chẩn đoán phân biệt u trong trục và u ngoài trục

ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
u trong trôc vµ u ngoµi trôc
Bs. nguyÔn hång thanh
Líp CKI C§HA K13

I. Khái quát chung.

U não là thuật ngữ th ơng dùng có tính qui ớc để chỉ các u
trong sọ.

Não bao gồm tổ chức thần kinh và tổ chức đệm.Đ ợc bao bọc
bởi màng não, hộp sọ và đ ợc nuôi d ỡng bởi nhiều mạch máu.

Từ mỗi thành phần trong não có thể phát triển thành các u
nguyên phát hay thứ phát.

Về giải phẫu U não đ ợc chia ra làm rất nhiều loại tuỳ nguồn
gốc xuất xứ của khối u.




III. U trong trôc vµ U ngoµi trôc.
1. U trong trôc ( Intra-axial)
* VÞ trÝ:
- Vá n·o
- Vïng ranh giíi chÊt x¸m-chÊt tr¾ng.
- ChÊt tr¾ng.
- ChÊt x¸m.
- Trong n·o thÊt (+/-).

* U có nguồn gốc thần kinh đệm chiếm 50% các u ở não.
- U tế bào hình sao ( Astrocytome)
- U nguyên tuỷ bào ( Medulloblastoma).
- U màng não thất ( Ependymoma)
- U tế bào thần kinh đệm ít nhánh( oligodendroglioma).
* U có nguồn gốc tế bào thần kinh
- Hiếm gặp: Gồm U nguyên bào thần kinh (Neuroblastoma) và U
hạch thần kinh ( Ganglioneuroma).
* U có nguồn gốc trung mô của hệ thần kinh trung ơng:
- U nguyên bào mạch máu ( Hemagioblastoma )
* Các u không đặc hiệu:
- Ung th di căn ( Metastases)
- Lymphoma

2. U ngoài trục ( Extra-axial)
* Vị trí:
- Khoang d ới nhện.
- Khoang d ới màng cứng.
- Khoang ngoài màng cứng.
- Hộp sọ.
- Da đầu.


- U màng não (Meningioma) : Hay gặp nhất
- U sọ hầu (Craniopharyngioma)
- U xơ thần kinh ( Neurofibroma)
- U tế bào thần kinh (Schwannoma)
- U nguyên sống ( Chordoma)
- Dermoid, Epidermoid cyst, lymphoma, kén màng nhện, U tuyến yên

Chẩn đoán phân biệt u trong trục ngoài trục
Dấu hiệu U trong trục U ngoài trục
Liền với x ơng, màng cứng Th ờng không Có
Thay đổi x ơng Th ờng không Có
Các khoang dịch màng não và
bể não.
Bị xoá Th ờng rộng
Ranh giới trắng - xám Bị phá Còn
Mạch nuôi Cảnh trong Cảnh ngoài

* LiÒn víi x ¬ng, mµng cøng.
ChÈn ®o¸n ph©n biÖt U trong trôc vµ U ngoµi trôc trªn CT Scanner - MRI

Méningiome
Méningiome
astrocytoma
astrocytoma
Gado +++

* Thay ®æi cÊu tróc x ¬ng
Ostéo-
Ostéo-
méningiome
méningiome
Glioblastome multiforme
Glioblastome multiforme

Schwannoma lµm réng nhÑ èng tai trong P

* C¸c khoang dÞch mµng n·o vµ bÓ n·o
MÐningiome trong n·o thÊt

U nguyªn tñy bµo (
medulloblastoma)
medulloblastoma)
G©y t¾c n·o thÊt IV- gi·n n·o thÊt III
G©y t¾c n·o thÊt IV- gi·n n·o thÊt III


vµ n·o thÊt bªn.
vµ n·o thÊt bªn.

* Ranh giíi tr¾ng - x¸m
Glioblastoma

U n·o gi¶m tû träng d¹ng kÐn (astrocytoma)
U n·o gi¶m tû träng d¹ng kÐn (astrocytoma)
Xãa ranh giíi tr¾ng - x¸m

U mµng n·o ( Ngoµi trôc ) / Ranh giíi
tr¾ng – x¸m cßn.

IV. Mét sè h×nh ¶nh U n·o

U trong trôc
Di c¨n n·o


U trong trôc

U nguyªn bµo TK ®Öm ( Gliome )

Khối u nằm ở vùng vỏ và d ới vỏ đỉnh bán
cầu trái, không ngấm thuốc đối quang:
Astrocytome anaplasique độ III.

U trong trục

U nguyªn bµo TK ®Öm (glioblastome multiforme )

U trong trôc

Ependymoma ( U màng não thất )
U nguồn gốc thần kinh đệm hay gặp ở trẻ em
U xâm lấn bể hành tiểu não, lỗ Luschka và Magendie

Hemangioblastome( U nguyªn bµo m¹ch m¸u )
Lµ u lµnh cã nguån gèc m¹ch m¸u.85% ë tiÓu n·o.

U trong trôc


U ngoµi trôc
MÐningioma

U mµng n·o tr íc vµ sau tiªm thuèc c¶n quang

U ngoµi trôc