Quản lý các mạng Windows dùng script - Phần 2: Hoàn chỉnh script pps

Quản lý các mạng Windows dùng script - Phần 2: Hoàn chỉnh script
Ở phần trước chúng ta đã biết đến một số khái niệm cơ bản về kỹ thuật scripting
như đối tượng (object), phương thức (method), thuộc tính (property) và viết ra một
scritp đơn giản thay đổi địa chỉ IP gán cho bộ điều hợp mạng. Sau đó, chúng ta đã
sử dụng bốn script đầu tiên, được gọi là ChangeIPAddress.vbs:
strComputer = "."
arrIPAddress = Array("172.16.11.99")
arrSubnetMask = Array("255.255.255.0")
Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" & strComputer & "\root\cimv2")
Set colNetAdapters = objWMIService.ExecQuery("Select * from
Win32_NetworkAdapterConfiguration")
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask)
Next
Khi chạy script này trên server Windows, nó thay đổi thành công địa chỉ IP của
máy từ .45 sang .99. (Kiểm tra bằng lệnh ipconfig trước và sau khi chạy script).
Kết quả hoàn toàn tốt.

Nhưng script chúng ta đã xây dựng mới từng lại ở mức khá đơn giản. Còn thiếu
nhiều yếu tố quan trọng khác như các định nghĩa biến, điều khiển lỗi, dùng dữ liệu
đầu vào và xác nhận dữ liệu đầu ra cần phải bổ sung vào để có được một script
tương đối hoàn chỉnh. Chúng ta sẽ thực hiện điều đó trong phần hai này.

Các định nghĩa biến

Việc đầu tiên chúng ta cần làm để sắp xếp gọn gàng script là định nghĩa các biến sẽ
dùng. VBScript cho phép định nghĩa ngầm các biến đơn giản bằng cách dùng nó
trong một câu lệnh, nhưng sẽ tốt hơn nếu bạn khai báo tường minh chúng ngay khi
bắt đầu script. Khai báo một biến sẽ nói cho VBScript biết về sự tồn tại của nó để
cấp phát bộ nhớ lưu trữ. Vì sao khai báo biến tường minh lại hay hơn? Ví dụ như
trong một script dài, bạn thường phạm phải một hay một số lỗi gõ phím nhầm. Và

khi gõ nhầm tên của một biến, script của bạn sẽ không chạy được. Nếu khai báo
biến tường mình ở đầu script thì bất kỳ biến nào được khai báo ngầm về sau trong
script (có thể là nguyên nhân gây ra lỗi gõ nhầm) sẽ tạo ra một lỗi runtime. Các
thông báo lỗi có thể sẽ giúp bạn xác định được vị trí nhầm lẫn và gỡ lỗi cho script
của bạn.

Để VBScript biết bạn khai báo tường minh tất cả các biến trong script, thêm lệnh
sau vào đầu script:
Option Explicit
Nếu thêm lệnh này vào đầu script ChangeIPAddress.vbs và chạy nó từ Command
Prompt, kết quả là:
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved.
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop\ChangeIPAddress.vbs(2,
1) Microsoft VBScript runtime error: Variable is undefined: 'strComputer'
Điều mà VBScript (hay cơ chế script đã đăng ký của Windows Script Host để chạy
các script VBScript) muốn nói ở đây là có một lỗi trong dòng 2 của script:
strComputer = "."
Vì sao lại xuất hiện lỗi này? Đó là do chúng ta đang gán giá trị cho một biến xâu
(strComputer) chưa được khai báo. Vì thế, bây giờ chúng ta cần thêm các khai báo
cho biến dùng trong script:
Option Explicit
Dim objWMIService
Dim objNetAdapter
Dim strComputer
Dim arrIPAddress
Dim arrSubnetMask
Dim colNetAdapters
Dim errEnableStatic

strComputer = "."
arrIPAddress = Array("172.16.11.93")
arrSubnetMask = Array("255.255.255.0")
Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" & strComputer & "\root\cimv2")
Set colNetAdapters = objWMIService.ExecQuery("Select * from
Win32_NetworkAdapterConfiguration where IPEnabled=TRUE")
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask)
Next
Chú ý là khi dùng Option Explicit (tuỳ chọn khai báo tường minh), bạn phải khai
báo tất cả biến trong script của mình, gồm cả đối tượng, xâu, mảng, tập hợp, biến
cho đoạn mã lỗi… Nghe có vẻ rất rắc rối phức tạp nhưng thực tế chỉ cần chạy một
số trang dài, ngay cả khi chạy chương trình gỡ lỗi rungning time, bạn sẽ biết nó
hữu ích như thế nào. Cũng chú ý là không cần khai báo biến theo trình tự, chỉ cần
nhớ khai báo cho từng biến trước khi dùng là được. Thông thường người ta đặt tất
cả khai báo biến vào một phần riêng trên đầu script như chúng ta đã làm ở trên.

Điều khiển lỗi

Bây giờ, chúng ta đã loại bỏ được các lỗi gõ nhầm khi chạy script đã được soát lại,
script hoạt động. Nhưng nếu nó không hoạt động thì sao? Ví dụ, chuyện gì sẽ xảy
ra nếu chúng ta thay đổi script đi một chút để chạy trên một máy từ xa thay vì máy
cục bộ mà trong đó máy từ xa không nằm trên mạng? Một lần nữa lỗi thời gian
chạy (tức lỗi xảy ra khi script đang được thực thi, ngược lại với lỗi cú pháp mà
VBScript có thể nhận ra khi biên dịch script trước khi chạy nó) sẽ xuất hiện và
script sẽ bị ngừng lại, hiển thị một thông báo lỗi tương tự như thông báo chúng ta
đã thấy ở trên. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu chúng ta viết ra một script để thực hiện một
số thao tác? Trong trường hợp này tất nhiên chúng ta không muốn có một lỗi thời
gian chạy khiến script phải dừng lại giữa chừng mà ít nhất script cũng phải thực
hiện tất cả các thao tác khác đã được xây dựng. Một ví dụ điển hình là script giám

sát các thiết lập trên một số máy tính mà không thay đổi các thiết lập đó. Trong
trường hợp này bạn sẽ cần xây dựng script chạy liên tục cho dù một hay một số
máy bị hư hỏng không chạy được.

Cách đơn giản nhất để kiểm soát các lỗi thời gian chạy là lờ chúng đi khi chúng
xuất hiện. Bạn có thể nói với VBScript thực hiện điều này bằng cách thêm lệnh sau
vào gần nơi bắt đầu của script, chẳng hạn như ngay sau Option Explicit:
On Error Resume Next
Tất nhiên, bạn còn muốn thực hiện thêm nhiều thứ khác trong kiểm soát lỗi. Ví dụ
như kiểm tra sự tồn tại của một điều kiện lỗi thời gian chạy ở một số điểm nào đấy
trong script (như ngay sau khi kết nối tới dịch vụ WMI trên một máy từ xa) để xác
định xem liệu một hoạt động nào đó script được quy định để thực hiện có thành
công hay không. Sau đó, dựa trên kết quả kiểm tra điều kiện lỗi, bạn có thể quyết
định script các hoạt động tiếp theo của script. Ví dụ, nếu một lỗi xuất hiện, bạn có
thể nhận được thông báo nói rằng: “Computer X not found” (không tìm thấy máy
tính X) và sau đó script tiếp tục chạy. Chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về kiểm soát
lỗi trong một số bài khác, còn bây giờ bạn chỉ cần thêm lệnh trên vào để bỏ qua bất
kỳ lỗi thời gian chạy nào xuất hiện.

Dữ liệu đầu vào của người dùng

Sẽ phải làm gì nếu chúng ta muốn mô tả địa chỉ IP mới cho máy khi chạy script
thay vì viết mã cho nó vào script dưới dạng 172.16.11.99? Trong trường hợp này
chúng ta cần chỉnh sửa script để cho phép cung cấp dữ liệu vào của người dùng khi
chạy nó. Thực hiện bằng cách thêm vào các tham số khi chạy script từ dòng lệnh.
Ví dụ gõ ChangeIPAddress.vbs 172.16.11.188 sẽ thay đổi địa chỉ IP của bộ điều
hợp mạng thành 172.16.11.188… Chúng ta có thể thực hiện như sau:
Option Explicit
On Error Resume Next
Dim objWMIService

Dim objNetAdapter
Dim strComputer
Dim strAddress
Dim arrIPAddress
Dim arrSubnetMask
Dim colNetAdapters
Dim errEnableStatic
If WScript.Arguments.Count = 0 Then
Wscript.Echo "Usage: ChangeIPAddress.vbs new_IP_address"
WScript.Quit
End If
strComputer = "."
strAddress = Wscript.Arguments.Item(0)
arrIPAddress = Array(strAddress)
arrSubnetMask = Array("255.255.255.0")
Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" & strComputer & "\root\cimv2")
Set colNetAdapters = objWMIService.ExecQuery("Select * from
Win32_NetworkAdapterConfiguration where IPEnabled=TRUE")
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask)
Next
Chúng ta hãy phân tích từng phần một. Đầu tiên là khai báo một biến mới:
Dim strAddress
Đây là một biến xâu (string) sẽ chứa tham số (địa chỉ IP) chúng ta mô tả khi chạy
script. Tiếp theo là thêm các dòng bên dưới vào sau phần khai báo:
If WScript.Arguments.Count = 0 Then
Wscript.Echo "Usage: ChangeIPAddress.vbs new_IP_address"
WScript.Quit
End If
Các dòng này thực hiện điều gì? Thuộc tính Arguments của đối tượng WScript trả

về tập hợp các tham số được mô tả khi chạy script. Phương thức Count trả ra số
lượng tham số chúng ta nhập vào và mục đích của phần đoạn mã này là kiểm tra
xem liệu chúng ta có quên nhập bất kỳ tham số (số tham số bằng 0) nào không.
Nếu có, nó sẽ báo hiệu (hoặc hiển thị) một thông báo nói cho bạn biết cách sử dụng
script phù hợp như thế nào và chương trình chạy của script bị ngừng lại hoàn toàn.

Cuối cùng, dòng cũ:
arrIPAddress = Array("172.16.11.93")
nơi chúng ta viết mã cho địa chỉ IP mới theo kiểu gán mảng bây giờ đã được thay
thế bằng hai dòng bên dưới:
strAddress = Wscript.Arguments.Item(0)
arrIPAddress = Array(strAddress)
Dòng đầu tiên lấy ra phần tử đầu tiên (phần tử 0) của tập hợp WScript.Arguments
và gán nó trở thành biến xâu strAddress. Dòng thứ hai sau đó lấy biến xâu
strAddress này và gán nó trở thành phần tử đầu tiên của mảng arrIPAddress.

Hãy xem chuyện gì xảy ra khi chạy script mới này, đầu tiên không mô tả tham số,
sau đó là chạy với một tham số:
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>ipconfig
Windows IP Configuration
Ethernet adapter Local Area Connection:
Connection-specific DNS Suffix . :
IP Address. . . . . . . . . . . . : 172.16.11.31
Subnet Mask . . . . . . . . . . . : 255.255.255.0
Default Gateway . . . . . . . . . : 172.16.11.1
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved.
Usage: ChangeIPAddress.vbs new_IP_address
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs

172.16.11.188
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved.
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>ipconfig
Windows IP Configuration
Ethernet adapter Local Area Connection:
Connection-specific DNS Suffix . :
IP Address. . . . . . . . . . . . : 172.16.11.188
Subnet Mask . . . . . . . . . . . : 255.255.255.0
Default Gateway . . . . . . . . . : 172.16.11.1
Chương trình chạy khá tuyệt!

Kiểm chứng đầu ra

Nếu bạn thấy chán khi phải gõ mãi lệnh ipconfig sau khi chạy script để kiểm tra
kết quả, còn một cách khác giúp bạn: sử dụng các dòng như bên dưới:
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask)
Next
Mục đích của đoạn mã này là thay đổi địa chỉ IP được gán cho bộ điều hợp mạng,
dùng phương thức objNetAdapter.EnableStatic. Nhưng bạn nên chú ý là cần phải
có một biến err- (ở đây là errEnableStatic) dùng làm nơi lưu trữ đoạn mã lỗi trả về
khi chạy phương thức. Danh sách mã lỗi có thể được trả về từ phương thức
EnableStatic của lớp Win32_NetworkAdapterConfiguration bạn có thể tham khảo
trên MSDN. Và từ danh sách này chúng ta có thể thấy kết quả trả về bằng 0 nghĩa
là thao tác script thực hiện đã thành công (ví dụ như địa chỉ IP của bộ điều hợp đã
được thay đổi thành công). Cách đơn giản nhất để kiểm tra là thêm dòng bên dưới
vào cuối script:
Wscript.Echo errEnableStatic
Chạy script lại một lần nữa:

C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs
172.16.11.237
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved.
0
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>ipconfig
Windows IP Configuration
Ethernet adapter Local Area Connection:
Connection-specific DNS Suffix . :
IP Address. . . . . . . . . . . . : 172.16.11.237
Subnet Mask . . . . . . . . . . . : 255.255.255.0
Default Gateway . . . . . . . . . : 172.16.11.1
Chắc chắn như vậy là đủ. Kết quả trả về bằng 0 cho thấy địa chỉ IP đã được thay
đổi thành công. Một phương thức hay hơn sẽ hiển thị một thông báo bằng cách
thay lệnh báo hiệu lại bằng lệnh sau:
If errEnableStatic=0 Then
Wscript.Echo "Adapter's IP address has been successfully changed to " &
strAddress
Else
Wscript.Echo "Changing the adapter's address was not successful. Error code "
& errEnableStatic
End If
Thêm các lệnh sau vào cuối script và chạy lại hai lần, một với địa chỉ IP chính xác
và một với địa chỉ IP tuỳ ý:
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs
172.16.11.173
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved.
Adapter's IP address has been successfully changed to 172.16.11.173
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>ChangeIPAddress.vbs

172.16.11.1492567
Microsoft (R) Windows Script Host Version 5.6
Copyright (C) Microsoft Corporation 1996-2001. All rights reserved.
Changing the adapter's address was not successful. Error code 70
C:\Documents and Settings\Administrator.DC-1\Desktop>
Kết luận

Việc cuối cùng chúng ta cần làm là thêm một vài chú thích vào script để diễn giải
cho script. Đây luôn là một ý kiến hay vì có thể một năm sau đọc lại và muốn thay
đổi một điểm gì đó trong script, bạn sẽ dễ dàng tìm ra cái mình cần. Đây là script
hoàn chỉnh cuối cùng của chúng ta để thay đổi địa chỉ IP bộ điều hợp mạng:
=========================
' NAME: ChangeIPAddress.vbs
'
'AUTHOR: Mitch Tulloch
'DATE: October 2006
'
ARGUMENTS:
'1. new_IP_address
'=========================-
Option Explicit
On Error Resume Next
Dim objWMIService
Dim objNetAdapter
Dim strComputer ' Can specify IP address or hostname or FQDN
Dim strAddress 'Contains the new IP address
Dim arrIPAddress
Dim arrSubnetMask
Dim colNetAdapters
Dim errEnableStatic

'Check for missing arguments
If WScript.Arguments.Count = 0 Then
Wscript.Echo "Usage: ChangeIPAddress.vbs new_IP_address"
WScript.Quit
End If
strComputer = "."
strAddress = Wscript.Arguments.Item(0)
arrIPAddress = Array(strAddress)
arrSubnetMask = Array("255.255.255.0")
Set objWMIService = GetObject("winmgmts:\\" & strComputer & "\root\cimv2")
Set colNetAdapters = objWMIService.ExecQuery("Select * from
Win32_NetworkAdapterConfiguration where IPEnabled=TRUE")
For Each objNetAdapter in colNetAdapters
errEnableStatic = objNetAdapter.EnableStatic(arrIPAddress, arrSubnetMask)
Next
'Display result or error code
If errEnableStatic=0 Then
Wscript.Echo "Adapter's IP address has been successfully changed to " &
strAddress
Else
Wscript.Echo "Changing the adapter's address was not successful. Error code "
& errEnableStatic
End If