Tải bản đầy đủ (.doc) (13 trang)

Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access SKKN tin học 12

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (310.85 KB, 13 trang )

SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Với tiến bộ nhảy vọt trong vài chục năm trở lại đây, cuộc cách mạng
công nghệ thông tin đã thâm nhập vào mọi lĩnh vực hoạt động của con người.
Hiện nay, trên phạm vi toàn cầu, các công cụ của công nghệ thông tin đang
dần dần thay thế những công cụ truyền thống, góp phần thúc đẩy sự phát triển
trên tất cả các lĩnh vực khoa học, kĩ thuật, giáo dục, kinh tế, xã hội. Cũng
giống như cuộc cách mạng công nghiệp, cuộc cách mạng công nghệ thông tin
đang dẫn đến những thay đổi quan trọng trong cách sống và ngay cả cách suy
nghĩ của chúng ta. Ngoài sự tò mò, ham hiểu biết, càng sớm càng tốt mỗi
người phải ý thức rằng nếu không có hiểu biết nhất định về máy tính nói riêng
và tin học nói chung thì khó có thể hòa nhập vào cuộc sống hiện đại.
Vì vậy việc đưa tin học vào giảng dạy trong các trường phổ thông là việc
làm rất cần thiết, giúp các em nắm được các kiến thức cơ bản, những lợi ích
của tin học để áp dụng vào đời sống và góp phần làm nền tảng kiến thức để
học tập cao hơn.
Tuy vậy, trong quá trình giảng dạy môn Tin học 12, tôi nhận thấy đa số
học sinh không hứng thú với môn học này. Nội dung chương trình tin học 12
giới thiệu cho học sinh các kiến thức về cơ sở dữ liệu và làm quen với hệ quản
trị cơ sở dữ liệu Microsoft Access; Nhằm giúp cho học sinh hiểu được cách tổ
chức, quản lí dữ liệu trên máy tính và thông qua hệ quản trị cơ sở dữ liệu
Microsoft Access giúp học sinh bước đầu làm quen với các thao tác cơ bản để
có thể xây dựng một chương trình quản lí trên máy tính. Đây là những kiến
thức rất cần thiết đối với học sinh vì ngày nay các chương trình quản lí được
sử dụng rất nhiều để giải quyết các bài toán quản lí trong xã hội. Tuy nhiên
nội dung phần chương I, III, IV là những kiến thức về cơ sở dữ liệu khá trừu
tượng và khô khan; nội dung chương II giúp học sinh làm quen xây dựng và
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 1
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học


sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
thao tác với các đối tượng của Access. Nhưng khi tìm hiểu xong một số đối
tượng như Table, Form, Query, Report học sinh vẫn khó hình dung các đối
tượng này được sử dụng trong một chương trình quản lí như thế nào. Vả lại,
các em là học sinh cuối cấp nên có xu hướng học các môn chính để thi tốt
nghiệp và thi cao đẳng, đại học. Vì những lí do đó dẫn đến các em không hứng
thú với môn học và hiệu quả học tập không cao.
Từ lí do trên, tôi xin trình bày một sáng kiến nhỏ trong dạy học với đề tài:
“SỬ DỤNG MỘT PHẦN MỀM QUẢN LÍ HOÀN CHỈNH ĐỂ MINH
HỌA KHI HỌC SINH LÀM QUEN VỚI HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ
LIỆU MICROSOFT ACCESS”
Phần mềm sử dụng để minh họa có thể là phần mềm quản lí học sinh,
phần mềm quản lí thư viện, phần mềm quản lí bán hàng, …được xây dựng
bằng Access. Ở đây tôi sử dụng phần mềm Quản lí thư viện để học sinh dễ
hiểu hơn vì trong SGK có nội dung tìm hiểu quản lí mượn trả sách trong thư
viện.
2. MỤC ĐÍCH
Sử dụng phần mềm ứng dụng giới thiệu với học sinh để giúp học sinh
có cái nhìn tổng quát, biết được sản phẩm mình có thể làm được sau khi tìm
hiểu về cơ sở dữ liệu và hệ quản trị cơ sở dữ liệu Microsoft Access. Thông
qua việc sử dụng các đối tượng trong phần mềm để minh họa cho bài học hoặc
yêu cầu học sinh làm lại các đối tượng đó khi thực hành. Từ đó giúp học sinh
cảm thấy hứng thú với môn học và hiệu quả học tập cao hơn.
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 2
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
II. NỘI DUNG
ĐỀ TÀI
“SỬ DỤNG MỘT PHẦN MỀM QUẢN LÍ HOÀN CHỈNH ĐỂ MINH
HỌA KHI HỌC SINH LÀM QUEN VỚI HỆ QUẢN TRỊ CƠ SỞ DỮ

LIỆU MICROSOFT ACCESS”
1. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
Học sinh của trường đa số là người dân tộc, điều kiện gia đình khó khăn
nên ít có điều kiện tiếp xúc với tin học. Một số em có điều kiện hơn thì tiếp
xúc với tin học chủ yếu để chơi game và giải trí. Từ đó các em không biết đến
các chương trình quản lí và không thấy được tầm quan trọng của việc quản lí
dữ liệu trên máy tính. Đối với học sinh lớp 12, tin học là môn phụ, nội dung
kiến thức lại khá mới mẻ, khó tiếp thu dẫn đến các em thấy chán và lơ là với
môn học. Vì vậy việc giới thiệu với các em các chương trình quản lí thông qua
các bài học trên lớp là việc làm rất cần thiết.
2. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Khi học sinh học Chương II. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu Microsoft
Access, mục tiêu là để các em có kĩ năng cơ bản sử dụng Microsoft Access và
bước đầu tạo lập, cập nhật và khai thác CSDL. Ban đầu học sinh khá hứng thú
vì được tìm hiểu một phần mềm mới. Nhưng qua các tiết học tìm hiểu các đối
tượng như Table, Form, Query, Report, học sinh vẫn chưa hình dung được
ứng dụng thực tế của Access trong việc quản lí dữ liệu như thế nào. Học
Microsoft Word giúp soạn thảo một văn bản đẹp, khoa học. Học Microsoft
Excel giúp tạo ra các bảng tính cho phép tính toán, thống kê nhanh chóng.
Vậy học Microsoft Access sẽ được ứng dụng thế nào trong thực tế? Cái mà
học sinh cần là thấy một sản phẩm cụ thể được tạo ra từ những gì mình đã học
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 3
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
và sẽ học về Access. Từ đó mới kích thích được sự hứng thú học tập của học
sinh để có thể đạt được mục tiêu đề ra khi tìm hiểu nội dung này.
3. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Tôi đã sử dụng chương trình Quản lí thư viện – một chương trình nhỏ
do tôi và một số người bạn thực hiện khi còn là sinh viên. Đây là một sản
phẩm hoàn toàn được tạo ra từ Access. Sau đây là một số hình ảnh của chương

trình:
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 4
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 5
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
Khi bắt đầu tìm hiểu Chương II - Bài 3: Giới thiệu Microsoft Access tôi
đã giới thiệu chương trình với học sinh trên máy chiếu:
- Đây là chương trình Quản lí thư viện được làm từ Access. Chương
trình này có thể giúp cho người thủ thư quản lí sách trong thư viện về số
lượng, thể loại, tác giả, … Có thể tìm kiếm, tra cứu sách nhanh chóng, thuận
tiện khi cần. Chương trình có thể quản lí được việc mượn và trả sách của học
sinh và giáo viên. Chương trình còn cho phép thống kê và lập một số báo cáo
cần thiết. Vậy sau khi các em học xong nội dung chương II thì có thể tạo ra
một chương trình quản lí tương tự thế này.
Học sinh rất hứng thú và nhiều em thắc mắc:
- Để tạo ra được chương trình thế này thì có khó không thầy và có mất
nhiều thời gian không?
- Để hoàn thành chương trình này cũng không khó nhưng khá mất thời
gian, không phải trong 1 tiết học hay một buổi mà có thể làm xong được.
Chương trình này có thể làm xong trong một tuần hoặc nửa tháng. Đây là một
chương trình nhỏ, đối với những chương trình lớn thì phải mất cả tháng, cả
năm và có thể cần một nhóm người cùng thực hiện.
Học sinh tỏ ra rất tò mò và ngạc nhiên.
- Qua các tiết học của chương này, chúng ta sẽ tìm hiểu các kĩ năng cơ
bản sử dụng Microsoft Access và bước đầu tạo lập, cập nhật và khai thác
CSDL. Để các em có cái nhìn thực tế và dễ hiểu bài thì qua các tiết học của
chương này thầy sẽ cùng các em tìm hiểu và xây dựng lại chương trình này.
Học sinh tỏ ra rất đồng tình và hứng thú.

Khi tìm hiểu Bài 4. Cấu trúc bảng, tôi đã giới thiệu với học sinh các
bảng dữ liệu của chương trình Quản lí thư viện ở trên, để các em có cái nhìn
trực quan và thấy rõ được tầm quan trọng trong việc lưu trữ dữ liệu của bảng.
Dưới đây là bảng lưu dữ liệu sách trong thư viện:
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 6
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
Các bảng trong chương trình cũng là các bài tập để học sinh thực hành
thêm ở tiết thực hành.
Ở Bài 6. Biểu mẫu, tôi cũng giới thiệu với học sinh một số biểu mẫu của
chương trình để các em thấy được sản phẩm mình có thể làm được sau khi tìm
hiểu bài này. Theo tôi đây là bài thú vị nhất trong chương 2. Các em có thể
phát huy được tính sáng tạo của mình để thiết kế được một biểu mẫu đẹp. Vì
vậy các em rất hứng thú khi xem một số biểu mẫu của chương trình.
Ở Bài 7. Liên kết giữa các bảng, qua ví dụ trong SGK/57, học sinh đã
phần nào hiểu được vì sao phải lập CSDL gồm nhiều bảng rồi sau đó muốn có
được thông tin đầy đủ thì phải liên kết các bảng lại với nhau. Để các em hiểu
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 7
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
kĩ hơn và có được cái nhìn trực quan, tôi đã giới thiệu và giải thích trên cửa số
liên kết của chương trình Quản lí thư viện:
- Từ cửa sổ liên kết của chương trình ta thấy các bảng liên kết với nhau
thông qua các trường khóa cùng tên và một bảng có thể liên kết với nhiều
bảng.
Đối với Bài 8. Truy vấn dữ liệu, đây là bài tương đối khó. Học sinh phải
nắm được các biểu thức và các hàm để tạo các mẫu hỏi. Qua các ví dụ và bài
thực hành trong SGK thì các em đã nắm được cách tạo một mẫu hỏi, nhưng
các em không hình dung được các mẫu hỏi sẽ được sử dụng như thế nào trên
một chương trình quản lí. Tôi đã giải thích cho các em bằng việc tạo lại form

tìm kiếm sách trong chương trình Quản lí thư viện:
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 8
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
- Để tạo được form trên ta phải tạo một form con để hiển thị thông tin
sách tìm được, form con này được tạo từ mẫu hỏi như sau:
Ở trường tensach ta đặt điều kiện lọc là Like “*”&[timtensach], có
nghĩa là tìm sách có tên được nhập vào ở ô tìm kiếm là một Textbox có tên
timtensach. Nội dung SGK chỉ dừng lại ở mức học sinh biết cách tạo một mẫu
hỏi. Vì vậy mục đích tôi giới thiệu với học sinh cách tạo form tìm kiếm sách
trên, để các em nắm được kết quả của việc tạo mẫu hỏi sẽ được sử dụng như
thế nào trong chương trình quản lí, chứ không yêu cầu các em phải hiểu và
nắm đuợc cách tạo một form tìm kiếm tương tự như trên. Nhưng đối với
những học sinh giỏi thì sẽ rất hứng thú tìm hiểu kĩ hơn để có thể xây dựng
được một chương trình quản lí.
Đối với Bài 9. Báo cáo và kết xuất báo cáo, sau khi hướng dẫn xong nội
dung các bước để tạo một báo cáo, tôi cũng giới thiệu với các em một số báo
cáo của chương trình. Ví dụ báo cáo số sách chưa trả, báo cáo số sách mượn
theo lớp, …Giúp các em thấy rõ được mục đích và ưu điểm của báo cáo và
đây cũng là những mẫu báo cáo để các em thực hành thêm.
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 9
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
4. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Học sinh rất thích thú và có tinh thần tập trung đối với bài học, từ đó
tiếp thu bài và hiểu bài nhanh hơn. Các em đã có được cái nhìn thực tế và thấy
được tầm quan trọng của việc ứng dụng các chương trình quản lí trong đời
sống xã hội. Nhiều học sinh tỏ ra rất quan tâm và đặt rất nhiều câu hỏi xung
quanh việc xây dựng các chương trình quản lí và ứng dụng thực tiễn của nó.
Học sinh đã yêu thích môn học và có ý thức học tập đúng đắn.

GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 10
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
III. KẾT LUẬN
Tin học nói chung đóng vai trò hết sức quan trọng trong xã hội hiện đại,
tin học đã làm thay đổi nhận thức của con người và ứng dụng trong hầu hết
các hoạt động của xã hội loài người. Các phần mềm tin học ngày càng được
ứng dụng hiệu quả trong nhiều ngành, nhiều lĩnh vực của đời sống. Bên cạnh
nhu cầu giải trí trên máy tính ngày càng được ưa chuộng đối với mọi tầng lớp,
từ học sinh, sinh viên đến các công chức, viên chức, những người lớn tuổi,
việc giới thiệu đến học sinh những chương trình quản lí là rất cần thiết, nhằm
giúp cho các em có cái nhìn thực tế về cách thức tạo lập, lưu trữ và khai thác
dữ liệu trên máy tính.
Đề tài này mang tính ứng dụng thực tiễn cao vì nếu không có chương
trình quản lí mình xây dựng thì giáo viên có thể tìm trên mạng, các chương
trình quản lí được viết bằng access có chia sẻ mã nguồn cũng khá nhiều.
Những chương trình giới thiệu với học sinh có thể là từ những chương trình
nhỏ đến những chương trình lớn. Kết hợp giới thiệu nội dung bài học với giới
thiệu các thành phần của một chương trình quản lí như những ví dụ minh họa
cho bài học cũng không có gì khó thực hiện. Nếu thời gian của tiết lí thuyết
không đủ thì giáo viên có thể giới thiệu vào tiết thực hành vì số tiết thực hành
cũng khá nhiều.
Kết quả là có rất nhiều học sinh cảm thấy thích thú với môn học hơn và
một số em đã có mong muốn tự tay xây dựng một chương trình quản lí trên
máy tính bằng access.
Trong quá trình thực hiện đề tài không tránh khỏi những thiếu sót.
Mong quý thầy cô góp ý để lần sau làm tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 11
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học

sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa Tin học 12 - Hồ Sĩ Đàm (Chủ biên).
2. Sách giáo viên Tin học 12 – Hồ Sĩ Đàm
3. Mã nguồn chương trình Quản lí thư viện
KBang, ngày 08 tháng 03 năm 2012
NGƯỜI THỰC HIỆN
Trần Sĩ Nguyên
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 12
SKKN: Sử dụng một phần mềm quản lí hoàn chỉnh để minh họa khi học
sinh làm quen với hệ quản trị cơ sở dữ liệu microsoft access
MỤC LỤC
GV: Trần Sĩ Nguyên Trang 13

×