Đề cương bài giảng
Môn nghiệp vụ
Ngân hàng thương mại
Biên soạn: TS Lê Đình Hạc
Các nội dung chính
•
Tổng quan về Ngân hàng thương
mại.
•
Nghiệp vụ Nguồn vốn.
•
Nghiệp vụ thanh toán và Ngân quỹ
•
Nguyên lý chung về tín dụng.
•
Tín dụng với doanh nghiệp.
Tài liệu tham khảo
•
Nghiệp vụ NHTM – PGS,TS Lê Văn Tề
chủ biên.
•
Nghiệp vụ NHTM – PGS,TS Lê Văn Tư
chủ biên.
•
Nghiệp vụ NHTM – TS Lê Thẩm
Dương (bài giảng tóm tắt).
•
Các định chế tài chánh.
•
Rủi ro trong kinh doanh NH.
•
Quản trị NHTM – Peter Rose.
Chương 1 - Tổng quan về NHTM
1. Khái niệm
2. Các loại hình NH
3. Chức năng NHTM
4. Vai trò NHTM
5. Các nghiệp vụ cơ bản của NHTM
6. Đặc điểm kinh doanh Ngân hàng
7. Bảng tổng kết tài sản của NH
8. Các rủi ro trong hoạt động NH
9. Khuynh hướng tác động đến hoạt động NH
.
Khái niệm Ngân hàng
•
Việt Nam: Theo luật các Tổ chức tín dụng,
tại khoản 2 điều 20 qui định:“Ngân hàng là
loại hình tổ chức tín dụng được thực hiện
toàn bộ hoạt động Ngân hàng và các hoạt
động kinh doanh khác có liên quan. Theo
tính chất và mục tiêu hoạt động, Ngân hàng
gồm: Ngân hàng thương mại, Ngân hàng
phát triển, Ngân hàng đầu tư, Ngân hàng
chính sách, Ngân hàng hợp tác và các loại
hình Ngân hàng khác”.
Thế nào là Ngân Hàng
•
NH là một trong những
định chế tài chính.
•
Cung cấp đa dạng dịch
vụ tài chính với một số
dịch vụ đặc trưng là:
–
Nhận tiền gửi
–
Cấp tín dụng
–
Cung ứng dịch vụ
thanh toán
Bank
2. Các loại hình Ngân hàng
•
Đứng trên góc độ lĩnh vực hoạt
động
–
NH Đầu tư
–
NH Phát triển
–
NH Đặc biệt
–
NH Chính sách
–
NH thương mại
–
.
2. Các loại hình Ngân hàng
Thương mại
•
Đứng trên góc độ sở hữu.
–
NHTM Nhà nước
–
NH Cổ phần
–
NH Liên doanh
–
NH Hợp tác
–
.
3. Chức năng của NHTM
•
Trung gian tín dụng
•
Trung gian thanh toán
•
Tạo tiền
•
Cung cấp dịch vụ tài chính
Ví dụ về chức năng tạo tiền
Tên NH Tiền gửi
mới
Dự trữ bắt
buộc (10%)
Tiền cho
vay
NH 1 100 10 90
NH 2 90 9 81
NH 3 81 8,1 72,9
NH4 72,9 7,2 65,6
… … … …
Tổng cộng 1.000 100 900
Số dư mới
Tổng tiền gửi mới =
Dự trữ bắt buộc
4. Vai trò của NH TM
•
Huy động vốn cho nền kinh tế
•
Công cụ thực thi chính sách tiền tệ
•
Điều tiết kinh tế vĩ mô
5. Các nghiệp vụ chủ yếu của NHTM
Nguồn vốn
Tiền gửi giao dịch
Tiền gửi tiết kiệm
Phát hành CK nợ
Sử dụng vốn
Dự trữ, Chiết khấu, Cho vay
Cho thuê tài chính,Đầu tư
Tài trợ cho hoạt động Chính Phủ.
Khác
Trao đổi tiền tệ,Thanh toán, Bảo
quản,
Ủy thác, Bảo lãnh,
Tư vấn, Môi giới,
Bảo hiểm, Thẻ.
Vay ĐCTC khác
Vay NHTW
5.1. Nghiệp vụ nguồn vốn
•
Nghiệp vụ Vốn chủ sở hữu.
•
Nghiệp vụ huy động vốn.
–
Tiền gửi giao dịch.
–
Tiền gửi tiết kiệm.
–
Phát hành Công cụ nợ.
•
Nghiệp vụ đi vay.
–
Vay các định chế tài chính khác.
–
Vay NHTW.
5.2. Nghiệp vụ sử dụng vốn
•
Dự trữ
•
Chiết khấu
•
Cho vay.
5.2. Nghiệp vụ sử dụng vốn
•
Cho thuê tài chính
•
Đầu tư
•
Tài trợ cho hoạt động Chính Phủ.
5.3. Nghiệp vụ khác
•
Trao đổi tiền tệ
•
Thanh toán
•
Bảo quản
•
Ủy thác
5.3. Nghiệp vụ khác
•
Bảo lãnh
•
Tư vấn
•
Môi giới
•
Bảo hiểm
•
.
6. Đặc điểm Ngân hàng TM
•
Mục đích hoạt động vì lợi nhuận
•
Sản phẩm tồn tại chủ yếu dưới dạng dịch
vụ tài chính.
•
Quan hệ khách hàng và Ngân hàng trên
cơ sở tin tưởng, tín nhiệm.
•
Thiếu sự đảm bảo trước đổi mới.
6. Đặc điểm Ngân hàng TM
•
Chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước.
•
Cung cấp sản phẩm trực tiếp là chủ yếu.
•
Chịu tác động lớn và nhạy cảm với môi
trường Kinh tế vĩ mô.
•
Chịu nhiều rủi ro.
•
.
7. Bảng tổng kết tài sản của NH
Tài sản Nợ
Vốn chủ sở hữu
- Ngân quỹ.
- Cho vay.
- Đầu tư.
- Tài sản cố định
- Tài sản khác
- Tiền gửi giao dịch
- Tiền gửi phi giao dịch
- PH các công cụ nợ
- Vay
- Cổ phần
- Thặng dư vốn
- Thu nhập giữ lại
- Dự trữ
- Cho thuê.
8.Các loại rủi ro trong hoạt động NH
•
Rủi ro nghiệp vụ
•
Rủi ro tổ chức
•
Rủi ro đạo đức
–
Nhân viên NH
–
Khách hàng
–
.
8.Các loại rủi ro trong hoạt động NH
•
Rủi ro thị trường
–
Rủi ro lãi suất.
–
Tỉ giá.
–
Thị trường.
–
Thanh khoản.
•
Rủi ro khách quan
–
Thiên tai
–
Hoả hoạn
–
Dịch bệnh
–
.
9. Những khuynh hướng ảnh hưởng
đến hoạt động kinh doanh NH.
•
Hội nhập kinh tế quốc tế.
•
Môi trường cạnh tranh ngày càng
khốc liệt.
•
Xu hướng Liên kết, sáp nhập và hợp
nhất.
9. Những khuynh hướng ảnh hưởng
đến hoạt động kinh doanh NH.
•
Hoạt động theo chuẩn mực quốc tế.
•
Sự phát triển của công nghệ.
•
KH hiểu biết nhiều hơn.