cơ chế điều hòa sinh sản

GV: Thân Thị Diệp Nga

NĂM HỌC: 2013- 2014
KIEÅM TRA BAØI CUÕ:
- Sinh sản hữu tính là gì ? Ưu,
nhược điểm của sinh sản hữu
tính ở động vật ?
Đáp án:
* Khái niệm : Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá
thể mới qua hình thành và hợp nhất giao tử đực (n) và giao tử
cái (n) để tạo ra hợp tử (2n), hợp tử phát triển thành cá thể
mới
* Ưu điểm : Tạo ra các cá thể mới đa dạng về đặc điểm di
truyền  Động vật thích nghi và phát triển tốt trong điều
kiện môi trường sống thay đổi.
* Nhược điểm : Không có lợi trong trường hợp mật độ quần
thể thấp
NỘI DUNG:
NỘI DUNG:
•
I- CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH
TRỨNG
•
II- ẢNH HƯỞNG CỦA THẦN KINH VÀ MÔI
TRƯỜNG SỐNG ĐẾN QUÁ TRÌNH SINH TINH VÀ
SINH TRỨNG
Tại sao nói điều hòa sinh sản hữu tính ở động vật
chủ yếu là điều hòa sinh tinh và sinh trứng?
Vì :
- Sinh sản là quá trình kết hợp giữa tế bào sinh dục

đực (tinh trùng) và tế bào sinh dục cái (trứng) để tạo
thành hợp tử  hợp tử phát triển thành cơ thể.
 Qúa trình sinh sản ra tinh trùng và trứng có liên
quan trực tiếp đến kết quả của sinh sản.
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
Sinh tinh Sinh trứng
Tinh hoàn
BuồngTrứng
Hooc mon
m
á
u
m
á
u
Hệ thần kinh
Môi trường
Hệ nội tiết
CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN
Yếu tố nào có vai trò chủ yếu trong
quá trình sinh tinh và sinh trứng?
Yếu tố có vai trò chủ yếu tác động đến quá
trình sinh tinh và sinh trứng ở người và động
vật đó là hoocmôn.
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
Sơ đồ cơ chế điều hoà sinh tinh và sinh trứng


1- Cơ chế điều hoà sinh tinh
ức chế tiết hoocmôn

Quan sát hình
và cho biết nơi sản
sinh và vai trò sinh
lý của các hoocmôn
có ảnh hưởng đến
quá trình sản sinh
tinh trùng ở tinh
hoàn?
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
Tinh hoàn
Testosteron
Ống sinh tinh
Tế bào kẽ
Kích thích
từ môi trường
GnRH
LH
FSH
Quan sát sơ đồ
46.1 và trình bày
cơ chế điều hòa
sinh tinh ?
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
Tinh hoàn
Testosteron

Ống sinh tinh
Tế bào kẽ
Kích thích
từ môi trường
GnRH
LH
FSH
Khi nồng độ
testostêrôn trong
máu tăng cao,
tinh trùng được
sinh ra quá nhiều
thì quá trình sinh
tinh được điều
chỉnh như thế
nào?
Sơ đồ cơ chế điều hoà sinh tinh
ức chế tiết hoocmôn
Tên
hooc
môn
Nơi
sản
xuất
Vai trò
GnRH
Vùng
dưới
đồi
Kích thích

tuyến yên tiết
FSH và LH
FSH
Tuyến
yên
Kích thích ống
sinh tinh sản
xuất tinh trùng
LH
Testostê
rôn
Kích thích tế
bào kẽ tiết ra
hoocmon
testostêrôn
Tuyến
yên
Tế bào
kẽ
Kích thích
phát triển ống
sinh tinh và
sản sinh tinh
trùng
- Khi nồng độ testostêrôn trong máu
cao sẽ ức chế vùng dưới đồi và tuyến
yên giảm tiết GnRH, FSH, LH
2- Cơ chế điều hoà sinh trứng
ức chế tiết hoocmôn
Quan sát hình

và cho biết nơi sản
sinh và vai trò sinh
lý của các hoocmôn
có ảnh hưởng đến
quá trình sinh trứng
ở người?

Sơ đồ cơ chế điều hoà sinh trứng
ức chế tiết hoocmôn
Tên
hooc
môn
Nơi
sản
xuất
Vai trò
GnRH
Vùng
dưới
đồi
Kích thích tuyến yên
tiết FSH và LH
FSH
Tuyến
yên
Kích thích nang
trứng phát triển và
tiết ra ơstrôgen
LH
Ơstrô

gen
- LH làm trứng chín,
rụng và tạo thể vàng
Tuyến
yên
Nang
trứng +
thể
vàng
Làm cho niêm mạc tử
cung phát triển dày
lên để đón chờ trứng
đã thụ tinh
Prôges
têrôn
Thể
vàng
- Thể vàng tiết ra hooc
môn Prôgestêrôn và
ơstrôgen
- Khi nồng độ prôgestêrôn và ơstrôgen trong
máu cao sẽ ức chế vùng dưới đồi và tuyến yên
giảm tiết GnRH, FSH, LH
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
Tuyến yên
Kích thích
từ môi trường
GnRH
Vùng dưới đồi
LH

FSH
Ơstrôgen
Prôgestêrôn
Nang trứng
Thể vàng
Quan sát sơ đồ
trên và trình bày
cơ chế điều hòa
sinh trứng ?
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
Tuyến yên
Kích thích
từ môi trường
GnRH
Vùng dưới đồi
LH
FSH
Nang trứng
Thể vàng
Ơstrôgen
Prôgestêrôn
Quan sát sơ đồ
và cho biết:
- Vì sao trong
vòng 14 ngày
sau khi trứng
rụng (hoặc suốt
thời kỳ mang
thai) sẽ không
có trứng khác

chín và rụng ?
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
Tuyến yên
Kích thích
từ môi trường
GnRH
Vùng dưới đồi
LH
FSH
ơtrôgen
Prôgestêrôn
Nang trứng
Thể vàng
Quan sát sơ đồ
và cho biết:
- Nếu trứng
không được thụ
tinh thì hiện
tượng nào có
thể xảy ra ở
người?
Từ sơ đồ điều hòa sinh
trứng, hãy giải thích tại sao
thuốc tránh thai có chứa
ơstrôgen và prôgestêron lại
có tác dụng tránh thai ?
Thuốc tránh thai chứa Ơstrôgen và Prôgestêrôn có tác dụng
tránh thai.Vì khi uống thuốc tránh thai nồng độ Ơstrôgen và
Prôgestêrôn trong máu cao ức chế vùng dưới đồi tiết GnRH
 Tuyến yên giảm tiết FSH, LH => ức chế trứng chín và

rụng.
II. Ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống
đến quá trình sinh tinh và sinh trứng :
1. Ảnh hưởng của thần kinh :
- Căng thẳng thần kinh kéo dài gây rối loạn quá
trình trứng chín và rụng, làm giảm sản sinh tinh
trùng.
- Sự hiện diện và mùi của con đực tác động lên hệ
thần kinh và nội tiết của con cái làm thúc đẩy trứng
chín và rụng từ đó ảnh hưởng dến hành vi của con cái.
II. Ảnh hưởng của thần kinh và môi trường sống
đến quá trình sinh tinh và sinh trứng :
2. Ảnh hưởng của môi trường :
- Ánh sáng, nhiệt độ, chế độ dinh dưỡng có ảnh
hưởng đến quá trình sinh tinh và sinh trứng.
- Người nghiện thuốc lá, ma tuý, rượu có thể bị rối
loạn quá trình sinh tinh và sinh trứng.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬPCỦNG CỐ
1. Có thể điều hòa sinh sản ở động vật bằng
những cơ chế nào?
ĐA: Cơ chế điều hòa sinh trứng và điều hòa
sinh tinh.
2.Vì sao cơ chế điều hòa sinh tinh và sinh
trứng đều được thực hiện theo cơ chế
ngược?
ĐA: Vì ơstrôgen và prôgestrôn tác động
thông qua vùng dưới đồi ức chế tuyến yên
tiết FSH và LH.
3.Rối loạn sản xuất hoocmôn FSH, LH và
testostêrôn có ảnh hưởng đến quá trình sản

sinh tinh trùng hay không? Vì sao?
ĐA: Có vì FSH kích thích ống sinh tinh sản
sinh tinh trùng.
LH kích thích tế bào kẽ sản xuất ra
testostêrôn. Testostêrôn kích thích ống sinh
tinh sản sinh tinh trùng.
4. Rối loạn sản xuất hoocmon FSH, LH và
ơstrôgen và prôgestêron có ảnh hưởng đến
quá trình sản sinh trứng hay không? Vì sao?
ĐA: Có. Vì FSH, LH kích thích phát triển
nang trứng, làm cho trứng chín và rụng.
Nồng độ ơstrôgen và prôgestêron trong máu
có tác dụng lên quá trình sản xuất FSH, LH
của tuyến yên-> ảnh hưởng đến quá trình
sản sinh trứng.
5. Ở nữ giới , prôgestêrôn được tiết ra từ :
A. Vùng dưới đồi. B. Tuyến yên.
C. Nang trứng. D. Thể vàng.
6. Kích thích ống sinh tinh sản xuất ra tinh trùng
là :
A. Hoomôn FSH. B. Hoocmôn GnRH.
C. Hoocmôn LH. D. Hoocmôn ICSH.
7. Kích thích tế bào kẽ sản xuất ra testôtêrôn là:
A. Hoocmôn FSH. B. Hoocmôn LH.
C. Hoocmôn GnRH. D. Hoocmôn ICSH.