Giải pháp hàng đầu cứu sống bệnh nhân nặng
Nhiều bệnh nhân trong tình trạng "thập tử nhất sinh" được
các bác sĩ Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cứu
sống nhờ những phương pháp điều trị đặc biệt trong đó có
biện pháp lọc máu. Theo các bác sĩ, đây là một biện pháp quan
trọng điều trị thành công nhiều trường hợp nhiễm độc, nhiễm
khuẩn nặng.
Lựa chọn quan trọng cho những ca bệnh nặng
Tại Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai, không ít trường
hợp bị ong đốt, ăn nấm độc, bị rắn độc cắn phải nhập viện trong
tình trạng nguy kịch. Các bác sĩ cho biết, để cứu sống họ, lọc máu
là một trong những chỉ định bắt buộc. Trường hợp của bệnh nhân
Lưu Đình X., 37 tuổi (Ứng Hòa - Hà Nội) là một trong rất nhiều
bệnh nhân bị rắn độc cắn có chỉ định điều trị bằng lọc máu. Anh X.
cho biết, một đêm đang ngủ trong màn ở chòi canh cá ngoài ao,
anh giật mình thức giấc vì cảm giác có con gì đó cắn vào mu bàn
tay. Bật đèn tỉnh dậy, anh không nhìn thấy gì nhưng vết răng cắn
trên tay còn nguyên. Với hiểu biết của bản thân, anh nghĩ rằng
chắc chắn mình đã bị rắn cắn và vội vã chạy về nhà đi tìm lá thuốc
để đắp. Hơn một ngày sau, vết thương bị rắn cắn ngày một đau
nhức và sưng to khiến anh không chịu nổi và phải xuống Bệnh
viện Vân Đình. Tại đây, anh X. rơi vào tình trạng hôn mê, liệt, khó
thở và phải chuyển gấp tới Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch
Mai.
Các bác sĩ của Trung tâm Chống độc cho biết, diễn biến bệnh của
bệnh nhân X. khi đến viện rất xấu. Các biểu hiện lâm sàng rõ rệt
cho thấy đây là một ca bị rắn hổ mang bành tấn công. Nọc độc của
rắn phát tán không chỉ làm cho tay bệnh nhân sưng phù, hoại tử mà
còn liệt toàn thân, liệt cơ hô hấp khiến bệnh nhân không tự thở
được, bệnh nhân thở máy liên tục trong 4 ngày. Nguy hiểm hơn
nữa, nọc độc làm tiêu sợi cơ vân làm bệnh nhân suy thận, vô niệu
hoàn toàn và phải tiến hành lọc máu. Sau 21 ngày điều trị liên tục
bằng những phác đồ hiện đại nhất, bệnh nhân đã thoát khỏi tử thần,
chức năng thận bắt đầu được cải thiện.
Bệnh nhân ngộ độc nặng đang được lọc máu
tại Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch
Mai. Ảnh: Quang Thuận
Biện pháp hàng đầu cứu sống các trường hợp nhiễm độc,
nhiễm khuẩn nặng
TS. Phạm Duệ - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch
Mai cho biết, lọc máu là một biện pháp giúp cho thăng bằng nội
mô, các chất điện giải, kiềm, toan trong cơ thể, điều chỉnh các rối
loạn đông máu, chảy máu Trong các trường hợp bị ngộ độc, biện
pháp lọc máu nhằm lấy chất độc ra khỏi cơ thể, tạm thời làm thay
nhiệm vụ của các cơ quan bị nhiễm độc nặng nề như gan, thận.
Cũng có những trường hợp nhiễm độc chất dẫn đến suy gan thận
phải lọc máu nhưng cũng có bệnh nhân do chính quá trình mắc
bệnh và điều trị dài ngày khiến cơ thể sản sinh ra những chất độc
khiến gan, thận không thể đáp ứng với hoạt động sống của cơ thể
thì cũng phải lọc máu mới có thể cứu sống được.
Theo TS. Duệ, đây là một biện pháp quan trọng cho nhiều bệnh
nhân bị ngộ độc nhằm thải loại các độc chất ra khỏi cơ thể. Tùy
theo từng dạng ngộ độc mà các bác sĩ tiến hành các biện pháp như
thay huyết tương, lọc máu ngắt quãng, thẩm tách máu Đối với
những trường hợp bị ngộ độc nặng, sốc nhiễm độc, suy đa phủ
tạng thì lọc máu liên tục nhằm thay thế chức năng gan, thận được
xem là một biện pháp tối ưu. Để có thể lọc máu liên tục, máu của
bệnh nhân được lấy ra từ tĩnh mạch lớn (thường là tĩnh mạch cảnh
trong, tĩnh mạch dưới đòn, hoặc tĩnh mạch bẹn) qua một ống thông
tĩnh mạch catheter cỡ lớn, rồi được dẫn trong một hệ thống gọi là
tuần hoàn ngoài cơ thể bao gồm dây dẫn và quả lọc để lọc bỏ các
phân tử "độc chất" bằng màng bám thấm (semi-permeable
membrane), sau đó được trả lại cho bệnh nhân qua ống thông khác.
Tại Bệnh viện Bạch Mai, nhiều bệnh nhân nhiễm độc, nhiễm
khuẩn nặng có suy đa phủ tạng được cứu sống bằng biện pháp này,
trong đó có bệnh nhân nhiễm cúm A/H5N1.
Chi phí cao - khó khăn lớn cho bệnh nhân nghèo
Hiệu quả điều trị mà biện pháp lọc máu mang lại cho người bệnh
là rất lớn, song đây cũng là một trong những kỹ thuật có chi phí
cao. TS. Duệ cho biết, trong những trường hợp nhiễm độc nhẹ thì
cũng hết 600.000 đồng/lần lọc máu và thông thường không phải
chỉ lọc một lần mà phải tiến hành nhiều lần. Đối với những trường
hợp nặng phải lọc máu liên tục thay thế hoàn toàn chức năng gan
thận thì chi phí lên tới 60 - 70 triệu đồng/lần, trong khi đa số
những bệnh nhân nặng lại là những bệnh nhân nghèo, ở vùng sâu,
vùng xa, bị nhiễm độc nặng do ăn phải nấm độc, do rắn cắn, ong
đốt Chi phí điều trị tới vài trăm triệu đồng là khó khăn quá lớn
đối với những bệnh nhân nghèo. Vì thế rất nhiều người bệnh không
có điều kiện kinh tế đành xin xuất viện chờ chết hoặc có người
được Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cứu sống nhưng
không có khả năng chi trả sau khi ra viện.
Các bác sĩ cho rằng, để giúp người nghèo tiếp cận được với các kỹ
thuật cao trong y tế, họ cần có sự hỗ trợ bền vững chứ không phải
chỉ một vài cá nhân người bệnh được ủng hộ nhờ các thông tin trên
báo, đài. Nên có một tổ chức từ thiện dành cho những bệnh nhân
nghèo để Nhà nước và cộng đồng cùng chung tay giúp đỡ. Đây
cũng là mong muốn của ngành y tế để các bác sĩ chỉ tập trung cứu
chữa, điều trị chứ không phải là người lo đi tìm nguồn kinh phí cho
người bệnh.