khảo sát hệ thống tăng áp trên động cơ sa6d140e-3

Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
LÅÌI NỌI ÂÁƯU
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp l cäng viãûc âỉåüc giao cúi cng cho sinh viãn
trỉåìng Âải Hc Bạch Khoa. Viãûc lm ny giụp cho sinh viãn nàõm vỉỵng v hiãøu sáu
hån mäüt váún âãư củ thãø trong ngnh. Quạ trçnh thỉûc hiãûn âäư ạn s giụp sinh viãn tỉû
täøng håüp lải kiãún thỉïc tỉì cå såí âãún chun ngnh â hc. Trãn cå såí âọ sinh viãn s
tçm ra cạc phỉång phạp âãø gii quút mäüt váún âãư trong ngnh mäüt cạch täúi ỉu.
Ngnh âäüng cå âäút trong â cọ lëch sỉí phạt triãøn hng tràm nàm. Trong
nhỉỵng nàm gáưn âáy, cng våïi sỉû phạt triãøn ca khoa hc k thût, âäüng cå âäút trong
tuy khäng thay âäøi nhiãưu vãư màût ngun l lm viãûc cå bn nhỉng nọ â ln âỉåüc
hon thiãûn. Nhiãưu loải âäüng cå âåìi måïi cọ tênh nàng kinh tãú, k thût vỉåüt träüi â ra
âåìi, trong âọ âäüng cå tàng ạp âọng mäüt vai tr âạng kãø.
Âãø tàng tênh kinh tãú lm viãûc ca âäüng cå v gim thiãøu cạc cháút âäüc hải cọ
trong khê thi, âäüng cå ngy nay âãưu cọ làõp bäü tàng ạp. Do váûy, viãûc nghiãn cỉïu,
tçm hiãøu sáu vãư váún âãư tàng ạp cho âäüng cå nọi chung cng nhỉ kho sạt v tênh
toạn hãû thäúng tàng ạp cho mäüt âäüng cå củ thãø nọi riãng l mäüt viãûc lm ráút cáưn thiãút.
Chênh vç l âọ, nãn em â chn âãư ti âäư ạn täút nghiãûp l: “KHO SẠT HÃÛ
THÄÚNG TÀNG ẠP TRÃN ÂÄÜNG CÅ SA6D140E-3”
Tuy nhiãn do hản chãú vãư thåìi gian, vãư kiãún thỉïc, vãư kinh nghiãûm thỉûc tiãùn
cng nhỉ ti liãûu tham kho, nãn trong phảm vi âäư ạn ny em khäng thãø trçnh by
âỉåüc hãút cạc váún âãư liãn quan cng nhỉ tçm hiãøu sáu hån mäúi quan hãû giỉỵa mạy nẹn,
tuabin v âäüng cå. Vç thãú trong näüi dung âäư ạn ny chàõc chàõn khäng trạnh khi
nhỉỵng sai sọt. Do váûy, em ráút mong nháûn âỉåüc sỉû quan tám chè bo ca cạc Tháưy,
Cä giạo v cạc bản.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang 1
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khaớo saùt hóỷ thọỳng tng aùp trón õọỹng cồ SA6D140E-3
Cuọỳi cuỡng, em xin baỡy toớ loỡng bióỳt ồn sỏu sừc õóỳn caùc thỏửy, cọ trong khoa cồ
khờ giao thọng õaợ truyóửn õaỷt kióỳn thổùc cho em trong suọỳt nhổợng nm hoỹc qua, caùc
caùn bọỹ kyợ thuỏỷt trong xờ nghióỷp cosevco12 Quaợng Bỗnh, õaợ taỷo õióửu kióỷn cho em
tióỳp xuùc vồùi kóỳt cỏỳu thổỷc tóỳ. ỷc bióỷt, em xin trỏn troỹng caớm ồn thỏửy giaùo: TS
DặNG VIT DUẻNG õaợ quan tỏm cung cỏỳp taỡi lióỷu vaỡ tỏỷn tỗnh hổồùng dỏựn cho em

trong suọỳt thồỡi gian thổỷc hióỷn õọử aùn.
aỡ Nụng, ngaỡy 22 thaùng 12 nm 2006
Sinh vión thổỷc hióỷn.
Cao Vn Quyóỳt
SVTH: Cao Vn Quyóỳt Lồùp 24C4 Trang 2
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
MỦC LỦC
Trang
CHỈÅNG 1. TÄØNG QUAN VÃƯ HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP TRÃN ÂÄÜNG
CÅ 7
1. MỦC ÂÊCH V NGHÉA CA HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP 7
1.1. CẠC THÄNG SÄÚ CỌ ÊCH CA ÂÄÜNG CÅ V BIÃÛN PHẠP CI THIÃÛN 7
1.2. NHỈỴNG HẢN CHÃÚ CA TÀNG ẠP ÂÄÜNG CÅ 9
1.2.1. Ạp sút chu rçnh 9
1.2.2. Nhiãût âäü chu trçnh 9
1.2.2. Kh nàng hçnh thnh häøn håüp 10
2. PHẢM VI SỈÍ DỦNGCA HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP 10
2.1. TÀNG ẠP CHO ÂÄÜNG CÅ DIEZEL 10
2.1.1. Tàng ạp cho âäüng cå diesel 4 k 10
2.1.2. Tàng ạp cho âäüng cå diezel 2 k 11
2.2. TÀNG ẠP CHO ÂÄÜNG CÅ XÀNG V ÂÄÜNG CÅ GA 11
2.2.1. Tàng ạp cho âäüng cå xàng 11
2.2.2. Tàng ạp cho âäüng cå Ga 13
3. PHÁN LOẢI HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP CHO ÂÄÜNG CÅ ÂÄÚT TRONG
14
3.1. TÀNG ẠP CỌ MẠY NẸN 13
3.1.1. Tàng ạp dáùn âäüng cå giåïi 13
3.1.2. Âäüng cå tàng ạp bàòng tuabin khê 13
3.1.3. Tàng ạp häøn håüp 17
3.2. TÀNG ẠP KHÄNG CỌ MẠY NẸN 18

3.2.1. Tàng ạp dao âäüng v cäüng hỉåíng 18
3.2.2. Tàng ạp trao âäøi sọng ạp sút 28
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang 3
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
3.2.3. Tàng ạp cao 21
4. ÂÀÛC ÂIÃØM KÃÚT CÁÚU V NHIÃÛM VỦ CẠC BÄÜ PHÁÛN TRONG
HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP CỌ MẠY NẸN 22
4.1. MẠY NẸN 22
4.1.1. Mạy nẹn ly tám 22
4.1.2. Mạy nẹn thãø têch 25
4.2. TUABIN TÀNG ẠP 27
4.2.1. Tuabin hỉåïng kênh 28
4.2.2. Tuabin hỉåmngs trủc 29
CHỈÅNG 2. KHO SẠT CẠC CÅ CÁÚU CHÊNH CA ÂÄÜNG
CÅ SA6D140E-3 30
2.1. CẠC THÄNG SÄÚ K THÛT CA ÂÄÜNG CÅ 30
2.2. GIÅÏI THIÃÛU CHUNG 31
2.3. CẠC CÅ CÁÚU V HÃÛ THÄÚNG TRONG ÂÄÜNG CÅ SA6D140E-3 33
2.3.1. Hãû thäúng lm mạt 33
2.3.2. Hãû thäúng nhiãn liãûu 34
3.3.3. Hãû thäúng bäi trån 39
3.3.4. Cå cáúu phäúi khê 40
2.3.5. Cå cáúu trủc khuu thanh truưn 42
2.4. TÊNH TOẠN NHIÃÛT ÂÄÜNG CÅ SA6D140E-3 42
CHỈÅNG 3. KHO SẠT HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP TRÃN ÂÄÜNG
CÅ SA6D140E-3 46
3.1. SÅ ÂÄƯ HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP 56
3.2. HÃÛ THÄÚNG NẢP THI CA ÂÄÜNG CÅ SA6D140E-3 48
3.2.1. Hãû thäúng nảp 48
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang 4

Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
3.2.1. Hãû thäúng thi 50
3.3. BÄÜ TURBÄ TÀNG ẠP 51
3.3.1.Mạy nẹn ly tám 52
3.3.2. Tua bin 54
3.4. ÄØ ÂÅỴ, BAO KÊN TRONG TURBÄ 56
3.4.1. ÄØ âåỵ 56
3.4.2. Bao kên 56
3.4.3. Van gim ạp v bäü pháûn cháúp hnh 56
3.4.4. Hãû thäúng bäi trån 58
3.4.5. Bäü b tuabin tàng ạp 58
3.5. TÊNH TOẠN CẠC THÄNG SÄÚ LM VIÃÛC TRONG TUABIN V MẠY
NẸN 59
3.6. TÊNH TOẠN MẠY NẸN 59
3.7. TÊNH TOẠN TUABIN 78
CHỈÅNG 4. MÄÜT SÄÚ HỈ HNG THỈÅÌNG GÀÛP V BIÃÛN PHẠP
KHÀÕC PHỦC CA BÄÜ TURBÄ 89
4.1. XẠC ÂËNH CẠC HỈ HNG V BIÃÛN PHẠP KHÀÕC PHỦC CA BÄÜ
TURBÄ 89
4.1.1. Âäüng cå khọ tàng täúc, tủt cäng sút hồûc tiãu hao nhiãn liãûu låïn
89
4.1.2. Cọ tiãúng äưn báút thỉåìng 90
4.1.3. Tiãu hao dáưu låïn v khọi xanh 91
4.2. PHÁN TÊCH CẠC HỈ HNG CA HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP 91
4.2.1. Thiãúu dáưu 91
4.2.2. Váût lả råi vo tuabin 91
4.2.3. Dáưu báøn 91
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang 5
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khaớo saùt hóỷ thọỳng tng aùp trón õọỹng cồ SA6D140E-3
4.3. KIỉM TRA H THNG TNG AẽP CUA ĩNG C 92

4.3.1. Kióứm tra hóỷ thọỳng naỷp khọng khờ 92
4.3.2. Kióứm tra hóỷ thọỳng thaới 92
4.4. CHỉN OAẽN VAè KIỉM TRA Bĩ TURB LếP TRN ĩNG
C SA6D140E-3 92
4.5. CAẽC CHUẽ Yẽ KHI Sặ DUNG H THNG TNG AẽP 93
KT LUN CHUNG 95
TAèI LIU THAM KHAO 96
SVTH: Cao Vn Quyóỳt Lồùp 24C4 Trang 6
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
CHỈÅNG 1. TÄØNG QUAN VÃƯ HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP TRÃN
ÂÄÜNG CÅ.
1. MỦC ÂÊCH V NGHÉA CA HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP.
1.1. CẠC THÄNG SÄÚ CỌ ÊCH CA ÂÄÜNG CÅ V BIÃÛN PHẠP CI THIÃÛN.
Cäng sút cọ êch Ne:
ω
τ
η
e
he
immie
M
niVP
NNNN ===−=
.30


in
M
Q
VN

vm
i
o
H
khe

.30
1

ηη
α
η
τ
ξ
=
p sút cọ êch trung bçnh Pe:
h
e
e
Vi
M
P
.

τπ
=
(N/m
2
)
Sút tiãu hao nhiãn liãûu cọ êch ge:

Ne
G
ge
nl
=
vk
peM
ge
ηξ

1
.
1
1
=
(kg/W.s)
Hiãûu sút cọ êch
e
η
:
eHHnl
e
e
gQQG
N
1
.
1
.
==

η
Khi chãú tảo cng nhỉ khi sỉí dủng âäüng cå, chụng ta âãưu cọ mong mún l
ci thiãûn cạc chè tiãu cọ êch nọi trãn. Tàng cäng sút cọ êch. Gim sút tiãu hao
nhiãn liãûu cọ êch. Tàng hiãûu sút cọ êch ca âäüng cå.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang 7
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khaớo saùt hóỷ thọỳng tng aùp trón õọỹng cồ SA6D140E-3
Sổỷ tng hióỷu quaớ cuớa õọỹng cồ thổỷc hióỷn theo hai khuynh hổồùng:
Tng cọng suỏỳt coù ờch trong õióửu kióỷn khọng thay õọứi lổồỹng nhión lióỷu
cung cỏỳp. Giaới phaùp naỡy vồùi muỷc õờch tng tờnh kinh tóỳ nhión lióỷu cuớa
õọỹng cồ.
Tng cọng suỏỳt coù ờch trong õióửu kióỷn tng lổồỹng nhión lióỷu cung cỏỳp
vồùi muỷc õờch chờnh laỡ tng cọng suỏỳt cuớa õọỹng cồ.
óứ tng cọng suỏỳt coù ờch cuớa õọỹng cồ, coù thóứ coù nhióửu giaới phaùp thóứ hióỷn qua
sổỷ thay õọứi caùc thọng sọỳ trong bióứu thổùc xaùc õởnh cọng suỏỳt coù ờch.
Trong caùc nhỏn tọỳ õoù thỗ:
Sổỷ aớnh hổồớng cuớa caùc nhỏn tọỳ
o
H
M
Q
khọng thóứ thay õọứi nhióửu.

:,,, iV
hmi

khaớ nng tng coù giồùi haỷn nhỏỳt õởnh.
Nhổ vỏỷy caùc bióỷn phaùp khaớ dộ laỡ: tng sọỳ voỡng quay, thay õọứi sọỳ kyỡ cuớa õọỹng
cồ, tng mỏỷt õọỹ khọng khờ naỷp vaỡo xi lanh õọỹng cồ.
Tng sọỳ voỡng quay n: khaớ nng naỡy bở giồùi haỷn do khi tng sọỳ voỡng quay cuớa
õọỹng cồ õọỳt trong (CT) seợ gỏy khoù khn cho vióỷc thổỷc hióỷn caùc quaù trỗnh õỷc bióỷt

laỡ quaù trỗnh chaùy. Taùc haỷi hồn nổợa laỡ laỡm cho tọỳc õọỹ trung bỗnh cuớa piston tng, dỏựn
õóỳn laỡm tng tọứn thỏỳt ma saùt, maỡi moỡn caùc chi tióỳt cuớa noù vaỡ lổỷc quaùn tờnh.
Nóỳu tng sọỳ xi lanh cuớa õọỹng cồ seợ laỡm tng Ne. Hióỷn nay, sọỳ lổồỹng xilanh
lồùn nhỏỳt laỡ 56. Nóỳu tng sọỳ xi lanh nhióửu hồn nổợa seợ laỡm tng sọỳ chi tióỳt dỏửn õóỳn
giaớm õọỹ cổùng vổợng cuớa õọỹng cồ, laỡm giaớm õọỹ tin cỏỷy khi laỡm vióỷc. Mỷt khaùc, trong
quaù trỗnh sổớ duỷng vióỷc baớo dổồợng sổợa chổợa phổùc taỷp vaỡ giaù thaỡnh cao. Nón khaớ nng
naỡy cuợng bở haỷn chóỳ.
Nóỳu tng õổồỡng kờnh xi lanh: Khi õoù kờch thổồùc vaỡ troỹng lổồỹng cuớa õọỹng cồ
seợ tng lón gỏy khoù khn cho vióỷc chóỳ taỷo vaỡ lừp õỷt.
SVTH: Cao Vn Quyóỳt Lồùp 24C4 Trang 8
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Tàng máût âäü khäng khê nảp
k
ξ
: tàng máût âäü khäng khê nảp chênh l tàng
lỉåüng khäng khê nảp vo xi lanh âäüng cå. Gii phạp ny gi l tàng ạp âäüng cå. Âáy
l biãûn phạp hỉỵu hiãûu nháút.
Khi tàng máût âäü khäng khê nảp, tỉïc l tàng ạp sút khäng khê nảp, tàng ạp
sút trung bçnh ca chu trçnh. Nhåì âọ cọ thãø:
Ci thiãûn cạc thäng säú ca chu trçnh âãø náng cao tênh kinh tãú ca âäüng cå.
Tàng lỉåüng nhiãn liãûu chu trçnh v s tàng cäng sút âäüng cå.
Nhỉ váûy, tàng ạp cọ mäüt nghéa ráút låïn. Khi cng cäng sút thç âäüng cå tàng
ạp cọ ỉu âiãøm:
Thãø têch cäng tạc nh hån, trng lỉåüng âäüng cå nh hån. Gim máút mạt nàng
lỉåüng do täøn tháút nhiãût. Sỉû nh hỉåíng mäi trỉåìng váûn hnh âäúi våïi cäng sút âäüng
cå êt hån. Gim thnh pháưn cạc cháút âäüc hải cọ trong khê x.
Tỉì cạc ỉu âiãøm trãn nãn háưu hãút cạc âäüng cå ngy nay âãưu làõp tàng ạp.
1.2. NHỈỴNG HẢN CHÃÚ CA TÀNG ẠP ÂÄÜNG CÅ.
Hản chãú cå bn ca tàng ạp l tàng ti trng cå v nhiãût âäúi våïi cạc chi tiãút
trong âäüng cå. Cạc váưn âãư cå bn phi âãư cáûp trong khi tàng ạp âäüng cå l ạp sút,

nhiãût âäü v sỉû hçnh thnh häùn håüp ca chu trçnh.
1.2.1. Ạp sút chu trçnh.
Âäúi våïi âäüng cå âäút chạy cỉåỵng bỉïc, sỉû tàng máût âäü ca häùn håüp chạy kẹo
theo sỉû tàng cng t lãû ca t säú ạp sút trong mi thåìi âiãøm ca chu trçnh våïi t säú
ạp sút
C
Z
p
p
khäng âäøi. Thỉûc tãú, khi tàng ạp thç t säú tàng ạp sút cn cao hån vç
hiãûn tỉåüng quẹt bưng chạy.
Âäúi våïi âäüng cå diesel, ạp sút v nhiãût âäü cúi quạ trçnh nẹn tàng lm gim
thåìi gian chạy trãù, lm tàng ạp sút p
2max
. Nhỉ váûy, ỉïng sút cå hc s tàng.
1.2.2. Nhiãût âäü chu trçnh.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang 9
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Nhiãût âäü âáưu quạ trçnh nẹn tàng v nàng lỉåüng cung cáúp cho chu trçnh trong
mäüt âån vë thåìi gian tàng trong cng mäüt thãø têch nhỉ khi khäng tàng ạp nãn nhiãût
âäü cạc chi tiãút tàng.
Khi cng âảt âỉåüc ạp sút chè thë nhỉ nhau thç khi t säú tàng ạp sút cng
cao, nhiãût âäü cạc chi tiãút cng tháúp do lỉåüng khäng khê nảp vo nhiãưu.
1.2.3. Kh nàng hçnh thnh häùn håüp.
Tàng ạp lm gim khäng gian váût l âãø bay håi nhiãn liãûu. Tàng ạp âäưng thåìi
våïi viãûc tàng lỉåüng nhiãn liãûu phun v thỉåìng âỉåüc xỉí l kẹo di thåìi gian phun.
Nhỉ váûy, tàng ạp lm cho quạ trçnh hçnh thnh häùn håüp chẳy trong âäüng cå diesel
phỉïc tảp hån.
Âãø tàng ạp sút âäüng cå cọ hiãûu qu thç phi cọ sỉû phäúi håüp ca 3 úu täú:
Tàng khäúi lỉåüng khäng khê trong âiãưu kiãûn gim nhiãût âäü khê nảp tháúp nháút

cọ thãø. T säú nẹn
ε
ca âäüng cå phi håüp l âãø cọ kh nàng dãø dng khåíi âäüng
trong mi trỉåìng håüp. Nhiãût âäü cúi quạ trçnh nẹn ca âäüng cå phi â låïn âãø gim
chạy trãù v giỉỵ cho nhiãût âäü chu trçnh khäng quạ cao.
2. PHẢM VI SỈÍ DỦNG CA HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP.
2.1. TÀNG ẠP CHO ÂÄÜNG CÅ DIEZEL.
2.1.1. Tàng ạp cho âäüng cå diezel 4 k.
Âäúi våïi âäüng cå diezel vç âãø âạp ỉïng âỉåüc nhu cáưu vãư náng cao cäng sút
cho âäüng cå nãn háưu hãút trãn cạc âäüng cå diezel cåỵ låïn ca tu thy, âäüng cå diesel
trãn mạy xe lỉía v trãn mạy phạt âiãûn âãưu dng hãû thäúng tàng ạp. Váún âãư nảp khê åí
cạc chãú âäü khåíi âäüng v ti nh, âm bo âäü chãnh ạp sút â âãø nảp khê vo xi
lanh åí cạc chãú âäü âäúi våïi âäüng cå 4 k âån gin hån âäüng cå 2 k nhåì cọ hnh trçnh
thi v tiãu thủ khäng khê quẹt êt. Âãø chuøn tỉì âäüng cå 4 k sang tàng ạp bàòng
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
10
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Tuabin khê x khäng chè âån gin âàût lãn âäüng cå củm Tuabin- Mạy nẹn (TB- MN)
v näúi âỉåìng äúng dáùn ca nọ våïi bçnh chỉïa khäng khê tàng ạp v äúng gọp khê x m
cn cạc quạ trçnh cäng tạc khi lm viãûc âäưng thåìi ca âäüng cå våïi tuabin- mạy nẹn
u cáưu thay âäøi vãư lỉåüng cáúp nhiãn liãûu, cå cáúu phäúi khê, âỉåìng äúng x v cạc chi
tiãút nhọm Piston Xi lanh. Båíi thãú, âäüng cå 4 k tàng ạp tuabin khê x cọ khạc våïi
âäüng cå khäng tàng ạp:
Tàng sút tiãu hao khäng khê v khê x qua cạc xupạp nảp, x. Cọ âäü chãnh
ạp giỉỵa ạp sút khäng khê tàng ạp
Ps
v ạp sút trãn âỉåìng äúng x
Px
. Dáùn khê x
tåïi tuabin theo âỉåìng äúng x riãng.

Ngun tàõc näúi äúng x ca cạc xi lanh våïi âỉåìng äúng x chênh l näúi cạc äúng x
ca cạc xi lanh lm viãûc cạch nhau theo thỉï tỉû lm viãûc ca xi lanh.
2.1.2. Tàng ạp cho âäüng cå Diezel 2 k.
Âäüng cå hai k mún thỉûc hiãûn tàng ạp thç cáưn quan tám âãún cạc váún âãư sau:
Âäü chãnh giỉỵa ạp sút khäng khê tàng ạp trong bçnh chỉïa v ạp sút khê x
trong âỉåìng x trong táút c cạc chãú âäü lm viãûc ca âäüng cå. Cháút lỉåüng trao âäøi khê
trong xi lanh âäüng cå hai k. Tàng ạp âäüng cå hai k lm tàng ỉïng sút nhiãût v ỉïng
sút cå.
Nhỉ váûy, tàng cäng sút âäüng cå hai k bàòng cạch sỉí dủng tuabin khê x phỉïc
tảp hån so våïi âäüng cå bäún k vç cäng sút Tuabin nh nhỉng hãû thäúng tàng ạp cáưn
phi cáúp lỉåüng khäng khê låïn hån, cọ ạp sút cao hån v u cáưu cao vãư váún âãư lm
mạt khê nảp.
2.2. TÀNG ẠP CHO ÂÄÜNG CÅ XÀNG V ÂÄÜNG CÅ GA.
2.2.1. Tàng ạp cho âäüng cå Xàng.
Do trãn âäüng cå xàng khạc våïi âäüng cå diezel l khê nảp âi vo âäüng cå khäng
chè cọ riãng khäng khê m l häùn håüp ha khê giỉỵa xàng v khäng khê, màût khạc
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
11
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
âäüng cå xàng lải dãù sinh kêch näø. Vç thãú, â tảo ra khäng êt khọ khàn trong viãûc tàng
ạp cho âäüng cå xàng.
Khi làõp tàng ạp cho âäüng cå xàng thç xy ra cạc váún âãư sau:
• Nãúu làõp thãm mạy nẹn tuabin khê s lm gim tênh nàng gia täúc ca âäüng cå.
• Tàng ạp cho âäüng cå xàng dãù gáy ra kêch näø vç s lm tàng ạp sút v
nhiãût âäü âáưu v cúi quạ trçnh nẹn (
P
a
, T
a
, P

c
, T
c
). Tuy nhiãn, khäng
phi vç váûy m âäüng cå xàng khäng âỉåüc tàng ạp. Âãø trạnh xy ra kêch
näø ngỉåìi ta â dng nhiãưu biãûn phạp nhỉ: Thay âäøi cáúu tảo ca bưng
chạy, dng nhiãn liãûu chäúng kêch näø täút, thay âäøi thnh pháưn khê häùn
håüp, thay âäøi gọc âạnh lỉía såïm, lm mạt trung gian cho khê häùn håüp åí
sau mạy nẹn tàng ạp, gim t säú mạy nẹn ca âäüng cå v.v
Thỉåìng ngỉåìi ta chè sỉí dủng âäüng cå xàng tàng ạp trong nhỉỵng âiãưu kiãûn sỉí
dủng âàûc biãût nhỉ: âäüng cå phi lm viãûc trãn nụi cao, âäüng cå ln ln chảy åí chãú
âäü ton ti v âàûc biãût l dng tàng ạp cho âäüng cå mạy bay.
Tàng ạp cho âäüng cå xàng cọ thãø thỉûc hiãûn theo 2 phỉång ạn: Âàût Mạy nẹn åí
sau bäü chãú ha khê v âàût Mạy nẹn trỉåïc bäü chãú ha khê. Så âäư cọ dảng nhỉ hçnh
2.2.

MN

TB
ÂC
TB
ÂC

MN

P
T
P
K
P

O O
P
/
O
P
P
O
/
O
P
/
P
T
P
K
BCHK
BCHK
a) b)
Hçnh 2.2. Så âäư cạc phỉång ạn tàng ạp cho âäüng cå xàng.
a. Âàût mạy nẹn sau bäü chãú ho khê; b. Âàût mạy nẹn trỉåïc bäü chãú ho khê.
ÂC- Âäüng cå; MN- Mạy nẹn; TB- Tuabin; BCHK- Bäü chãú ho khê,
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
12
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Po- p sút khê tråìi; Po- p sút khê thi ra khi tuabin;
Pk- p sút khê nảp; Pt- p sút khê thi.
Ngy nay, háưu hãút cạc âäüng cå xàng hiãûn âải âãưu sỉí dủng cạc loải tàng ạp
khäng cọ Mạy nẹn nhỉ: tàng ạp dao âäüng v cäüng hỉåíng, tàng ạp sọng khê hồûc
kãút håüp cạc tàng ạp ny våïi tàng ạp Tuabin khê.
2.2.2. Tàng ạp cho âäüng cå Ga.

Tàng ạp cho âäüng cå ga tỉång tỉû nhỉ tàng ạp cho âäüng cå xàng, cng gäưm 2
phỉång ạn: Mạy nẹn âàût åí sau l ga v åí trỉåïc bäü häùn håüp (tỉïc thiãút bë ha träün giỉỵa
khê ga v khäng khê) v mạy nẹn âàût trỉåïc l ga.
Hiãûn nay, tàng ạp cho âäüng cå ga cọ thãø âỉa ạp sút cọ êch trung bçnh ca âäüng cå ga
P
e
= 0,8÷ 1,1 MN/m
2
(cạc loải âäüng cå ga khäng tàng ạp chè âảt
P
e

= 0,7÷ 0,55 MN/m
2
).
Tuy nhiãn, ätä chảy bàòng âäüng cå ga khäng âỉåüc ạp dủng räüng ri v cn váúp phi
nhiãưu váún âãư phỉïc tảp.
3. PHÁN LOẢI HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP CHO ÂÄÜNG CÅ ÂÄÚT
TRONG.
Hãû thäúng tàng ạp cho âäüng cå âäút trong cọ nhiãưu loải khạc nhau v så âäư phán
loải âỉåüc biãøu diãùn nhỉ hçnh
3.1.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
13
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Tàng ạp
Cọ mạy nẹn
Khäng cọ mạy nẹn
Dáùn
âäüng

cå
giåïi
Tua
bin
khê
Häùn
håüp
Dao
âäüng
v
cäüng
hỉåíng
Sọng
ạp
sút
Täúc
âäü
Liãn
hãû
cå
khê
Liãn
hãû
khê
thãø
Liãn
hãû
thy
lỉûc
Màõc

song
song
Màõc
näúi
tiãúp
Hçnh 3.1. Så âäư cạc phỉång phạp tàng ạp.
3.1. TÀNG ẠP CỌ MẠY NẸN.
3.1.1. Tàng ạp dáùn âäüng cå giåïi.
Cạc loải mạy nẹn âỉåüc sỉí dủng trong phỉång ạn ny cọ thãø l mạy nẹn kiãøu
piston, quảy räto, trủc xồõn, quảt ly tám hồûc quảt hỉåïng trủc âỉåüc dáùn âäüng tỉì trủc
khuu ca âäüng cå âäút trong (hçnh
3.2
).
1
2
5
4
3
p1, T1
p2, T2
Hçnh 3.2. Så âäư ngun l tàng ạp cå khê.
1- Âäüng cå âäút trong; 2- Bạnh ràng truưn âäüng; 3- Mạy nẹn; 4- Âỉåìng nảp;
5- Thiãút bë lm mạt.
Tỉì så âäư trãn, ta tháúy ràòng mạy nẹn 3 âỉåüc dáùn âäüng tỉì trủc khuu ca âäüng cå.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
14
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Khäng khê ngoi tråìi âỉåüc hụt vo v nẹn dỉåïi ạp sút cao. Nhiãût âäü khäng khê
lục ny tàng nh hỉåíng khäng täút âãún quạ trçnh nảp ca âäüng cå, do âọ ta phi hả
tháúp nhiãût âäü ca häùn håüp khê âãún mỉïc tháúp cọ thãø bàòng cạch cho khäng khê âi qua

thiãút bë lm mạt 5 trỉåïc khi vo xi lanh âäüng cå.
3.1.2. Âäüng cå tàng ạp bàòng tuabin khê.
Tàng ạp bàòng tuabin khê l phỉång ạn tàng ạp dng tuabin lm viãûc nhåì nàng
lỉåüng khê x ca âäüng cå âäút trong (ÂCÂT) âãø dáùn âäüng mạy nẹn. Khê x ca âäüng
cå âäút trong cọ ạp sút v nhiãût âäü ráút cao nãn nhiãût nàng ca nọ tỉång âäúi låïn. Khê
x ca ÂCÂT åí táút c mi chãú âäü sỉí dủng trong thỉûc tãú âm bo cạc âiãưu kiãûn sau:
• Nàng lỉåüng â cao âãø cọ thãø sỉí dủng mäüt pháưn cho gin nåí trong tuabin
v sinh cäng cå khê.
• Nhiãût âäü khäng quạ cao nãn cọ thãø trạnh âỉåüc viãûc hỉ hng cạc chi tiãút
ca tuabin.
• Tuabin khê cọ thãø dáùn âäüng mạy nẹn ly tám hồûc mạy nẹn chiãưu trủc m
khäng tảo ra sỉïc cn quạ låïn trãn âỉåìng x. Trong âäüng cå Diesel,
khong
30
âãún
40%
nàng lỉåüng ca nhiãn liãûu phạt ra bë máút do theo
khê thi ra bãn ngoi. Trong khi âọ ngỉåìi ta cọ thãø táûn dủng mäüt pháưn
ca ngưn nàng lỉåüng ny, vç ràòng:
 Nãúu gi thiãút chu trçnh xy ra trong âäüng cå l chu trçnh cacno thç
mäüt pháưn ca ngưn nàng lỉåüng khê x âỉûåc thi ra cho mäi
trỉåìng xung quanh. Nãúu coi nàng lỉåüng khê x mang ra khi âäüng
cå chiãúm
40%
täøng nàng lỉåüng do nhiãn liãûu phạt ra thç pháưn
nàng lỉåüng thi ra mäi trỉåìng l
20%.
 Khong
10%
ngưn nàng lỉåüng do khê thi mang âi bë máút mạt

do ma sạt, tiãút lỉu vç khäng thãø thi khê ra ngoi våïi ạp sút v
nhiãût âäü ca mäi trỉåìng.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
15
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khaớo saùt hóỷ thọỳng tng aùp trón õọỹng cồ SA6D140E-3
Nhổ vỏỷy, coù thóứ tỏỷn duỷng õổồỹc khoaớng
10%
nng lổồỹng cuớa nhión lióỷu phaùt
ra coù trong khờ xaớ. Nng lổồỹng cỏửn thióỳt õóứ neùn mọi chỏỳt naỷp chố nũm trong khoaớng
1- 3%
sọỳ nng lổồỹng do nhión lióỷu phaùt ra. Doỡng nng lổồỹng khờ xaớ sau khi trổỡ õi
moỹi tọứn thỏỳt nhổ tióỳt lổu, ma saùt thỗ vỏựn coỡn õuớ õóứ cung cỏỳp cho vióỷc neùn khờ naỷp
thổỷc hióỷn vióỷc tng aùp cho CT. Vỗ thóỳ, hỏửu hóỳt caùc õọỹng cồ Diesel ngaỡy nay õóửu
duỡng tng aùp bũng Tuabin khờ. Chúng haỷn nhổ õọỹng cồ SA6D140E-3.
3.1.2.1. Tng aùp bũng Tuabin khờ lión hóỷ cồ khờ.
Trong phổồng aùn naỡy truỷc tuabin, CT vaỡ MN õổồỹc nọỳi lióửn vồùi nhau.
Nhổợng nhổồỹc õióứm cuớa phổồng aùn naỡy: cọng xaớ cuớa khờ xaớ CT tng lón quaù cao,
khờ soùt trong xilanh lồùn laỡm cho lổồỹng khờ mồùi naỷp vaỡo xilanh giaớm. Do vỏỷy, maỡ
phổồng aùn naỡy khọng õổồỹc duỡng trong thổỷc tóỳ.
3.1.2.2. Tng aùp bũng TB khờ lión hóỷ khờ thóứ.
Sồ õọử nguyón lyù tng aùp thóứ hióỷn trón hỗnh
3.3.
Theo phổồng aùn naỡy, TB vaỡ
MN õổồỹc nọỳi õọửng truỷc vồùi nhau. Khờ xaớ giaớn nồớ trong caùnh tuabin vaỡ laỡm quay
caùnh TB vaỡ dỏựn õọỹng maùy neùn khọng khờ tồùi aùp suỏỳt tng aùp vaỡ õổa vaỡo õọỹng cồ.
I
V
2
3
II

IV
III
1
4
Hỗnh 3.3. Tng aùp bũng TB khờ lión hóỷ khờ thóứ.
I- Maùy neùn; II- Thióỳt bở laỡm maùt; III- ọỹng cồ; IV- Bỗnh xaớ; V-
Tuabin; 1- Trổồùc maùy neùn; 2- Sau maùy neùn; 3- Trổồùc tuabin; 4- Sau tuabin.
Phổồng aùn naỡy cho pheùp lồỹi dung tọỳi õa nng lổồỹng khờ xaớ, taỷo ra hióỷu suỏỳt
cuợng nhổ tờnh hióỷu quaớ cao cho CT ồớ moỹi lộnh vổỷc sổớ duỷng.
3.1.2.3. Tng aùp bũng TB khờ coù lión hóỷ thuớy lổỷc.
SVTH: Cao Vn Quyóỳt Lồùp 24C4 Trang
16
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khaớo saùt hóỷ thọỳng tng aùp trón õọỹng cồ SA6D140E-3
Phổồng aùn naỡy cho pheùp õióửu chốnh chóỳ õọỹ tng aùp theo chóỳ õọỹ laỡm vióỷc cuớa
õọỹng cồ. Ngoaỡi ra, coỡn coù caùc phổồng aùn khaùc kóỳt nọỳi nhũm tỏỷn duỷng nng lổồỹng
khờ xaớ nhổ hỗnh
3.4b
vaỡ
3.4c
. õỏy, ngoaỡi cuỷm TB- MN duỡng tng aùp cho õọỹng
cồ coỡn coù TB tỏỷn duỷng nhũm tỏỷn duỷng nng lổồỹng coỡn thổỡa cuớa khờ xaớ cung cỏỳp cho
thióỳt bở cọng taùc. Loỹai kóỳt cỏỳu naỡy thổồỡng õổồỹc sổớ duỷng cho õọỹng cồ hai kyỡ tọỳc õọỹ
thỏỳp cuợng nhổ õọỹng cồ
4
kyỡ tọỳc õọỹ trung bỗnh vaỡ ngay caớ õọỹng cồ sổớ duỷng trón xe
taới. Caùc daỷng tng aùp bũng TB khờ coù lión hóỷ thuớy lổỷc thóứ hióỷn qua hỗnh
3.4.
7
5
6

82
c
1
4
3
3
4
5
2b
1
a
3
4
2
1
Hỗnh 3.4. Tng aùp TB khờ coù lión hóỷ thuớy lổỷc.
a- Cồ cỏỳu nọỳi coù lión hóỷ thuớy lổỷc; b- Cồ cỏỳu nọỳi coù lión hóỷ thuớy lổỷc vaỡ TB tỏỷn duỷng
nng lổồỹng khờ xaớ; c- Cồ cỏỳu nọỳi qua họỹp sọỳ coù TB tỏỷn duỷng nng lổồỹng khờ xaớ dỏựn
õọỹng maùy phaùt õióỷn; 1- ọỹng cồ; 2- Khồùp nọỳi thuớy lổỷc; 3,4- Cuỷm TB- MN dỏựn õọỹng
khờ thóứ; 5- TB tỏỷn duỷng; 6- Họỹp sọỳ; 7- Maùy phaùt õióỷn; 8- Họỹp tọỳc õọỹ.
3.1.3. Tng aùp họựn hồỹp.
Trong tng aùp họựn hồỹp ngổồỡi ta sổớ duỷng hai hóỷ thọỳng maùy neùn khaùc nhau,
mọỹt õổồỹc dỏựn õọỹng tuabin khờ vaỡ mọỹt õổồỹc dỏựn õọỹng tổỡ truỷc khuyớu cuớa õọỹng cồ.
Sồ õọử õổồỹc bọỳ trờ nhổ hỗnh
3.5 vaỡ 3.6.
a
1
po, To
5
6

4
6
2
3
3
2
6
4
6
5
po, To
1
b
SVTH: Cao Vn Quyóỳt Lồùp 24C4 Trang
17
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Hçnh 3.5. Så âäư ngun l ca phỉång ạn tàng ạp häùn håüp ghẹp näúi tiãúp.
a- Ghẹp näúi tiãúp thûn; b- Ghẹp näúi tiãúp nghëch.
1- Âäüng cå; 2- Tuabin; 3- Mạy nẹn; 4- Mạy nẹn dáùn âäüng cå khê; 5- Khåïp näúi;
6-Thiãút bë lm mạt
b
1
po, To
5
6
4
6
2
3
po, To

Hçnh 3.6. Så âäư ngun l ca phỉång ạn tàng ạp häùn håüp ghẹp song song.
1- Âäüng cå; 2- Tuabin; 3- Mạy nẹn; 4- Mạy nẹn dáùn âäüng cå khê; 5- Khåïp näúi; 6-
Bçnh nảp chung.
Ỉu âiãøm ca phỉång phạp làõp häùn håüp.
ÅÍ phảm vi täúc âäü tháúp thç nàng lỉåüng khê x cn tháúp chỉa âm bo cung cáúp
â nàng lỉåüng cho mạy nẹn âãø nẹn mäi cháút vo âäüng cå våïi ạp sút v lỉu lỉåüng
mong mún thç mäi cháút tàng ạp ch úu âỉåüc cung cáúp båíi MN dáùn âäüng cå khê v
chè cọ củm tàng ạp bàòng TB- MN hoảt âäüng m thäi.
Phỉång phạp làõp näúi tiãúp âỉåüc sỉí dủng nhiãưu trong trỉåìng håüp tàng ạp cọ ạp
sút tàng ạp cao, âàûc biãût l khi åí ti nh.
Phỉång ạn làõp song song, khê tàng ạp khê nảp vo âäüng cå âỉåüc cung cáúp
âäưng thåìi nhåì hai mạy nẹn. Hçnh thỉïc ny ráút ph håüp cho âäüng cå tàng ạp cọ ạp
sút trung bçnh nháút l âäúi våïi âäüng cå váûn ti.
3.2. TÀNG ẠP KHÄNG CỌ MẠY NẸN.
3.2.1. Tàng ạp dao âäüng v cäüng hỉåíng.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
18
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khaớo saùt hóỷ thọỳng tng aùp trón õọỹng cồ SA6D140E-3
Hóỷ thọỳng naỷp tng aùp cọỹng hổồớng gọửm mọỹt hóỷ thọỳng bỗnh vaỡ ọỳng coù khaớ
nng gỏy ra dao õọỹng trong õổồỡng naỷp õổồỹc nọỳi vồùi nhióửu xilanh. Nguyón từc bọỳ trờ
caùc nhaùnh ọỳng õóỳn xilanh laỡ laỡm cho quaù trỗnh coù tờnh chu kyỡ cuớa caùc xilanh phuỡ
hồỹp vồùi tỏửn sọỳ cuớa hóỷ thọỳng õổồỡng ọỳng naỷp. Khi õoù caùc xilanh õổồỹc nọỳi vồùi nhau ồớ
sọỳ voỡng quay cọỹng hổồớng seợ nhỏỷn õổồỹc aùp suỏỳt naỷp tng aùp.
Sổỷ dao õọỹng cuớa soùng aùp suỏỳt khờ naỷp trong õổồỡng ọỳng naỷp phuỡ hồỹp vồùi sổỷ
chuyóứn õọỹng cuớa piston. Chuyóứn õọỹng cuớa piston trong mọựi xilanh sinh ra dao õọỹng
soùng aùp suỏỳt vaỡ soùng naỡy coù thóứ truyóửn õóỳn õổồỡng naỷp cuớa caùc xilanh khaùc. Nhổ vỏỷy
õóứ ngn khọng cho dao õọỹng cuớa xilanh naỡy aớnh hổồớng õóỳn xilanh khaùc, ta phaới bọỳ
trờ sao cho caùc xilanh chung õổồỡng ọỳng naỷp phaới coù caùc kyỡ truỡng tón xa nhỏỳt coù thóứ
õổồỹc. Vờ duỷ, õọỹng cồ 4 xilanh coù thổù tổỷ nọứ laỡ 1-3-4-2 thỗ õóứ taỷo hóỷ thọỳng naỷp cọỹng
hổồớng, phaới coù hai nhaùnh ọỳng naỷp cho hai nhoùm xilanh: nhoùm caùc xilanh 1 vaỡ 4,

nhoùm caùc xilanh 2 vaỡ 3. Khi õoù trong mọỹt nhaùnh ọỳng, nóỳu xilanh naỡy õang ồớ kyỡ naỷp
thỗ xupaùp ồớ xilanh kia õang õoùng kờn, soùng aùp suỏỳt cuớa chuùng khọng aớnh hổồớng õóỳn
nhau.
3
4
2
1
Hỗnh 3.7. Sồ õọử nguyón lyù tng aùp cọỹng hổồớng.
1- Bỗnh ọứn aùp; 2- ng cọỹng hổồớng; 3- Xi lanh; 4- Bỗnh cọỹng hổồớng.
Chióửu daỡi õổồỡng ọỳng naỷp hióỷu quaớ nhỏỳt phuỷ thuọỹc vaỡo sọỳ voỡng quay cuớa
õọỹng cồ. Nhổ vỏỷy, nhũm õaỷt õổồỹc lổu lổồỹng cổỷc õaỷi taỷo õióửu kióỷn õóứ õaỷt mọmen lồùn
nhỏỳt ồớ moỹi chóỳ õọỹ laỡm vióỷc cuớa õọỹng cồ, Khoa ọỹng cồ vaỡ tọ Trổồỡng aỷi Hoỹc Kyợ
SVTH: Cao Vn Quyóỳt Lồùp 24C4 Trang
19
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Thût Viãn â âỉa ra kãút cáúu cho phẹp thay âäøi vä cáúp chiãưu di âỉåìng äúng nảp,
hçnh 3.8.
Hçnh 3.8. Ngun l ca âỉåìng äúng nảp cọ chiãưu di thay âäøi vä cáúp.
1- Âäüng cå; 2- Äúng nảp hçnh xuún; 3- Màût ngoi cäú âënh; 4- Màût tang träúng; 5-
Cỉía trãn màût tang träúng; 6- Táúm dáùn hỉåïng.
3.2.2. Tàng ạp trao âäøi sọng ạp sút.
Trong phỉång ạn ny, ngỉåìi ta sỉí dủng nàng lỉåüng âäüng hc ca khê x âãø
nẹn khäng khê nảp. Sỉû tàng hay gim ạp sút âỉåüc truưn våïi cng täúc âäü ca cạc
xung nẹn hçnh thnh tỉì phêa cọ ạp sút cao lãn phêa cọ ạp sút tháúp. Dng khäúi
lỉåüng v xung ca sọng ạp sút tạc dủng trỉûc tiãúp lãn phêa cọ ạp sút tháúp chuøn
âäüng våïi täúc âäü ám thanh trong mäi trỉåìng xem xẹt. Trong lục âọ, dng nàng lỉåüng
lải chuøn âäüng våïi täúc âäü cháûm hån, nãn trạnh âỉåüc hiãûn tỉåüng träün láùn giỉỵa khê x
v khê nảp.
Så âäư ngun l tàng ạp bàòng sọng ạp sút âỉåüc biãøu diãùn trãn hçnh 3.9
.

4
6
5
7
1
3
2
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
20
ọử aùn tọỳt nghióỷp Khaớo saùt hóỷ thọỳng tng aùp trón õọỹng cồ SA6D140E-3
Hỗnh 3.9. Sồ õọử hóỷ thọỳng tng aùp bũng soùng khờ
1- Khọng khờ thỏỳp aùp; 2- Dỏy õai; 3- Khọng khờ cao aùp; 4- ọỹngỹ cồ; 5- Khờ thaới cao
aùp; 6- Khờ thaới thỏỳp aùp; 7- Rọto.
3.2.3. Tng aùp cao.
óứ õaỷt õổồỹc tng aùp cao vaỡ traùnh õổồỹc mọỹt sọỳ haỷn chóỳ do tng aùp gỏy ra thỗ
ngổồỡi ta duỡng caùc phổồng phaùp tng aùp sau: tng aùp hai cỏỳp, tng aùp Miler, tng aùp
sióu cao, tng aùp chuyóứn doỡng.
Tng aùp hai cỏỳp.
Sồ õọử nguyón lyù tng aùp hai cỏỳp õổồỹc bióứu dióựn trón hỗnh
3.10.
Sồ õọử coù hai cuỷm tuabin maùy neùn mọỹt aùp suỏỳt cao vaỡ mọỹt aùp suỏỳt thỏỳp.
Hỗnh 3.10. Sồ õọử nguyón lyù tng aùp hai cỏỳp.
K- Maùy neùn; T- Tuabin.
Tng aùp Miller. Trong phổồng phaùp tng aùp Miller, traỷng thaùi cuớa mọi chỏỳt
ồớ õỏửu quaù trỗnh neùn õổồỹc thay õọứi nhồỡ coù sổỷ thay õọứi thồỡi gian õoùng cuớa xupaùp naỷp
theo chóỳ õọỹ cọng taùc cuớa CT. Khi taới cuớa CT caỡng tng, tố sọỳ tng aùp caỡng
tng do nng lổồỹng cỏỳp cho TB- MN tng, xupaùp naỷp luọn coù xu hổồùng õoùng sồùm
hồn, thỏỷm chờ õoùng trổồùc caớ CD. Cuọỳi haỡnh trỗnh, khi xupaùp naỷp õoùng, xi lanh
õổồỹc naỷp õỏửy hoaỡn toaỡn bồới khờ naỷp mồùi vồùi aùp suỏỳt tng aùp rỏỳt cao. Nhổ vỏỷy, trong
mọỹt sọỳ trổồỡng hồỹp, khờ naỷp mồùi trong xi lanh giaợn nồớ tióỳp trong haỡnh trỗnh coỡn laỷi,

SVTH: Cao Vn Quyóỳt Lồùp 24C4 Trang
21
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
nhåì âọ m nhiãût âäü v ạp sút ca mäi cháút åí âáưu quạ trçnh nẹn
(p
1
, T
1
) gim -
gim ti trng nhiãût v ti trng cå ca ÂCÂT.
Tàng ạp siãu cao. Biãûn phạp ny âỉåüc thỉûc hiãûn cho âäüng cå Diesel nhàòm
âạp ỉïng u cáưu âảt
p
e

trong

phảm vi säú vng quay räüng. Så âäư ngun l thãø hiãûn
trãn hçnh
3.11
.
Hçnh 3.11. Så âäư ngun l tàng ạp siãu cao.
1- Âäüng cå khåíi âäüng; 2- Lm mạt khê tàng ạp; 3- ÄÚng vng; 4- Båm nhiãn liãûu; 5-
Bäü âiãưu chènh; 6- ÄÚng x; 7- Bưng âäút; 8- Bäü âạnh lỉía.
4. ÂÀÛC ÂIÃØM KÃÚT CÁÚU V NHIÃÛM VỦ CẠC BÄÜ PHÁÛN TRONG
HÃÛ THÄÚNG TÀNG ẠP CỌ MẠY NẸN.
4.1. MẠY NẸN.
Mạy nẹn dng âãø tàng ạp cho âäüng cå. Mạy nẹn thỉåìng hay sỉí dủng l: mạy
nẹn ly tám, mạy nẹn räto, mạy nẹn pittäng, mạy nẹn kiãøu phiãún gảt. Kãút cáúu v
ngun l lm viãûc ca cạc loải mạy trãn nhỉ sau.

4.1.1.Mạy nẹn ly tám:
Mạy nẹn ly tám l mäüt thiãút bë cå khê dng âãø chuøn nàng lỉåüng cå khê
thnh nàng lỉåüng ca dng chy.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
22
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Så âäư ngun l v sỉû thay âäøi cạc thäng säú khäng khê tải cỉía vo v cỉía ra
mạy nẹn ly tám âỉåüc biãøu diãùn trãn hçnh
4.1.

E
D
G
C
B
D
o
Dv
A
B
C
E
D
G
D1
D2
D3
Hçnh 4.1. Så âäư kãút cáúu mạy nẹn ly tám.
A- Äúng dáùn khäng khê vo; B- Cạnh hỉåïng khäng khê vo; C- Bạnh cạnh
cäng tạc; G- ÄÚng gim täúc khäng cạnh; D- Äúng gim täúc cọ cạnh; E- V

xồõn äúc; Dv- Âỉåìng kênh ngoi ca miãûng vo bạnh cäng tạc; Do- Âỉåìng
kênh trong ca miãûng vo bạnh cäng tạc; D1- Âỉåìng kênh trung bçnh ca
miãûng vo bạnh cäng tạc; D2- Âỉåìng kênh ngoi ca miãûng ra bạnh cäng
tạc; D3- Âỉåìng kênh ca vnh tàng ạp.
Âàûc âiãøm cáúu tảo ca mạy nẹn ly tám.
a) Âỉåìng äúng cỉía vo: dng âãø dáùn hỉåïng khäng khê âi vo bạnh cäng tạc,
âm bo dng khê phán bäú âãưu êt bë cn, thỉåìng dng hai loải: ÄÚng hỉåïng trủc v
äúng hỉåïng kênh.
b) Bạnh cäng tạc l chi tiãút quan trng nháút ca mạy nẹn gäưm hai pháưn: bạnh
dáùn hỉåïng v bạnh làõp cạc cạnh. Bạnh dáùn hỉåïng chuøn dng khê tỉì hỉåïng trủc
sang hỉåïng kênh, vo trong bạnh làõp cạc cạnh, dng chy âi tỉì trong ra ngoi. Cäng
dáùn âäüng mạy nẹn, âỉåüc truưn cho khäng khê trong cạc rnh cạnh lm tàng ạp sút,
nhiãût âäü v täúc âäü dng khê tải âáy. Màût tảo hçnh ca bạnh cäng tạc cọ hai loải:
Bạnh cäng tạc kiãøu kên v bạnh cäng tạc nỉía håí.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
23
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3
Hçnh dảng cạc cạnh trãn cạnh cäng tạc cọ nh hỉåíng låïn tåïi hçnh thỉïc v säú
nàng lỉåüng tỉì cạc cạnh truưn cho khê nẹn, tåïi âàûc âiãøm v tênh nàng ca mạy nẹn.
Hiãûn nay, ngỉåìi ta thỉåìng dng cạnh hỉåïng kênh ún sau, nghiãng trỉåïc (β
2
< 90
o
,
γ
2
< 90
o
) thãø hiãûn trãn hçnh
4.2

.
2
2
R
2
o
Hçnh 4.2. Cạnh ún sau, nghiãng trỉåïc trong bạnh cäng tạc mạy nẹn ly tám.
β
2
- Gọc ún sau; γ
2
- Gọc nghiãng trỉåïc.
Cạc cạnh hỉåïng kênh tảo khê nẹn. Cạc cạnh ún sau cáúp nàng lỉåüng cho khê
nẹn ch úu åí dảng ạp nàng. Cạc cạnh ún phêa trỉåïc cọ tạc dủng lm tàng âäü cỉïng
v sỉïc bãưn ca cạnh, ci thiãûn tênh nàng lỉu âäüng ca dng chy.
c) Vnh tàng ạp âỉåüc chia lm hai loải: loải cọ cạnh v loải khäng cọ cạnh.
+ Vnh tàng ạp khäng cọ cạnh. Cọ cáúu tảo âån gin, dãù thêch nghi khi
thay âäøi chãú âäü lm viãûc, nhỉng hiãûu sút tháúp khong 0,6÷ 0,8, thỉåìng dng
trong mạy nẹn loải nh.
+ Loải vnh tàng ạp cọ cạnh (hçnh
4.3
), cạc cạnh cọ tạc dủng dáùn
hỉåïng cho dng khê nẹn tỉì bạnh cäng tạc âi ra. Giỉỵa bạnh cäng tạc v vnh
tàng ạp cọ mäüt khe håí gi l âoản tàng ạp khäng cạnh, khe håí ny ráút cáưn âãø
gim cỉåìng âäü ám thanh v tảo ra khäng gian chuøn tiãúp ca dng khê tỉì
bạnh cäng tạc âãún vnh tàng ạp cọ cạnh giụp dng khê âi vo vnh tàng ạp
âãưu v äøn âënh. Vnh tàng ạp cọ cạnh cọ kh nàng chuøn hoạ täút tỉì âäüng
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
24
Âäư ạn täút nghiãûp Kho sạt hãû thäúng tàng ạp trãn âäüng cå SA6D140E-3

nàng sang ạp nàng, hiãûu sút khạ låïn khong 0,75÷ 0,85. Nhỉng cọ cáúu tảo
phỉïc tảp, kẹm thêch ỉïng khi thay âäøi chãú âäü. Thỉåìng dng trãn bäü tua bin
tàng ạp cåỵ låïn. Hçnh dảng cạc cạnh thỉåìng l cạnh thàóng, cạnh cong hồûc
dảng cạnh mạy bay
1
2
Hçnh 4.3. Cạnh ca vnh tàng ạp.
1- Màût càõt cạnh tải âoản âỉåìng kênh; 2- Hng ca vnh tàng ạp.
d) V xồõn äúc l nåi táûp trung khê nẹn, cọ hai loải l: tiãút diãûn thay âäøi v tiãút diãûn
khäng thay âäøi. Tiãút diãûn ngang ca v xồõn äúc thỉåìng l hçnh trn, hçnh chỉỵ nháût,
hçnh thang hồûc hçnh qu lã nhỉ åí hçnh
4.4
, thỉåìng dng nháút l tiãút diãûn hçnh trn.
b
1
b
1
b
1
b
?
c) d)
?
r
q
b)
b
b
b
1

a)
Hçnh 4.4. Tiãút diãûn ngang v xồõn äúc.
a- Trn; b- Chỉỵ nháût; c- Hçnh thang; d- Hçnh qu lã.
∗ Ỉu âiãøm ca mạy nẹn ly tám: cọ cáúu tảo âån gin, thûn låüi váûn hnh vỉỵng
chàõc khi lm viãûc, kêch thỉïc v khäúi lỉåüng nh, mạy cán bàòng, khäng cọ lỉûc quạn
tênh, bãû nh v cọ kh nàng näúi trỉûc tiãúp våïi âäüng cå quay nhanh. Khäng khê truưn
liãn tủc v âãưu, khê nẹn khäng bë báøn vé dáưu bäi trån.
∗ Nhỉåüc âiãøm: hiãûu sút tháúp hån so våïi mạy nẹn pittäng.
SVTH: Cao Vàn Quút Låïp 24C4 Trang
25