Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý

Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
ÔN TẬP TỐT NGHIỆP THPT PHẦN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
CÁCH TÌM DẪN CHỨNG CHO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
1. Bill Gates sinh ra trong một gia đình khá giả ở Hoa Kì. Từ nhỏ đã
say mê toán học, từng đậu vào ngành Luật của trường đại học Harvard
nhưng với niềm say mê máy tính ông đã nghỉ học và cùng một người bạn
mở công ty Microsoft. Vượt qua nhiều khó khăn ông đa trở thành người
giàu nhất hành tinh và hiện nay ông đã dành 95% tài sản của mình để làm từ
thiện  Thành công nhờ sự tự học và niềm đam mê công việc.
2. Thuở niên thiếu Picaso là một họa sĩ vô danh, nghèo túng ở Paris.
Đến lúc chỉ còn 15 đồng bạc, ông quyết định “đánh canh bạc cuối cùng”.
Ông thuê sinh viên dạo các cửa hàng tranh và hỏi “ “Ở đây có bán tranh của
Picaso không?” Chưa đầy một tháng tên tuổi của ông đã nổi tiếng khắp
Ngô Thanh Vân
BỐ CỤC MỘT BÀI NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
I. Mở bài:
Giới thiệu luận đề và luận điểm của đề, nêu tầm quan trọng của vấn đề
cần bàn bạc, đánh giá. Dẫn ra câu nói hoặc ý kiến cần bàn luận.
II. Thân bài:
- Trình bày giải thích rõ vấn đề hay hiện tượng xã hội được đưa ra bình luận.
- Phân tích đánh giá các mặt của vấn đề (đúng – sai; lợi - hại) hay hiện tượng
xã hội được xem xét.
- Phân tích nguyên nhân, dự báo hậu quả, đề xuất phương hướng giải quyết.
III. Kết bài:
Tổng kết những ý kiến đã bình luận, nhấn mạnh để làm nổi bật ý tưởng
chủ đạo của bài văn. (Liên hệ bản thân).
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
Paris, tranh của ông bán được và nổi tiếng từ đó  Nếu không tự tạo cơ
hội cho chính mình thì chẳng bao giờ ta có cơ hội cả.
3. Hàng triệu năm dài con người sống trong phấp phỏng lo sợ bởi sấm
sét kinh hoàng. Franklin nhà bác học Mĩ đã dũng cảm thực hiện thí nghiệm

làm cột thu lôi. Công việc đó có thể gây ra cái chết cho ông bất kì lúc nào.
Sau nhiều năm đương đầu với sấm sét, năm 1752 Franklin đã thành công 
Sức mạnh của lòng dũng cảm.
4. Niuton là nhà toán học, vật lí học, cơ học, thiên văn học vĩ đại
người Anh. Sinh ra thiếu tháng, là một đứa trẻ yếu ớt, thường phải tránh
nhưng trò chơi hiếu động của bạn bè. Do đó ông đã tự tạo ra những trò chơi
cho mình và trở thành người rất tài năng  Những thiếu thốn của bản
thân không thể thắng nổi sức mạnh của nghị lực.
5. V. Putin – tổng thống Nga, được tạp chí Times (Mĩ) bình chọn là
“nhân vật nổi bật nhất của năm 2007”, bằng sự lãnh đạo khôn ngoan và tài
tình của mình ông đã đưa nước Nga trở thành một cường quốc trên thế giới.
Uy tín của Putin và cả nước Nga đã được không chỉ Mĩ, Châu Âu mà cả Thế
giới phải tôn trọng  Uy tín, danh dự là điều quan trọng tạo nên giá trị
con người.
6. Thầy Lý Quế Lâm (42 tuổi), giáo viên trường tiểu học làng Nhị
Bình – Tứ Xuyên. Suốt 19 năm dẫn học trò đến trường, vượt qua 5 chiếc
thang gỗ dựng đứng trên vách núi cheo leo. Thấy trở thành một trong 10
nhân vật cảm động của Trung Quốc năm 2008  Tình yêu và sự tận tụy
làm nên một nhân cách lớn…
7. O. Henry (1862 – 1910) – nhà văn trứ danh của nước Mĩ. Ông chưa
từng hưởng bất kì một sự giáo dục nào, hay bị bệnh tật dày vò, thuở nhỏ đi
chăn bò, chăn dê, làm thuê. Từng làm kế toán nhưng bị tình nghi là ăn trộm
tiền nên bị bắt bỏ tù. Sau khi ra tù ông bắt sau viết truyện ngắn và trở nên
nổi tiếng, tác phẩm của ông được nhiều người nghiên cứu và trở thành sách
bắt buộc học ở đại học.

Thành công không có nghĩa là chưa từng thất
bại.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý

8. Sinh ra trong một gia đình nghèo ở thành phố Odense, cuộc sống
nghèo khổ, không lúc nào có đủ bánh mì để ăn. Đi học lại luôn bị bạn bè chê
cười vì ngoại hình xấu. Vượt qua tất cả với ước mơ trở thành nghệ sĩ,
Andecxen đã lang thang lên thành phố Copenhaghen đóng những vai kịch
tầm thường, làm quét dọn. Cuối cùng, nghị lực và tình yêu nghệ thuận đã
giúp ông thành công. Những câu truyện cổ tích của ông mãi tồn tại trong
tâm trí độc giả, mang lại cho trẻ thơ niềm hạnh phúc, thắp lên những ước
mơ đẹp.  Nghị lực và tình yêu nghệ thuật là những nhân tố để thành
công.
9. Walt Disney là con thứ tư trong một gia đình nông dân nghèo, cha
nghiện rượu, bài bạc. Sáu tuổi đã phải ra đồng làm việc. Mê vẽ nhưng vì
không có tiền nên ông dùng than để vẽ lên giấy vệ sinh. Sau này, cái tên
Walt Disney đã trở nên nổi tiếng thế giới với những bộ phim hoạt hình đỉnh
cao. Walt Disney đã từng nói vế bốn điều làm nên cuộc đời mình:
Tin tưởng : tin vào bản thân mình.
Suy nghĩ : suy nghĩ về những giá trị mà mình muốn có.
Mơ ước: mơ về những điều có thể đến dựa trên niềm tin vào bản thân
và những giá trị của chính mình.
Can đảm: can đảm để biến ước mơ thành hiện thực, dựa trên những
niềm tin vào bản thân và những giá trị của chính mình.
10. Chiến dịch The Earth Hours (Giờ Trái đất) do quỹ bảo tồn thiên
nhiên quốc tế tổ chức hàng năm đã nhận được sự hưởng ứng của hàng trăm
quốc gia, hướng đến con số 1 tỉ người trên 1000 thành phố tham gia. Tất cả
đã tắt đèn vào ngày thứ bảy cuối cùng của tháng thứ 3 lúc 20g30’, để ủng hộ
các hoạt động hằm giảm thiểu những nguy cơ của sự biến đổi khí hậu toàn
cầu.  Môi chúng ta cần có những hành động thiết thực vì môi trường.
11. Là một trong số ít người Việt Nam nhiễm HIV/AIDS dám công
khai thân phận – Phạm Thị Huệ, quê ở Hải Phòng đã được tạp chí Times của
Mĩ bầu chọn là “anh hùng Châu Á”. Biết mình và chồng bị nhiễm bệnh
nhưng chị đã chiến thắng bản thân, đóng góp sức lực còn lại cho cuộc đời.

Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
Tháng 2 năm 2005 chị trở thành thành viên Liên Hợp Quốc.

Chiến
thắng bản thân là chiến thắng vĩ đại nhất.
12. Chu Văn An (1292 – 1370) – nhà nho, nhà hiền triết, nhà sư phạm
mẫu mực cuối đời Trần, nổi tiếng cương trực, không cầu danh lợi. Ra làm
quan vào thời vua Trần Dụ Tông (đầu thế kỉ XIV), chính sự suy đồi, nịnh
thần lũng đoạn, ông dâng sớ xin chém 7 nịnh thần (thất trảm sớ) nhưng
không được chấp thuận. ông treo ấn, từ quan về quê dạy học, viết sách. Ông
không vì học trò làm quan to mà dựa dẫm, luôn thẳng thắn phê bình những
học trò thiếu lễ độ.  Tấm gương về lối sống trung thực, bất chấp khó khăn
vân đấu tranh cho lẽ phải…
MỘT SỐ DẠNG ĐỀ
1. Anh (chị) hãy trình bày suy nghĩ và trả lời câu hỏi sau của nhà thơ
Tố Hữu:
Ôi sống đẹp là thế nào hỡi bạn?
(Một khúc ca)
Câu thơ của Tố Hữu nêu lên vấn đề “sống đẹp”.
- Để “sống đẹp” con người cần rèn luyện nhiều phẩm chất : có lí
tưởng sống đúng đắn, cao đẹp; tâm hồn, tình cảm lành mạnh, nhân hậu; trí
tuệ ngày một phát triển; hành động tích cực, lương thiện,
- Người thanh niên, học sinh để trở thành người sống đẹp cần học tập
và tu dưỡng tốt.
Cần giải thích khái niệm sống đẹp, phân tích những biểu hiện của
sống đẹp, chứng minh, bình luận,… những tấm gương sống đẹp, đánh giá
những hành động, việc làm thể hiện cách sống đẹp.
2. Nhà văn Nga Lép Tôn-xtôi nói : “Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Ko
có lí tưởng thì ko co phương hướng kiên định, mà không có phương

Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
hướng thì không có cuộc sống”. Anh (chị) hãy nêu suy nghĩ về vai trò
của lí tưởng trong cuộc sống con người.
Bài văn cần nêu được các ý chính sau:
- Lí tưởng là gì? (là mục đích cao nhất, tốt đẹp nhất mà con người
phấn đấu để đạt tới, đó là niềm tin, là điều con người tôn thờ, khao khát. Có
một niềm tin vững chắc vào lí tưởng, con người sống trong niềm vui sướng
tột cùng.)
- Cuộc sống là gì? (là tất cả những gì diễn ra trong xã hội).
-Câu nói của nhà văn Lép Tônxtôi có ý nghĩa gì?
- Suy nghĩ của bản thân về vai trò của lí tưởng đối với cuộc sống.
- Lí tưởng riêng của bản thân.
- Khẳng định vai trò của lí tưởng đối với cuộc sống mỗi con người và
rút ra bài học xấy đắp lí tưởng cao đẹp.
3. Tình thương là hạnh phúc của con người.
Bài văn cần nêu được các ý chính sau:
- Con người từ bao đời nay luôn khao khát tình yêu thương, luôn
kiếm tìm hạnh phúc.
- Tình thương là hạnh phúc của con người:
- Tình thương là gì? ( tình thương là những tình cảm đẹp đẽ và nồng
nhiệt của con người, nó làm cho con người có trách nhiệm và gắn bó với
nhau hơn. Nó có thể là tình cảm gia đình, bạn bè, tình yêu đôi lứa… và cao
hơn cả là tình thương của con người với con người).
- Hạnh phúc là gì? ( Đây là một khái niệm khá trừu tượng, có nhiều
định nghĩa: Đối với người bộ hành giữa sa mạc thì hạnh phúc là những giọt
nước mát lành, xua tan đi cơn khát. Đối với những người nghèo khổ hạnh
phúc là mỗi ngày đều có đủ lương thực để ăn. Đối với nhiều người, hạnh
phúc bắt đầu từ điều đơn giản nhất khi mỗ sớm mai thức dậy thấy mình
được tồn tại trên cõi đời này….).

- Tại sao tình thương là hạnh phúc của con người?
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
- Mở rộng vấn đề: đối với những người trẻ tuổi, chúng ta lại cần tình
yêu thương hơn hết thảy.
- Bài học rút ra cho bản thân.
- Khẳng định sức mạnh của tình yêu thương, tình yêu thương chính là
niềm hạnh phúc quý giá nhất của đời người.
- Con người cần biết yêu thương nhau để tạo nên cộng đồng lành
mạnh, phát triển.
4. “Mọi phẩm chất của đức hạnh là ở trong hành động”. Ý kiến của nhà
văn Pháp M. Xi-xê-rông gợi cho anh chị những suy nghĩ gì về việc tu
dưỡng và học tập của bản thân?
Bài văn cần nêu được các ý chính sau:
- Giới thiệu ý kiến của nhà văn.
- Đó là ý kiến có ý nghĩa lớn đối với quá trình tu dưỡng và rèn luyện
của con nguời đặc biệt là người học sinh.
- Đức hạnh là gì? (Đạo đức và tính nết tốt).
- Hành động là gì?
- Giải thích câu nói của Xi-xê-rông:
+ Những tính nết tốt đẹp của con người đều được thể hiện ở những
hành động của con người ấy.
+ Câu nói khẳng định mối quan hệ giữa tư tưởng và hành động của
con người, đó là mối quan hệ thống nhất : tư tưởng nào thì hành động ấy.
- Bài học rút ra cho bản thân:
+ Ý kiến của Xê-xi-rông đã phản ánh một chân lí của cuộc sống đó
là sự thống nhất giữa tư tưởng và hành động.
+ Con người cần vận dụng chân lí trên một cách đúng đắn và thể
hiện điều đó trong học tập và tu dưỡng bản thân.
5.Hãy phát biểu ý kiến của mình về mục đích học tập do UNESCO đề

xướng:
“Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định
mình”.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
Bài văn cần nêu được các ý chính sau:
- Giới thiệu mục đích học tập do UNESCO – Tổ chức Khoa học –
Giáo dục của tổ chức Liên Hiệp Quốc đề xướng.
- Học là gì? (Học là hoạt động thu nhận kiến thức, rèn luyện kĩ năng,
kĩ xảo do người khác truyền lại. Mục đích học tập là yếu tố quan trọng tạo ra
động lực thúc đẩy và định hướng cho hoạt động học tập của con người).
- Giải thích từng khái niệm:
+ Học để biết là mục đích cơ bản nhất của việc học tập, yêu cầu
người học tiếp thu kiến thức. Đó là những hiểu biết cơ bản về tự nhiên và xã
hội có liện quqan đến cuộc sống con người.
+ Học để làm là học tập để có khả năng lao động, tạo ra của cải vật
chất nuôi sống bản thân và đóng góp cho giai đình, xã hội.
+ Học để chung sống là học để có khả năng hòa nhập với cộng đồng
người, tạo ra mối quan hệ tốt đẹp, gắn bó, bền vững, với gia đình, bạn bè,
thầy cô, đồng nghiệp.
+ Học đề tự khẳng mình – học tập để có thể phát huy, bộc lộ những
khả năng lớn nhất của bản thân; để được xã hội thừa nhận những khả năng
ấy từ đó khẳng định cái tôi cá nhân của mình.
-Mục đích cuối cùng của việc học là vận dụng được những điều đã
học vào cuộc sống để sống có ích.
- Bài học rút ra cho bản thân:
+ Khẳng định rằng mục đích học tập do UNESCO đề xướng là tiến
bộ và thực sự phù hợp thực tế, bám sát những yêu cầu của cuộc sống.
+ Mỗi công dân trên thế giới cần có sự định hướng chung về mục
đích học tập để lạo ra những động lực học tập tốt đẹp góp phần xây dựng và

phát triển thế giới.
6. Anh (chị) có suy nghĩ gì về hiện tượng “nghiện” karaoke và intơnet
trong giới trẻ hiện nay?
Dàn bài:
a. Mở bài:
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
Nêu hiện tượng: nhiều học sinh, sinh viên hiện nay “nghiện” karaoke
và internet, chểnh mảng chuyện học hành, tu dưỡng.
b.Thân bài:
- Tác dụng của karaoke và internet.
- Mặt trái của karaoke và internet.
- Hiện tượng giới trẻ nghiện karaoke và internet rất đáng phê phán.
- Nguyên nhân:
+ Chưa xác định được lí tưởng sống đúng đắn, ham vui chơi, đua
đòi, lười biếng, quen thói hưởng thụ.
+ Chưa được giáo dục tốt.
-Bàn luận:
+ Phê phán những tác hại của hiện tượng đó : tiêu phí thời gian, tiền
bạc; lười học, lây nhiễm những tư tưởng không lành mạnh; trí tuệ và nhân
phẩm sa sút,
+ Nêu những tấm gương học tập tốt, biết sử dụng những hoạt động
đó vào việc có ích và phù hợp.
c. Kết bài:
- Bạn trẻ không nên dành thời gian cho karaoke và internet vô bổ.
- Rút ra bài học cho bản thân.
7. Tuổi trẻ học đường suy nghĩ và hành động để góp phần giảm thiểu tai
nạn giao thông.
Hướng dẫn:
a. Đặt vấn đề: Trong nhiều năm trở lại đây, vấn đề tai nạn giao thông

đang là điểm nóng thu hút nhiều sự quan tâm của dư luận bởi mức độ thiệt
hại mà nó gây ra.
b. Giải quyết vấn đề:
- Tuổi tẻ học đường – tương lai của đất nước – có những suy nghĩ gì
và có thể làm gì để góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông?
- Thực trạng tai nạn giao thông.
- Hâu quả.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
- Nguyên nhân.
- Hành động của tuổi trẻ học đường góp phần giảm thiểu TNGT.
- ATGT là hạnh phúc của mỗi người, mỗi nhà và toàn xã hội.
- Tuổi trẻ học đường với tư cách là chủ nhân tương lai của đất nước,
là thế hệ tiên phong trong nhiều lĩnh vực, có sức khỏe, có tri thức, cần có
những suy nghĩ đúng đắn và gương mẫu thực hiện những giải pháp thiết
thực để góp phần giảm thiểu TNGT.
8. Hãy thể hiện quan điểm của mình trước cuộc vận động “nói không với
những tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”.
Bài văn cần nêu được các ý chính sau:
- Giới thiệu cuộc vận động “nói không với những tiêu cực trong thi
cử và bệnh thành tích trong giáo dục” của Bộ Giáo dục & Đào tạo.
- Giải thích tên cuộc vận động.
+ Tiêu cực trong thi cử là gì?
+ Bệnh thành tích trong giáo dục là gì?
- Tại sao cần phải “nói không với những tiêu cực trong thi cử và
bệnh thành tích trong giáo dục” ở nhà trường phổ thông hiện nay?
+ Để đảm bảo công bằng trong xã hội.
+ Để chất lượng giáo dục đào tạo được tốt hơn.
+ Để không lãng phí thời gian và tiền bạc.
+ Để thúc đẩy sự tiến bộ xã hội.

- Làm sao để phong trào “nói không với những tiêu cực trong thi cử
và bệnh thành tích trong giáo dục” đạt kết quả tốt?
- Rút ra bài học cho bản thân : là học sinh, là đối tượng quan trọng
của cuộc vận động cần có ý thức học tập tốt và hưởng ứng cuộc vận động.
- “Nói không với những tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong
giáo dục” là cuộc vận động có ý nghĩa thiết thực góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục, thúc đẩy tiến bộ xã hội.
- Mỗi cá nhân trong xã hội có trách nhiệm tham gia, hưởng ứng cuộc
vận động để thực hiện tốt trách nhiệm của bản thân đối với cộng đồng.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
9. Một số bạn trẻ hiện nay cho rằng : “Trước hết phải là sống cho
mình”. Theo anh (chị), trách nhiệm của bản thân khác với tính vị kỷ như
thế nào?
Bài văn cần nêu được các ý chính sau:
- Con người cần biết sống cho bản thân nhưng nếu đề cao cá nhân quá
mức sẽ dẫn đến tính ích kỉ. Có trách nhiệm với bản thân ngược lại hẳn với
tính ích kỉ.
- Ích kỉ là chỉ biết lo cho mình, vì quyền lợi của mình mà bất chấp
mọi hành động, dù hành động đó có gây ảnh hưởng xấu đến người khác.
- Có trách nhiệm với bản thân là biết làm những việc có tác dụng tốt
đối với sự phát triển của bản thân : sức khỏe, nhân cách đạo đức. Có trách
nhiệm với bản thân thể hiện sự tự trọng của mỗi người.
10. “Giá trị của con người không ở chân lí người đó sở hữu hoặc cho
rằng mình sở hữu, mà ở chỗ gian khó chân thành người đó nhận lãnh
trong khi đi tìm chân lí”. (Let-xinh).
Bài văn cần nêu được các ý chính sau:
- Con người luôn khao khát được nhận thức bản thân và thế giới, vì
vậy, suốt đời con người mong mỏi đi tìm những giá trị cao đẹp của cuộc đời.
- Nếu con người bằng lòng với những giá trị mình sẵn có (sở hữu)

nghĩa là con người đã dừng lại hành trình tìm kiếm, khi đó, con người thất
bại.
- Phải biết không ngừng vượt qua gian khó trên hành trình gian lao
kiếm tìm vẻ đẹp cuộc sống con người mới tiếp tục nhận ra được những vẻ
đẹp, những chân lí mới của cuộc đời.
11. “Có ba điều trong cuộc đời mỗi con người nếu đi qua sẽ không lấy lại
được : thời gian, lời nói và cơ hội”.
Nêu suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến đó.
Bài văn cần nêu được các ý chính sau:
- Trong cuộc đời, những điều quý giá nhất thường không lâu bền và
nhanh chóng đi qua; trong đó có thời gian, lời nói và cơ hội.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
- Giới thiệu và trích dẫn ý kiến trên.
- Giải thích và chứng minh tính đúng đắn của ý kiến đó.
+ Thời gian trôi qua không bao giờ trở lại, tuổi trẻ, sức lực sẽ phai
tàn đi theo thời gian “thời gian như bóng câu qua của sổ”.
+ Lời nói là điều có thể nói ra dễ dàng nhưng rất khó để thu lại, lời
đã nói ra như bát nước đã hắt đi.
+ Cơ hội là điều hiếm hoi trong cuộc sống, để có được cơ hội phải
hội đủ nhiều yếu tố. Cơ hội đã trôi qua thì khó lặp lại lần tiếp theo.
- Bài học rút ra từ câu nói:
+ Phải biết quý trọng, không nên lãng phí thời gian, phải biết tận
dụng thời gian để làm những việc có ích.
+ Cần cẩn trọng, suy nghĩ chín chắn trước khi nói “Uốn lưỡi bảy lần
trước khi nói”.
+ Khi thời cơ đến, phải biết nắm lấy, không nên bỏ lỡ.
- Khẳng định tuổi trẻ muốn thành công trên con đường học tập, lập
nghiệp cần biết tận dụng hợp lí thời gian, sử dụng lời nói khéo léo, nắm bắt
tốt cơ hội.

12. Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến của GI. Nê-ru, lãnh tụ
cách mạng Ấn Độ:
“Một trí tuệ có văn hóa, có cội nguồn từ chính nó, cần phải có
những cánh cửa mở rộng”.
Cần nêu được các ý chính sau:
- Phẩm chất văn hóa được biểu hiện trong chính nhân cách của mỗi
con người.
- Một trí tuệ có văn hóa không chỉ bằng việc học tập, tiếp thu tri thức,
tích lũy vốn cho bản thân mà cơ bản cần phải mở rộng cánh cửa đời sống
tâm hồn để hòa nhập, nắm bắt, am hiểu thấu đáu thế giới xung quanh.
13. Trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa của câu nói sau:
“Đường đi khó không khó vì ngăn sông cách núi mà khó vì lòng
người ngại núi e sông” (Nguyễn Bá Học).
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
Cần nêu được các ý chính sau:
- Ý nghĩa khái quát của câu nói: Khẳng định và nhấn mạnh yếu tố
tinh thần và tư tưởng của con người đối với công việc. Khi tư tưởng thông
suốt, tinh thần vững vàng thì con người sẽ có quyết tâm cao, có ý chí mạnh
mẽ để vượt qua mọi khó khăn, thử thách trong cuộc sống cũng như trong
công việc.
- Bộc lộ ý kiến cá nhân về câu nói này và có những nhận xét, đánh giá
về tinh thần, thái độ của thế hệ trẻ ngày nay khi giải quyết những vướng mắc
khó khăn trong công việc, cuộc sống.
14. “Em ơi em Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên đất nước muôn đời…”
(Đất Nước – Trích Trường ca Mặt đường khát vọng- Nguyễn Khoa
Điềm)

Dựa vào những câu thơ trên, anh (chị) hãy phát biểu trong một bài
văn ngắn ý kiến về trách nhiệm của thế hệ thanh niên hiện nay với đất nước.
Cần nêu được các ý chính sau:
- Đất nước kết tinh, hóa thân trong mỗi con người : con người phải có
tinh thần cống hiến, có trách nhiệm đối với sự trường tồn của quê hương, xứ
sở.
- Suy nghĩ của cá nhân về lời nhắn nhủ trong câu thơ trên.
15. Trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa
của nhận định : “Thất bại là mẹ thành công”.
Cần nêu được các ý chính sau:
- Trong cuộc đời mỗi con người ai cũng đã có lần thất bại trong công
việc nhưng đừng vì thất bại mà nản lòng.
- Có thất bại rồi mới có kinh nghiệm và rút ra bài học sau mỗi lần thất
bại để sửa đổi lại lối suy nghĩ, cách làm việc và từ đó giúp ta tiến gần đến sự
thành công.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
- Có được những thành công trong cuộc sống chính là biết đi lên từ
những thất bại (lấy dẫn chứng từ cuộc đời của các nhà khoa học, các nhân
vật trong tác phẩm văn học,…)
- Ý kiến riêng của cá nhân về ý nghĩa câu nói.
16. Tục ngữ Việt Nam có câu : Không thầy đố mày làm nên.
Dựa vào câu tục ngữ trên, hãy trình bày ngắn gọn trong một bài văn
ngắn suy nghĩ của anh (chị) về vai trò của người thầy trong xã hội hiện nay.
Cần nêu được các ý chính sau:
- Nhiệm vụ của người thầy (người làm nghề dạy học) : dạy để nâng
cao trình độ văn hóa và phẩm chất đạo đức theo chương trình giáo dục nhất
định.
- Mọi thời đại đều không thể thiếu sự giáo dục của người thầy về tri
thức đạo lí, đặc biệt là cấp THPT.

- Trong xã hội hiện nay, khi công nghệ thông tin phát triển, học sinh
có thêm nhiều cơ hội tự học; đồng thời, sự đổi mới giáo dục làm cho phương
pháp dạy học có nhiều thay đổi, song cũng không làm mất đi vai trò của
người thầy, mà đòi hỏi mỗi thầy cô phải có sự chủ động, linh hoạt, sáng tạo
để việc dạy học đạt hiệu quả hơn.
17. Viết một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến của văn hào
Lỗ Tấn:
“Ước mơ không phải là cái gì sẵn có, cũng không phải là cái gì
không thể có”.
Cần nêu được các ý chính sau:
- Ước mơ là một khái niệm trừu tượng và vì thế nó không phải là thứ
gì đó luôn có sẵn trong cuộc sống của con người.
- Con người cần phải biết ước mơ nhưng quan trọng hơn là không chỉ
mơ ước mà phải biết hành động để biến ước mơ thành hiện thực.
- Trong cuộc đời mỗi con người, ai cũng có ước mơ nhưng không
phải ai cũng thực hiện được ước mơ một cách dễ dàng. Vì thế, mỗi chúng ta
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
hãy cố gắng vươn lên, vượt lên chính mình để thực hiện điều ao ước của
mình, dù là nhỏ nhoi đi chăng nữa.
18. Viết một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về câu nói của A. Lin –
côn:
“Xin hãy dạy cho con tôi chấp nhận : thi rớt còn vinh dự hơn gian
lận trong thi cử”.
Cần nêu được các ý chính sau:
- Trong cuộc sống, con người ta đôi khi phải biết chấp nhận để có thể
đem lại nhiều điều tốt đẹp trong cuộc sống.
- Câu nói của A. Lin-côn, lãnh tụ vĩ đại của cách mạng giải phóng
dân tộc Mĩ, hướng đến con người (đặc biệt là thế hệ học sinh) đến sự trung
thực trong học tập, thi cử.

- Làm một người trung thực, dù bị trượt trong thi cử ta vẫn có thể học
lại để có thể có kiến thức thật sự cho mình.
- Gian lận trong thi cử giúp ta đỗ trong kì thi nào đó nhưng ta lại
không có kiến thức và đến lúc nào đó ta sẽ bị đào thải.
19. Viết một bài văn ngắn nêu hiểu biết của anh (chị) về ý kiến sau:
“Cái chết không phải là điều mất mát lớn nhất trong cuộc đời. Sự
mất mát lớn nhất là bạn để cho tâm hồn tàn lụi ngay khi còn sống”.
Cần nêu được các ý chính sau:
- Nhấn mạnh, đề cao cách sống có mục đích, lí tưởng, có cách ứng xử
tốt đẹp.
- Sống trong cuộc đời mà tâm hồn khô cằn, thiếu đi tình yêu thương,
niềm tin, hi vọng – đó mới là điều mất mát lớn nhất của con người.
- Nêu suy nghĩ về hành động của bản thân, tu dưỡng đạo đức, có ý
thức bồi đắp làm cuộc sống tinh thần, có trách nhiệm với cộng đồng và bản
thân.
20. Nhiều người rất thích câu tục ngữ : “Ở hiền gặp lành” và lấy đó làm
phương châm sống. Nhưng không ít người lại cho rằng điều đó chưa
hoàn toàn đúng, nhiều khi ở hiền mà không gặp lành.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
Trình bày ý kiến của mình trong một bài văn ngắn (không quá
400 từ).
- Ý nghĩa câu tục ngữ Ở hiền gặp lành: Nếu ta ăn ở tử tế, sẵn sàng
giúp đỡ người khác thì cuộc sống của ta sẽ được đền bù xứng đáng, những
điều tốt đẹp sẽ đến với ta.
- Thực tế:
+ Nhiều người ở hiền đã gặp lành. Đó là một điều dễ hiểu, chính
đáng. Bởi khi mình ăn ở tố sẽ có nhiều người giúp đỡ khi cần thiết.
+ Tuy vậy, không ít người ở hiền nhưng cuộc sống vẫn khó khăn,
vất vả, trong khi có nhiều kẻ xấu lại sống sung sướng, đủ đầy vì xã hội còn

nhiều phức tạp, những thế lực xấu vẫn tồn tại, gieo tai họa cho những người
ở hiền.
- Bài học:
+ Nên “ở hiền” vì đấy là cách sống cao đẹp, có khả năng giáo dục
kẻ xấu.
+ Nhưng không phải đốivới ai ta cũng ở hiền. Đối với bọn xấu ta
phải đấu tranh giáo dục, thậm chí trừng trị chúng. Đấy là cách hướng thiện
và đấu tranh kiên trì cho cái thiện.
21. Trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ về nhận xét sau:
“Hễ đã muốn làm thì làm cho kì được, mà đã không muốn làm thì
đừng làm”.
Các ý cần đạt:
- Nội dung ý kiến: Nhấn mạnh mục đích của công việc, làm việc gì
cũng phải có chủ đích, có ý chí và lòng kiên định.
- Suy nghĩ và liên hệ hành động của bản thân, phấn đấu tu dưỡng và
rèn luyện để đạt được những mục đích lớn lao của cuộc đời.
22. Trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ về ý kiến của Ăng –ghen:
Trang bị quý nhất của con người là khiêm tồn và giản dị.
Cần nêu các ý:
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
- Nội dung kiến thức: Nhấn mạnh và khẳng định phẩm chất tốt đẹp
của con người là sự khiêm tốn và giản dị. Nó giúp con người tránh khỏi thói
hợm hĩnh, kiêu ngạo để hoàn thiện mình.
- Con người nên học lối sống khiêm tốn và giản dị để hòa đồng với xã
hội. Giản dị trong cách sống, trong hành động, ngôn ngữ,…
- Suy nghĩ và hành động cảu bản thân, tu dưỡng đạo đức, có ý thức,
thái độ học tập, có sự hòa đồng với cộng đồng.
23. Bàn về việc đọc sách, M. Gorki nói : Mỗi cuốn sách đều là một bậc
thang nhỏ mà khi bước lên tôi tách khỏi con thú để lên tới gần con

người”.
Trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến
trên.
Cần nêu các ý:
- Vai trò của sách trong cuộc sống, sách không chỉ cung cấp tri thức
giúp con người hiểu biết mà sách còn giúp cho con người hoàn thiện nhân
cách, hướng cho con người vươn tới cái chân - thiện – mĩ (nhấn mạnh chức
năng giáo dục của sách đối với con người).
- Cần có ý thức yêu quý sách, hình thành thói quen đọc sách, tu
dưỡng và rèn luyện đạo đức để hoàn thiện mình.
24. Trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến sau:
“Sự học như đi thuyền trên dòng nước ngược, không tiến ắt phải
lùi”.
Cần nêu các ý:
- Khẳng định vài trò và ý nghĩa của việc học tập không ngừng của
con người.
- Con người cần phải biết vượt lên khó khăn, còn sống là còn học tập
(Học, học nữa, học mãi - Lê-nin).
25. Trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ của mình về bệnh thành
tích- một căn bệnh gây tác hại không nhỏ đối với sự phát triển của xã
hội ta hiện nay.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
Cần nêu các ý:
- Bệnh thành tích là căn bệnh hết sức nguy hiểm có tác hại ghê gớm,
đặc biệt là đối với giáo dục. Nó làm cho con người dễ tiến đến thói kiêu
ngạo, hợm hĩnh, thích khoe khoang nhưng thực chất lại rỗng tuếch.
- Cần lên án những biểu hiện và tìm cách chống lại bệnh thành tích ;
đề cao, ca ngợi những tấm gương dũng cảm dám đấu tranh.
- Tích cực phấn đấu, học tập và rèn luyện để hoàn thiện bản thân.

26. Nhạc sĩ S. Gu-nô người Pháp nói : Năm 20 tuổi tôi nói : “Tôi và Mô-
da”. Năm 30 tuổi, tôi nói : “Mô- da và tôi”. Năm 40 tuổi, tôi nói : “Chỉ có
Mô-da”.
Hãy trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về câu
nói trên.
Cần nêu các ý:
- Sự trưởng thành trong nhận thức, bài học về đức tính khiêm tốn của
mỗi con người.
- Nhận thực cuộc sống theo chiều dài của sự chiêm nghiệm, càng trải
nghiệm trong cuộc sống, con người càng chín chắn hơn trong nhận thức.
- Bài học về sự khiêm tốn, thận trọng và chín chắn, không nên chủ
quan, phiến diện khi đánh giá con người và đời sống, luôn tu dưỡng rèn
luyện để trở thành con người toàn vẹn.
27. Hãy trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về nhận xét
sau:
Học tập là cuốn vở không có trang cuối.
Cần nêu các ý:
- Giải thích khái niệm:
+ Học tập là gì? (học và luyện tập để có hiểu biết, có kĩ năng).
+ Cuốn vở : ghi chép những kiến thức hiểu biết trong quá trình học
tập. Học tập là công việc suốt đời, không ngừng nghỉ.
- Con người từ chỗ không hiểu biết gì, nhờ quá trình học tập, tích lũy
mà hiểu biết kiến thức để từ đó áp dụng trong cuộc sống.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
- Biển học là vô cùng, không ai có thể khẳng định mình đã nắm chắc
mọi thứ, vì vậy cần phải liên tục học tập.
- Học bằng nhiều hình thức, sao cho phù hợp với khả năng của bản
thân, nhất là phải rèn luyện năng lực tự học.
- Tận dụng mọi điều kiện để chủ động học tập một cách có hiệu quả.

28. Trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về câu ngạn
ngữ của Hy Lạp : Cái rễ của học hành thì cay đắng nhưng quả của nó
thì ngọt ngào.
Cần nêu các ý:
- Nhận thức được vai trò quan trọng của việc học hành đối với mỗi
con người.
- Quá trình học tập đối với bất kì ai cũng đều có những khó khăn,
gian nan, vất vả nhưng trong học tập chúng ta sẽ gặt hái được thành công
như ông cha ta đã nói : “Có công mài sắt có ngày nên kim”
- Suy nghĩ và liên hệ hành động của bản thân, phấn đấu tu dưỡng và
rèn luyện để đạt được những mục đích lớn lao của cuộc đời.
29. H. Ban –dăc, nhà văn Pháp nổi tiếng, cho rằng : ‘Khi công nhận cái yếu
của mình con người trở nên mạnh mẽ”.
Hãy trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến
trên.
Cần nêu các ý:
- Trong mỗi con người ai cũng có điểm mạnh và điểm yếu.
- Khi ai đó biết được điểm yếu của mình, tự nhận thấy điểm yếu đó và
không ngần ngại công nhận nó đã là dám đối diện và vượt lên chính mình.
30.Hãy trình bày trong một bài văn ngắn suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến
sau:
“Những kẻ cứ làm mà không cần học vấn thì chẳng khác nào thủy
thủ đi trên chiếc tàu không bánh lái, không la bàn mà cũng chả biết đi
đâu”.
Cần nêu các ý:
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
- Nhận thức được vai trò của học vấn đối với con người trong cuộc
sống : không có học vấn con người sẽ không đi được đến cái đích của cuộc
đời.

- Thể hiện thái độ, ý thức của bản thân trong hành trình học tập, trau
dồi kiến thức để trở thành những con người có học vấn.
- Có biểu hiện tích cực trong học tập: tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu
không ngừng.
31. Đã từ lâu nhân dân ta khẳng định:
“Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh
Ai ơi phải quý nghề mình mới nên”
Anh (chị) có suy nghĩ gì về lời khuyên của 2 câu trên?
Dàn ý:
1. Mở bài:
Ở đời bất cứ ai cũng có nghề để mưu sinh. Có nhiều người chỉ chăm
chút lấy một nghề nhưng cũng có không ít người cứ thay đổi liên tục hết
nghề này sang nghề khác. Để khuyên nhủ những kẻ lập trường không kiên
định này, đã từ lâu, nhân dân ta khẳng định:
“Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh
Ai ơi phải quý nghề mình mới nên”
2. Thân bài:
- Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ:
+ “Nhất nghệ tinh” là một nghề tinh thông. “Thân vinh” là bản thân
được sung sướng, giá trị được đề cao.
+ “Nhất nghệ tinh, nhất thân vinh” nghĩa là mỗi người chỉ cần một
nghề tinh thông là bản thân người đó sẽ được siung sướng, giá trị người đó
sẽ được đề cao. Vì vậy muốn thành công, mỗi người chỉ nên chọn một nghề,
yêu quý lấy nghề đó của mình, tập trung trau dồi cho đến mức tinh xảo.
- Đánh giá về câu tục ngữ:
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
Câu tục ngữ hoàn toàn đúng. Bởi vì có tập trung trau đồi lấy một
nghề, yêu quý nghề ấy thì mới có thể đưa nghề ấy đến chỗ điêu luyện, tinh
xảo; hiệu quả, năng suất, chất lượng do đó được nâng cao.

- Bàn luận và mở rộng vấn đề:
+ Ngày nay, kinh tế phát triển, khoa học kĩ thuật cũng tiến bộ nhanh
như vũ bão, chúng ta cần biết thêm nhiều nghề để khi cần có thể chuyển
hướng ngay nghề nghiệp cho phù hợp.
+ Trau dồi nghề nghề nghiệp của mình đạt đến mức độ tinh xảo,
điêu luyên nhằm có được năng suất, hiệu quả, chất lượng cao phải đâu chỉ lo
cho riêng bản thân mình “nhất nghệ tinh” mà còn phục vụ cho lợi ích chung
của tập thể, của đất nước. Nói một cách khác, chúng ta cần phải biết kết hợp
nhuần nhuyễn, hài hòa giữa lợi ích của bản thân mình với lợi ích của tập thể,
của đất nước thì lợiích riêng của bản thân mới bền vững được.
3. Kết bài:
Hiểu một cách thấu đáu ý nghĩa của câu tục ngữ trên, ta thấy việc yêu
quý một nghề, tập trung trau dồi rèn luyện sao cho tinh thông nghề ấy là
điều rất cần thiết. Tuy vậy, ngày nay, ngoài tinh thông một nghề, chúng ta
còn phải học thêm một vài nghề khác để khi cần cũng có thể chuyển hướng
nghề nghiệp được.
32. Chủ tịch Hồ Chí Minh dạy chúng ta : “Nước chúng ta còn nghèo.
Muốn sung sướng thì phải tự lực cách sinh, cần cù lao động”.
Anh (chị) có suy nghĩ gì về lợi dạy ấy.
Dàn ý:
1. Mở bài:
- Hoàn cảnh ra đời lời dạy của Bác: Hòa bình lập lại trên một nửa đất
nước là miền Bắc. Nhân dân nơi đây bước đầu đang ra sức xây dựng
CNXH. Trong khi đó một nửa đất nước còn lại là miền Nam, ngân dân đang
đâu tranh quyết liệt với đế quốc Mĩ và ngụy quyền Sài Gòn.
- Trích dẫn lời dạy : “Nước ta….lao động”
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
- Cho đến nay, đất nước đã độc lập thống nhất đi vào đổi mới dưới sự
lãnh đạo của Đảng, lời dạy của Bác vẫn còn trọn vẹn ý nghĩa của nó.

2. Thân bài:
a. Khẳng định lời dạy của Bác là hoàn toàn đúng:
- Việc đánh giá hoàn cảnh đất nước : “Nước ta còn nghèo” của Bác
là phù hợp với hoàn cảnh thực tế cách mạng Việt Nam.
Nước ta còn nghèo:
+ Nước ta là một nước nông nghiệp lạc hậu, khoa học kĩ thuật chậm
phát triển.
+ Sau ngót hàng trăm năm nô lệ và hàng chục năm chiến tranh dữ
dội trên đất nước đến nay hậu quả ấy vẫn chưa hết nặng nề.
Muốn sung sướng phải tự lực cánh sinh cần cù lao động:
+ Không ai có thể làm cho mình trở nên giàu có hùng mạnh. Chỉ có
nhân dân mình phải tự xây dựng chớ không thể trông chờ ỷ lại vào bất cứ sự
ngoại viện nào.
+ Không tự lực cánh sinh thì dễ bị phụ thuộc về mặt kinh tế tất yếu
sẽ dẫn tới sự phụ thuộc về mặt chính trị.
+ Đã tự lực cánh sinh thì phải cần cù lao động tạo ra nhiều của cải
vật chất cho xã hội, từ đó ứng dụng kĩ thuật mới, tạo ra kĩ thuật mới.
b. Bàn bạc, mở rộng:
- Tự lực cánh sinh, không loại trừ hợp tác quốc tế, thậm chí cần phải
mở rộng quan hệ quốc tế để phát triển nền công nghiệp hiện đại, khoa học kĩ
thuật tiên tiến.
- Cần cù lao động, tiết kiệm và sáng tạo học tập ứng dụng khoa học kĩ
thuật để làm ra năng suất chất lượng và hiệu quả cao.
c. Kết bài:
- Khẳng định lời dạy của Bác không chỉ đúng trong hoàn cảnh ngày
nào của đất nước ta còn ngèo mà vẫn mãi mãi có ý nghĩa to lớn chỉ đạo nhân
dân ta trong qáu trình xây dựng một nước Việt Nam XHCN giàu mạnh, xã
hội công bằng và văn minh.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý

- Nêu nhiệm vụ của bản thân: Dù trong hoàn cảnh khó khăn vẫn vươn
lên cần cù học tập. Nêu cao tinh thần học hỏi để xây dựng đất nước, học hỏi
để tiếp thu cái tiên tiến, biết vận dụng sáng tạo kiến thức, khoa học kĩ thuật
vào hoàn cảnh đất nước mình.
33. Anh (chị) có suy nghĩ gì về câu nói của nhà văn Pháp:
“Ôi gia đình là một học đường rất tốt”
Dàn ý:
1. Mở bài:
- Giới thiệu gia đình và học đường, hai khái niệm xã hội khác nhau,
từ đó, dẫn đến câu nói của nhà văn Pháp : “Ôi gia đình là một học đường
rất tốt”
- Câu nói này có ý nghĩa và giá trị như thế nào? Muốn tháư hiểu,
chung ta cần giải thích cặn kẽ để có thể có một nhận định giá trị rõ ràng và
cụ thể.
2. Thân bài:
a. Giải thích:
-Gia đình là đơn vị cơ sở của xã hội được lưu truyền, nối tiếp từ lâu
đời. Chính tại nơi đây, mỗi thành viên được tiếp thu di sản tinh thần của cha
ông để lại. Lời khuyên dạy và những tấm gương sinh động đó đã khiến ta
noi theo nề nếp cũ, sống một cuộc sống cần lao, lương thiện, vị tha, tránh xa
những hành động bất chính có thể làm xấu hổ tiền nhân.
- Ngoài ra, trong gia đình, những người ruột ra thân miến chung
quanh ta với những ánh mắt, nụ cười, những lời an ủi động viên, còn có tác
dụng hơn cả những bài học luân lí khô khan của nhà trường.
- Những tấm gương kiên trì, nhẫn nại, siêng năng, cần mẫn vừa gần
gũi, vừa sinh động của những người thân mến này chính là những bài học
không lời quý giá vô cùng thấm thía, là những ấn tượng mãnh liệt và sâu sắc
có tác dụng nhắc nhở động viên chúng ta.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý

- Gia đình cũng là nơi day dỗ chúng ta sự đàon kết ruột rà “tương
thân tương ái”, “máu chảy ruột mềm”, “lá lành đùm lá rách”, “một giọt
máu đào hơn ao nước lã”,
b. Bình luận :
- Những điều vừa phân tích trên chỉ hoàn toàn đúng khi gia đình hoàn
toàn tốt. Trái lại, nếu gia đình xấu thìđúng là một học đường tệ hại, vô cùng
nguy hiểm.
- Trong mỗi gia đình, cha mẹ là gương sáng để con cái soi vào, học
tập. anh chị là gương sáng cho em út noi theo. Người lớn hư hỏng, bê tha
khiến trẻ con bị ảnh hưởng một cách đầy tai hại. Điều đó khó tránh khỏi.
c. Kết bài:
- Câu nói trên là hoàn toàn xác đáng đối với trường hợp những gia
đình mà mỗi thành viên đều tốt cả. Trái lại, nếu là một gia đình đồi bại, cha
anh đầy thói hư tật xấu thì đúng đó là một trường học vô cùng nguy hiểm.
- Hiểu được ý nghĩa và giá trị của câu nói, chúng ta - đặc biệt là người
lớn – cùng nhau ra sức xây dựng gia đình văn hóa mới để nơi đây là một học
đường tốt đối với các thành viên nhỏ tuổi.
34. Hiệu quả của việc tự học ở nhà.
A. Mở bài: Nêu vấn đề nghị luận.
Muốn học tốt phải tự học ở nhà. Càng dành nhiều thời gian cho việc
tự học ở nhà thì kết quả học tập càng cao. Tự học ở nhà phải tự mình ý thức,
tự lập kế hoạch, phận phối thời gian cho từng môn và quản lý chính bản thân
mình.
B. Thân bài:
LĐ1: Tự học ở nhà là cách học chủ động, tích cực, giúp phát triển
năng lực, khả duy tư duy độc lập, mau tiến bộ.
- Tự học ở nhà phải có ý thức tự giác cao, phải có kế hoạch cho từng
ngày, tự lên lịch học, thực hiện đúng lịch đề ra.
Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý

- Tự xem trước lý thuyết, tự giải bài tập, đọc trước sách giáo khoa sẽ
thấy mình tiến bộ từng ngày. Có tự học se thấy yên tâm, thoải mái và hứng
thú khi đến lớp.
LĐ2: Không tự học ở nhà không thể nào tiếp thu bài mới ở lớp tốt
được. Bởi vì:
- Không ôn luyện kiến thức cũ, không đào sâu được chương trình học,
không thể đạt trình độ khá, giỏi.
- Không đọc trước sách giáo khoa đến lớp không bắt nhịp được sự
hướng dẫn của thầy giáo, khó tiếp thu bài mới.
LĐ3: Phế phán hiện tượng lười học ở nhà:
- Có bạn đến lớp không thuộc bài, không làm bài tập, học đối phó,
tiếp thu một chiều, luôn “lo sợ”, rất mệt mỏi.
- Có khi, bản thân tôi, vì một lý do nào đó, không tự học ở nhà, thì
cũng như các bạn, thiếu tự tin, đến lớp không tự chủ được.
C. Kết bài: Nêu quyết tâm tăng cường tự học ở nhà.
35. Suy nghĩ của anh (chị) về vấn đề ô nhiễm môi trường sống hiện nay?
A. Mở bài: Nêu rõ vấn đề nghị luận:
Môi trường sống là vô cùng quan trọng đối với con người và muôn
loài.
B. Thân bài:
LĐ1: Giải thích môi trường là gì?
- Môi trường sống bao gồm những điều kiện đảm bảo duy trì sự sống
của con người và muôn loài.
-Trong đó, có những điều kiện cần thiết như : nguồn nước sạch,
không khí, đất, cây xanh, thức ăn,…
LĐ2: Phân tích thực trạng ô nhiêm môi trường sống:
* Thực trạng: Môi trường sống mất an toàn đến mức báo động toàn
cầu : thủng tầng Ôzôn, hiện tượng Enninnô, băng tan ở Bắc cực, hiệu ứng
nhà kính, bão lụt, động đất, sóng thần, ô nhiêm nguồn nước, thực phẩm, hóa
chất độc hại…

Ngô Thanh Vân
Chuyên đề cách làm văn nghị luận xã hội và các dạng đề có dàn ý
* Nguyên nhân:
- Do phát triển thiếu an toàn, bền vững.
- Do khai thác cạn kiệt nguồn lợi thiên nhiên làm mất cân bằng sinh
thái.
- Chất thải sản xuất và tiêu dùng quá tải.
- Do thiếu hiểu biết, thiếu đoàn kết, thiếu hệ thống pháp luật ngăn
ngừa, xử phạt,…
*Hiểm họa:
- Đe dọa sức khoẻ, mạng sống con người và muôn loài.
- Ảnh hưởng đến chất lượng nòi giống.
- Nguy cơ tiệt chủng một số loài, giống cây.
LĐ3: Đề xuất giải pháp khắc phục:
- Giáo dục cồng đồng nhận thức đúng hiểm họa (bằng nhiều hình
thức tuyên truyền).
- Đoàn kết, hợp tác toàn cầu, đấu tranh bảo vệ môi trường sống (kí
cam kết khu vực, toàn cầu, )
- Đề ra chiến lược phát triển an toàn, bền vững (sản xuất sạch, xử lý
chất thải trước khi đưa ra môi trường, ).
C. Kết bài:
Nêu hy vọng về một môi trường sống an toàn.
36. Tục ngữ Việt Nam có câu:
“Đi một ngày đàng học một sàng khôn”
Suy nghĩ của anh (chị) về câu tục ngữ trên.
A. Mở bài:
Trong cuộc đời môi người, ai cũng cần phải học. thực tế cuộc sống là
một môi trường rộng lớn để học hỏi, tăng thêm vốn hiểu biết. (Dẫn câu tục
ngữ).
B. Thân bài:

LĐ 1:Giải thích câu tục ngữ:
Ngô Thanh Vân