đại cương về dị ứng và các bệnh tự miễn

I CNG V D NG V
I CNG V D NG V
CC BNH T MIN
CC BNH T MIN
PGS. TS Nguy n V n oàn
PGS. TS Nguy n V n oàn
Tr ởng Bộ môn Dị ứng - MDLS HY HN
Tr ởng Bộ môn Dị ứng - MDLS HY HN
Giám đốc Trung tâm Dị ứng - MDLS BVBM
Giám đốc Trung tâm Dị ứng - MDLS BVBM
 ỊỨ
 ỊỨ
   !"#$ % ư Ư ·
 &' ()%*+,-./('010ượ
23405.  678 9 :' 1." !;<·
=,2>>?, 4@ A1BC4048 DEFG  H%ư
04.9I,40AJBJK&-1?(% A1 BL% L 7%ướ
 (.M4%N :F- *BO
P,BBL ;<%.  *C;<'CF-Q -·

 525%I08B*A  0RBS%BT5%I,8,1
52>tm. ,- U ?H.V% *%,W4%N ư
' 7XY?.4*BZ%.4*64ư
  !.M4O,-B [ B\,-],525%*&ư
FG,*BZB-1.1F-^ [ B\._$
5 I,8,1 [ B8`  ` OBBNBa%8B B bạ ắ
 C  V4,N U %Q,*0EFc,-
> d 8e>%A ` 7  0 % A(F- 
&f/8 98 )
 FV];g%L.M4$'% ` Bhi 5P
>PF-;5>./70:8  + - 'j

(
Mét sè hiÖn t
Mét sè hiÖn t
Ư
Ư
îng dÞ øng kinh ®iÓn trªn thùc nghiÖm
îng dÞ øng kinh ®iÓn trªn thùc nghiÖm
]R AFBk  8  +l4+ư
•
5>%$'OB,4BF-$ YbIg-4M04%,MOB2,-BFc 
•
S G-1?I :d(m RN  M4FG 4k,5>Xư ộ
•
n,D:$oOB 9  YX3,F-4B; COB,  !ư
•
5>5%i F-p4; CC'Q, 7FG 9#MOB 04F-ư
4M%Fc[F
•
$U1)B04%i 5P>PF-;5>Q8 A)$h
 9FG.kR _KK>2% 94.OB'G'.kR _
%,BK8bIIR4M04K2K>2%OB,M2% 94 0RF- 1ị
  -1+,-ệ ượ 3 1,D0 AF%8 *AF FGN$ượ
23 40
>% -0  +; C3 4052>P *CBG?OB^PB, V4,M
F-' G' Y%-1K,MI,MOB GbI#M%P%D4U " 6B WB%ư ư
 SV)' #M" 6B WB N[?ầ   AFN q./ 4ư
] 4,r,
>%] 4,rd(F-,3 %>BsAB 4k,Ct,fL(
 /^]44M%,U1.N H-0[4h 4k,-1%4*
''1'u  F-+,fL(%^%.N H-0

[4 L,N?   AFFư
  AF Q.kư
•
v8 R>P%i04F-3'0>,,>$8 A
)BsAB Q.kt?OBBk,V4,fL(
F- 4k,3I4M04%,U1h 4k,3OB  4k
,I-1. 9u AF]4 % !04225 %· ư
OB,fL(F-$ 4k,IbD4U ];g;g Q
.k
•
]4.9% .  (B 8 A)Nm ;gF Qườ · ượ
.k%.9,-  ] 4,r, Q.k;g Q.kFư
P ư ;40ru40
>2%;40rF-u40. $8 A)BsAB Q.k: · ườ
u40j&C%;40r,U1%P%B,hu40OBF-'
w1 ườ 8 x2 04%OB%2B, 'j CF-Fj`a
v4U  A(N qBN By% (Yu'j( ườ  . ·
LF--' ườ 8 xF-8 FG./ 4
 ư zF1;g Q.k:'
$sAB 4k3,%RLt^%2%PB,d !
BsABR 4% 4k,U1OB%,%2B,-1  4kư
I']42 %OBD {F /BM48 CF-$ 4k
I%04P E%FS'7OB9B-4D D {F. LF-·
h 41 78 4 Cư
 3.*>5%'j(,- ,@FOB'8 |u}{%}=%
Al4.N?
=.N (.NBsAB?8 ,+F-7 _  ườ
%%v%OB41V.8  \  - u'j(% h14,-}{%
}{LF-B-IB0%0 ,%0 ,
=.N (2.N0  C ?8 v , :,N8 ở ạ

FG}{OB-IO%A 9B'0O C? 0B%
0%'18%;3n~4R N C_4M4%{n14R C
(.k0 ,F-Bk0RB'0 ( C?0,'0%
,40%4'0?
=.N (.N0 ,@ ?R,N () L;<%
.Y% SV /" 7" (%IFF'C.k
hCB'0O.C" ( /I (ươ

 !!"#$%%
&"%'(!#)'%
&"%'(!#)'%
D N
D N
V K , V R
T h
T h
2
1
Phản ứng dị ứng thực chất là viêm mạn tính do sự kết hợp của DN+KT, có sự tham gia của nhiều yếu tố:
- Vai trò của dị nguyên sự h<nh thành kháng thể dị ứng
- Các tế bào viêm, chủ yếu là TB, tb Th2, tb B, t ơng bào, tb mast, eosinophil.
- Mediators tiên phát (histamin, tryptase, PAF, ECP)
- Mediators thứ phát (cytokines, ECP, EPO, MPB, PG, LT)
- Cytokines bao gồm IL1 - IL18, GMCSF, INF, TNF.
- Phân tử kết dính có 3 loại, chủ yếu là ICAM1, ICAM2, ICAM3.
áp ứng dị ứng muộn
áp ứng dị ứng sớm
Phân loại các phản ứng dị ứng
Phân loại các phản ứng dị ứng
theo thời gian

theo thời gian

1
Hội chứng lâm sàng điển hnh Sốt mùa, hen, bệnh HT, phù Quincke Lao, bệnh do Brucella, VDTX
2
Dị nguyên Phấn hoa, huyết thanh, các dung
dịch protein, thực phẩm
VK, VR, KST, nấm, hóa chất, tổ
chức và tế bào động vật
3
Kháng thể dị ứng Có trong huyết thanh Không có trong huyết thanh
4
Thời gian xuất hiện phản ứng 5-20 phút, có khi nhanh hơn (giây)
chậm nhất sau 3-4 giờ.
Không sớm hơn 5-6 giờ, trung
bnh 24-72 giờ
5
Hnh ảnh tổ chức học Thâm nhiễm bạch cầu đa nhân Thâm nhiễm bạch cầu đơn nhân
6
Truyền mẫn cảm thụ động Bằng HT, đôi khi bằng môi tr ờng TB Chỉ bằng môi tr ờng tế bào
7
Các chất trung gian hóa học
(mediators)
Vai trò quan trọng (histamin,
serotonin, leucotrienes,
prostaglandines)
Lymphotoxin, yếu tố truyền lại,
yếu tố ức chế di tản đại thực
bào
8

Tác dụng nhiễm độc của dị nguyên Không có Có
9
Tác dụng của PP giảm mẫn cảm Rõ rệt Không rõ rệt
10
Các chất ức chế phản ứng dị ứng Kháng histamin GC, ACTH, các chất ức chế MD


PHÂN LOẠI PHẢN ỨNGTHEO CƠ CHẾ
PHÂN LOẠI PHẢN ỨNGTHEO CƠ CHẾ
(Gell & Coombs)
(Gell & Coombs)
TYP 1: PHẢN VỆ-QUÁ MẪN TỨC THÌ
TYP 1: PHẢN VỆ-QUÁ MẪN TỨC THÌ
–
Cơ chế: IgE
–
Lâm sàng: SPV, MĐ
–
DÞ nguyªn: phÊn hoa, huyÕt thanh, l«ng vò, bôi
nhµ thu c ố –lactam (penicillin)…
Typ 2: éc TÕ bµoĐ
Typ 2: éc TÕ bµoĐ
•
Cơ chế: IgG, IgM
•
Lâm sàng: giảm BC hạt, huyết tán
•
DÞ nguyªn (hapten), hoÆc tÕ bµo g¾n trªn
mÆt hång cÇu, b¹ch cÇu, thu c : ố – lactam,

sulphamid…
Typ 3: phøC HîP MiÔN DÞCH L¦U HµNH

Cơ chế: IgG, IgM, Bổ thể
Cơ chế: IgG, IgM, Bổ thể

Lâm sàng: Bệnh HT, Viêm MMD
Lâm sàng: Bệnh HT, Viêm MMD
Ư
Ư

DÞ nguyªn lµ huyÕt thanh, hãa chÊt, thuèc: huy t ế
DÞ nguyªn lµ huyÕt thanh, hãa chÊt, thuèc: huy t ế
thanh, NSAID,
thanh, NSAID,
lactamβ
lactamβ
Typ IV: Qu¸ MÉn Muén (MDQTGTB)
Typ IV: Qu¸ MÉn Muén (MDQTGTB)
–
Cơ chế: lympho bào T mÉn cảm
–
Lâm sàng: VDTX, Bệnh nghề nghiệp
–
dÞ nguyªn : vi khuÈn, virus, hãa chÊt, nhùa
c©y víi c¸c bÖnh : lao, phong, viªm da tiÕp
xóc v.v thu c: lactamố β …

MỘT SỐ BỆNH DỊ ỨNG
MỘT SỐ BỆNH DỊ ỨNG
1. Ch y n c m i, n c m t, ả ướ ũ ướ ắ
2. Ngh t m i.ẹ ũ
3. H t h i t ng tr ngắ ơ ừ à
4. Ho, bu n ng , m t m i, b t ồ ủ ệ ỏ ứ
d t, c ng nh c vùng m tứ ă ứ ặ .
)''*+%
,"#-./$
1. Bệnh viêm mãn đường hô hấp
2. Tăng nhạy cảm PQ với những yếu tố kich thích
3. Tắc nghẽn PQ lan tỏa cơn hen→
Ngứa
Ngứa
Đỏ mắt
Đỏ mắt
Xuất hiện về mùa xuân
Xuất hiện về mùa xuân
Dùng thuốc kháng sinh không
Dùng thuốc kháng sinh không
đỡ
đỡ
Có cơ địa dị ứng
Có cơ địa dị ứng
VIÊM M NG K T M C M A XU NÀ Ế Ạ Ù Â
Các biểu hiện ở
trên da
Triệu chứng tiêu
hóa
Triệu chứng hô

hấp
Shock phản
vệ
DỊ ỨNG THỨC ĂN
DỊ ỨNG THỨC ĂN
Sốc phản vệ sau ăn cá mực luộc
Mày đay cấp sau ăn canh cua
V
i
ê
m

d
a

n
h
i
ễ
m

đ
ộ
c

s
a
u

ă

n

n
h
ộ
n
g

t
ằ
m
Mày đay cấp toàn thân sau ăn nửa kg vải
H
ồ
n
g

b
a
n

đ
a

d
ạ
n
g

s

a
u

ă
n

c
h
á
o

t
r
a
i
Đ
Đ
 ă
 ă 



ặc điểm lâm sàng DƯMP
ặc điểm lâm sàng DƯMP
Vị trí :
Vị trí :


- Da mặt
- Da mặt

- Tất cả mọi vùng da khi tiếp xúc với mỹ phẩm
- Tất cả mọi vùng da khi tiếp xúc với mỹ phẩm
Lâm sàng:
- ỏ da, phù, nổi mụn n ớc, ngứa


- Bệnh sẽ tái phát khi tiếp xúc lại với MP
- Bệnh sẽ tái phát khi tiếp xúc lại với MP
D NG M PHM
D NG M PHM