17. ĐIỆN NĂNG VÀ CÔNG SUẤT ĐIỆN ĐỊNH LUẬT JUN-LENXƠ pdf

I. MỤC TIÊU
- Nắm được tác dụng của dòng điện khi chạy qua một đoạn mạch thì
sinh công, bản chất của nó
- Nhận biết công của lực điện là do công của lực nào thực hiện.
- Hiểu được nội dung của định luật Jun-Lenxơ.
- Chỉ ra được mối quan hệ giữa công của lực lạ thực hiện bên trong
nguồn điện và công của dòng điện trong mạch địện kín.
- Tính được công và công suất của dòng điện theo các đại lượng liên
quan và ngược lại.
- Phương pháp đo điện năng tiêu thụ trong thực tế.
II. CHUẨN BỊ ĐỒ DÙNG DẠY HỌC.
- GV đọc lại SGK lớp 9 để biết học sinh đã học vấn đề gì về công, công
suất, định luật Jun-Lenxơ.
- Chuẩn bị các câu hỏi ôn tập.
17. ĐIỆN NĂNG VÀ CÔNG SUẤT ĐIỆN
ĐỊNH LUẬT JUN-LENXƠ
- Chuẩn bị các phiếu học tập.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
- Bài cũ: Nêu cấu tạo, hoạt động và ưu điểm của Pin, ắc quy.
- Bài mới:
 Đặt vấn đề.
- GV đặt vấn đề về sự cần thiết phải tìm hiểu công, công suất của dòng
điện. Tìm mối quan hệ giữa công xủa dòng điện và công của nguồn
điện trong mạch kín.
- Học sinh tiếp nhận thông tin và suy nghĩ về các vấn đề đặt ra cần giải

quyết trong bài theo cách đặt vấn đề của giáo viên.
Hoạt động 1: Công và công suất của dòng điện chạy qua một đoạn mạch.
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
Công và công suất của dòng điện
GV hướng dẫn tổ chức cho HS tự
học theo hệ thống câu hỏi.
- Khi đặt một hiệu điện thế vào hai
đầu điện trở, một dụng cụ tiêu thụ
điện năng thì các điện tích dịch
chuyển có hướng và tạo thành dòng
- Dưới sự hướng dẫn của GV, HS có
thể nghiên cứu độc lập hay theo
nhóm trao đổi, thảo luận với các bạn
trong nhóm để chuẩn bị câu trả lời
sau khi tìm hiểu ở SGK.
- HS1 trả lời vấn đề thứ nhất
- HS2 nhận xét bổ sung.
điện dưới tác dụng của lực nào?
- Hãy nhớ lại khái niệm động cơ đã
học ở lớp 10 và cho biết vì sao khi
đó các lực này thực hiện một công
cơ học.
- Từ hệ thức định nghĩa hiệu điện thế
ở chương III, hãy rút ra công thức
tính công của dòng điện.
- Tại sao có thể nói công của dòng
điện chạy qua một đoạn mạch cũng
là điện năng mà đoạn mạch đó tiêu
thụ? Khi đó điện năng được biến đỏi
như thế nào?

- Nhớ lại mối quan hệ giữa công và
công suất cơ học, từ đó hãy cho biết
công suất của dòng điện chạy qua
một đoạn mạch là gì và được tính
bằng công thức thế nào.

A = qU = UIt

- Rút ra kết luận (SGK)
- Cả lớp cùng lắng nghe GV tổng kết
lại toàn bộ vấn đề vè các khái niệm
công và công và công suất của nguồn
điện.
- Công thức
P = A/t = UI

- Rút ra kết luận (SGK)
- Phân tích tính tương tự trong công
cơ học và công của nguồn điện.
- Khi vào vở những kiến thức trọng
tâm theo cách hiểu của bản thân học
sinh.
Hoạt động 2: Định luật Jun-Lenxơ
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
GV hướng dẫn HS phát biểu đinh
luật Jun-Lenxơ và viết hệ thức của
định luật này (thông qua hình vẽ
12.1 trong SGK)
- GV yêu cầu HS cho biết định luật
này đề cập sự biến đổi từ dạng năng

lượng nào thành dạng năng lượng
nào và xảy ra trong trường hợp nào?
- GV tổng kết lại vấn đề và lưu ý HS
một số vấn đề trọng tâm.
- Nhớ lại kiến thức của bài 20 và cho
biết nguồn điện là một nguồn năng
lượng vì có thể thực hiện công như
thế nào?
- HS1 trả lời câu hỏi C3.
- Cả lớp theo dõi, kết luận và ghi
chép vàovở các kết quả sau khi thành
lập các công thức.
2 2
A = Q = UIt = RI t Q = RI t

- Phát biểu nội dung định luật
Hoạt động 3: Công và công suất nguồn điện
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
Công của nguồn điện
- GV đề nghị HS cho biết công suất
tỏa nhiệt là gìvà được tính toán bằng
những công thức nào?
- GV nhắc lại sự thực hiện công
trong nguồn điện để tạo ra hiệu điện
- Sử dụng định luật bảo toàn và
chuyển hóa năng lượng để thàh lập
biểu thức tính công của nguồn điện,
công suất của nguồn điện.
- Từ công thức định nghĩa suất điện
động, viết công thức tính công của

thế và chính hiệu điện thế này lại tạo
ra dòng điện ở mạch ngoài tức là nó
đã thực hiện công lên mạch ngoài.
- GV tổng kết lại vấn đề và lưu ý HS
một số vấn đề trọng tâm.
Công suất của nguồn điện.
- Hướng dẫn HS suy ra biểu thức
tính công suất của nguồn điện.
- Giới thiệu bảng 12.1
nguồn điện. A = q =
E EIt

- HS1 trình bày định nghĩa biểu thức
của công suất tỏa nhiệt và ý nghĩa vật
lí của chúng
- Từ công thức tính công của nguồn
điện rút ra công thức tính công suất
của nguồn điện:

P EI


- Cả lớp ghi kết quả vào vở
Hoạt động 4: Công suất của các dụng cụ tiêu thụ điện
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
- Giáo viên đặt vấn đề bằng các thí
dụ thực tế để cho HS thấy các dụng
cụchuyển hóa điện năng thành các
dạng năng lượng khác (nội năng, hóa
năng, cơ năng, nhiệt năng )


phân
chia thành hai loại dụng cụ tỏa nhiệt
và máy thu điện.
- Công suất của dụng cụ tỏa nhiệt.
- Học sinh lĩnh hội kiến thức

- Phân biệt hai loại dụng cụ tiêu thụ
điện
- Lấy một số thí dụ để kiểm tra sự
hiểu bài của học sinh


+ Các dụng cụ này chỉ có điện trở
thuần.
+ Biểu thức xác định điện năng tiêu
thụ?
+ Biểu thức xác định công suất tiêu
thụ điện
+ Phân tích ý nghĩa các đại lượng
Suất phản điện của máy thu
Các thiết bị trong thực tế có phải bao
giờ cũng biến điện năng thành nhiệt
năng?
+ Lấy thí dụ một số dụng cụ biến
điện năng thành các dạng năng
lượng khác ngoài nhiệt năng.
+ Trường hợp chuyển điện năng
thành hóa năng?
+ Phân tích năng lượng điện thành

hai thành phần (nhiệt năng và năng
lượng khác)
+ Giáo viên thông báo kết quả thí

+
2 2
/
A UIt RI t U t R
  
+
2 2
/ /
P A t UI RI U R
   
Trong các công thức chỉ có điện trở
thuần.



- Lấy một số thí dụ về các dụng có
tách dụng ngoài nhiệt



- Tiếp thu kiến thức

Lập luận để định nghĩa suất phản
điện
E A
 


(khi q = 1)

Chiều của dòng điện trong vai trò
là xuất phản điện
- Ghi chép vào vở

nghiệm

đưa ra biểu thức xác định
phần điện năng tiêu thụ biến thành
hóa năng
A = q
E
 
(
E

là suất phản
điện:
/
E A q
 

)
Điện năng và công suất tiêu thụ của
máy thu điện.
+ Giáo viên hướng dẫn HS thành lập
biểu thức:
2

A
A Q EIt r I t UIt
  
    
+ Giáo viên thông báo đó cũng là
điện năng tiêu thụ của máy thu điện
+ Hãy suy ra biểu thức xác định P
Hiệu suất máy thu
Đặt vận đề về hiệu suất

hướng
dẫn học sinh suy ra biểu thức xác
định hiệu suất:
1 /
H r I U

 

- Giáo viên thông báo về các chỉ số
ghi trên dụng cụ tiêu thụ điện cho
học sinh

khái niệm định mức (hiệu

- Làm việc dưới sự hường dẫn của
giáo viên .
- Thành lập biểu thức:

2
'

A A Q EIt r I t UIt
 
    

biểu thức xác định công suất máy
thu:
2
/ ' '
P A t E I r I
  
- Làm việc dưới sự hướng dẫn của
giáo viên .
- Thành lập biểu thức :

1 /
H r I U

 

-Tiếp thu và ghi chép

- Chứng minh công thức tính hiệu
suất :

1 /
ng
H rI E
 
điện thế, cường độ, công suất…)
- Hiệu suất của nguồn điện?

Giáo viên dẫn dắt học sinh thành lập
biểu thức xác định hiệu suất.

Hoạt động 5: Đo công suất và điện năng tiêu thụ
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
- Giáo viên hướng dẫn học sinh
tự hư
ớng dẫn học sinh tự
nghiên cứu và trả lời câu hỏi
của giáo viên:
+ Cách xác định công suất điện trên
một đoạn mạch?
+ Dụng cụ để đo công suất trong kĩ
thuật?
+ Máy đếm điện năng thực chất là
đo đại lượng nào
Học sinh tự nghiên cứu hoặc theo
nhóm về các vấn đề giáo viên đặt ra:
các câu hỏi định hướng của giáo
viên:
+ Cách xác đinh công suất điện trong
đoạn mạch?
+ Dụng cụ để đo công suất trong kĩ
thuật?
+ Máy đếm điện năng thực chất đo
đại lượng nào?
Hoạt động 6: Củng cố, dặn dò, hướng dẫn học sinh đọc bài mới
Hoạt động của Học Sinh Trợ giúp của Giáo Viên
- Học sinh ghi những câu hỏi và bài
tập về nhà.

- Ghi những chuản bị cho bài sau
- Cho học sinh bài tập cùng dạng về
nhà.
- Hướng dẫn học sinh đọc trước bài
điện năng