sự phân tích ánh sáng trắng

Bài 53
Sự phân tích
ánh sáng trắng
Tiết 59 Thứ 3 ngày 10 tháng 4 năm 2007
Ánh sáng trắng
Lăng kính
a) Chiếu một chùm
sáng trắng qua một
tấm lọc màu đỏ
b) Chiếu một chùm
sáng đỏ qua một
tấm lọc màu đỏ
c) Chiếu một chùm
sáng đỏ qua một
tấm lọc màu xanh
?
?
?
Hãy cho
biết màu
của ánh
sáng mà
ta thu
được sau
các tấm
lọc màu
Kiểm tra bài cũ
52.1. Trong s b n ngu n sáng ố ố ồ
sau đây, ngu n nào ồ không phát
ánh sáng tr ngắ

•
A. Bóng đèn pin đang sáng.
•
B. Bóng đèn ống thông dụng
•
C. Một đèn LED.
•
D. Một ngôi sao
Nguồn nào phát ra ánh sáng trắng?
A. Đèn huỳnh quang, ngọn lửa.
B. Đèn dây tóc, đèn Pin, ngọn lửa.
C. Mặt trời, đèn dây tóc nóng sáng.
D. Cả A,B,C đều đúng.
C. Mặt trời, đèn dây tóc nóng sáng.
Hãy ghép mỗi phần a), b), c), d) với một
phần thích hợp 1, 2, 3, 4 để được một
câu có nội dung đúng

a) Bút lade khi hoạt động thì
phát ra ánh sáng

b) Chiếu ánh sáng trắng
qua tấm kính màu xanh thì
ta được ánh sáng

c) Ánh sáng do đèn pha ôtô
phát ra là ánh sáng

d) Có thể tạo ra ánh sáng
vàng bằng cách chiếu ánh

sáng trắng qua một tấm lọc
màu
1. tr ngắ
2. xanh
3. đỏ
4. vàng
Tấm lọc màu có công dụng gì?
A. Chọn màu ánh sáng truyền qua trùng với màu tấm lọc.
B. Trộn màu ánh sáng truyền qua.
C. Giữ nguyên màu ánh sáng truyền qua.
D. Cả A, B, C đều đúng.
A. Chọn màu ánh sáng truyền qua trùng với màu tấm lọc.
Nhìn hoa cúc màu vàng qua kính lọc.
Kết luận nào sau đây là đúng?
A. Qua kính lọc màu đỏ, ta thấy hoa cúc màu đỏ
B. Qua kính lọc màu đỏ, ta thấy hoa cúc màu vàng
C. Qua kính lọc màu đỏ, ta thấy hoa cúc màu khác
D. Tuỳ thuộc kính lọc màu đặt gần hay xa
C. Qua kính lọc màu đỏ, ta thấy hoa cúc màu khác
Bài 53
Sự phân tích
ánh sáng trắng
Tiết 59 Thứ ba, ngày 10 tháng 4 năm 2007
Ánh sáng trắng
Lăng kính
I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
1. Thí nghiệm 1
C1
Hãy mô tả màu sắc của nhiều dải màu nói trên.
Ánh sáng chiếu đến lăng kính là

ánh sáng trắng; sau lăng kính ta
thu được một dải các màu biến
thiên liên tục từ đỏ đến tím.
+ Ánh sáng chiếu đến lăng kính là
ánh sáng gì?
+ Ánh sáng thu được sau lăng
kính là ánh sáng gì?
2. Thí nghiệm 2
a)
Ta thấy có vạch đỏ
Ta thấy có vạch xanh
b)
C2
Mô tả hình ảnh quan sát được trong hai
trường hợp a và b
Khi chắn khe bằng tấm lọc màu đỏ thì ta
thấy có vạch đỏ; bằng tấm lọc màu xanh
có vạch xanh, hai vạch này không cùng
nằm một chỗ.
Khi chắn khe bằng tấm lọc nửa màu đỏ,
nửa màu xanh thì ta thấy đồng thời cả hai
vạch đỏ và xanh nằm lệch nhau.
C3 Em hãy dựa vào các kết quả quan sát được ở
trên để nhận định sự đúng, sai của hai ý kiến
sau :
Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn các ánh
sáng màu. Lăng kính chỉ có tác dụng tách các
chùm sáng màu đó ra, cho mỗi chùm đi theo
một phương vào mắt.
Lăng kính đã nhuộm các màu khác nhau cho

chùm sáng trắng.
SAI
ĐÚNG
Giải thích
C4
Tại sao có thể nói
thí nghiệm 1 là
thí nghiệm phân
tích ánh sáng
trắng ?
Trước lăng kính ta chỉ có một dải sáng trắng.
Sau lăng kính ta thu được nhiều dải sáng
màu. Như vậy, lăng kính đã phân tích từ dải
sáng trắng nói trên ra nhiều dải sáng màu,
nên ta nói thí nghiệm 1 là thí nghiệm phân
tích ánh sáng trắng.
3. Kết luận (SGK)
II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự
phản xạ trên đĩa CD
1. Thí nghiệm 3
C5 Hãy mô tả hiện tượng quan sát được.
Ta thấy nhìn theo phương này, có ánh sáng
màu này, theo phương khác có ánh sáng
màu khác.
C6

Ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng màu gì ?

Ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta có những
màu nào ?


Tại sao có thể nói thí nghiệm 3 cũng là thí
nghiệm phân tích ánh sáng trắng.
Ánh sáng trắng
Tùy theo phương nhìn ta có thể thấy ánh sáng
đi từ đĩa CD đến mắt ta có màu này hay màu
kia.
Trước khi đến đĩa CD, chùm sáng là chùm sáng
trắng. Sau khi phản xạ trên đĩa CD, ta thu được
nhiều chùm sáng màu khác nhau đi theo các
phương khác nhau. Vậy thí nghiệm 3 cũng là thí
nghiệm phân tích ánh sáng trắng.
III. Kết luận chung (SGK)
IV. Vận dụng
C7
C8
Có thể coi tấm lọc các tấm lọc màu như một
cách phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng
màu được không ?
Thí nghiệm SGK
Mô tả và giải thích hiện tượng quan sát
được.
C9
Hãy nêu thêm một vài hiện tượng thực tế về
sự phân tích ánh sáng trắng.
ĐƯỢC
Ghi nhớ

Có thể phân tích một chùm sáng trắng
thành những chùm sáng màu khác nhau

bằng cách cho chùm sáng trắng đi qua
một lăng kính hoặc phản xạ trên mặt ghi
của một đĩa CD.

Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều
chùm sáng màu khác nhau.
T H U K ấ N H
M ế T
M
K ấ N H L Uẽ PL
Q U A N G H Oĩ C
Oĩ
N H Aè C ặ è I
Aè
M Uè M Aè U
M
U
T H ỉ T H U Y T I N HT
C N T H ậC
T M L Oĩ C M Aè U
C8 Phần nước nằm giữa mặt gương và mặt nước
tạo thành một lăng kính bằng nước. Xét một dải
sáng trắng hẹp phát ra từ mép của vạch đen trên
trán, chiếu đến mặt nước. Dải sáng này khúc xạ
vào trong nước, phản xạ trên gương, trở lại mặt
nước, lại khúc xạ ra ngoài không khí và đi vào
mắt người quan sát. Dải sáng này coi như đi qua
lăng kính nước nói trên, nên nó bị phân tích ra
thành nhiều dải sáng màu sắc như cầu vồng. Do
đó khi nhìn vào phần gương ở trong nước ta sẽ

không thấy vạch đen mà thấy một dải nhiều màu.
Bản thân lăng kính là một khối thủy tinh trong
suốt không màu, nên nó không thể đóng vai trò
như tấm lọc màu được.
Nếu lăng kính có tác dụng nhuộm màu cho chùm
tia sáng thì tại sao chỗ này chỉ nhuộm màu xanh,
chỗ kia chỉ nhuộm màu đỏ? Trong khi đó các
vùng mà các tia sáng đi qua trong lăng kính có
tính chất hoàn toàn giống nhau.
Như vậy chỉ có ý kiến thứ hai là đúng.
Ánh sáng trắng
Lăng kính
53.54.3. Hãy ghép mỗi phần a), b), c), d) với một
phần 1, 2, 3, 4 để được một câu có nội dung đúng
a) Phân tích một chùm
sáng là
1) ta có thể được chùm
sáng màu lục.
b) Trộn hai chùm sáng
màu với nhau là
c) Có nhiều cách phân
tích một chùm sáng
như
d) Nếu trộn chùm sáng
màu vàng với chùm
sáng màu lam một
cách thích hợp thì
2) chiếu chùm sáng cần
được phân tích qua một
lăng kính, chiếu chùm

sáng vào mặt ghi của đĩa
CD.
3) tìm cách tách từ chùm
sáng đó ra những chùm
sáng màu khác nhau.
4) cho hai chùm sáng đó
gặp nhau
a) Phân tích một chùm
sáng là
3) tìm cách tách từ chùm
sáng đó ra những chùm
sáng màu khác nhau.