những tiến bộ trong chẩn đoán, quản lý, điều trị và dự phòng bệnh copd

Những tiến bộ trong
chẩn đoán, quản lý
điều trị và dự phòng
bệnh phổi tắc nghẽn
mạn tính


®Þnh nghÜa BPTNMT
 !"!#
 !"!#
$%&'$"$(
$%&'$"$(
)*+, &'
)*+, &'
$%/!0112345/
$%/!0112345/
(63789:;
(63789:;
<=>$%5?
<=>$%5?
G¸nh nÆng cña BPTNMT


@ABCD
@ABCD



E7&!3/FF%
E7&!3/FF%
$(G2HIJKLLLF7M2HHJKLLLFN,

$(G2HIJKLLLF7M2HHJKLLLFN,



NF%O(<5PE
NF%O(<5PE
Q8:,
Q8:,



E7&QNF
E7&QNF
AP#2RQN
AP#2RQN
F"#3+#<%S5T8
F"#3+#<%S5T8
,
,
G¸nh nÆng cña BPTNMT 3



UF$/VW?D
UF$/VW?D



)7KGGH2X3#YH,GLL!5
)7KGGH2X3#YH,GLL!5

Z[)7KGG\DI,LG\!5,
Z[)7KGG\DI,LG\!5,



S]#@[^_2)7KGGL56
S]#@[^_2)7KGGL56
6KY2F%5/)7YLYL2
6KY2F%5/)7YLYL2
566`2/7<R72
566`2/7<R72
2!T7(72/77<
2!T7(72/77<
W,
W,
G¸nh nÆng cña BPTNMT



E=D
E=D



O3O=
O3O=
566I2;.<a)3
566I2;.<a)3
!N)7F,
!N)7F,


ë
ë
X2E=;!
X2E=;!
Q:bIL25")S:25/
Q:bIL25")S:25/
:cI`2=;56
:cI`2=;56
6I
6I
Leading Causes of Deaths U.S. 1998
All other causes of death
All other causes of death


469,314
469,314
10.
10.
Chronic liver disease
Chronic liver disease
24,936
24,936
9.
9.
Nephritis
Nephritis
26,295
26,295

8.
8.
Suicide
Suicide
29,264
29,264


7.
7.
Diabetes
Diabetes
64,574
64,574
6.
6.
Pneumonia and influenza
Pneumonia and influenza
93,207
93,207
5.
5.
Accidents
Accidents
94,828
94,828
4.
4.
Respiratory Diseases (COPD)
Respiratory Diseases (COPD)

114,381
114,381
3.
3.
Cerebrovascular disease (stroke)
Cerebrovascular disease (stroke)
158,060
158,060


2.
2.
Cancer
Cancer
538,947
538,947
1.
1.
Cause of Death
Cause of Death
Number
Number
Heart Disease 724,269
Percent Change in Age-Adjusted
Death Rates, U.S., 1965-1998
0
0.5
1.0
1.5
2.0

2.5
3.0
Proportion of 1965 Rate
1965 - 1998 1965 - 1998 1965 - 1998 1965 - 1998 1965 - 1998
–59% –64% –35% +163% –7%
Coronary
Heart
Disease
Stroke Other CVD COPD
All Other
Causes
Age-Adjusted Death Rates
for COPD, U.S., 1960-1995
60
Deaths per 100,000
1960 1965 1970 20001975 1980 1985 1990 1995
50
40
30
20
10
0
ChiÕn l îc qu¶n lý ®iÒu trÞ, dù
phßng BPTNMT

:&'7%d
:&'7%d
e
e
O3%9<:7%

O3%9<:7%
O3=566I!3
O3=566I!3
/F
/F

/fg5<4(a1
/fg5<4(a1
Tdhi^@jYLLKe5!K$/
Tdhi^@jYLLKe5!K$/
4(*7IT
4(*7IT
Chiến l ợc quản lý điều trị, dự
phòng BPTNMT
1.
1.
Đánh giá và theo dõi bệnh
Đánh giá và theo dõi bệnh
2.
2.
Giảm các yếu tố nguy cơ
Giảm các yếu tố nguy cơ
3.
3.
Quản lý điều trị BPTNMT ổn định
Quản lý điều trị BPTNMT ổn định
4.
4.
Quản lý điều trị các đợt cấp BPTNMT
Quản lý điều trị các đợt cấp BPTNMT

PhÇn 1: ®¸nh gi¸ vµ theo dâi
bÖnh
c¸c ®IÓm chÝnh
c¸c ®IÓm chÝnh
D
D
•
•
k
k
g5< ;. !3 l= " / VP
g5< ;. !3 l= " / VP
F O/ # O R  " & '  $%
F O/ # O R  " & '  $%
$*+2">$<!
$*+2">$<!
6,
6,
•
•
k
k


"$5877%l=
"$5877%l=
" / VP F O/ # O R 
" / VP F O/ # O R 

 3 5 6
 3 5 6


)
)
2m7%
2m7%
(
(
$C$"$"Q,
$C$"$"Q,
PhÇn 1: ®¸nh gi¸ vµ theo dâi
bÖnh

/ ; $/  3 g  g 5<
/ ; $/  3 g  g 5<
DnoUKJnUbMLpnoUKbqLp!A
DnoUKJnUbMLpnoUKbqLp!A
#O/;r#W /4
#O/;r#W /4
(
(
$s
$s
5A"&';aQ$ * + 
5A"&';aQ$ * + 
,
,


g5<4
g5<4
(
(
T
T
5<<t^&'4/;$/,
5<<t^&'4/;$/,

®
®
<.$%7<5?735fVS7VuQ
<.$%7<5?735fVS7VuQ


(
(
RonU
RonU
K
K
bILp>;7
bILp>;7
f"O>O7
f"O>O7
(
(
,
,
YÕu tè nguy c¬



_/#RB7D
_/#RB7D

+<lD/VP
+<lD/VP
59l82+<"0O
59l82+<"0O
5?mF$"#,O
5?mF$"#,O
RA)3/$/f(Y,
RA)3/$/f(Y,

P#DE(7noUKQ8P
P#DE(7noUKQ8P
#lRF8$P,
#lRF8$P,
+N"P#"0OO
+N"P#"0OO
,
,
nhựa thuốc lá
(benzopyrốnes, )

Tham gia làm tê liệt hệ thống thanh thải
của phổi

Giảm hiệu quả của hệ thống miễn dịch

Viêm mãn, tăng tiết chất nhầy
Hút thuốc và nguy cơ hô hấp
v
Liều l ợng thuốc: Bao/Năm= số bao thuốc
hút trung bình/ngày x số năm hút
v
Kiểu hút: thuốc có đầu lọc, quấn, tẩu
v
Hít khói, sâu, nín thở: giãn phế nang
v
Hút nhanh, nông: viêm phế quản mãn
v
Tăng nguy cơ bị BPTNMT, KPQ, hen
v
Chậm tốc độ tăng VEMS ở thiếu niên
60 000 tử vong ở Pháp do hút
thuốc năm 1988
Ung th phổi
Tai biến mạch
máu và bệnh tim
Bệnh phổi tắc
nghẽn mãn tính
K Bàng quang
K Khác
Bệnh khác
5 6 600 nam
3 100 nữ
17 900
13 700
11 000

7 500
1 500
3 500
K Tai Mũi họng
4 700
Source C Hill Conf
Consensus 1998
Nguy cơ t ơng đối mắc bệnh do
hút thuốc
Sources : Fielding, 1985 ; US Dept of Health and Human Services,
1989; Wald, 1996; Slama, 1998.
Bệnh

Viêm tắc động mặch chi 1 9 68 - 98 %
1 2 25 - 43%Bệnh mạch vành
1 5 75 - 80%
Đột tử do tim tr ớc 45
tuổi
1
6 80 - 90 %Bệnh phổi tắc nghẽn
1 10 80 - 85%Ung th phổi
1 2
30 %
Tử vong do ung th
Nguy cơ khi
không hút
Nguy cơ khi
có hút
Tỷ lệ tử vong do hút
thuốc

Suy hô hấp do bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
KH 10 20 30 40 50 60 70 80
1
9,7
21
27
44
51
58
66
32
L ợng thuốc hút (Bao/năm)
L ợng thuốc hút (Bao/năm)
Nguy cơ tử vong t ơng đối
Nếu nguy cơ bị
Nếu nguy cơ bị
chết vì VPQMT
chết vì VPQMT
ở ng ời không
ở ng ời không
hút thuốc là 1
hút thuốc là 1
thì nguy cơ này
thì nguy cơ này
tăng lên 66 lần
tăng lên 66 lần
ở ng ời nghiện
ở ng ời nghiện
thuốc nặng
thuốc nặng

R Doll B med J 1976, 25, 1526-1536
cơ chế sinh bệnh phổi tắc
nghẽn mãn tính








Yếu tố độc hại
(
"#2B72+<
"#2B72+<
l
l)
bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
nhiễm khuẩn
hô hấp, di
truyền, các yếu
tố khác
C¬ chÕ bÖnh sinh
K,
K,


U37B78VO3?58;w$%
U37B78VO3?58;w$%
7:D

7:D



)x2^O7V%2T5
)x2^O7V%2T5
!%Q:,
!%Q:,

h("l<!
h("l<!
*7D^I2y^jq2nj
*7D^I2y^jq2nj
α
α
<O/#
<O/#
$<"$()<E7:
$<"$()<E7:
;O!  !37,
;O!  !37,
Y,<<O37*7D$g2$"#<2
Y,<<O37*7D$g2$"#<2
$"2+,
$"2+,


các khí và phân tử
độc hại
Lung inflammation

yếu tố cá thể
bệnh phổi tắc nghẽn
mãn tính
ProteinasesOxidative stress
Anti-proteinases
Anti-oxidants
Cơ chế sửa chữa
Sinh lý bÖnh

)/TO;A!]37!58QO
)/TO;A!]37!58QO
$5877%,
$5877%,

&';a$%Q!3glO
&';a$%Q!3glO
5:!2 $<50g
5:!2 $<50g
5<,
5<,

)<5?7:VQ5
)<5?7:VQ5
7?9d5yyye
7?9d5yyye
INFLAMMATION
Small airway disease
Airway inflammation
Airway remodeling
Parenchymal destruction

Loss of alveolar attachments
Decrease of elastic recoil
AIRFLOW LIMITATION
ASTHMA
ASTHMA
Sensitizing agent
COPD
COPD
Noxious agent
Asthmatic airway inflammation
CD4+ T-lymphocytes
Eosinophils
COPD airway inflammation
CD8+ T-lymphocytes
Macrophages
Neutrophils
Airflow limitation
Completely
reversible
Completely
irreversible
Gi¶I phÉu bÖnh

<E7:Q2O
<E7:Q2O
W/!7>?0z
W/!7>?0z

7<D;TO7;;TO39F?
7<D;TO7;;TO39F?

72 5R!RV7m/37,h
72 5R!RV7m/37,h
5)$#R!R2!SO
5)$#R!R2!SO
S2;5"7;TO37
S2;5"7;TO37