Lý Thuyết Bệnh Học: TÚI LỆ VIÊM TẮC pps

TÚI LỆ VIÊM TẮC
a- Đại cương
Trạng thái bệnh do tuyến nước mắt bị viêm nhiễm hoặc bị ngăn trở gây nên, gây
nên chảy nước mắt thường xuyên.
Thuộcloại Lệ Đạo Tắc, Lệ Đạo Viêm, Tý Lậu Chứng, Lưu Lệ Chứng.
b- Nguyên nhân
+ Theo YHHĐ:
. Do tuyến nước mắt (lệ đạo) bị viêm, tắc, hẹp.
. Do đau mắt hột biến chứng.
. Do bệnh ở xoang mũi gây nên.
+ Theo YHCT:
. Do Phong. Sách ‘Chư Bệnh Nguyên Hậu Luận’ ghi: “Do phong tà làm tổn thương
Can, Can khí bất túc thì nước mắt chảy ra”.
. Do Can Thận âm hư, tinh huyết suy hao gây nên.
Đa số do Can Thận đều suy, tinh huyết suy hao Can khơng ước thúc được dịch và
phong tà bên ngồi khiến cho nước mắt chảy ra.
c- Triệu chứng
Theo YHHĐ, trên lâm sàng cĩ thể gặp hai loại:
1- Cấp Tính: Vùng túi lệ (cạnh gĩc trong mắt) sưng phù, đỏ, đau, sau 5 – 6 ngày thì
vỡ mủ. Cĩ thể sưng lại hoặc thành lỗ dị hoặc áp xe.
2- Mạn tính: Chảy nước mắt thường xuyên, túi lệ cĩ thể phồng nhẹ thành một nang
u nhỏ, ấn vào túi lệ cĩ chất nhờn hoặc mủ thốt ra ngồi lỗ lệ, nếu để lâu ngày sẽ gây
nên toét mắt hoặc viêm màng tiếp hợp (viêm kết mạc).
Theo YHCT:
Do Can Thận Đều Hư: Mắt khơng đỏ, khơng sưng, nước mắt chảy ra nhiều, mắt
mờ hoặc ngứa, gặp giĩ thì chảy nhiều hơn, kèm đầu đau, tai ù, lưng đau, chân mỏi,
mạch Tế Nhược.
Điều trị: Bổ ích Can Thận. Dùng bài Cúc Tinh Hồn (21) Gia Giảm.
(Ba kích, Câu kỷ, Nhục thung dung bổ Can Thận, chỉ lãnh lệ; Ngũ vị tử vị chua để
thu liễm, chỉ lệ; Cúc hoa dưỡng Can, làm sáng mắt, sơ phong, chỉ lệ).
Nếu do hàn nhiều: thêm Xuyên khung để ơn Can, chỉ lệ.

Mắt ngứa: thêm Thích tật lê, Phịng phong để sơ phong, chỉ dưỡng, hỗ trợ tác dụng
chỉ lệ.
Phần Biểu hư yếu: thêm Hồng kỳ, Bạch truật, Phịng phong để ích khí, cố biểu.
Tư Âm Chỉ Lệ Thang (136).
CHÂM CỨU
+ Kiện minh, Kiện minh 2 (Châm Cứu Học HongKong).
+ Tinh minh, sâu nửa thốn, lưu kim 15 phút. Ngày châm một lần, 3 – 5 lần là một
liệu trình (Châm Cứu Học Giảng Nghĩa).
+ Bổ Can khí, khứ phong hàn: Châm bổ Can du, tả Phong trì, Mục song, Đầu lâm
khấp, Tinh minh [Bổ Can du để điều bổ Can khí, Can khí phục hồi thì mắt sẽ được
nuơi dưỡng; Tả Phong trì, Đầu lâm khấp, Mục song để khứ phong, làm sáng mắt,
chỉ lệ] (Châm Cứu Thực Dụng Đại Tồn).
NHĨ CHÂM
. Dùng huyệt Mắt, Mắt 1, Mắt 2, Can. Kích thích mạnh, lưu kim 30 phút. Ngày
châm 1 lần. Bẩy ngày là một liệu trình (Tân Biên Châm Cứu Trị Liệu Học).