Củ năn thanh nhiệt, hóa đàm pptx

Củ năn thanh nhiệt, hóa đàm
Củ năn còn gọi là bột tề, mã thầy. Tên khoa
học: Eleocharis plantaginea R.Br họ Cói
(Cyperaceae). Cây năn là loại cỏ, thích sống
dưới nước, nên được trồng ở vùng ao hồ hay
vùng ngập. Bộ phận dùng là củ. Củ năn chứa
nhiều tinh bột, protein và ít đường. Theo
Đông y, củ năn vị ngọt đắng, tính bình; vào
phế vị. Có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tiêu
tích hoá đàm. Dùng cho các trường hợp sốt
nóng mất nước, đau họng, đau mắt đỏ, vàng
da sốt, tiểu ít, phù nề, viêm đường tiết niệu,
đầy bụng không tiêu.
Liều dùng cách dùng: 60 – 120g; ăn sống; ép vắt
nước; nấu.
Một số bài thuốc và món ăn có củ năn dùng
chữa bệnh:
Chữa phù thũng, tiểu tiện khó khăn: Củ năn 15 –
20g, lô căn 30g. Sắc nước uống trong ngày.
Nước hãm bột tề (củ năn): Bột tề (củ năn) 120g,
đập giập, sắc uống thay nước chè. Dùng cho các
bệnh nhân vàng da, tiểu ít.

Củ năn (mã thầy).
Củ năn ngâm rượu: Củ năn, chọn các củ không
giập vỡ, rửa sạch để khô, đổ rượu ngâm 3 tuần.
Mỗi lần nhai ngậm và nuốt với chút nước và
rượu. Ngậm và nuốt khi đói. Dùng cho các
trường hợp có hội chứng lỵ amip cấp.
Lòng lợn nhồi củ năn: Củ năn gọt bỏ vỏ, thái lát,
cho vào đoạn ruột lợn (lòng lợn) buộc hai đầu,

đem luộc nhừ trong xoong hoặc nồi đất, không
cho muối. Dùng cho bệnh nhân đầy trướng
bụng.
Nước ép củ năn hoà rượu: Nước ép củ năn nửa
cốc, hòa chung nửa cốc rượu trắng nhạt cho
uống. Dùng cho các trường hợp đại tiện xuất
huyết.
Nước ép củ năn: Củ năn 120g ép lấy nước, để
lạnh cho uống. Dùng cho các trường hợp đau
sưng họng, viêm họng.
Nước sắc củ năn cỏ tranh: Củ năn 120g, bạch
mao căn 100g. Củ năn gọt vỏ, ép lấy nước, bạch
mao căn nấu lấy nước, đem hòa với nước củ
năn, thêm chút đường trắng, cho uống dần dần
như uống nước trà. Dùng cho bệnh nhân vàng
da, phù nề, tiểu ít.
Canh củ năn: Bột củ năn 250g, bột mứt hồng thị
6g, cát cánh 12g, tử tô 12g, xuyên bối mẫu 10g.
Ba vị cùng sắc lấy nước. Dùng nước sắc nấu với
bột củ năn, bột mứt hồng thị. Cho ăn ngày 1 lần,
đợt dùng 5 – 7 ngày. Dùng cho bệnh nhân viêm
họng mạn tính, có triệu chứng viêm teo niêm
mạc và đau rát họng, ho khan ít đờm.
Kiêng kỵ: Người tỳ vị hư hàn không dùng