v
ậ
t ch
ấ
t và văn hoá l
ớ
n hơn. K
ỹ
thu
ậ
t ph
ứ
c t
ạ
p
đượ
c v
ậ
n d
ụ
ng trong
quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ

t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a
đò
i h
ỏ
i ng
ườ
i lao
độ
ng ph
ả
i có v
ố
n ki
ế
n
th
ứ
c và tri th
ứ
c v
ề
k
ỹ
thu

ậ
t cao hơn. T
ấ
t c
ả
nh
ữ
ng đi
ề
u đó d
ẫ
n
đế
n nhu c
ầ
u
c
ủ
a công nhân và gia
đì
nh h
ọ
c v
ề
hàng hoá và d
ị
ch v
ụ
tăng lên làm cho giá
tr

ị
s
ứ
c lao
độ
ng tăng lên.
- Nhân t
ố
tác
độ
ng làm gi
ả
m giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng là s
ự
tăng lên c
ủ
a
năng su
ấ
t lao
độ
ng. Cùng v
ớ
i s

ự
tăng năng su
ấ
t lao
độ
ng th
ì
giá c
ả
v
ề
tư li
ệ
u
sinh ho
ạ
t c
ủ
a ng
ườ
i công nhân r
ẻ
đi n
ề
n ti
ề
n lương th
ự
c t
ế

có kh
ả
năng tăng
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



10
lên. Nhưng ti
ề
n lương th
ự
c t
ế
v
ẫ
n chưa dáp
ứ
ng
đượ
c nhu c
ầ
u th
ự
c s
ự
c
ủ
a
công nhân, và s

ự
chênh l
ệ
ch gi
ữ
a chúng không nh
ữ
ng không
đượ
c thu h
ẹ
p,
mà ng
ượ
c l
ạ
i c
ò
n tăng lên.
S
ự
h
ạ
th
ấ
p ti
ề
n lương d
ướ
i giá tr

ị
s
ứ
c lao
độ
ng do tác
độ
ng c
ủ
a m
ộ
t
lo
ạ
t nhân t
ố
sau đây:
+ Th
ị
tr
ườ
ng s
ứ
c lao
độ
ng luôn
ở
t
ì
nh tr

ạ
ng cung v
ề
lao
độ
ng làm
thuê v
ượ
t quá c
ầ
u v
ề
lao
độ
ng, do đó c
ạ
nh tranh gi
ữ
a công nhân tăng lên.
Đi
ề
u đó cho phép nhà tư b
ả
n th
ấ
y r
ằ
ng, hàng hoá - s
ứ
c lao

độ
ng bu
ộ
c ph
ả
i
bán trong m
ọ
i đi
ề
u ki
ệ
n, v
ì
công nhân không có cách nào khác
để
sinh s
ố
ng.
M
ứ
c lương trung b
ì
nh b
ị
gi
ả
m xu
ố
ng c

ò
n do hàng tri
ệ
u ng
ườ
i không có vi
ệ
c
làm
đầ
y
đủ
trong năm, nói chung h
ọ
không nh
ậ
n
đượ
c ti
ề
n lương.
+ L
ạ
m phát làm gi
ả
m s
ứ
c mua c
ủ
a

đồ
ng ti
ề
n c
ũ
ng là nhân t
ố
làm
gi
ả
m ti
ề
n lương trong đi
ề
u ki
ệ
n hi
ệ
n nay.
M
ứ
c lương c
ủ
a các n
ướ
c có s
ự
khác nhau. Đi
ề
u đó

đượ
c quy
ế
t
đị
nh
b
ở
i nhân t
ố
t
ự
nhiên, truy
ề
n th
ố
ng văn hoá và nh
ữ
ng nhân t
ố
khác, trong đó
nhân t
ố

đấ
u tranh c
ủ
a giai c
ấ
p công nhân đóng vai tr

ò
quan tr
ọ
ng. Trong các
n
ướ
c tư b
ả
n phát tri
ể
n, m
ứ
c lương th
ườ
ng cao hơn
ở
các n
ướ
c đang phát
tri
ể
n. Nhưng
ở
đó có s
ự
bóc l
ộ
t cao hơn, v
ì
k

ỹ
thu
ậ
t và phương pháp t
ổ
ch
ứ
c
lao
độ
ng hi
ệ
n
đạ
i
đượ
c áp d
ụ
ng. Giá c
ả
hàng hoá - s
ứ
c lao
độ
ng th
ấ
p là nhân
t
ố
quan tr

ọ
ng nh
ấ
t thu hút tư b
ả
n
độ
c quy
ề
n vào các n
ướ
c đang phát tri
ể
n.
Trong đi
ề
u ki
ệ
n c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n hi
ệ
n
đạ

i, ti
ề
n lương theo th
ờ
i
gian v
ớ
i nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c đa d
ạ
ng chi
ế
m ưu th
ế
. Trong vi
ệ
c t
ì
m ki
ế
m nh
ữ
ng
phương pháp m
ớ

i nh
ằ
m bóc l
ộ
t lao
độ
ng làm thuê, giai c
ấ
p tư s
ả
n bu
ộ
c ph
ả
i
th
ừ
a nh
ậ
n vai tr
ò
con ng
ườ
i tron quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t, và đi

ề
u ch
ỉ
nh l
ạ
i vi
ệ
c t
ổ

ch
ứ
c lao
độ
ng, c
ũ
ng như kích thích ng
ườ
i lao
độ
ng.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



11
S
ự
bóc l
ộ

t lao
độ
ng làm thuê
ở
các n
ướ
c tư b
ả
n phát tri
ể
n c
ò
n có
nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c che gi
ấ
u tinh vi ơn. Khi thiên v
ề
s
ự
c
ủ
ng c
ố
“quan h

ệ
con
ng
ườ
i”, v
ề
s
ự
th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a các nguyên t
ắ
c “công ty là m
ộ
t gia
đì
nh”, giai
c
ấ
p tư s
ả
n hi
ệ
n
đạ
i th

ự
c hi
ệ
n mưu toan thuy
ế
t ph
ụ
c công nhân r
ằ
ng l
ợ
i ích
c
ủ
a xí nghi
ệ
p, l
ợ
i ích c
ủ
a tư b
ả
n th
ố
ng nh
ấ
t v
ớ
i l
ợ

i ích c
ủ
a công nhân. Vai
tr
ò
kích thích c
ủ
a ti
ề
n lương
đượ
c s
ử
d
ụ
ng vào m
ụ
c đích đó. Không ph
ả
i ch
ỉ

có thái
độ
t
ậ
n tâm v
ớ
i công vi
ệ

c mà s
ự
ph
ụ
c v
ụ
trung thành cho công ty
c
ũ
ng
đượ
c kích thích b
ở
i
đạ
i l
ượ
ng và h
ì
nh th
ứ
c c
ủ
a ti
ề
n lương. Đi
ề
u đó có
ngh
ĩ

a là không ch
ỉ
b
ằ
ng h
ì
nh th
ứ
c ti
ề
n lương, mà c
ò
n b
ằ
ng t
ổ
ch
ứ
c ti
ề
n
lương d
ự
a trên cơ s
ở
tâm l
ý
c
ủ
a ho

ạ
t
độ
ng lao
độ
ng, giai c
ấ
p tư s
ả
n r
ấ
t mu
ố
n
“th
ủ
tiêu” ho
ặ
c làm d
ị
u mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a tư b
ả
n và lao
độ
ng. Đó là
đặ

c trưng
c
ủ
a nh
ữ
ng liên hi
ệ
p
độ
c quy
ề
n l
ớ
n hi
ệ
n
đạ
i,
ở
đó các nhà tư b
ả
n
đã
không
ti
ế
c ti
ề
n chi vào nh
ữ

ng chi phí nh
ằ
m t
ạ
o ra “b
ầ
u không khí tin c
ậ
y”
để
h
ì
nh
thành
ở
ng
ườ
i công nhân “
ý
th
ứ
c ng
ườ
i ch
ủ
”. Tính m
ề
m d
ẻ
o trong s

ự
v
ậ
n
d
ụ
ng các h
ì
nh th
ứ
c khác nhau c
ủ
a ti
ề
n lương, vi
ệ
c tính toán nh
ữ
ng yêu c
ầ
u
k
ỹ
thu
ậ
t, t
ổ
ch
ứ
c và tâm l

ý
khi trang b
ị
nơi làm vi
ệ
c đưa
đế
n tăng năng su
ấ
t
lao
độ
ng và tăng ch
ấ
t l
ượ
ng s
ả
n ph
ẩ
m, t
ấ
t c
ả

đề
u nh
ằ
m m
ụ

c đích tăng giá tr
ị

th
ặ
ng dư. Đi
ề
u đó có ngh
ĩ
a là tăng c
ườ
ng bóc l
ộ
t ng
ườ
i lao đ
ộ
ng.
II. T
ÌNH

HÌNH

THỰC

HIỆN
CHÍNH SÁCH
TIỀN
LƯƠNG
Ở

V
IỆT
NAM
Chính sách ti
ề
n lương đang
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n là k
ế
t qu
ả
c
ủ
a
đợ
t c
ả
i cách
ti
ề
n lương năm 1993. Đây là m
ộ
t cu
ộ
c c
ả

i cách r
ấ
t căn b
ả
n không nh
ữ
ng v
ề

lương mà c
ò
n là m
ộ
t
đợ
t s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i h
ệ
th
ố
ng phân ph
ố
i ti
ề
n lương t

ừ
ngân
sách nh
ừ
n
ướ
c (NSNN), nh
ằ
m m
ụ
c tiêu xoá b
ỏ
tri
ệ
t
để
t
ì
nh tr
ạ
ng bao c
ấ
p,
kh
ắ
c ph
ụ
c tính b
ì
nh quân trong phân ph

ố
i, s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i h
ệ
th
ố
ng thang b
ả
ng
lương và t
ạ
o b
ướ
c ngo
ặ
t v
ề
nh
ậ
n th
ứ
c quan đi
ể
m- coi ti
ề

n lương là giá c
ả

s
ứ
c lao
độ
ng, trong đi
ề
u ki
ệ
n phát tri
ể
n n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng và t
ừ
ng b
ướ
c
xây d
ự
ng th
ể

ch
ế
kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



12
Nh
ữ
ng thay
đổ
i v
ề
cơ ch
ế
kinh t
ế
t
ừ
cu
ố
i nh
ữ

ng năm 80,
đặ
c bi
ệ
t t
ừ

sau c
ả
i cách ti
ề
n lương năm 1993, d
ẫ
n
đế
n vi
ệ
c tách bi
ệ
t r
õ
ràng hơn s
ự
h
ì
nh
thành qu
ỹ
lương gi
ữ

a khu v
ự
c hành chính – s
ự
nghi
ệ
p và s
ả
n xu
ấ
t, kinh
doanh trong kinh t
ế
Nhà n
ướ
c.
Đố
i v
ớ
i khu v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t, kinh doanh: qu
ỹ

ti
ề

n lương là m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n chi phí c
ầ
n thi
ế
t
để
t
ạ
o nên giá tr
ị
m
ớ
i, là chi phí
cho lao
độ
ng s
ố
ng. Qu
ỹ
lương c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p Nhà n

ướ
c hoàn toàn
tách h
ẳ
n kh
ỏ
i ngân sách Nhà n
ướ
c. Các doanh nghi
ệ
p t
ự
h
ì
nh thành q
ũ
y
lương trên cơ s
ở
k
ế
t qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t, kinh doanh c
ủ
a m

ì
nh có tính
đế
n m
ứ
c ti
ề
n
công lao
độ
ng trên th
ị
tr
ườ
ng
đị
a phương. Nhà n
ướ
c ch
ỉ
qu
ả
n l
ý
vi
ệ
c th
ự
c
hi

ệ
n m
ứ
c lương t
ố
i thi
ể
u và đơn giá ti
ề
n lương trong giá thành s
ả
n ph
ẩ
m.
sau hơn 10 năm áp d
ụ
ng chính sách lương m
ớ
i, chúng ta th
ấ
y có
nhi
ề
u ưu đi
ể
m và ti
ế
n b
ộ
so v

ớ
i h
ệ
th
ố
ng ti
ề
n lương trong th
ờ
i k
ỳ
bao c
ấ
p,
như Ngh
ị
quy
ế
t phiên h
ọ
p th
ườ
ng k
ỳ
(tháng 8-2001) c
ủ
a Chính ph
ủ
c
ũ

ng
đã

đánh giá: “ th
ự
c hi
ệ
n phân ph
ố
i công b
ằ
ng hơn, t
ạ
o
độ
ng l
ự
c thúc
đẩ
y tăng
tr
ưở
ng kinh t
ế
, nâng cao năng su
ấ
t lao
độ
ng và hi
ệ

u qu
ả
công tác”. Tuy v
ậ
y,
cu
ộ
c s
ố
ng luôn luôn bi
ế
n
độ
ng, trong khi ti
ề
n lương l
ạ
i ch
ủ
y
ế
u n
ằ
m trong
tr
ạ
ng thái t
ĩ
nh, ít có thay
đổ

i trong c
ả
h
ệ
th
ố
ng thang b
ả
ng lương, cho nên nó
đã
b
ộ
c l
ộ
nhi
ề
u m
ặ
t h
ạ
n ch
ế
. Ch
ẳ
ng h
ạ
n:
Ti
ề
n lương th

ự
c t
ế
v
ẫ
n chưa làm
đượ
c ch
ứ
c năng tái s
ả
n xu
ấ
t s
ứ
c lao
độ
ng. M
ứ
c lương c
ủ
a nhi
ề
u ch
ứ
c danh th
ậ
m chí không th
ể
chu c

ấ
p
đủ

để
ăn,
chưa k
ể

đế
n các kho
ả
n như ti
ề
n nhà, ch
ữ
a b
ệ
nh, ti
ề
n đi
ệ
n, n
ướ
c
đã

đượ
c
ti

ề
n t
ệ
hoá vào lương. Ng
ườ
i lao
độ
ng th
ự
c t
ế
không th
ể
tích lu
ỹ
t
ừ
lương
để

thuê hay mua nhà
ở
. M
ứ
c lương t
ố
i thi
ể
u c
ò

n quá th
ấ
p, m
ặ
c
đã
qua 3 l
ầ
n
đi
ề
u ch
ỉ
nh (t
ừ
120 lên 144, 180, 210 ngàn
đồ
ng), nhưng m
ớ
i bù l
ạ
i ph
ầ
n nào
giá tr
ị
th
ự
c t
ế

c
ủ
a ti
ề
n lương b
ị
gi
ả
m đi do l
ạ
m phát. M
ỗ
i l
ầ
n đi
ề
u ch
ỉ
nh ti
ề
n
lương t
ố
i thi
ể
u
đề
u ph
ả
i bàn c

ã
i,
đấ
u tranh, gi
ằ
ng co gi
ữ
a
đò
i h
ỏ
i t
ấ
t y
ế
u,
b
ứ
c bách t
ừ
cu
ộ
c s
ố
ng v
ớ
i h
ạ
n ch
ế

c
ủ
a tài chính ngân sách. Có hai “ch
ố
t
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



13
h
ã
m” làm cho m
ọ
i
ý

đị
nh tăng m
ứ
c lương t
ố
i thi
ể
u
đề
u ph
ả
i chùn l
ạ

i, đó là
không có ngu
ồ
n tài chính và n
ế
u v
ớ
i ngu
ồ
n tài chính có h
ạ
n mu
ố
n tăng
lương th
ì
ph
ả
i gi
ả
m biên ch
ế
, nhưng v
ì
nhi
ề
u l
ý
do khác nhau, biên ch
ế

ti
ế
p
t
ụ
c tăng thêm. Ngay trong
đợ
t s
ắ
p x
ế
p l
ạ
i biên ch
ế

để
th
ự
c hi
ệ
n gi
ả
m biên
đồ
ng lo
ạ
t 15%, th
ì
biên ch

ế
c
ũ
ng
đã
tăng lên 2,5%
H
ệ
th
ố
ng thang b
ả
ng lương năm 1993 chưa th
ự
c s
ự
khuy
ế
n khích
ng
ườ
i lao
độ
ng ph
ấ
n
đấ
u v
ề
m

ự
at chuyên môn, vô h
ì
nh trung khuy
ế
n khích
cán b
ộ
, công ch
ứ
c ch
ạ
y đua theo ch
ứ
c v
ụ
. Ch
ẳ
ng h
ạ
n, các k
ỳ
lên lương v
ẫ
n
n
ặ
ng v
ề
th

ờ
i gian, thâm niên công tác, “
đế
n h
ẹ
n l
ạ
i lên”, không có chính
sách lên lương v
ượ
t c
ấ
p, tr
ướ
c niên h
ạ
n (tr
ừ
m
ộ
t s
ố
c
ấ
p b
ậ
c c
ủ
a cán b
ộ

cao
c
ấ
p do b
ầ
u c
ử
ho
ặ
c
đề
b
ạ
t) cho dù thành tích
đạ
t
đượ
c v
ề
m
ặ
t chuyên môn
đế
n m
ứ
c
độ
nào. Thi nâng b
ậ
c c

ò
n mang tính h
ì
nh th
ứ
c, k
ế
t qu
ả
thi chưa
th
ự
c s
ự
g
ắ
n v
ớ
i chuyên môn công tác c
ụ
th
ể
,
đố
i t
ượ
ng “quá
độ
” c
ò

n nhi
ề
u,
nên d
ễ
b
ị
áp d
ụ
ng tu
ỳ
ti
ệ
n. H
ậ
u qu
ả
là chính sách ti
ề
n lương chưa th
ự
c s
ự

khuy
ế
n khích ng
ườ
i lao
độ

ng, chưa khuy
ế
n khích các tài năng,
đặ
c bi
ệ
t là tài
năng tr
ẻ
.
T
ì
nh tr
ạ
ng b
ấ
t h
ợ
p l
ý
và không công b
ằ
ng v
ẫ
n c
ò
n là v
ấ
n
đề

b
ứ
c bách
c
ủ
a chính sách ti
ề
n lương hi
ệ
n nay. Đi
ề
u đó
đượ
c th
ể
hi
ệ
n trên c
ả
hai khía
c
ạ
nh: th
ứ
nh
ấ
t, t
ì
nh tr
ạ

ng b
ì
nh quân ch
ủ
ngh
ĩ
a v
ẫ
n chưa
đượ
c kh
ắ
c ph
ụ
c.
M
ặ
c d
ầ
u lương t
ố
i thi
ể
u và t
ố
i đa
đã
chênh l
ệ
ch g

ấ
p hơn 10 l
ầ
n, tăng lên hơn
2 l
ầ
n so v
ớ
i h
ệ
th
ố
ng ti
ề
n lương c
ủ
a th
ờ
i k
ỳ
bao c
ấ
p, m
ớ
i
đầ
u t
ưở
ng ch
ừ

ng
nó có th
ể
góp ph
ầ
n kh
ắ
c ph
ụ
c
đượ
c tính ch
ấ
t b
ì
nh quân trong phân ph
ố
i,
nhưng do s
ự
chi ti
ế
t
đế
n thái quá l
ạ
i c
ũ
ng làm cho ti
ề

n lương rơi vào tr
ạ
ng
thái b
ì
nh quân ch
ủ
ngh
ĩ
a. B
ở
i v
ì
, kho
ả
ng cách gi
ữ
a các b
ậ
c lương quá ng
ắ
n,
th
ấ
p nh
ấ
t là 0,09 và cao nh
ấ
t là 0,43; ph
ấ

n
đấ
u 2 năm m
ớ
i thêm
đượ
c m
ỗ
i
tháng 18,9 ngàn
đồ
ng, 3 năm m
ớ
i
đượ
c tăng thêm 25,2 ngàn
đồ
ng (b
ậ
c cán
s
ự
). Thêm vào đó, th
ờ
i gian ph
ấ
n
đấ
u
để

đạ
t t
ớ
i b
ậ
c cao nh
ấ
t quá dài, có
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



14
nh
ữ
ng b
ậ
c lương đưa ra mà không ai vươn t
ớ
i, ho
ặ
c do quá cao, ho
ặ
c do
th
ờ
i gian ph
ấ
n

đấ
u quá dài. Ví d
ụ
: 16 b
ậ
c cán s
ự
, th
ấ
p nh
ấ
t là 1,46, cao nh
ấ
t
là 3,33, kho
ả
ng cách m
ỗ
i b
ậ
c là 0,12 tương đương 48 năm.
Th
ứ
hai, t
ì
nh tr
ạ
ng b
ấ
t h

ợ
p l
ý
do v
ẫ
n t
ồ
n t
ạ
i nhi
ề
u ngành, nhi
ề
u cơ
quan và khu v
ự
c có s
ự
chênh l
ệ
ch quá m
ứ
c v
ề
thu nh
ậ
p, h
ì
nh thành nhi
ề

u
kho
ả
n thu và chia chác trong các cơ quan mà Nhà n
ướ
c không qu
ả
n l
ý
n
ổ
i.
M
ọ
i ng
ườ
i
đề
u bi
ế
t r
ằ
ng m
ứ
c lương hi
ệ
n nay không th
ể

đả

m b
ả
o
đượ
c m
ứ
c
s
ố
ng b
ì
nh th
ườ
ng. Ch
ẳ
ng h
ạ
n, m
ộ
t sinh viên
đạ
i h
ọ
c hi
ệ
n nay mu
ố
n s
ố
ng và

h
ọ
c t
ậ
p b
ì
nh th
ườ
ng ph
ả
i
đượ
c chu c
ấ
p t
ố
i thi
ể
u 500 và trung b
ì
nh là 700
ngàn
đồ
ng/tháng
ở
Hà n
ộ
i (
ở
thành ph

ố
H
ồ
Chí Minh c
ò
n cao hơn, t
ừ
700
ngàn – 1 tri
ệ
u
đồ
ng), tương đương v
ớ
i m
ộ
t cán s
ự
b
ậ
c 10, ngh
ĩ
a là ph
ả
i làm
vi
ệ
c
đượ
c 30 năm. Đây là m

ộ
t ngh
ị
ch l
ý
. B
ấ
t h
ợ
p l
ý
n
ữ
a là thu nh
ậ
p ngoài
lương l
ớ
n hơn lương r
ấ
t nhi
ề
u trong m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n cán b
ộ

, công ch
ứ
c; chênh
l
ệ
ch v
ề
thu nh
ậ
p gi
ữ
a các ngành, các cơ quan, đơn v
ị
r
ấ
t l
ớ
n. Hi
ệ
n nay có
kho
ả
ng 40% s
ố
các đơn v
ị
hành chính- s
ự
nghi
ệ

p c
ả
n
ướ
c là ho
ạ
t
độ
ng s
ự

nghi
ệ
p. Tính riêng năm 1999, theo B
ộ
Tài chính, s
ố
thu c
ủ
a 56 tr
ườ
ng
đạ
i
h
ọ
c, cao
đẳ
ng, trung h
ọ

c chuyên nghi
ệ
p
đã
có 304,946 t
ỉ

đồ
ng (b
ằ
ng 68,43%
kinh phí NSNN c
ấ
p). S
ố
thu c
ủ
a 21 đơn v
ị
thu
ộ
c B
ộ
Khoa h
ọ
c – Công ngh
ệ

và Môi tr
ườ

ng, Trung tâm Khoa h
ọ
c t
ự
nhiên và Công ngh
ệ
qu
ố
c gia
đạ
t
6,373 t
ỉ

đồ
ng (b
ằ
ng 16,4% kinh phí NSNN c
ấ
p) Kho
ả
n trích 30% vi
ệ
n phí
để
khen th
ưở
ng trong ngành y t
ế
là 80,566 t

ỉ

đồ
ng, b
ì
nh quân m
ỗ
i biên ch
ế

trong ngành nh
ậ
n 6,387 tri
ệ
u
đồ
ng/năm, trong đó cao nh
ấ
t là B
ệ
nh vi
ệ
n Ch
ợ

R
ẫ
y 16,28 tri
ệ
u

đồ
ng), th
ấ
p nh
ấ
t là B
ệ
nh vi
ệ
n Tâm th
ầ
n trung ương (2,79
tri
ệ
u
đồ
ng). Đó là chưa k
ể
s
ự
chênh l
ệ
ch quá l
ớ
n gi
ữ
a lao
độ
ng trong biên
ch

ế
nhà n
ướ
c v
ớ
i các thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác.
Nh
ữ
ng chênh l
ệ
ch và nh
ữ
ng ngh
ị
ch l
ý

ấ
y đang là l
ý
do c
ả
v
ề
v
ậ

t ch
ấ
t
l
ẫ
n
ý
th
ứ
c làm cho ng
ườ
i lao
độ
ng coi ti
ề
n lương là m
ộ
t kho
ả
n thu “thu nh
ậ
p
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



15
ph
ụ
”, không ai s

ố
ng ch
ỉ
b
ằ
ng lương, Nhà n
ướ
c không qu
ả
n l
ý

đượ
c thu
nh
ậ
p và chúng đang gây ra nh
ữ
ng h
ậ
u qu
ả
tiêu c
ự
c, như: h
ạ
ch toán sai,
báo cáo không
đầ
y

đủ
, gi
ấ
u ngu
ồ
n thu, tr
ố
n thu
ế
thu nh
ậ
p, s
ử
d
ụ
ng thu nh
ậ
p
m
ậ
p m
ờ
, tu
ỳ
ti
ệ
n, c
ả
n tr
ở

ki
ể
m tra, ki
ể
m soát. Đi
ề
u t
ệ
h
ạ
i không đo
đế
m
đượ
c là t
ạ
o ra tâm l
ý
l
ạ
m d
ụ
ng c
ủ
a công, n
ạ
n tham nh
ũ
ng t
ậ

p th
ể
, dùng ti
ề
n
công
để
chi tiêu tho
ả
s
ứ
c
Di
ệ
n h
ưở
ng lương t
ừ
ngân sách nhà n
ướ
c (NSNN) quá r
ộ
ng, cơ c
ấ
u
b
ấ
t h
ợ
p l

ý
và v
ẫ
n mang n
ặ
ng tính ch
ấ
t bao c
ấ
p. Hi
ệ
n nay, có 8
đố
i t
ượ
ng
h
ưở
ng lương, ph
ụ
c
ấ
p, tr
ợ
c
ấ
p mang tính ch
ấ
t lương t
ừ

NSNN, g
ồ
m: cán b
ộ

công ch
ứ
c kh
ố
i hành chính; cán b
ộ
công ch
ứ
c kh
ố
i s
ự
nghi
ệ
p; cán b
ộ
công
ch
ứ
c kh
ố
i cơ quan
đả
ng và đoàn th
ể

; cán b
ộ
công ch
ứ
c kh
ố
i cơ quan dân c
ử

(Qu
ố
c h
ộ
i, H
ộ
i
đồ
ng nhân dân các c
ấ
p); cán b
ộ
c
ấ
p x
ã
, ph
ườ
ng; cán b
ộ
,

chi
ế
n s
ĩ
kh
ố
i l
ự
c l
ượ
ng v
ũ
trang, công an, an ninh ; các
đố
i t
ượ
ng b
ả
o hi
ể
m
x
ã
h
ộ
i, hưu trí, m
ấ
t s
ứ
c; nh

ữ
ng ng
ườ
i có công, thương binh, b
ệ
nh binh, gia
đì
nh li
ệ
t s
ĩ
. Tính
đế
n h
ế
t tháng 12 năm 1999, t
ổ
ng toàn b
ộ
các
đố
i t
ượ
ng trên
lên t
ớ
i 6,2 tri
ệ
u ng
ườ

i, chi
ế
m 8% dân s
ố
, trong đó 66,9% (tương đương 4
tri
ệ
u ng
ườ
i) thu
ộ
c 2 nhóm cu
ố
i – hưu trí và các chính sách x
ã
h
ộ
i.
Trên th
ế
gi
ớ
i không có qu
ố
c gia nào có t
ỷ
l
ệ
như v
ậ

y, v
ì
n
ướ
c ta ph
ả
i
gánh ch
ị
u h
ậ
u qu
ả
n
ặ
ng n
ề
c
ủ
a g
ầ
n 30 năm chi
ế
n tranh kh
ố
c li
ệ
t và m
ộ
t th

ờ
i
gian dài duy tr
ì
cơ ch
ế
t
ậ
p trung, quan liêu, bao c
ấ
p, chưa áp d
ụ
ng chính
sách n
ộ
p b
ả
o hi
ể
m x
ã
h
ộ
i. S
ố
cán b
ộ
, công ch
ứ
c đang làm vi

ệ
c th
ự
c t
ế
ch
ỉ

chi
ế
m t
ỷ
l
ệ
nh
ỏ
:
- Kh
ố
i qu
ả
n l
ý
hành chính nhà n
ướ
c chi
ế
m 3,4% t
ổ
ng s

ố
. Tính ra c
ứ

1.000 ng
ườ
i dân có kho
ả
ng 2,7 cán b
ộ
công ch
ứ
c (0,27% dân s
ố
, và n
ế
u tính
g
ộ
p c
ả
kh
ố
i
đả
ng, đoàn th
ể
là 0,3% dân s
ố
). T

ỷ
l
ệ
này là th
ấ
p so v
ớ
i nhi
ề
u
n
ướ
c trên th
ế
gi
ớ
i, ngay như Trun g Qu
ố
c, là n
ướ
c đông dân nh
ấ
t, c
ũ
ng có
t
ỷ
l
ệ
2,0%, Pháp 4%.

Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



16
- Kh
ố
i s
ự
nghi
ệ
p chi
ế
m 18,4% t
ổ
ng s
ố
, trong đó nhi
ề
u nh
ấ
t là ngành
giáo d
ụ
c - đào t
ạ
o chi
ế
m 14,5%, y t
ế

; 3,1% và các
đổ
i t
ượ
ng s
ự
nghi
ệ
p khác:
0,8%.
- Cán b
ộ
c
ấ
p ph
ườ
ng, x
ã
chi
ế
m kho
ả
ng 6,2% t
ổ
ng s
ố
. Tính b
ì
nh quân
m

ỗ
i x
ã
có 37 cán b
ộ
h
ưở
ng ph
ụ
c
ấ
p t
ừ
NSNN. N
ế
u tính thêm các
đố
i t
ượ
ng
t
ừ
tr
ưở
ng thôn
đế
n bí thư chi b
ộ
, th
ì

con s
ố
này s
ẽ
lên
đế
n 203 cán b
ộ
/1x
ã
,
ngh
ĩ
a là 1.000 ng
ườ
i dân có 27 cán b
ộ
x
ã
, nhi
ề
u g
ấ
p 10 l
ầ
n t
ỷ
l
ệ
cán b

ộ
,
công ch
ứ
c kh
ố
i hành chính nhà n
ướ
c.
Ngay trong b
ả
n thân h
ệ
th
ố
ng biên ch
ế
nhà n
ướ
c ta hi
ệ
n nay, các
đố
i
t
ượ
ng ph
ụ
c v
ụ

, như nhân viên b
ả
o v
ệ
, lái xe, t
ạ
p v
ụ
, văn thư chi
ế
m t
ỷ
l
ệ

quá cao, kho
ả
ng 18,7% (1 ng
ườ
i ph
ụ
c v
ụ
4 ng
ườ
i, n
ế
u tính s
ố
nhân viên văn

ph
ò
ng là ph
ụ
c v
ụ
th
ì
nhi
ề
u cơ quan t
ỷ
l
ệ
này 1:1)
. M
ộ
t s
ố
ki
ế
n ngh
ị
.
t
ừ
k
ế
t qu
ả

nghiên c
ứ
u trên đây ki
ế
n ngh
ị
:
+
Đố
i v
ớ
i Nhà n
ướ
c.
- T
ổ
ch
ứ
c nghiên c
ứ
u t
ổ
ng th
ể
và lu
ậ
n ch
ứ
ng
đầ

y
đủ
v
ề
các m
ố
i quan
h
ệ
v
ĩ
mô c
ủ
a ti
ề
n lương, trên cơ s
ở
đó xem xét th
ể
hi
ệ
n các n
ộ
i dung hoàn
thi
ệ
n nói trên vào
đề
án c
ả

i cách ti
ề
n lương Nhà n
ướ
c trong giai đo
ạ
n t
ớ
i, c
ụ

th
ể
như m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a ti
ề
n lương - vi
ệ
c làm; m
ố
i quan h
ệ
ti
ề
n lương -

ti
ề
n công - thu nh
ậ
p gi
ữ
a các nhóm dân cư; ti
ề
n lương - phát tri
ể
n con ng
ườ
i
- phát tri
ể
n kinh t
ế
.
- Quy
đị
nh nh
ữ
ng nguyên t
ắ
c chung nh
ấ
t v
ề
vi
ệ

c xây d
ự
ng thang
lương, b
ả
ng lương cho các doanh nghi
ệ
p v
ậ
n d
ụ
ng. Theo đó, doanh nghi
ệ
p
có trách nhi
ệ
m xây d
ự
ng h
ệ
th
ố
ng thang lương, b
ả
ng lương, ph
ụ
c
ấ
p lương
phù h

ợ
p v
ớ
i quy mô, t
ổ
ch
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t và t
ổ
ch
ứ
c lao
độ
ng, t
ự
l
ự
a ch
ọ
n quy
ế
t
đị
nh m
ứ
c lương t

ố
i thi
ể
u không th
ấ
p hơn m
ứ
c lương t
ố
i thi
ể
u do Nhà n
ướ
c
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



17
quy
đị
nh; h
ì
nh thành các phương pháp tr
ả
lương và thu nh
ậ
p g
ắ
n v

ớ
i năng
su
ấ
t, ch
ấ
t l
ượ
ng và hi
ệ
u qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t, kinh doanh.
- H
ướ
ng d
ẫ
n phương pháp xây d
ự
ng h
ệ
th
ố
ng ti
ề
n lương,

đị
nh m
ứ
c
lao
độ
ng, đơn giá ti
ề
n lương, phương pháp tính năng su
ấ
t lao
độ
ng g
ắ
n v
ớ
i
ti
ề
n lương.
-
Đổ
i m
ớ
i vai tr
ò
qu
ả
n l
ý

Nhà n
ướ
c trong l
ĩ
nh v
ự
c lao
độ
ng và x
ã
h
ộ
i
theo h
ướ
ng tăng c
ườ
ng áp d
ụ
ng các công c
ụ
, các
đò
n b
ẩ
y kinh t
ế
, gi
ả
m các

bi
ệ
n pháp qu
ả
n l
ý
hành chính, tr
ự
c ti
ế
p; tăng c
ườ
ng vai tr
ò
đi
ề
u ti
ế
t lao
độ
ng
và h
ỗ
tr
ợ
cho th
ị
tr
ườ
ng lao

độ
ng phát tri
ể
n như cung c
ấ
p thông tin v
ề
th
ị

tr
ườ
ng lao
độ
ng, các ho
ạ
t
độ
ng h
ỗ
tr
ợ
v
ề
vi
ệ
c làm và đào t
ạ
o ngh
ề

, s
ớ
m ban
hành chính sách b
ả
o hi
ể
m th
ấ
t nghi
ệ
p, các chính sách tr
ợ
giúp khác.
- Tăng c
ườ
ng năng l
ự
c cho các cơ quan ho
ạ
ch
đị
nh và nghiên c
ứ
u
chính sách có liên quan
đế
n lao
độ
ng và ti

ề
n lương.
Đồ
ng th
ờ
i t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
pháp l
ý

để
các đoàn th
ể
, các t
ổ
ch
ứ
c chính tr
ị
x
ã
h
ộ
i tham gia vi
ệ

c ho
ạ
ch
đị
nh và th
ự
c hi
ệ
n các chính sách v
ề
lao
độ
ng và ti
ề
n lương.
+
Đố
i v
ớ
i các B
ộ
, ngành có liên quan.
- Th
ự
c hi
ệ
n ngay vi
ệ
c c
ụ

th
ể
hoá và h
ướ
ng d
ẫ
n các quy
đị
nh m
ớ
i c
ủ
a
Nhà n
ướ
c v
ề
chính sách ti
ề
n lương
đố
i v
ớ
i khu v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t, kinh doanh.

- Chuy
ể
n
đổ
i cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
hành chính áp
đặ
t ti
ề
n lương trong khu
v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh hi
ệ
n nay sang cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
mang tính h

ướ
ng d
ẫ
n
là ch
ủ
y
ế
u.
Đồ
ng th
ờ
i tăng c
ườ
ng công tác thanh tra, ki
ể
m tra, giám sát b
ả
o
đả
m vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n chính sách ti
ề
n lương trong khu v
ự

c này đúng v
ớ
i qu
ỹ

đạ
o chung và b
ả
o v
ệ
quy
ề
n l
ợ
i c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng trong doanh nghi
ệ
p.
-
Đồ
ng b
ộ

đổ
i m

ớ
i các cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
khác trong doanh nghi
ệ
p (cơ
ch
ế
qu
ả
n l
ý
tài chính, cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
doanh nghi
ệ
p…) cho phù h
ợ
p v
ớ
i quá
tr

ì
nh
đổ
i m
ớ
i, hoàn thi
ệ
n chính sách ti
ề
n lương.
Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



18
- T
ổ
ch
ứ
c b
ộ
ph
ậ
n nghiên c
ứ
u ho
ạ
ch
đị
nh chính sách ti

ề
n lương, b
ộ

ph
ậ
n ki
ể
m tra, giám sát th
ự
c hi
ệ
n chính sách ti
ề
n lương phù h
ợ
p v
ớ
i yêu c
ầ
u
qu
ả
n l
ý
m
ớ
i. K
ị
p th

ờ
i phát hi
ệ
n x
ử
l
ý
nh
ữ
ng v
ướ
ng m
ắ
c phát sinh trong v
ấ
n
đề
ti
ề
n lương, thu nh
ậ
p c
ũ
ng như
đề
xu
ấ
t v
ớ
i Nhà n

ướ
c vi
ệ
c đi
ề
u ch
ỉ
nh b
ổ

sung, s
ử
a
đổ
i khi phát sinh b
ấ
t h
ợ
p l
ý
.
+
Đố
i v
ớ
i các doanh nghi
ệ
p.
- Trên cơ s
ở

quy
ề
n ch
ủ

độ
ng v
ề
v
ấ
n
đề
ti
ề
n lương, thu nh
ậ
p trong cơ
ch
ế
, chính sách m
ớ
i, t
ổ
ch
ứ
c b
ộ
ph
ậ
n nghiên c

ứ
u qu
ả
n l
ý
cho phù h
ợ
p nh
ằ
m
s
ử
d
ụ
ng có hi
ệ
u qu
ả

đò
n b
ẩ
y ti
ề
n lương trong vi
ệ
c khuy
ế
n khích nâng cao
ch

ấ
t l
ượ
ng, hi
ệ
u qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh.
- Tăng c
ườ
ng công tác xây d
ự
ng k
ế
ho
ạ
ch lao
độ
ng,
đị
nh m
ứ
c lao
độ
ng, qu
ỹ

lương k
ế
ho
ạ
ch c
ũ
ng như vi
ệ
c xác
đị
nh đơn giá ti
ề
n lương trên cơ
s
ở
b
ả
o
đả
m nguyên t
ắ
c t
ố
c
độ
tăng ti
ề
n lương b
ì
nh quân th

ấ
p hơn t
ố
c
độ

tăng năng su
ấ
t lao
độ
ng b
ì
nh quân, l
ợ
i nhu
ậ
n b
ì
nh quân
đầ
u ng
ườ
i không
th
ấ
p hơn năm tr
ướ
c li
ề
n k

ề
. Coi đây là trách nhi
ệ
m qu
ả
n l
ý
t
ự
thân c
ủ
a
doanh nghi
ệ
p, không ph
ả
i là s
ự
áp
đặ
t hành chính c
ủ
a Nhà n
ướ
c như tr
ướ
c.
- T
ổ
ch

ứ
c công tác h
ạ
ch toán, k
ế
toán, phân tích hi
ệ
u qu
ả
doanh
nghi
ệ
p, trên cơ s
ở
đó th
ự
c hi
ệ
n quy
ế
t
đị
nh m
ứ
c lương t
ố
i thi
ể
u và quy
đị

nh
các m
ứ
c ti
ề
n lương thu nh
ậ
p
đồ
ng th
ờ
i
đả
m b
ả
o vai tr
ò
c
ủ
a t
ổ
ch
ứ
c Công
đoàn trong v
ấ
n
đề
này theo quy
đị

nh c
ủ
a pháp lu
ậ
t.

Created by Simpo PDF Creator Pro (unregistered version)



19
K
ẾT

LUẬN

Nh
ữ
ng phân tích trên cho th
ấ
y
đã

đế
n lúc ph
ả
i có b
ướ
c
độ

t phá th
ậ
t s
ự

trong vi
ệ
c ti
ế
p t
ụ
c c
ả
i cách chính sách ti
ề
n lương, không ch
ỉ
là
ở
v
ấ
n
đề
t
ạ
o
ngu
ồ
n tài chính
để

tăng lương t
ố
i thi
ể
u đơn thu
ầ
n mà c
ả
v
ề
v
ấ
n
đề
nghi
ệ
p v
ụ

ti
ề
n lương, ngh
ĩ
a là c
ả
i cách c
ả
h
ệ
th

ố
ng thang b
ả
ng lương kh
ắ
c ph
ụ
c nh
ữ
ng
h
ạ
n ch
ế
, b
ấ
t c
ậ
p c
ủ
a nó xu
ấ
t phát t
ừ
nh
ữ
ng
đò
i h
ỏ

i khách quan c
ủ
a cu
ộ
c
s
ố
ng. C
ầ
n kh
ẩ
n trương đưa quan đi
ể
m c
ủ
a
Đả
ng t
ạ
i H
ộ
i ngh
ị
Ban ch
ấ
p hành
Trung ương l
ầ
n th
ứ

7 (khoá VIII) vào cu
ộ
c s
ố
ng, r
ằ
ng: “ti
ề
n lương g
ắ
n li
ề
n
v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n kinh t
ế
– x
ã
h
ộ
i c
ủ
a
đấ
t n

ướ
c, tr
ả
lương đúng cho ng
ườ
i lao
độ
ng chính là th
ự
c hi
ệ
n
đầ
u tư cho phát tri
ể
n; góp ph
ầ
n quan tr
ọ
ng làm lành
m
ạ
nh, trong s
ạ
ch
độ
i ng
ũ
cán b
ộ

, nâng cao tinh th
ầ
n trách nhi
ệ
m và hi
ệ
u
su
ấ
t công tác”
Đạ
i h
ộ
i l
ầ
n th
ứ
IX c
ũ
ng ti
ế
p t
ụ
c kh
ẳ
ng
đị
nh: “C
ả
i cách cơ b

ả
n ch
ế

độ

ti
ề
n lương cán b
ộ
, công ch
ứ
c theo h
ướ
ng ti
ề
n t
ệ
hoá
đầ
y
đủ
ti
ề
n lương; đi
ề
u
ch
ỉ
nh ti

ề
n lương tương
ứ
ng v
ớ
i nh
ị
p
độ
tăng thu nh
ậ
p trong x
ã
h
ộ
i; h
ệ
th
ố
ng
thang b
ậ
c lương b
ả
o
đả
m tương quan h
ợ
p l
ý

, khuy
ế
n khích ng
ườ
i có tài,
ng
ườ
i làm vi
ệ
c gi
ỏ
i”