báo cáo thực tập tổng hợp tại công ty tnhh kiểm toán và tư vấn dcpa

Báo cáo thực tập tổng hợp
MỤC LỤC
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp
Lời mở đầu
Ngày nay, kiểm toán báo cáo tài chính đối với một doanh nghiệp là một
nhu cầu thiết yếu, kiểm toán tạo niềm tin cho những người quan tâm đó là các
cơ quan Nhà nước, các nhà đầu tư, các nhà quản trị doanh nghiệp, người lao
động và chính những khách hàng của doanh nghiệp, kiểm toán cũng góp phần
hướng dẫn nghiệp vụ và củng cố nề nếp hoạt động tài chính, kế toán nói riêng
và hạot động quản lý nói chung đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả và
năng lực quản lý. Trước sự ra đời và phát triển mạnh mẽ của các doanh
nghiệp, các quy định của Nhà nước về việc tất cả các báo cáo tài chính của
doanh nghiệp cần được kiểm toán trước khi công bố và ý nghĩa quan trọng
của báo cáo kiểm toán thì việc ra đời các công ty kiểm toán là một điều tất
yếu. Đã có cầu ắt sẽ phải có cung. Không nằm ngoài vòng quy luật đó, các
công ty kiểm toán độc lập tại Việt Nam cũng ra đời và từng bước phát triển
mạnh mẽ, trong những công ty đó có Công ty Trách nhiệm hữu hạn Kiểm
toán và tư vấn DCPA.
Qua 1 tháng thực tập tại Công ty em đã tìm hiểu được thông tin sơ bộ về
Công ty và đã hoàn thành được báo cáo thực tập tổng hợp về Công ty TNHH
Kiểm toán và Kế toán DCPA với nội dung chia làm 4 phần:
1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Trách nhiệm
hữu hạn Kiểm toán và Kế toán DCPA
1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh
1.3. Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty TNHH Kiểm toán và
Kế toán DCPA
1.4. Tổ chức công tác kiểm toán tại Công ty TNHH Kiểm toán và
Kế toán DCPA
Em xin chân thành cảm ơn GS. TS Nguyễn Quang Quynh và các anh chị
làm việc tại Công ty đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành bản báo cáo này. Do

Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
2
Báo cáo thực tập tổng hợp
thời gian có hạn nên bài viết của em không tránh khỏi những thiếu sót, em rất
mong nhận được ý kiến của thầy về bài viết này.
Em xin chân thành cảm ơn!
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
3
Báo cáo thực tập tổng hợp
1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Trách nhiệm
hữu hạn Kiểm toán và Kế toán DCPA
Công ty Trách nhiệm hữu hạn Kiểm toán và Tư vấn DCPA (Công ty
DCPA) được thành lập theo Giấy chứng nhận Đăng ký kinh Số 0102022913
do Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội cấp ngày 26 tháng 10 năm 2005 với tên gọi
đầu tiên là Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tư vấn DCPA. Tuy nhiên, để thể
hiện rõ hơn lĩnh vực và tính chất hoạt động, Ban Giám đốc Công ty đã quyết
định đổi tên Công ty thành Công ty Trách nhiệm hữu hạn Kiểm toán và Kế
toán DCPA (30/11/2005).
Sau đây là một số thông tin về Công ty
Tên giao dịch : DCPA Auditing and Consulting Company Limited
Địa chỉ : Tầng 6, Số 82, Phố Bạch Mai, Quận Hai Bà Trưng,
Hà Nội
Điện thoại : (04)6.227.449
Website : dcpa.com.vn
Mã số thuế : 0101815834
Tài khoản giao dịch : 10320100162019 tại Ngân hàng thương mại cổ
phần kỹ thương Việt Nam – chi nhánh Kim Liên.
Mục tiêu của Công ty là “trở thành một trong những công ty cung cấp
dịch vụ chuyên nghiệp có chất lượng cao, năng động và sáng tạo hàng đầu
Việt Nam”, Trước sự ra đời của nhiều công ty kiểm toán hiện nay tại Việt

Nam, để đạt được mục tiêu của mình là một thách thức lớn đối với Công ty,
nhưng trước sự nỗ lực không ngừng của Ban Giám đốc và nhân viên Công ty,
mặc dù mới thành lập từ cuối năm 2005, khoàng thời gian tồn tại chưa lâu
song Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán DCPA đã phát triển nhanh chóng
không chỉ về quy mô, cơ cấu mà cả điều kiện vật chất, kỹ thuật. Từ một Công
ty được thành lập với 4 thành viên ban đầu, hiện nay Công ty đã có tổng cộng
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
4
Báo cáo thực tập tổng hợp
hơn 20 nhân viên. Ngoài trụ sở chính tại Hà Nội, Công ty đã mở văn phòng
tại Hưng Yên, Buôn Mê Thuột và Thành phố Hồ Chí Minh.
1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh.
Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán hoạt động trong các lĩnh vực
kiểm toán, kế toán, Tư vấn thuế và Tư vấn Giải pháp doanh nghiệp với
phương trâm hoạt động là cung cấp cho khách hàng thông tin đáng tin cậy ,
giúp đưa ra những quyết định quản lý, tài chính hiệu quả.
 Về lĩnh vực hoạt động kinh doanh
Các dịch vụ chủ yếu của Công ty cung cấp bao gồm:
Dịch vụ kiểm toán
• Kiểm toán báo cáo tài chính theo luật định.
• Kiểm toán báo cáo tài chính cho mục đích đặc biệt (cho mục đích thuế,
Báo cáo theo yêu cầu của tập đoàn, nhà đầu tư hoặc Ngân hàng ).
• Kiểm toán hoạt động.
• Kiểm toán tuân thủ.
• Kiểm toán nội bộ.
• Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư, quyết toán vốn đầu tư xây
dựng cơ bản hoàn thành.
• Kiểm toán báo cáo quyết toán dự án.
• Kiểm toán các thông tin tài chính trên cơ sở các thủ tục thỏa thuận
trước.

• Rà soát và đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ.
• Soát xét thông tin trên Báo cáo tài chính.
Dịch vụ kế toán
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
5
Báo cáo thực tập tổng hợp
• Xây dựng hệ thống kế toán, tổ chức bộ máy kế toán.
• Đào tạo, hướng dẫn áp dụng chế độ kế toán - tài chính.
• Trợ giúp công việc mở sổ, hạch toán kế toán và lập các Báo cáo Tài
chính theo luật định hoặc theo các yêu cầu cụ thể, Báo cáo cho mục đích
thuế.
• Trợ giúp thực hiện chuyển đổi Báo cáo tài chính theo các chuẩn mực
và chế độ khác nhau.
• Trợ giúp công việc tuyển dụng nhân viên và đào tạo nhân viên trước
khi tiếp nhận công việc.
• Trợ giúp cài đặt phần mềm kế toán - quản lý và đào tạo nhân viên thực
hiện công việc kế toán trên các phầm mềm đã cài đặt.
Dịch vụ tư vấn thuế
• Hoạch định chiến lược thuế, lập kế hoạch thuế;
• Phân tích và xây dựng cơ cấu kinh doanh, kế hoạch kinh doanh có hiệu
quả cho mục đích thuế;
• Soát xét tính tuân thủ pháp luật thuế của các doanh nghiệp;
• Tính toán chi phí thuế đối với các nghiệp vụ và giao dịch phức tạp, tư
vấn giải pháp tiết kiệm chi phí thuế cho doanh nghiệp;
• Lập kế hoạch, tính toán và kê khai thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập
doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, thuế nhà thầu nước ngoài cho các
doanh nghiệp;
• Tư vấn và trợ giúp doanh nghiệp khi doanh nghiệp gặp khó khăn,
vướng mắc trong quá trình quyết toán với cơ quan thuế;
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B

6
Báo cáo thực tập tổng hợp
• Tổ chức hội thảo và đào tạo kiến thức về thuế;
• Các dịch vụ tư vấn thuế khác.
Dịch vụ khác.
Dịch vụ tài chính doanh nghiệp:
• Hỗ trợ huy động vốn và các giao dịch tài chính;
• Tư vấn hỗ trợ cơ cấu và tái cơ cấu doanh nghiệp;
• Xác định giá trị doanh nghiệp;
• Tư vấn lập phương án cổ phần hóa và phát hành cổ phiếu, trái phiếu
ra công chúng;
• Trợ giúp việc phân tích đầu tư và lập kế hoạch kinh doanh;
• Soát xét, đánh giá và xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ;
• Các dịch vụ đánh giá rủi ro và tư vấn kiểm soát liên quan đến môi
trường kinh doanh và hệ thống công thông tin của doanh nghiệp.
Dịch vụ tư vấn doanh nghiệp:
• Lập kế hoạch kinh doanh.
• Lập nghiên cứu khả thi.
• Trợ giúp thành lập công ty và văn phòng.
Dịch vụ hỗ trợ dự án:
• Chuẩn bị thực hiện dự án.
• Triển khai thực hiện dự án.
 Về nhân sự
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
7
Báo cáo thực tập tổng hợp
Nhân lực là bộ phận không thể thiếu để tạo nên thành công của Công ty,
một Công ty muốn phát triển bền vững cần có một nguồn nhân lực thực sự
vững vàng cả về chuyên môn và khả năng tiếp cận và thuyết phục khách
hàng. Đội ngũ nhân viên chủ chốt của Công ty bao gồm các kiểm toán viên có

chứng chỉ kiểm toán viên quốc gia do Bộ tài chính cấp(CPA), Thạc sỹ kế
toán, Thạc sỹ Ngân hàng tài chính, Thạc sỹ quản trị kinh doanh(MBA)…và
đã từng có nhiều kinh nghiệm làm việc tại các Công ty kiểm toán lớn tại Việt
Nam như Earnt & Young, Deloite ( trước đây là VACO). DCPA là tên viết tắt
của các thành viên thành lập nên Công ty.
Đội ngũ nhân viên chủ chốt bao gồm:
Ông Nguyễn Tuấn Anh – Giám đốc điều hành
Ông Nguyễn Cảnh Dương – Phó giám đốc
Ông Hoàng Phương - Cố vấn cao cấp
Ông Trần Nguyễn Trương - Chủ nhiệm kiểm toán
Ông Nguyễn Tiến Hảo – Chủ nhiệm kiểm toán
 Về thị trường khách hàng
Thị trường khách hàng là một phần quan trọng để đánh giá hiệu quả hoạt
động cũng như vị thế của Doanh nghiệp Kiểm toán trong nền kinh tế quốc
dân, Tuy thời gian hoạt động chưa lâu, song thị trường khách hàng của Công
ty đã phản ánh phần nào sự nỗ lực không ngừng của Ban giám đốc Công ty
cũng như thành quả đạt được. Công ty cung cấp dịch vụ cho khách hàng với
quy mô đa dạng, thuộc mọi thành phần kinh tế khác nhau như công ty có vốn
đầu tư nước ngoài (liên doanh và 100% vốn đầu tư nước ngoài), doanh nghiệp
nhà nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, các dự án được tài
trợ bằng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (vốn ODA)…về các ngành
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
8
Báo cáo thực tập tổng hợp
như: khách sạn, bất động sản, xăng dầu, sản xuất, cơ khí, nông sản, dệt may,
xây dựng …
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
9
Báo cáo thực tập tổng hợp
 Về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh

Tuy mới ra đời không lâu, nhưng kết quả kinh doanh của Công ty đã
cho thấy rằng đây là toàn bộ thành viên của công ty đã,đang và sẽ nỗ lực để
hoàn thành được mục tiêu của mình là “trở thành một trong những công ty
cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp có chất lượng cao, năng động và sáng tạo
hàng đầu Việt Nam”.
Sau đây là bảng tổng hợp kết quả của Công ty TNHH Kiểm toán và Kế
toán DCPA qua 3 năm tài chính liên tục 2005, 2006, 2007:
Bảng 1: Một số chỉ tiêu phản ánh tình hình kinh doanh trong 3 năm tài
chính 2005, 2006, 2007
Đơn vị tính: triệu đồng
Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007
Doanh thu 88 1126 2953
Thuế nộp Ngân sách Nhà nước 17,6 221,5 610,2
Lợi nhuận sau thuế 29,2 381 827
Thu nhập bình quân 2,7 3,5 4,1
Trong các dịch vụ do Công ty cung cấp thì Dịch vụ Kiểm toán là nguồn
mang lại thu nhập chính cho Công ty, điều này được thể hiện qua Sơ đồ sau:
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
10
Báo cáo thực tập tổng hợp
Sơ đồ 1: Cơ cấu doanh thu của Công ty TNHH Kiểm toán và Kế toán
DCPA theo loại hình dịch vụ
1.3. Tổ chức bộ máy quản lý của Công ty TNHH Kiểm toán và Kế
toán DCPA
Cơ cấu tổ chức của Công ty phản ánh quy mô, cơ cấu và cách thức tổ
chức làm việc của một Công ty. Với số lượng nhân viên còn tương đối ít mà
nhu cầu công việc kiểm toán. Để phát huy được năng lực của từng thành viên
trong Công ty, đem lại hiệu quả làm việc cao nhất cho từng thành viên, Công
ty và khách hàng, Ban giám đốc Công ty đã tổ chức bộ máy quản lý theo sơ
đồ sau:

Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
11
Báo cáo thực tập tổng hợp
Sơ đồ 2: Tổ chức bộ máy công ty về mặt hành chính
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
BAN GIÁM ĐỐC CÔNG TY
Khối hành chính Khối nghiệp vụ
Bộ phận Hành chính
Tư vấn
Giải pháp
doanh
nghiệp
Tư vấn
Thuế
Kiểm toán
Xây dựng
cơ bản
Kiểm toán
Báo cáo
tài chính
Bộ phận
Công nghệ thông tin
Bộ phận
Kế toán
Bộ phận Kiểm toán Bộ phận Tư vấn
12
Báo cáo thực tập tổng hợp 13
Theo cách phân chia này, Công ty được chia thành 2 khối: khối nhân viên
hành chính và khối nhân viên nghiệp vụ. Trong từng khối lại có sự chia nhỏ
hơn thành các bộ phận theo tính chất công việc tạo ra sự phân chia rõ ràng về

trách nhiệm giữa các bộ phận khác nhau, tránh sự trùng lắp; việc phân công
công việc được thực hiện thống nhất, cụ thể đến từng nhân viên.
Ban Giám đốc Công ty là những người góp vốn thành lập Công ty, chịu
trách nhiệm trước khách hàng về dịch vụ do Công ty cung cấp, đồng thời có
nhiệm vụ điều hành chung toàn bộ hoạt động của Công ty, Ban Giám đốc là
những người có chuyên môn cao, có chứng chỉ CPA và chứng chỉ có liên
quan đến lĩnh vực kinh doanh. Công ty bao gồm 1 Giám đốc và 2 Phó giám
đốc.
Khối hành chính gồm 3 bộ phận: bộ phận hành chính, bộ phận kế toán và
bộ phận công nghệ thông tin. Mỗi nhân viên trong các phòng ban đều được
trang bị máy vi tính, điều này giúp cho công việc được thuận tiện và hiệu quả
hơn. Hiện nay, việc áp dụng công nghệ thông tin vào việc quản lý và điều
hành công việc là một điều tất yếu và cần thiết.
Bộ phận hành chính: là bộ phận hỗ trợ các bộ phận khác trong việc hoàn
thành nhiệm vụ được giao, nhiệm vụ chủ yếu của bộ phận này là lưu trữ và
quản lý tài liệu, văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến dịch vụ mà Công
ty cung cấp như kiểm toán, kế toán, tài chính, ngân hàng… các dữ liệu liên
quan đến thông tin về khách hàng.
Bộ phận kế toán: có nhiệm vụ hỗ trợ đắc lực cho Ban giám đốc trong việc
điều tiết chi phí của một cuộc kiểm toán. Cũng như kế toán của các công ty
khác, bộ phận kế toán có nhiệm vụ theo dõi tình hình sử dụng tài sản của
Công ty, theo dõi, ghi chép doanh thu, chi phí phát sinh cho từng khách thể
kiểm toán riêng biệt và lập báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty. Thường
xuyên báo cáo với Ban giám đốc tình hình kinh doanh của Công ty.
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp 14
Bộ phận công nghệ thông tin: bên cạnh bộ phận kế toán thì bộ phận công
nghệ thông tin cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng, bởi kiểm toán là
một ngành đòi hỏi luôn phải được kết hợp với công nghệ thông tin. Bộ phận
này tư vấn giúp các thành viên xử lý các sự cố liên quan đến máy tính, chịu

trách nhiệm tạo ra sự sáng tạo và mới mẻ trong trang web của công ty và các
phương pháp tiếp cận khách hàng thông qua mạng internet.
Khối nghiệp vụ gồm bộ phận Kiểm toán và bộ phận Tư vấn. Bộ phận
Kiểm toán bao gồm Kiểm toán Báo cáo tài chính và Kiểm toán xây dựng cơ
bản. Bộ phận Tư vấn bao gồm Tư vấn thuế và Tư vấn Giải pháp doanh
nghiệp.
Bộ phận Kiểm toán Báo cáo tài chính là bộ phận có số lượng nhân viên
chuyên nghiệp lớn nhất trong công ty với 11 nhân viên các cấp. Bộ phận này
là bộ phận trực tiếp lập kế hoạch và thực hiện các công việc cụ thể trong một
cuộc kiểm toán báo cáo tài chính. Nhân viên thuộc bộ phận này cũng là một
trong những bộ phận chủ chốt nhất của công ty với nhiều kinh nghiệm và có
thể đảm nhận được công việc ở các bộ phận khác.
Bộ phận Kiểm toán Xây dựng cơ bản có 3 nhân viên với nhiệm vụ thực
hiện các hợp đồng kiểm toán Báo cáo đầu tư xây dựng hoàn thành. Bộ phận
này chủ yếu là các kỹ sư xây dựng có kinh nghiệm và thường phải kết hợp với
các thành viên trong Bộ phận kiểm toán Báo cáo tài chính để tạo thành nhóm
kiểm toán thực hiện cung cấp dịch vụ kiểm toán Báo cáo đầu tư công trình
xây dựng hoàn thành.
Bộ phận Tư vấn thuế: bộ phận này gồm những nhân viên có kinh nghiệm
về công tác thuế và nắm rõ các quy định về thuế của Nhà nước, các chuyên
gia về thuế của Công ty sẽ giúp khách hàng nhận thức được các giao dịch liên
quan đến thuế và giúp khách hàng hiểu biết được ảnh hưởng quan trọng liên
quan đến công việc kinh doanh của mình.
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp 15
Bộ phận Tư vấn Giải pháp doanh nghiệp: bộ phận này được thành lập
nhằm mục đích trợ giúp doanh nghiệp có được sự cải thiện quyết định về
phương hướng và tình hình hoạt động, các nhân viên thuộc bộ phận này đòi
hỏi phải có trình độ cao và nhiều kinh nghiệm thực tế. Các nhân viên thuộc bộ
phận này ngoài nhiệm vụ đảm nhiệm công việc của mình còn trợ giúp các

nhân viên bộ phận khác trong trường hợp có yêu cầu của Giám đốc kiểm toán.
Các bộ phận trong Công ty có mối liên hệ chặt chẽ với nhau tạo thành một
tổ chức DCPA thống nhất. Bên cạnh đó, Công ty có thực hiện chính sách
chọn và luân chuyển một số nhân viên giữa Bộ phận kiểm toán và Tư vấn
nhằm tạo điều kiện nâng cao năng lực và hiểu biết của nhân viên.
1.4. Tổ chức công tác kiểm toán tại Công ty TNHH Kiểm toán và Kế
toán DCPA
 Phương pháp kiểm toán.
Phương pháp kiểm toán của DCPA là một phương pháp kiểm toán khoa
học áp dụng nhất quán và chuẩn hoá cho mọi quy trình kiểm toán. Dịch vụ
kiểm toán của DCPA đảm bảo cung cấp với chất lượng cao nhất. Những đặc
điểm cơ bản trong công tác kiểm toán của DPCA là:
• Nhấn mạnh việc thu thập toàn diện và cập nhật những hiểu biết về hoạt
động kinh doanh cũng như hoạt động kiểm soát nội bộ của khách hàng nhằm
xác định những lĩnh vực nhiều rủi ro, phối hợp một cách hiệu quả với khách
hàng nhằm đạt được những mục tiêu làm gia tăng lợi ích mà Công ty và
khách hàng đạt được từ cuộc kiểm toán này.
• Quá trình đánh giá rủi ro chủ yếu tập trung vào những phần dễ xảy ra
sai sót, đồng thời giảm thiểu công việc ở những phần ít có rủi ro trong điều
kiện cụ thể của từng khách hang.
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp 16
 Phân cấp quản lý trong tổ chức công tác kiểm toán
Sơ đồ 3: Phân cấp quản lý tổ chức công tác kiểm toán tại Công ty TNHH
Kiểm toán và Kế toán DCP
Giám đốc kiểm toán (Partner): là người góp vốn vào công ty, có chuyên
môn cao nhất, có chứng chỉ Kiểm toán viên CPA do Bộ tài chính cấp, đồng
thời là người chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng cuộc kiểm toán. Mọi
cuộc kiểm toán đều phải được đặt dưới sự điều hành và giám sát của Giám
đốc kiểm toán. Giám đốc kiểm toán có trách nhiệm xem xét các vấn đề tuân

thủ chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, các vấn đề về tính độc lập của nhóm
kiểm toán và các quy định khác… Giám đốc kiểm toán còn là người soát xét
cuối cùng nhằm đảm bảo cuộc kiểm toán đã tuân thủ theo đúng phương pháp
tiếp cận kiểm toán và là người cuối cùng ký vào các Báo cáo kiểm toán.
Chủ nhiệm kiểm toán (Manager): Gồm chủ nhiệm Kiểm toán viên cấp 1,
cấp 2, cấp 3 chịu trách nhiệm về các lĩnh vực khác nhau. Chủ nhiệm kiểm
toán là người có chuyên môn cao, có chứng chỉ Kiểm toán viên do Bộ tài
chính cấp, đồng thời là người chịu trách nhiệm đảm bảo cuộc kiểm toán tuân
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Giám đốc kiểm toán
(Partner)
Chủ nhiệm kiểm toán
(Manager)
Kiểm toán viên chính
(Seior)
Trợ lý kiểm toán viên
(Junior)
Báo cáo thực tập tổng hợp 17
thủ theo đúng phương pháp tiếp cận kiểm toán của Công ty bằng cách trực
tiếp hướng dẫn nhóm kiểm toán, soát xét và thảo luận các vấn đề phát sinh
trong cuộc kiểm toán; chịu trách nhiệm trong việc xử lý các vấn đề trọng yếu
và phức tạp về kỹ thuật kiểm toán. Chịu trách nhiệm soát xét Báo cáo tài
chính trước khi phát hành Báo cáo kiểm toán.
Kiểm toán viên chính (Senior): Gồm Kiểm toán viên chính cấp 1, cấp 2,
cấp 3 có trách nhiệm thực hiện các công việc chính của cuộc kiểm toán từ giai
đoạn lập kế hoạch đến giai đoạn lập báo cáo. Kiểm toán viên chính thường là
trưởng nhóm kiểm toán, phụ trách nhóm kiểm toán thực hiện các công việc tại
khách hàng. Kiểm toán viên chính có trách nhiệm tiến hành phân công công
việc cho các trợ lý kiểm toán viên theo đúng kinh nghiệm và năng lực của các
trợ lý. Kiểm toán viên chính phải chịu trách nhiệm hướng dẫn, soát xét công

việc kiểm tra chi tiết của các trợ lý trong suốt quá trình thực hiện kiểm toán.
Trợ lý kiểm toán (Junior): Gồm trợ lý Kiểm toán viên cấp 1, cấp 2, cấp 3
là các nhân viên có từ một đến ba năm kinh nghiệm. Thông thường trợ lý
kiểm toán viên là người thực hiện các công việc kiểm tra chi tiết theo kế
hoạch kiểm toán được lập bởi trưởng nhóm kiểm toán. Các trợ lý kiểm toán
viên thường là những người tiếp xúc với khách hang để tiếp nhận các thong
tin kế toán đồng thời xác định tính chính xác và hiệu lực của các thong tin đó.
Trong cuộc kiểm toán, trợ lý kiểm toán viên có thể thực hiện một hoặc một
vài phần hành cụ thể theo sự phân công của trưởng nhóm.
Một cuộc kiểm toán sẽ do một số nhân viên chịu trách nhiệm thực hiện
gọi là nhóm kiểm toán. Tùy thuộc vào quy mô, tính chất, mức độ phức tạp của
từng cuộc kiểm toán, một nhóm kiểm toán có thể bao gồm sự tham gia của
một vài hoặc tất cả các cấp bậc nêu trên. Trong một nhóm kiểm toán luôn có
sự đảm bảo tính thống nhất và phối hợp giữa các thành viên trong nhóm kiểm
toán theo chương trình kế hoạch vạch ra ban đầu để đảm bảo tiến độ và chất
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp 18
lượng cuộc kiểm toán. Việc phân chia thành cấp bậc tạo điều kiện thuận lợi
trong việc phân công công việc đúng trình độ chuyên môn.
 Quy trình kiểm toán báo cáo tài chính
Quy trình chung của một cuộc kiểm toán báo cáo tài chính thông thường
bao gồm 6 giai đoạn, các giai đoạn này được thực hiện theo trình tự như sơ đồ
sau:
Sơ đồ 4 : Các bước công việc trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán
Giai đoạn 1: Thực hiện các công việc trước kiểm toán
Là giai đoạn Công ty DCPA tiếp cận để thu thập thông tin cần thiết về
khách hàng và các nội dung liên quan trực tiếp đến cuộc kiểm toán. Các công
việc cụ thể trong giai đoạn này thường là:
•Gửi thư chào hàng đến các công ty( đối với khách hàng mới).
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B

Thực hiện các công việc trước kiểm toán
Thực hiện kiểm toán
Lập kế hoạch kiểm toán chi tiết
Kết luận và lập báo cáo
Thực hiện các công việc sau kiểm toán
Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát
Báo cáo thực tập tổng hợp 19
•Gặp mặt và ký hợp đồng với khách hàng.
•Thảo luận với Ban giám đốc khách hàng về môi trường kinh doanh.
•Thống nhất thời gian tiến hành kiểm toán và những yêu cầu của khách
hàng đối với Công ty về thời hạn hoàn thành, chất lượng cuộc kiểm toán.
•Tiến hành công tác thống nhất nội bộ công ty nhóm kiểm toán chịu
trách nhiệm tiến hành cuộc kiểm toán và phân công công việc của từng nhân
viên trong nhóm.
Các công việc trước kiểm toán nhằm mục đích thông tin đến khách hàng
những dịch vụ chuyên nghiệp và Công ty cung cấp, sau khi được chấp nhận
các công việc tiếp theo giúp Công ty hiểu rõ khách hàng hơn, thống nhất được
cách thức cũng như thời gian làm việc, giúp phối hợp tốt hơn giữa khách hàng
và Công ty nhằm hướng tới một cuộc kiểm toán chất lượng, làm hài lòng
khách hàng.
Giai đoạn 2: Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát
Trong giai đoạn này các Kiểm toán viên được phân công thực hiện hợp
đồng kiểm toán sẽ phải thu thập các thông tin và số liệu chi tiết liên quan đến
các khoản mục được trình bày trên Báo cáo tài chính của khách hàng và tiến
hành phân tích. Các kiểm toán viên cũng dựa trên kinh nghiệm và dựa trên sự
tính toán rủi ro cho phép của cuộc kiểm toán mà xác định quy mô mẫu chọn.
Trong giai đoạn này, trưởng nhóm kiểm toán cũng phải tính toán mức độ
trọng yếu sẽ áp dụng trong toàn bộ cuộc kiểm toán hoặc cho từng phần hành
cụ thể (áp dụng trong trường hợp có phần hành chứa đựng mức độ rủi ro cao
hơn cần áp dụng một mức trọng yếu thấp hơn). Trưởng nhóm kiểm toán cũng

đồng thời xác định kế hoạch tổng thể sao cho cuộc kiểm toán được tiến hành
một các hiệu quả nhất, tức là xác định việc có áp dụng kế hoạch kiểm tra luân
phiên hệ thống kiểm soát nội bộ đối với các chu trình kinh doanh của khách
hàng hay không, nếu có thì năm hiện tại sẽ sẽ áp dụng đối với các chu trình
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp 20
nào, mức độ tin cậy cần phải đạt được thông qua kiểm tra hệ thống kiểm soát
nội bộ là bao nhiêu, mức độ tin cậy cần đạt được thông qua kiểm tra chi tiết
tương ứng là bao nhiêu… Việc xác định các vấn đề này phụ thuộc rất nhiều
vào việc Kiểm toán viên đánh giá trong chu trình có tồn tại các rủi ro cụ thể
có thể xác định được hay không? Dựa vào các phân tích và đánh giá nói trên,
trưởng nhóm kiểm toán sẽ thực hiện việc phân công các phần hành kiểm toán
cho các nhân viên khác trong nhóm kiểm toán. Các nhân viên này sẽ tùy theo
phạm vi công việc được phân công của mình để thực hiện các bước công việc
tiếp theo.
Lập kế hoạch tổng quát bao gồm các công việc cụ thể như sau:
 Chuẩn bị kế hoạch kiểm toán.
Các công việc trong giai đoạn chuẩn bị kế hoạch kiểm toán bao gồm:
- Đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán.
Đánh giá thông qua việc xem xét hệ thống kiểm soát chất lượng để xem
xét xem liệu có nên tiếp tục khách hàng hay chấm dứt không cung cấp cho
khách hàng; Xem xét tính liêm chính của Ban giám đốc Công ty khách hàng
bởi giải trình của Ban giám đốc là một trong những phần quan trọng, ảnh
hưởng đến Báo cáo kiểm toán; Liên lạc với kiểm toán viên tiền nhiệm: việc
này sẽ giúp Công ty giảm bớt công việc phải làm nếu khách hàng là khách
hàng lần đầu của Công ty nhưng đã từng được kiểm toán bởi công ty khác.
- Nhận diện các lí do kiểm toán:
Thực chất là việc xác định người sử dụng Báo cáo tài chính và mục đích
sử dụng báo cáo của họ. Có thể phục vụ mục đích của Ban quản trị về tình
hình hoạt đông hoạt động sản xuất kinh doanh, cũng có thể cho các nhà đầu tư

đề xem xét liệu có nên tiếp tục đầu tư cho khách hàng hay không?Từ đó có
thể xác định số lượng bằng chứng kiểm toán cần thiết để làm cơ sở cho ý kiến
kiểm toán của mình.
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp 21
- Lựa chọn đội ngũ nhân viên kiểm toán:
Đội ngũ kiểm toán viên được lựa chọn phải có chuyên môn nghiệp vụ, có
khả năng giám sát, quản lý các trợ lý kiểm toán viên, việc phân công công
việc cũng cần được quan tâm. Nếu cần thiết có thể sử dụng thêm chuyên gia
để cuộc kiểm toán đạt hiểu quả hơn nếu kiểm toán viên không có hiểu biết sâu
sắc về lĩnh vực hoạt động của khách hàng.
- Hợp đồng kiểm toán:
Hợp đồng kiểm toán là sự thoả thuận chính thức giữa công ty kiểm toán
và khách hàng về việc thực hiện dịch vụ kiểm toán. Đây cũng là văn bản là cơ
sở ràng buộc quyền và nghĩa vụ của 2 bên.
 Thu thập thông tin cơ sở
Các công việc trong giai đoạn này bao gồm:
- Tìm hiểu ngành nghề và hoạt động kinh doanh của khách hàng
Việc tìm hiểu về ngành nghề hoạt động kinh doanh bao gồm việc tìm hiểu
về nền kinh tế, lĩnh vực hoạt động của đơn vị và sự hiểu biết cụ thể hơn về tổ
chức và hoạt động của đơn vị kiểm toán. Bên cạnh đó cũng phải có những
hiểu biết về cơ cấu tổ chức, cơ cấu vốn, chức năng và nhiệm vụ của kiểm toán
nội bộ…thông qua việc trao đổi với kiểm toán viên tiền nhiệm hoặc trao đổi
với Ban giám đốc, hay qua sách báo, tạp chí…
- Xem xét lại kết quả của cuộc kiểm toán trước và hồ sơ kiểm toán chung.
Các hồ sơ kiểm toán năm trước thường chứa đựng rất nhiều thông tin về
khách hàng, về công việc kinh doanh, cơ cấu tổ chức và đặc điểm hoạt động
kinh doanh khác.
- Tham quan nhà xưởng:
Điều này cung cấp cho Kiểm toán viên(KTV) những điều mắt thấy tai

nghe về quy trình sản xuất kinh doanh của khách hàng và nó cũng cho phép
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp 22
KTV gặp các nhân vật chủ chốt và cung cấp cho KTV một cái nhìn tổng thể
về công việc kinh doanh của khách hàng.
- Nhận diện các bên liên quan.
Các bên liên quan được hiểu là các bên có có liên quan đến khách hàng
bao gồm: các bộ phận trực thuộc, các chủ sở hữu chính thức của công ty
khách hàng hay bất kỳ công ty chi nhánh, một cá nhân hay tổ chức nào mà
công ty khách hàng có quan hệ và các cá nhân tổ chức đó có khả năng điều
hành, kiểm soát hoặc có ảnh hưởng đáng kể tới các chính sách kinh doanh
hoặc chính sách quản trị của công ty khách hàng.
- Dự kiến nhu cầu chuyên gia:
Chuyên gia thường được sử dụng trong trường hợp đánh giá các tác phẩm
nghệ thuật, vàng bạc, kim khí quý, đá quý, hoặc khi cần tư vấn pháp lý về các
hợp đồng…
 Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý của khách hàng
Thu thập thông tin về nghĩa vụ pháp lý giúp KTV nắm bắt được các quy
trình mang tính pháp lý có ảnh hưởng đến các mặt hoạt động kinh doanh này,
bao gồm: Giấy phép thành lập và điều lệ công ty; Các Báo cáo tài chính, Báo
cáo kiểm toán, thanh tra hay kiểm tra của năm hiện hành hay trong vài năm
trước; Biên bản các cuộc họp cổ đông, Hội đồng quản trị và Ban giám đốc;
Các hợp đồng và cam kết quan trọng.
 Thực hiện thủ tục phân tích
Thủ tục phân tích được hiểu là quá trình đánh giá các thông tin tài chính
được thực hiện thông qua việc nghiên cứu các mối quan hệ đáng tin cậy giữa
các dữ liệu tài chính và dữ liệu phi tài chính. Nó bao hàm việc so sanh số liệu
trên sổ với các số liệu ước tính của KTV.
Thủ tục phân tích thường được sử dụng bao gồm:
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B

Báo cáo thực tập tổng hợp 23
- Phân tích ngang: là việc phân tích dựa trên cơ sở so sánh các trị số của
cùng một chỉ tiêu Báo cáo tài chính. Các chỉ tiêu bao gồm:
• So sánh số liệu kỳ này so với số liệu kỳ trước hoặc giữa các kỳ với
nhau;
• So sánh số liệu thực tế với số liệu dự toán hoặc số liệu ước tính của
KTV;
• So sánh dữ kiện của Công ty khách hàng với dữ kiện của ngành.
- Phân tích dọc: là việc phân tích dựa trên cơ sở so sánh các tỷ lệ tương
quan giữa các chỉ tiêu và khoản mục khác nhau trên Báo cáo tài chính, thông
qua các chỉ tiêu tài chính như: tỷ suất về khả năng thanh toán, tỷ suất về khả
năng sinh lời… và các chỉ tiêu phi tài chính.
Qua những thủ tục trên, KTV đánh giá được sơ bộ tình hình tài chính của
doanh nghiệp, từ đó xác định được tính trọng yếu cũng như tầm quan trọng
của khoản mục nợ phải trả.
 Đánh giá tính trọng yếu và rủi ro.
- Đánh giá tính trọng yếu:
Đây là bước cơ bản và quan trọng, KTV cần ước tính mức độ sai sót của
Báo cáo tài chính có thể chấp nhận được, xác định phạm vi của cuộc kiểm
toán và đánh giá ảnh hưởng của các sai sót lên Báo cáo tài chính để từ đó xác
định bản chất, thời gian và phạm vi các khảo sát kiểm toán. Việc ước lượng
ban đầu về tính trọng yếu giúp cho KTV lập kế hoạch thu thập bằng chứng
kiểm toán thích hợp.
Đối với khoản mục nợ phải trả, KTV cần xác định giá trị của nó chiếm
trong tổng giá trị tài sản: nếu dưới 10% giá trị tài sản: không được coi là trọng
yếu; từ 10% đến 15% giá trị tài sản: có thể trọng yếu; trên 15%: chắc chắn
trọng yếu.
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp 24
- Đánh giá rủi ro:

Là việc dựa trên cơ sở mức trọng yếu được xác định cho toàn bộ Báo cáo
tài chính và phân bổ cho từng khoản mục, KTV cần đánh giá khả năng xảy ra
sai sót trọng yếu ở mức độ toàn bộ Báo cáo tài chính cũng như đối với từng
khoản mục để phục vụ cho việc thiết kế các thủ tục kiểm toán và xây dựng
chương trình cho từng khoản mục. Công việc này gọi là đánh giá rủi ro kiểm
toán.
Mức độ rủi ro được xác định theo mô hình sau:
DAR = IR x CR x DR
Trong đó: DAR: rủi ro kiểm toán.
IR: rủi ro cố hữu.
CR: rủi ro kiểm soát.
DR: rủi ro phát hiện.
 Nghiên cứu hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng và đánh
giá rủi ro kiểm soát.
KTV phải có sự hiểu biết đầy đủ về hệ thống kiểm soát nội bộ để lập kế
hoạch kiểm toán và để xác định bản chất, thời gian và phạm vi của các cuộc
kiểm toán. Nếu khách hàng có hệ thống kiểm soát nội bộ tốt thì bằng chứng
kiểm toán mà KTV phải thu thập ít hơn do rủi ro kiểm soát đối với khách
hàng đó là thấp và ngược lại.
Việc đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ được thực hiện theo 4 bước:
• Thu thập hiểu biết về hệ thống kiểm soát nội bộ và mô tả chi tiết hệ
thống kiểm soát nội bộ trên giấy tờ làm việc.
• Đánh giá rủi ro kiểm soát đề lập kế hoạch cho các khoản mục trên Báo
cáo tài chính.
• Thực hiện thử nghiệm cơ bản.
• Lập bảng đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ.
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B
Báo cáo thực tập tổng hợp 25
Chương trình kiểm toán của hầu hết các cuộc kiểm toán được thiết kế
thành 3 phần: trắc nghiệm công việc, trắc nghiệm phân tích và trắc nghiệm

trực tiếp số dư. Tuy nhiên, tuỳ vào từng khoản mục cũng như từng chu trình
mà việc thiết kế các chương trình kiểm toán là khác nhau.
Trắc nghiệm công việc: bao gồm các thủ tục kiểm toán; quy mô mẫu
chọn; khoản mục được chọn; thời gian thực hiện.
Trắc nghiệm phân tích : Các trắc nghiệm phân tích được thiết kế để đánh
giá tính hợp lý chung của các số dư tài khoản đang được kiểm toán. Trên cơ
sở kết quả của việc thực hiện các trắc nghiệm phân tích đó, KTV sẽ quyết
định mở rộng hay thu hẹp các trắc nghiệm trực tiếp số dư.
Trắc nghiệm trực tiếp số dư: gồm các bước sau: Đánh giá tính trọng yếu,
rủi ro cố hữu với khoản mục kiểm toán; Đánh giá rủi ro kiểm soát dưới chu
kỳ kiểm toán đang được kiểm toán; Thiết kế và dự đoán kết quả các trắc
nghiệm công việc và trắc nghiệm phân tích; Thiết kế các trắc nghiệm trực tiếp
số dư của khoản mục đang được xét để thoả mãn các mục tiêu kiểm toán đặc
thù( Các thủ tục kiểm toán, Quy mô chọn mẫu, Khoản mục được chọn, Thời
gian thực hiện).
Giai đoạn 3: Lập kế hoạch kiểm toán chi tiết
Tiếp theo giai đoạn lập kế hoạch tổng thể là giai đoạn lập kế hoạch chi
tiết. Việc quan trọng trong giai đoạn này là các Kiểm toán viên cần thực hiện
các thủ tục nhằm tìm hiểu và đánh giá quá trình xử lý dữ liệu kế toán, phân
loại mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình quản lý và xử lý dữ
liệu, tìm hiểu và đánh giá quy trình và các thủ tục thực hiện các chu trình kinh
doanh quan trọng của khách hàng. Các chu trình kinh doanh thường được
quan tâm bao gồm: chu trình Hàng tồn kho, chu trình Doanh thu, chu trình chi
phí hoạt động kinh doanh, chu trình Tài sản cố định, chu trình quản lý Nhân
sự và chi phí tiền lương, chu trình vốn quỹ.
Lý Thị Minh Liên Kiểm toán 46B