bài giảng lịch sử 4 bài 19 văn học và khoa học thời hậu lê

KIỂM TRA BÀI CŨ :
Trường học thời Hậu Lê
1.Thời Hậu Lê bắt đầu từ năm nào? Ai làm vua?
Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế lấy hiệu là
Lê Thái Tổ, mở đầu thời đại Hậu Lê.
2. Nhà Hậu Lê làm gì để khuyến khích việc học
tập ?
- Tổ chức lễ xướng danh.
- Tổ chức lễ vinh quy.
- Khắc tên tuổi những người đỗ cao ( tiến sĩ) vào
bia đá dựng ở Văn Miếu để tôn vinh những người
có tài.
Giáo dục thời Hậu Lê
Lịch sử
1. Văn học thời Hậu Lê:
Văn học và khoa học thời Hậu Lê
Câu hỏi thảo luận:
Dựa vào nội dung SGK, hoàn thành bảng thống
kê về nội dung tác giả, tác phẩm văn học, tiêu biểu
thời Hậu Lê.
Tác giả Tác phẩm Nội dung
Tác giả Tác phẩm Nội dung

Các tác giả, tác phẩm văn học tiêu biểu thời Hậu Lê.
Nguyễn Trãi
Bình ngô đại cáo.
Phản ỏnh khớ phỏch
anh hựng và niềm tự hào
dõn tộc.
Lê Thánh Tông

Hồng Đức Quốc
Âm thi tập
Ca ngợi nhà Hậu Lê;
đề cao công đức của
nhà vua.
Nguyễn Trãi
Quốc âm thi tập
Ức trai thi tập
Lý Tử Tấn
Nguyễn Húc
Các bài thơ
Nói lên tâm sự những
người muốn đem tài
năng trí tuệ giúp ích
cho nước, cho dân
nhưng bị quan lại
ghen ghét, vùi dập.
a. Chữ Hán.
Tác giả Tác phẩm Nội dung

Phản ỏnh khớ phỏch
anh hựng và niềm tự
hào dõn tộc.
Bình ngô đại cáo.
Nguyễn Trãi
Bỡnh ngụ đại cỏo
(Đoạn trớch)
Việc nhõn nghĩa cốt ở yờn dõn
Quõn điếu phạt trước lo trừ bạo

Như nước Đại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền văn hiến đó lõu
Phong tục Bắc –Nam cũng khỏc
Lấy nhõn nghĩa để thắng hung tàn
đem chớ nhõn để thay cường bạo
Xó tắc từ nay vững bền
giang sơn từ nay đổi mới
Bài ca Côn Sơn
Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai.
Côn Sơn có đá rêu phơi
Ta ngồi trên đá như ngồi đệm êm.
Trong ghềnh thông mọc như nêm
Tìm nơi bóng mát ta lên ta nằm.

Trong rừng có bóng trúc râm
Dưới màu xanh mát ta ngâm thơ nhàn.
b. Chữ Nôm
Tác giả Tác phẩm Nội dung
Nguyễn Trãi
Ức trai thi tập
Quốc âm thi tập.
Núi lờn tõm sự những
người muốn đem tài
năng trớ tuệ giỳp ớch
cho nước, cho dõn
nhưng bị quan lại ghen
ghột, vựi dập.
Lê Thánh Tông
Hồng Đức

Quốc âm thi
tập.
Ca ngợi nhà Hậu
Lê và công đức của
nhà vua.
Nhõn vật tiờu biểu văn học thời Hậu Lờ
KT LUN : Vn hc thi Hu Lờ phỏt trin
rc r c v vn hc ch Hỏn v vn hc ch
Nụm. Cỏc tỏc gi, tỏc phm tiờu biu l:
Tỏc gi Tỏc phm Ni dung
Nguyn Trói
Lờ Thỏnh
Tụng
-Bình Ngô đại cáo
-ức Trai thi tập
-Quốc Âm thi tập
-Hồng Đức Quốc
âm thi tập
- Phản ánh khí phách anh
hùng và niềm tự hào, chủ
quyền độc lập dân tộc.
- Nói lên tâm sự của
những ng ời muốn đem tài
năng giúp ích cho đời nh
ng bị quan lại ghen ghét
vùi dập.
-Ca ngợi nhà Hậu Lê; đề
cao công đức của nhà
vua.

2. Khoa học thời Hậu Lê.
Tác giả
Công trình khoa học Nội dung
Cõu hỏi thảo luận :
Dựa vào nội dung SGK, lập bảng thống kờ về
nội dung, tỏc giả, cụng trỡnh khoa học tiờu biểu
thời Hậu Lờ:
2. Khoa học thời Hậu Lê.
Tác giả Công trình khoa học Nội dung
Tác giả, công trình khoa học tiêu biểu thời Hậu Lê:
Ngô Sĩ Liên
Nguyễn Trãi
Lương Thế Vinh
Đại Việt sử kí toàn
thư.
Lam Sơn thực lục.
Dư địa chí
Đại thành toán
pháp
Ghi lại Lịch sử nước ta
từ thời Hùng Vương
đến đầu thời Hậu Lê.
Ghi lại diễn biến cuộc
khởi nghĩa Lam Sơn.
Kiến thức toỏn học
Tác giả Công trình khoa học Nội dung
a. Khoa học xã hội thời Hậu Lê.
Ngụ Sĩ
Liờn
Nguyễn Trãi

Nguyễn Trãi
Đại Việt sử kí
toàn thư.
Lam Sơn thực
lục.
Dư địa chí.
- Ghi lại Lịch sử nước ta từ
thời Hùng Vương đến thời
Hậu Lê.
- Ghi lại diễn biến cuộc
khởi nghĩa Lam Sơn.
- Xỏc định rừ ràng lónh thổ
quốc gia nờu lờn những tài
nguyờn, sản phẩm của đất
nước và một số phong tục
tập quỏn của nhõn dõn ta.
b. Khoa học tự nhiên thời Hậu Lê.
Tác giả Công trình khoa
học
Nội dung
Lương Thế Vinh
Lờ Hữu Trỏc
(Hải Thượng
Lón ễng)
-Đại thành
toán pháp
-Hải Thượng
Y Tụng Tõm
Lĩnh
Kiến thức toỏn học

Kiến thức y học
Kết luận :
Khoa học thời Hậu Lê phát triển về mọi mặt
(Lịch sử, Địa lí, Y học, Toán học ). Các tác
phẩm khoa học không những có ý nghĩa lịch sử
mà còn có ý nghĩa thực tiễn, lí luận sâu sắc,nó
giúp ngành tự nhiên, xã hội đi sâu nghiên cứu
tìm hiểu về Văn học ,Khoa học cổ đại và trung
đại Việt Nam.
NỘI DUNG BÀI :
-Văn học thời Hậu Lê phát triển mạnh cả về văn
học chữ Hán và văn học chữ Nôm.
Các tác phẩm văn học tiêu biểu: Quốc âm thi
tập, Bình Ngô đại cáo; Ức Trai thi tập ( Nguyễn
Trãi); Hồng Đức quốc âm thi tập (Lê Thánh
Tông)
- Khoa học thời Hậu Lê cũng phát triển rực rỡ
cả khoa học xã hội và khoa học tự nhiên.
Các tác phẩm tiêu biểu:
* Đại Việt sử kí toàn thư ( Ngô Sĩ Liên)
* Lam Sơn thực lục; Dư địa chí (Nguyễn Trãi)
* Đại thành toán pháp ( Lương Thế Vinh)
TRÒ CHƠI: Nhà sử học nhỏ tuổi
Cách chơi:
Trò chơi gồm hai đội tham gia ( mỗi đội gồm 3 học sinh)
Nhiệm vụ mỗi đội : Thảo luận theo nội dung câu hỏi ( thời
gian 1 phút). Sau đó mỗi đội cử 1 đại diện lên tham gia trò
chơi.
Luật chơi:
Hai bạn đại diện bốc thăm câu hỏi. Đội nào vào câu hỏi

số1 thì được quyền hỏi trước theo nội dung đã ghi trong phiếu,
đội còn lại trả lời theo câu hỏi. Sau đó hai bạn đổi vị trí cho
nhau để hoàn thành phần chơi của mình. Đội nào trả lời đúng
và nhiều nhất thì thắng cuộc.
Thời gian cho mỗi đội chơi: 1 phút.
Lương Thế Vinh.
Tác phẩm “ Đại thành toán pháp” là
của ai?
Tác phẩm “ Dư địa chí” là
của ai? Nội dung nói về điều
gì?
Nguyễn Trãi – Xác định lãnh thổ quốc
gia, tài nguyên, các sản phẩm của đất
nước và một số phong tục tập quán của
nhân dân.
Nguyễn Trãi viết tác phẩm
văn học sử nào?
Lam Sơn thực lục.
Bộ Đại Việt sử kí toàn thư
ghi lại điều gì? Do ai viết?
Ghi lại lịch sử nước ta từ thời
Hùng Vương đến thời Hậu Lê;
Do Ngô Sĩ Liên viết.
Ai viết tác phẩm
“ ức trai thi tập”
Nguyễn Trãi.
Ai viết tác phẩm “Hồng Đức
Quốc âm thi tập”.
Lê Thánh Tông

Tượng Vua lê thánh tông
ĐỀN THỜ VUA LÊ THÁNH TÔNG
TƯỢNG LƯƠNG THẾ VINH