Đề nghị luận xã hội về Ngô Bảo Châu

KIÊ
̉
M TRA ĐI
̣
NH KÌ môn NGƯ
̃
VĂN 12
Ngày 07– 11 – 2010 - Thời gian 90 phút
Phần chung

Câu 1 (4đ):
Anh/chị hãy nêu một số suy nghĩ về hiện tượng gần đây có những giải
thưởng quốc tế lớn được trao cho người Việt Nam: Giáo sư Ngô Bảo Châu với
giải thưởng Toán học Fields (tháng Tám - 2010), học sinh Hồ Thị Hiếu Hiền
với Giải nhất cuộc thi viết thư về đề tài HIV/AIDS của Liên minh Bưu chính
Quốc tế - UPU (tháng Chín - 2010)…

Phần tự chọn: Học sinh chọn một trong hai câu sau:

Câu 2a (6 đ)
Anh/chị hãy phân tích hình tượng sông Đà trong đoạn trích “Người lái đò
Sông Đà” của Nguyễn Tuân (Ngữ văn 12, Tập 1, tr.186-192, NXB Giáo dục –
2010)

Câu 2b (6 đ)
Anh/chị hãy phân tích hình tượng tiếng đàn ghi ta trong bài thơ “Đàn ghi
ta của Lor-ca” – Thanh Thảo; qua đó làm nổi bật những nét đẹp tâm hồn của
nghệ sĩ Lor-ca.

Hướng dẫn chấm
(Nội dung của hướng dẫn chấm NLXH và NLVH chỉ có tính tham khảo. Học sinh có thể lập luận
theo cách của mình, đi vào một số khía cạnh, nhưng bài viết cần có bố cục và dẫn chứng hợp lí)
Câu 1 (4 đ)

Nêu vấn đề
0,5

Miêu tả hiện tượng
Ngô Bảo Châu
 Với các công trình khoa học của mình, Giáo sư Ngô Bảo Châu được mời đọc
báo cáo trong phiên họp toàn thể của Hội nghị Toán học Thế giới 2010 tổ chức
ở Ấn Độ vào ngày 19 tháng 8 năm 2010. Tại lễ khai mạc của Hội nghị này,
giáo sư đã được tặng thưởng Huy chương Fields.
 Huy chương Fields là một giải thưởng được trao cho tối đa bốn nhà toán học
không quá 40 tuổi tại mỗi kì Hội nghị Toán học Thế giới (ICM) của Hiệp hội
Toán học Quốc tế (IMU), được tổ chức 4 năm một lần. Giải thưởng được sáng
lập bởi nhà toán học Canada John Charles Fields lần đầu được trao vào năm
1936 và từ năm 1950 được trao đều đặn. Mục đích của giải thưởng là sự công
nhận và hỗ trợ cho các nhà toán học trẻ đã có những đóng góp quan trọng
cho toán học. Huy chương Fields thường được coi là "Giải Nobel dành cho
Toán học".
Hồ Thị Hiếu Hiền
 TTO - Chiều 7-9-2010, Ban tổ chức cuộc thi viết thư Liên minh Bưu chính Quốc
tế (UPU) Việt Nam (Bộ TT-TT, Bộ GD-ĐT) thông báo bức thư của em Hồ Thị
Hiếu Hiền (học sinh lớp 7/9 Trường THCS Tây Sơn, Đà Nẵng) đã đạt giải nhất
cuộc thi viết thư UPU lần thứ 39 năm 2010.
 Bức thư đoạt giải nhất quốc gia và giải nhất quốc tế của em Hồ Thị Hiếu Hiền
là bức thư gửi tới đạo diễn Trương Nghệ Mưu, một đạo diễn nổi tiếng Trung

Quốc và thế giới, với mong muốn có những tác phẩm điện ảnh thật hay về chủ
đề HIV/AIDS. Qua đó, mọi người sẽ hiểu rõ hơn về sự nguy hiểm của AIDS để
phòng tránh một cách có hiệu quả, đồng thời giúp thức tỉnh những người còn
thờ ơ với căn bệnh thế kỉ này.
2,0

Phân tích một trong những nguyên nhân thành công: Niềm say mê
 Sau khi được danh dự nhận giải Fields, Gs Ngô Bảo Châu phát biểu: "Đến một
lúc nào đó, bạn làm toán vì bạn thích chứ không phải để chứng tỏ một cái gì
nữa” (Wikipedia).
 Tường thuật lễ đón tiếp Gs Ngô Bảo Châu về nước, ngày 29-8-2010 Vnexpress
có bài tựa đề: “Niềm đam mê khoa học đã ngấm vào máu tôi "
 TTO (9-9-2010) - Ròng rã trong ba tháng trời, Hiền chăm chút từng mẩu
chuyện, từng câu chữ. Hàng trăm lá thư dở dang bị vò vứt. Cuối cùng một bức
thư được nắn nót hoàn thành trước ngày nộp cho trường. Bức thư là một
thông điệp kêu gọi chia sẻ với những người đã bị AIDS, chung tay phòng
chống AIDS, xóa sự ngăn cách, thờ ơ của cộng đồng với AIDS, với người bị
AIDS.
1,0

Ý kiến của người viết về hiện tượng
 Tự hào về đất nước, về thế hệ trẻ…
 Ý thức học tập, niềm tin, niềm say mê…
o “Chúc các bạn trẻ giữ được niềm tin, niềm say mê để đi tiếp con đường
mình đã chọn” (Ngô Bảo Châu)
o TTO-Trao đổi với báo chí, Hiền vẫn nhút nhát bên cạnh các cô giáo của
mình và bày tỏ ước mơ: “Phần thưởng này sẽ là sự khởi đầu, là bệ
phóng để em tiếp tục cố gắng học giỏi hơn. Em ước sau này sẽ học
ngành đạo diễn điện ảnh để đeo đuổi việc làm phim, phản ánh những
điều tốt đẹp nhất đến với mọi người”.

1,0

Kết luận
0,5



Câu 2a(6 đ)

Nêu vấn đề
0,5

Hình tượng sông Đà hung bạo


Hình ảnh miêu tả
 Dạng vẻ:
vách đá chẹt lòng sông…nước xô đá…cái hút nước xoáy tít…

 Âm thanh:
oán trách…khiêu khích…chế nhạo…
1,0

Nghệ thuật miêu tả: quan sát kĩ càng và vận dụng kiến thức từ các ngành nghệ
thuật.
 Nhân hóa:
nước thở…kêu…sặc ặc ặc…
 Tưởng tượng:

cú

lia ngược
của chiếc máy quay

 So sánh:

dùng lửa tả nước, ô tô sang số ấn ga - chèo thuyền vượt thác…
1,0

Hình tượng sông Đà trữ tình


Vẻ đẹp đa dạng
 Mùa xuân:
…như một áng tóc trữ tình…
 Mùa thu:
lừ lừ chín đỏ…
 Kì ảo:
hoang dại như … hồn nhiên như…

1,0

Tâm trạng phức tạp :lúc dịu dàng, lúc gắt gỏng
 Nỗi buồn:
cái màu đỏ giận dữ…

 Nỗi nhớ:
như nhớ thương những hòn đá thác…

 Sự thân thiện: như một cố nhân…
vui như thấy nắng giòn tan…

1,0

Tổng hợp
 Tình yêu thiên nhiên và việc đi tìm chất vàng thiên nhiên Tây Bắc
 Ý nghĩa biểu tượng của sông Đà
 Nét mới trong phong cách Nguyễn Tuân sau Cách mạng tháng Tám: hòa nhịp
với đất nước và con người
1

Kết luận
0,5

Câu 2b (6 đ)

Giới thiệu bài thơ
0,5

Đàn ghi ta
 Tượng trưng cho giá trị văn hóa của đất nước Tây Ban Nha
 Tượng trưng cho niềm say mê và tài năng nghệ thuật của Lor-ca
1

Tiếng đàn đấu tranh
 Ca ngợi tình yêu và cuộc sống tự do:
tiếng ghi ta bầu trời cô gái ấy…tiếng ghi
ta lá xanh…
 Đấu tranh cho tự do, chống lại chế độ độc tài: trong đấu trường chính trị khốc
liệt của Tây Ban Nha:
áo choàng đỏ gắt

…
 Tượng trưng một số phận: bị hủy diệt một cách tàn bạo,
tiếng ghi ta tròn bọt
nước vỡ tan,… ròng ròng máu chảy…

1,5

Tiếng đàn bất tử
 Có sức sống mãnh liệt:
như cỏ mọc hoang
, điệp từ
li-la
bất tận…
0,5

Nghệ thuật thể hiện tiếng đàn:
 Những yếu tố siêu thực và tượng trưng: từ âm thanh chuyển thành hình ảnh,
sắc màu:
bọt nước, ghi ta lá xanh, ghi ta ròng ròng máu chảy…

1

Những nét đẹp trong tâm hồn của Lor-ca
 Vẻ đẹp của người nghệ sĩ: Tài hoa và khát vọng cách tân, tất cả vì sự tiến bộ
của nghệ thuật, …
hãy chôn tôi với cây đàn…
 Vẻ đẹp của người chiến sĩ: Chiến đấu cho lí tưởng cao đẹp, dũng cảm và hi
sinh cho tự do, dân chủ…
 Vẻ đẹp bất diệt:
vầng trăng long lanh

1đ

Kết luận
0,5