Giáo án điện tử sinh học:Sinh học lớp 12- Bài 36- Cơ bản của bài 2 ppsx

NỘI DUNG KIẾN THỨC
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật
2. Quá trình hình thành quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ
TRONG QUẦN THỂ
1. Quan hệ hỗ trợ
2. Quan hệ cạnh tranh
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN
HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT
VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
1. Quần thể sinh vật
Dựa vào kiến thức đã học, quan sát các hình sau và
cho biết đâu là quần thể, đâu không phải là quần thể?
Là một quần thể
Không phải quần
thể
Chim Hồng Hạc Hồ cá
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT

VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
1. Quần thể sinh vật
Dựa vào kiến thức đã học, quan sát các hình sau và
cho biết đâu là quần thể, đâu không phải là quần thể?
Không phải quần thể
Là một quần thể
Quần thể sinh vật
là gì?
Vườn hoa
Rừng bạch đàn
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật
Lấy một vài ví
dụ về quần
thể?
Ví dụ: - Quần thể voi rừng
- Quần thể ong mật
- Quần thể cá trắm trong ao
Quần thể sinh vật:

Là tập hợp các cá thể
cùng loài
Cùng sống trong một
khoảng không gian xác
định, tại một thời điểm nhất
định.
Có khả năng sinh sản và
tạo thế hệ mới.
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
QUẦN THỂ
2. Quá trình hình thành
quần thể
2. Quá trình hình thành quần thể
Nghiên cứu SGK và quan
sát mô hình sau: Cho biết
quá trình hình thành quần
thể diễn ra như thế nào?
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quá trình hình thành quần thể sinh vật
P
h
á
t

t
á
n

r
a

m
ô
i

t
r
ư
ờ
n
g

m
ớ
i
Hình thành quần thể mới
K
h
ô
n
g

t

h
í
c
h

n
g
h
i
Bị tiêu diệt
hoặc di cư
T
h
í
c
h

n
g
h
i
Quần thể bọ ngựa
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể

II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Các cá thể trong
quần thể có những
mối quan hệ nào?
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ
cạnh tranh
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Xem phim, quan sát tranh và hoàn thành nội dung phiếu
học tập sau:
Kiểu qh

Nội dung
Quan hệ hỗ trợ Quan hệ cạnh tranh
Nguyên nhân
Biểu hiện

Ý nghĩa
Ví dụ
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và
quan hệ cạnh tranh
Quan hệ hỗ trợ
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và

quan hệ cạnh tranh
Quan hệ cạnh tranh
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ
cạnh tranh
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Xem phim, quan sát tranh và hoàn thành nội dung phiếu
học tập sau:
Nhóm cây bạch đàn
Đàn bồ nông
Các cá thể hổ
Các cá thể báo
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Kiểu quan hệ

Nội dung
Quan hệ hỗ trợ Quan hệ cạnh tranh

Nguyên nhân
Biểu hiện
Ý nghĩa
Ví dụ
Các cá thể sống đơn lẻ khó tìm
thức ăn, bạn tình và chống lại kẻ
thù nên chúng có xu hướng sống
bầy đàn và hỗ trợ nhau
- Do mật độ cá thể trong QT tăng
cao, nhu cầu sống không đủ cung
cấp cho các cá thể trong QT.
- Do tranh giành con cái hoặc ngược
lại trong mùa sinh sản.
Thể hiện lối sống bầy đàn ở động
vật, sống thành bụi, khóm ở thực
vật nhằm giúp đỡ nhau trong quá
trình sống
Cạnh tranh về nơi ở, cạnh tranh
về nguồn thức ăn và sinh sản làm
cho thực vật tự tỉa thưa và động
vật thì cách li cá thể.
Đảm bảo quần thể tồn tại một
cách ổn định và khai thác tối ưu
nguồn sống, tăng khả năng sống
sót và sinh sản
Số lượng và sự phân bố của các
cá thể trong quần thể duy trì ở
mức phù hợp, đảm bảo sự tồn
tại và phát triển
-

Các cây phi lao ở bãi biển hỗ
trợ chống gió bão.
-
Đàn trâu rừng bảo vệ trâu con
-
Các con sư tử tranh giành thức
ăn
-
Gà trống đá nhau giành gà mái
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ hỗ trợ và
quan hệ cạnh tranh
Quan sát các tranh và hoàn thành nội dung bảng 36 SGK.
Q uan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quá trình hỗ trợ
của các cá thể
trong nhóm cây
bạch đàn có ý
nghĩa gì?

Quá trình hỗ
trợ của các
cây thông liền
rễ có ý nghĩa
gì?
Đàn bỗ nông
xếp hàng bắt
cá có ý nghĩa
gì?
Đàn chó rừng hỗ
trợ nhau trong đàn
nhằm mục đích gì?
Nhóm cây bạch đàn
Đàn bồ nông
Đàn chó rừng bắt mồi
Cây thông liền rễ
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
Quan hệ hỗ trợ và
quan hệ cạnh tranh
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ

Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan sát hiện tượng tỉa thưa trong tự nhiên ở thực vật
và cho biết nguyên nhân của hiện tượng tỉa thưa? Ví dụ
* Nguyên nhân: là do các cây mọc gần nhau nên thiếu
ánh sáng, chất dinh dưỡng, …khi đó cạnh tranh giữa
các cá thể xảy ra gay gắt tranh dành ánh sáng, nước và
muối khoáng.
Ví dụ: Quần thể bạch đàn
Quần thể keo lá tràm
Nhóm cây bạch đàn
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
Quan hệ hỗ trợ và
quan hệ cạnh tranh
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ cạnh tranh
Nguyên nhân và hiệu quả của việc phát tán cá thể ra khỏi
đàn? Ví dụ?
Khi số lượng cá
thể trong đàn ong
quá lớn thì sẽ xảy

ra hiện tượng gì?
* Nguyên nhân: Do sự cạnh tranh về nơi ở, thức ăn,
con đực tranh giành con cái do tập tính của từng loài
chỉ tồn tại với một số lượng cá thể nhất định.
Hiệu quả: Giảm nhẹ cạnh tranh, hạn chế sự cạn kiệt
nguồn thức ăn, giảm mật độ cá thể và hạn chế ô
nhiễm.
Ví dụ: Tách đàn của ong.
Tách đàn ở trâu rừng.
Đàn ong
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
Quan hệ hỗ trợ và
quan hệ cạnh tranh
Quan hệ hỗ trợ và quan hệ cạnh tranh
Quan sát các tranh sau và cho
biết tác động của con người
đối với môi trường ảnh hưởng
đến các cá thể trong quần thể
như thế nào?
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ

BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
…đàn sếu đi về trong khói nhà máy,
trong bụi đá từ những vụ nổ mìn
khai thác đá núi làm nguyên vật liệu.
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Nhưng nguyên nhân quan trọng nhất
khiến số lượng sếu đầu đỏ ở khu
vực Kiên Lương - Hà Tiên giảm dần
là do mất đi các vùng đất ngập nước.
BÀI 36: QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ
GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
I. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ
QUÁ TRÌNH HÌNH
THÀNH QUẦN THỂ
1. Quần thể sinh vật:
2. Quá trình hình thành
quần thể
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC
CÁ THỂ TRONG QUẦN
THỂ
Quan hệ hỗ trợ và
quan hệ cạnh tranh
II. QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ
Quan hệ cạnh tranh
Các hoạt động của
con người đã vô tình
hay cố ý làm mất
đi môi trường sống,

cạn kiệt nguồn thức
ăn của sinh vật,
làm cho chúng cạnh
tranh ngày càng gay
gắt hơn, nhiều khi
làm một số loài bị
tuyệt diệt
Những tác động đó
ảnh hưởng đến các
cá thể trong quần
thể như thế nào?
CỦNG CỐ
Là một kiểu quan hệ
diễn ra khi mật độ
cá thể tăng lên quá
cao hoặc xảy ra
trong mùa sinh
sản ?
Các cá thể
sống quần tụ
lại với nhau
nhằm mục
đích gì?
Tập hợp các
cá thể Hồng
Hạc ở bãi sông
được gọi là gì?
Nguyên nhân nào
làm trái đất bị nóng
lên, các loài sinh vật

cạn kiệt nguồn thức
ăn và môi trường
sống bị thu hẹp?
Thông qua cơ sở nào
làm các cá thể trong
quần thể luôn gắn bó
chặt chẽ với nhau?
Thông qua mối quan hệ
giữa các cá thể
CỦNG CỐ
Trình bày ý nghĩa của hai mối quan hệ
hỗ trợ và cạnh tranh, những biểu hiện
của chúng trong quần thể?
Ý nghĩa: mối quan hệ cạnh tranh và hỗ trợ giữa các
cá thể trong quần thể giúp cho quần thể giữ được sự
ổn định, đảm bảo cho quần thể tồn tại và phát triển.
Biểu hiện: * Quan hệ hỗ trợ:sống bầy đàn ở
động vật và thành khóm, bụi ở thực vật.
*Quan hệ cạnh tranh: Hiện tượng tỉa
thưa ở thực vật hoặc cách li ở động vật.