Ðiều cần biết khi dùng calcitonin pptx

Ðiều cần biết khi dùng
calcitonin
Calcitonin là loại thuốc ức chế tiêu xương,
chống loãng xương, chống tăng calci huyết. Tên
khác của calcitonin là thyrocalcitonin.
Năm 1963 người ta mới phát hiện ra calcitonin,
là một polypeptid có 32 acid amin, trọng lượng
phân tử 3500, cấu trúc phân tử có một cầu nối
disulfur.
Calcitonin là một hormon. Ở động vật có vú, nó
là một trong ba hormon của tuyến giáp (tế bào C
tiết ra calcitonin. Tế bào nang tiết ra
triiodothyroxin và tetraiodothyroxin). Ở cá
calcitonin do hạch cuối mang cá tiết ra.
Calcitonin có thể chiết xuất từ người, lợn và cá.

Bản chất của calcitonin là một polypeptid nên bị
dịch vị dạ dày phá hủy, do đó không có dạng
thuốc uống, chỉ có dạng thuốc tiêm (tiêm bắp,
tiêm dưới da, truyền tĩnh mạch) và thuốc xịt
mũi.
Thuốc tiêm và thuốc xịt mũi (calcitonin cá hồi)
bảo quản trong tủ lạnh (2 - 8
0
C). Thuốc xịt mũi
đã mở, để ở nhiệt độ phòng tối đa là 4 tuần.
Thuốc tiêm calcitonin người, bảo quản tránh
ánh sáng ở nhiệt độ dưới 25
0
C (không để tủ
lạnh).

Tác dụng của calcitonin người và calcitonin cá
hồi giống nhau, nhưng về hoạt lực thì calcitonin
cá hồi mạnh hơn tới 50 lần so với calcitonin
người (khi cùng khối lượng như nhau). Sau khi
tiêm bắp hoặc dưới da khoảng 15 phút,
calcitonin cá hồi bắt đầu có tác dụng, hiệu lực
tối đa đạt được khoảng 4 giờ. Tác dụng kéo dài
từ 8 - 24 giờ.
Calcitonin lợn dùng lâu dài có thể sinh ra các
kháng thể trung hòa tác dụng của calcitonin.
Khi dùng đường phun mũi, calcitonin được hấp
thụ nhanh qua niêm mạc mũi, sau 30- 40 phút
thì đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương (khả
dụng sinh học bằng 3% so với đường tiêm bắp
cùng liều).
Calcitonin có tác dụng điều hòa trung ương với
chuyển hóa chất khoáng. Ức chế tiêu xương (tốc
độ tiêu xương càng cao thì tác dụng ức chế tiêu
xương của calcitonin càng rõ rệt) bằng cách ức
chế các hủy cốt bào, đồng thời kích thích các tạo
cốt bào để tăng tạo xương. Calcitonin làm tăng
hấp thu calci ở ống tiêu hóa.
Calcitonin đối lập với hormon cận giáp, làm
giảm tiêu canxi ở xương, giảm nồng độ canxi
huyết thanh (tác dụng này chủ yếu do ức chế
trực tiếp sự tiêu xương do các tế bào hủy xương
gây ra). Sau khi tiêm liều calcitonin đầu tiên
khoảng 2 giờ đã có tác dụng làm giảm nồng độ
canxi huyết thanh, tác dụng này kéo dài khoảng
6 - 8 giờ.

Calcitonin tương tác với vitamin D và hormon
cận giáp, ức chế tiêu xương do đó làm hạ canxi
huyết (3 chất chính điều hòa canxi huyết và
chuyển hóa xương là: calcitonin, vitamin D,
hormon cận giáp).
Calcitonin tác động trực tiếp trên thận, làm tăng
bài tiết calci, phosphat và natri bằng cách ức chế
tái hấp thu ở ống thận.
Lưu ý khi dùng
Calcitonin được chỉ định trong điều trị chống
loãng xương ở phụ nữ mãn kinh (kết hợp với
vitamin D và canxi để ngăn ngừa hủy tế bào
xương); bệnh viêm xương biến dạng (còn gọi là
bệnh Paget); chống tăng canxi huyết do các
bệnh ung thư di căn xương như: ung thư tuyến
tiền liệt, ung thư vú, carcinom và đa u tủy
xương, bệnh xương thứ phát do suy thận; giảm
đau có hiệu quả, trong các bệnh có nguyên nhân
do tăng hủy xương ở người trên 50 tuổi (phối
hợp với các thuốc giảm đau khác) như thoái hóa
cột sống, đau thần kinh tọa, loạn dưỡng thần
kinh, viêm khớp do thấp, thoát vị đĩa đệm
Những người quá mẫn với calcitonin thì không
được dùng thuốc.
Những người có tiền sử dị ứng với protein,
người trong thời kỳ cho con bú (nếu cần dùng
thuốc phải ngừng cho con bú), người mang thai
nên hết sức thận trọng khi dùng calcitonin.
Khi cần dùng calci và vitamin D phải dùng sau
calcitonin 4 giờ