-1-
Lời mở đầu
Xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong hoạt động thơng mại quốc tế, là
phơng tiện thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Việc mở rộng xuất khẩu để tăng thu
nhập ngoại tệ cho tài chính, học tập kinh nghiệm quản lý, công nghệ, tạo điều
kiện phát triển cơ sở hạ tầng và phát huy nội lực là mục tiêu quan trọng nhất của
chính sách thơng mại. Nhà nớc đã và đang thực hiện các biện pháp thúc đẩy
các ngành kinh tế hớng theo xuất khẩu, khuyến khích t nhân mở rộng xuất
khẩu để giải quyết công ăn việc làm và tăng doanh thu cho đất nớc.
Đẩy mạnh sản xuất và sản xuất hàng TCMN sẽ mang lại lợi ích to lớn
không chỉ về kinh tế mà còn về văn hóa, xã hội. Hàng TCMN đem lại lợi nhuận
sau khi xuất khẩu rất cao so với nhiều nhóm hàng khác. Bên cạnh đó, phát triển
xuất khẩu hàng TCMN sẽ tạo việc làm cho rất nhiều lao động góp phần ổn định
kinh tế và làm giảm tệ nạn xã hội. Đồng thời, mở rộng xuất khẩu hàng TCMN
còn ý nghĩa giới thiệu với bạn bè thế giới biết thêm về nền văn hóa Việt Nam.
Công ty xuất nhập khẩu hàng tiêu dùng và Thủ công mỹ nghệ Hà Nội kể
từ ngày thành lập đến nay, công ty đã trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, có lúc
tởng chừng nh không vực dậy đợc song với sự nỗ lực cố gắng không mệt mỏi
của Ban lãnh đạo và toàn thể cán bộ công nhân viên, công ty đã từng bớc ổn
định và phát triển, đạt đợc những thành tựu nhất định. Nhng không dừng lại ở
những gì đạt đợc, công ty xuất nhập khẩu hàng tiêu dùng và Thủ công mỹ nghệ
Hà Nội tiếp tục tìm tòi nghiên cứu cho mình một hớng đi thích hợp để đảm bảo
cho sự tồn tại và phát triển lâu dài của công ty.
Trong bối cảnh nh vậy, tôi chọn đề tài Thực trạng và giải pháp trong
hoạt động xuất khẩu hàng TCMN tại công ty Artex Hà Nội với hy vọng đóng
góp một số ý kiến giúp đẩy mạnh hơn việc XK hàng TCMN truyền thống của
Việt Nam ra nớc ngoài.
Ngoài mục lục, lời mở đầu và kết luận đề tài đợc chia làm 3 chơng:
Chơng I: Khái quát hàng TCMN ở Việt Nam và quy trình tổ chức thực hiện
HĐXK mặt hàng này
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-2-
Chơng II: Thực trạng hoạt động kinh doanh xuất khẩu tại công ty Artex- Hà
Nội
Chơng III: Một số phơng hớng và giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh hoạt
động xuất khẩu của công ty.
Tôi xin chân thành cảm ơn thầy giáo Vũ Đức Cờng, Ban lãnh đạo và các cán
bộ, công nhân viên của Công ty Artex Hà Nội đã nhiệt tình giúp đỡ tôi thực hiện
đề tài này.
Do hạn chế về thời gian cũng nh năng lực nghiên cứu, đề tài cũng không tránh
khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận đợc ý kiến đóng góp quý báu từ phía
thầy cô và các bạn./.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-3-
Chơng I
khái quát hàng TCMN ở Việt Nam và quy trình tổ chức
thực hiện HĐXK mặt hành này
I. Một số nét về hoạt động sản xuất và xuất khẩu hàng TCMN của
Việt Nam
1. Đặc điểm về hàng TCMN
Không giống nh những nhóm hàng hóa khác, hàng thủ công mỹ nghệ có
những đặc điểm riêng của mình đó là sự khác biệt trong mục đích tiêu dùng sản
phẩm TCMN:
Thứ nhất, Hàng TCMN có xu hớng tạo ra sự kết hợp hài hòa giữa nhu cầu vừa
dùng lại vừa chơi. Nghĩa là, ngời tiêu dùng quan tâm cả đến mặt thẩm mỹ lẫn
lợi ích sử dụng của sản phẩm. Tính chất mỹ thuật của loại sản phẩm này đợc
tạo nên bởi hình dáng sản phẩm, những đờng nét và họa tiết trên mặt sản phẩm.
Còn tính chất sử dụng đợc ngời tiêu dùng lựa chọn căn cứ vào công dụng, kích
cỡ, hình dáng của sản phẩm. Với đôi bàn tay khéo léo và óc sáng tạo của các thế
hệ thợ thủ công đã tạo nên những sản phẩm TCMN đậm nét độc đáo, tinh xảo,
hoàn mỹ.
Thứ hai, Hàng TCMN thiên về tính nghệ thuật, hơn nữa ngời tiêu dùng
coi trọng tính thẩm mỹ của sản phẩm này hơn: 1 chiếc giỏ tre treo trên tờng hay
1 pho tợng gốm Phật bày trong tủ tất cả tăng vẻ sang trọng, lịch sự và nghệ
thuật của căn phòng, ngôi nhà, khách sạn.Vậy là, hàng TCMN trở thành vật
trang trí nội thất hay thú chơi su tập của một số ngời vốn yêu thích các sản
phẩm truyền thống của Việt Nam. Tại sao ngời tiêu dùng lại đề cao tính thẩm
mỹ của nghành hàng này vậy? Lí do là chính các sản phẩm TCMN mang đậm
chất văn hóa. Nó thờng biểu đạt phong cảnh sinh hoạt, con ngời, cảnh quan
thiên nhiên, lễ hội truyền thống, quan niệm về tự nhiênNhững nét chấm phá
nghệ thuật trên tranh sơn mài, khảm trai, tranh lụađã thể hiện đất nớc con
ngời và tâm hồn tình cảm Việt Nam.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-4-
Thứ ba, Hàng TCMN để dùng nhiều hơn chơi. Việc các sản phẩm làm ra
ngoài việc xuất khẩu ra thị trờng nớc ngoài còn để tiêu dùng trong nớc. Bộ
ấm chén, bát đĩa, bình đựng rợu, rổ, bàn ghế, lụathể hiện rõ công dụng của nó
hàng ngày. Vậy là, hàng TCMN không phải chỉ để ngắm, thởng thức mà còn đi
sâu vào đời thờng. Với nguyên liệu nh mây, tre,có ở trong nớc, hàng
TCMN đợc tập trung ở các làng nghề, sản xuất theo lối truyền thống, quy trình
sản xuất đơn giản, chi phí sản xuất thấp, giá thành không quá cao so với thu nhập
của ngời tiêu dùng Việt Nam. Do vậy, các mặt hàng nh gốm sứ, đồ gỗ, hàng
mây tre đan, hàng thổ cẩmluôn song hành trong cuộc sống cùng con ngời.
2.Tiềm năng phát triển của nghành hàng TCMN
Trong nền kinh tế thị trờng, đặc biệt sau thời kỳ đổi mới khi mọi đơn vị
sản xuất kinh doanh đợc phát huy quyền tự chủ, các mặt hàng TCMN truyền
thống không những không mất đi mà còn đứng vững, một số mặt hàng có thể mở
rộng quy mô sản xuất. Thời gian qua Nhà Nớc cũng đã quan tâm, khuyến khích
phát triển các làng nghề, thợ thủ công giỏi để khôi phục các làng nghề truyền
thống.
Mang đậm nét truyền thống, văn hóa dân tộc, các sản phẩm TCMN đáp
ứng đợc nhu cầu về thởng thức những tinh hoa văn hóa của dân tộc, các khu
vực địa lý. Sự giao lu kinh tế và văn hóa, du lịch giữa các nớc ngày càng phát
triển là những cơ hội rất tốt để giới thiệu, đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu hàng
TCMN.
Khi đánh giá tiềm năng phát triển sản phẩm cần phải nhìn nhận một cách
thỏa đáng. Tiềm năng phát triển cần dựa trên tiềm năng tiêu thụ của sản phẩm.
Hàng TCMN không những tiêu thụ tốt trong nớc mà còn đợc mở rộng ra cả ở
nớc ngoài.
Đối với thị trờng trong nớc, khi cuộc sống của ngời dân đợc nâng
cao, sức mua đợc cải thiện, điều mà con ngời hớng tới là sự quay lại với tự
nhiên, gắn bó với truyền thống. Đó là một quy luật phổ biến không chỉ đối với
tầng lớp trung lu mà với mọi tầng lớp dân c. Vì vậy, sản phẩm TCMN không
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-5-
chỉ phục vụ cho mục đích nghệ thuật, trang trí nội thất mà nó còn rất hữu dụng
cho cuộc sống của ngời Việt Nam.
Đối với thị trờng nớc ngoài, hiện nay ngời phơng Tây dần dần bị nét
đẹp kín đáo, duyên dáng, thanh lịch của Phơng Đông quyến rũ. Những vật dụng
mang tính hiện đại nh ti vi, máy tínhđôi khi làm cho cuộc sống con ngời trở
nên nặng nề, căng thẳng thì ngời nớc ngoài lựa chọn các sản phẩm thủ công để
tô điểm cho cuộc sống của họ giờng nh là một cách làm cho cuộc sống thêm
ngọt ngào, lãng mạn hơn.
Hiện nay, Việt Nam đã có quan hệ thơng mại với rất nhiều nớc trên thế
giới. Cùng với việc thâm nhập và khai thác các thị trờng mới nh: EU, Mỹ,
Canada, Hàn Quốc, Arập Xê útchúng ta cũng đang khôi phục lại những thị
trờng truyền thống nh: Nga, các nớc SNG và Đông Âu. Việc gia nhập
ASEAN, tham gia vào diễn đàn Châu á Thái Bình Dơng ( APEC ) và việc kí
kết hiệp định thơng mại Việt-Mỹ đã mở ra cho các doanh nghiệp sản xuất và
kinh doanh hàng TCMN những thị trờng tiềm năng.
Do vậy, những năm gần đây nhu cầu các hàng TCMN không ngừng đợc
tăng lên. Mục tiêu mà Đảng và Nhà Nớc ta về một số hàng TCMN trong 5 năm
tới đây ( kim ngạch xuất khẩu - đơn vị: triệu USD )
- Gốm sứ mỹ nghệ từ 250 - 300 ( trong khi đó năm 2000 là 100 130 )
- Gỗ mỹ nghệ từ 120 150 ( trong khi đó năm 2000 là 50 60 )
- Mây tre đan từ 60 80 ( trong khi đó năm 2000 là 30 40 )
- Thêu ren thổ cẩm từ 20 25 ( trong khi đó năm 2000 là 10 )
Trong khi nhu cầu lao động năm 2005 là 1,8 đến 2 triệu ngời, đây là
bằng chứng rõ nhất về tiềm năng phát triển của nghành TCMN trong tơng lai.
3.Tình hình xuất khẩu hàng TCMN trong những năm gần đây.
Nghề TCMN vốn có truyền thống từ lâu đời. Truyền thống đó gắn liền với
các làng nghề, phố nghề và đợc biểu hiện bằng những sản phẩm thủ công độc
đáo. Ngày nay, đất nớc đang trong quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa,
máy móc dần thay thế sức lao động của con ngời, các sản phẩm thủ công không
mất đi mà tồn tại, phát triển song song với công nghệ và sản phẩm hiện đại.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-6-
Cùng với sự phát triển đi lên của nền kinh tế, một số tiến bộ mới đã đợc áp
dụng thay thế lao động thủ công nh: công nghệ nhào trộn đất, dập, phay kim
loại, bằng máy nh: lò nung đốt bằng gas. Hơn nữa, sự phát triển của cơ sở hạ
tầng, phơng tiện vận tải, thông tin và kỹ thuật hiện đại nên sức lao động giảm,
số lợng sản phẩm làm ra nhiều hơn, chất lợng tăng. Do vậy, nhóm hàng
TCMN nằm trong số 15 nhóm hàng có kim ngạch xuất khẩu cao nhất của cả
nớc với kim ngạch xuất khẩu đợc 235 triệu USD năm 2002 và 331 triệu USD
năm 2003 ( tăng 40,8% ) đứng sau một số hàng chủ lực của nền kinh tế nh: Cao
su, cà phê, gạo, lạc nhân, hạt điều, chè, rau quả, thủy sản, dầu thô, than đá, hàng
dệt may, giày dép ( theo số liệu của Bộ Thơng Mại)
Thị trờng xuất khẩu nghành hàng này ngày càng đợc mở rộng hơn bao
gồm: Nhật Bản, Singapore, AnhNhà nớc ta vẫn tiếp tục khuyến khích sản xuất
các mặt hàng TCMN trong tơng lai. Bởi lẽ, nhu cầu về mặt hàng này vẫn gia
tăng trên thị trờng thế giới và việc sản xuất mặt hàng này giúp Việt Nam phát
huy đợc lợi thế so sánh của mình về nguồn nguyên liệu sẵn có và nguồn lao
động thủ công có tay nghề mà giá nhân công lại rẻ.
4. Những thuận lợi, khó khăn trong sản xuất và xuất khẩu hàng
TCMN ở Việt Nam hiện nay.
4.1.Thuận lợi
Đầu tiên phải kể đến những nghệ nhân, thợ lành nghề có bàn tay tài
hoa tạo ra tất cả các mặt hàng nh gốm sứ, đồ gỗ, dệt lụa, mây tre đan,Con
ngời là yếu tố quyết định trong việc tạo ra những sản phẩm TCMN tuyệt mỹ,
độc đáo. Trải qua nhiều thế hệ, bí quyết nghề luôn đợc các nghệ nhân tiền bối
giữ gìn và chỉ truyền cho những nhân tài trong dòng họ. Vì vậy, hàng trăm năm
đã đi qua nhng các sản phẩm TCMN vẫn tồn tại, phát triển và ngày càng tuyệt
mỹ, độc đáo hơn.
Thị trờng giành cho hàng TCMN ngày càng mở rộng do xu hớng toàn
cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế. Các hàng rào thuế quan, phi thuế quan dần
đợc dỡ bỏ. Các hiệp định, hiệp ớc giữa các quốc gia, khu vực tạo điều kiện cho
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-7-
hàng TCMN xuất khẩu trở nên dễ dàng hơn. Ngoài ra, cơ sở hạ tầng đợc nâng
cấp, mạng Internet, dịch vụ viễn thông phát triển giúp cho việc tìm hiểu nhu cầu,
thị hiếu và đối tác nớc ngoài trở nên thuận tiện hơn. Điều đó hứa hẹn một tơng
lai tơng sáng về phát triển sản xuất các mặt hàng TCMN truyền thống của nớc
ta.
Chính sách của Chính phủ trong việc khuyến khích xuất khẩu hàng TCMN
và những u đãi đối với các làng nghề thủ công truyền thống nh Bắc Ninh, Hà
TâyVà các chủ trơng cho vay vốn sản xuất, phong tặng danh hiệu nghệ nhân,
đã tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển các mặt hàng TCMN truyền thống.
4.2. Khó khăn
Bên cạnh những thuận lợi cơ bản đảm bảo cho sự phát triển thì sản
xuất các mặt hàng này cũng gặp không ít khó khăn.
Tình trạng thiếu chủ động về nguyên liệu xảy ra đối với hầu hết các loại sản
phẩm, một số nguyên liệu trong tình trạng có nguy cơ cạn kiệtchẳng hạn nh
đất sét phải lấy từ xa, giá cả ngày một tăng, tình trạng cung ứng mây tre không
đợc chủ động, nguồn gỗ qúy khan hiếm dần.
Khả năng tiếp cận thị trờng yếu, khâu tiêu thụ sản phẩm đợc sản xuất ra
từ các làng nghề cho các khách hàng lớn thờng phải thông qua các doanh
nghiệp trung gian (doanh nghiệp thơng mại, dịch vụ ) nên hạn chế trong việc
nắm bắt thị hiếu của ngời tiêu dùng. Ngoài ra, việc giới thiệu các sản phẩm ở
các hội chợ quốc tế rất tốn kém, chi phí giành cho quảng cáo, tiếp thị nhỏ và việc
xây dựng thơng hiệu cho hàng TCMN là những vấn đề đặt ra cấp bách.
Vốn là một yếu tố cần thiết nhng khả năng cung ứng về vốn còn yếu. Các
cơ sở sản xuất chủ yếu có quy mô nhỏ cha thuyết phục đợc ngân hàng cho vay
vốn. Các ngân hàng cũng cha tìm ra cơ chế thích hợp để cho các đơn vị sản
xuất vay vốn nhiều hơn và tăng thời hạn vay dài hơn. Điều này ảnh hởng trực
tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh hàng TCMN.
Số thợ giỏi có trình độ tay nghề ngày càng một ít đi. Lí do chính là bí
quyết nghề chỉ truyền cho một hoặc một số ít ngời có tài năng trong gia đình,
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-8-
không phổ biến rộng nhằm tránh tình trạng rò rỉ bí quyết, vô tình tạo ra các đối
thủ cạnh tranh. Ngoài những khó khăn nêu trên còn nhiều khó khăn khác nh
chất lợng sản phẩm cha đồng đều, hệ thống thị trờng cha ổn định, tình trạng
ô nhiễm môi trờng
Do vậy, chúng ta cần tận dụng những thuận lợi có đợc, đồng thời khắc phục các
khó khăn còn tồn tại để nghành hàng TCMN tiếp tục phát triển và tỏa sáng hơn
nữa.
II. Quy trình thực hiện HĐXK hàng TCMN.
Vì hàng TCMN là loại hàng hóa Nhà nớc khuyến khích XK nên doanh
nghiệp không phải xin giấy phép XK.
1. Chuẩn bị hàng hóa.
Quá trình chuẩn bị hàng XK gồm các khâu:
Thứ nhất, tập trung hàng XK đủ về số lợng. Phù hợp về chất lợng và đúng thời
điểm, tối u hóa đợc chi phí, là một hoạt động rất quan trọng của các doanh
nghiệp kinh doanh. Mỗi loại hình doanh nghiệp với các đặc trng khác nhau thì
quá trình này cũng khác nhau.
Thứ hai, bao gói hàng XK: đây là khâu quan trọng trong việc chuẩn bị hàng hóa
bởi nó hạn chế những tác động của môi trờng bên ngoài nhằm bảo vệ hàng hóa
trong quá trình vận chuyển, bảo quản đồng thời có tác dụng quảng cáo và hớng
dẫn tiêu dùng.
Thứ ba, kẻ ký mã hiệu hàng XK: đây là khâu cần thiết và là khâu cuối
cùng trong quá trình chuẩn bị hàng XK.Việc kẻ ký mã hiệu bảo đảm thuận lợi
cho phơng pháp giao nhận và hớng dẫn phơng pháp, kỹ thuật bốc dỡ, vận
chuyển và bảo quản hàng hóa cho nhà NK.
2. Kiểm tra hàng XK
Trớc khi giao hàng ngời XK có nghĩa vụ phải kiểm tra hàng về chất
lợng, số lợng Việc kiểm tra đợc thực hiện ở 2 cấp:
ở cơ sở: việc kiểm tra ở cơ sở giữ vai trò quyết định và có tác dụng triệt để
nhất.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-9-
ở các cửa khẩu: việc kiểm tra hàng ở các cửa khẩu có tác dụng thẩm tra
lại kết quả kiểm tra ở cơ sở. Cơ quan giám định căn cứ vào đơn và L/C để giám
định hàng hóa. Kiểm tra thực tế về số lợng, trọng lợng, bao bì, ký mã hiệu,
chất lợng hàng hóa và cấp chứng th.
3.Thuê phơng tiện vận tải
Việc thuê phơng tiện vận tải cho chuyên chở hàng XK có ý nghĩa quan
trọng, ảnh hởng trực tiếp đến qúa trình giao hàng, sự an toàn của hàng hóa.
Trong HĐXK nếu điều kiện cơ sở giao hàng của HĐ là một trong số các điều
kiện CFR, CIF, CPD, CIP, DES, DDE, DDP thì nhà XK phải thuê phơng tiện
vận tải. Nếu điều kiện cơ sở giao hàng là EXW, FCA, FAS, FOB thì nhà NK
phải thuê phơng tiện vận tải.
Có rất nhiều phơng tiện vận tải nh: đờng hàng không, đờng sắt,
đờng bộTuy nhiên vận tải đờng biển là phổ biến nhất và thờng đợc các
doanh nghiệp Việt Nam áp dụng.
4. Mua BH cho hàng hóa
Trong TMQT, hàng hóa thờng phải vận chuyển đi xa, điều kiện vận tải
phức tạp nên hàng hóa dễ bị h hỏng, mất mát, tổn thất trong quá trình vận
chuyển. Do đó, các doanh nghiệp thờng mua BH cho hàng hóa bằng 1 khoản
tiền ( phí BH ) để giảm bớt rủi ro có thể xảy ra. Tuy nhiên, để lựa chọn việc mua
BH hay không cần phải dựa vào các căn cứ sau:
- Căn cứ vào điều kiện cơ sở giao hàng trong HĐXK
- Căn cứ vào hàng hóa vận chuyển
- Căn cứ vào điều kiện vận chuyển
5. Làm thủ tục hải quan
Quy trình làm thủ tục hải quan về cơ bản sẽ tiến hành theo 3 bớc là: Khai
báo hải quan, xuất trình hàng hóa để công chức Hải quan kiểm tra, thực hiện các
quyết định của công chức hải quan. Tuy nhiên, tùy theo đặc điểm tình hình,
những quy định tại mỗi quốc gia và trong từng thời kỳ nhất định mà quy trình
làm thủ tục hải quan có thể đợc triển khai theo các bớc cụ thể khác nhau.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-10-
6. Giao hàng với phơng tiện vận tải
Hàng XK chủ yếu đợc giao bằng đờng biển và đờng sắt. Nếu hàng
hóa đợc giao bằng đờng biển, chủ hàng phải tiến hành các việc sau: Căn cứ
vào các chi tiết hàng XK, lập bảng đăng ký hàng chuyên chở cho ngời vận tải
(Đại diện hàng hải, hoặc thuyền trởng, công ty đại lý tàu biển ) để đổi lấy sơ đồ
xếp hàng.
- Trao đổi với cơ quan điều độ cảng để nắm vững ngày giờ.
- Bố trí phơng tiện đem hàng vào cảng, xếp lên tàu.
- Lấy biên lai thuyền phó và đổi lấy vận đơn đờng biển. Vận đơn đờng
biển phải là vận đơn hoàn hảo. Nếu chuyên chở bằng đờng sắt chủ hàng phải
đăng ký với cơ quan đờng sắt để xin cấp toa xe cho phù hợp với tính chất và
khối lợng hàng hóa. Khi đã đợc cấp toa xe, chủ hàng tổ chức bốc xếp hàng,
niêm phong cặp chì và làm các chứng từ vận tải, trong đó chủ yếu là vận đơn
đờng sắt.
7. Nghiệp vụ thanh toán
Trong thơng mại quốc tế có nhiều phơng thức thanh toán, chủ yếu các
doanh nghiệp áp dụng phơng thức thanh toán L/C hoặc T/T. Đối với khách hàng
truyền thống hay hàng hóa có giá trị không quá lớn mới áp dụng phơng thức
T/T. Sau khi hoàn thành nghĩa vụ giao hàng cho phơng tiện vận tải, doanh
nghiệp cần nhanh chóng lập bộ chứng từ để thực hiện thanh toán.
8. Khiếu nại và giải quyết khiếu nại.
Nếu chủ hàng XK bị khiếu nại đòi bồi thờng, cần phải có thái độ nghiêm
túc, thận trọng trong việc xem xét yêu cầu của khách hàng ( ngời NK ). Việc
giải quyết phải khẩn trơng kịp thời và có tình có lý.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-11-
Chơng II
Thực trạng quy trình tổ chức thực hiện HĐXK hàng TCMN
tại Artex Hà Nội.
I. Giới thiệu về công ty ARTEX Hà Nội
1. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty ARTEX Hà Nội.
Theo quyết định số 4523/QĐ/UB/TC ngày 23/10/1987 của UBND thành
phố Hà Nội thành lập công ty mỹ nghệ xuất khẩu Hà Nội trên cơ sở sát nhập của
3 công ty là: công ty Mỹ nghệ xuất khẩu, công ty Thêu ren xuất khẩu,công ty
Gia công dệt xuất khẩu. Ngày 16/11/1987 chính thức thực hiện sát nhập 3 công
ty thành Công ty mỹ nghệ xuất khẩu Hà Nội, có t cách pháp nhân hoạch toán
kinh tế độc lập.
Khi Nhà Nớc ban hành quyết định 388, sắp xếp lại các doanh nghiệp,
Luật công ty, Luật doanh nghiệp cùng một số luật khác, theo quyết định thành
lập số 3313 /QĐ/UB/TC ngày 19/12/1992 của UBND thành phố Hà Nội công ty
vẫn giữ tên cũ là Công ty Mỹ nghệ xuất khẩu Hà Nội. Đến ngày 27/9/1996 theo
quyết định thành lập số 3169/QĐ/UB/TC của UBND thành phố Hà Nội, công ty
chính thức mang tên: Công ty xuất nhập khẩu hàng tiêu dùng và Thủ công mỹ
nghệ Hà Nội.
Tên giao dịch quốc tế là:
HANOI ARTHANDICRAF COMSURMER GOODS IMPORT-EXPORT
CORPORATION ( ARTEX HA NOI )
Công ty là một trong những thành viên của Liên hiệp công ty xuất nhập
khẩu đầu t Hà Nội ( UNIMEX HaNoi )
Trụ sở chính: 172 Ngọc Khánh - Ba Đình - Hà Nội.
Điện thoại: (84-4)7715572. Fax: (84-4)7715578.
Email:
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-12-
2.Cơ cấu tổ chức bộ máy, chức năng và nhiệm vụ của công ty Artex
Hà Nội.
2.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy:
Trong cơ chế thị trờng hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam nói
chung và công ty Artex Hà Nội nói riêng đều phải thực hiện hình thức hoạch
toán giá thành sản phẩm, lãi hởng lỗ chịu. Do đó, bộ máy của công ty đã đợc
thu gọn lại không còn cồng kềnh nh trớc, công ty phải từng bớc giảm bớt lực
lợng lao động gián tiếp ( những cán bộ viên chức không đáp ứng đợc yêu cầu
đổi mới của hoạt động kinh doanh ) nên số lợng nhân viên giảm trong những
năm gần đây còn 80 ngời, đồng thời các phòng ban nghiệp vụ đi vào hoạt động
hiệu quả. Cơ cấu hoạt động của công ty đợc thể hiện ở bảng 1 sau đây:
Bảng 1: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của công ty Artex Hà Nội.
Bộ máy quản lý của công ty đợc tổ chức theo kiểu trực tuyến chức năng.
Mô hình này phù hợp với quy mô kinh doanh nhỏ, hơn nữa các mệnh lệnh,
Giám đốc
Phó giám đốc tổ chức Phó giám đốc kinh doanh
Phòng nghiệp
vụ kinh doanh 1
Phòng nghiệp vụ
kinh doanh 2
Phòng nghiệp vụ
kính doanh 3
Phòng nghiệp vụ
kinh doang 4
Phòng tổ chức
hành chính
Phòng kế toán tài
vụ
Phòng tổng hợp thị
trờng
P. phát triển TT và
mặt hàng mới
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-13-
nhiệm vụ và thông báo tổng hợp cũng đợc truyền từ lãnh đạo của công ty đến
cấp cuối cùng một cách dễ dàng.
Ban giám đốc gồm: Giám đốc, 2 Phó giám đốc: trực tiếp tổ chức, điều
hành hoạt động của công ty.
Chức năng, nhiệm vụ cụ thể của các phòng ban nh sau:
- Phòng tổng hợp thị trờng: lập kế hoạch, thống kê kế hoạch, báo cáo và
theo dõi điều hành tổ chức kinh doanh đồng thời cung cấp các thông tin cần thiết
cho các phòng nghiệp vụ kinh doanh.
- Phòng nghiệp vụ kinh doanh 1: Chủ yếu kinh doanh xuất nhập hàng thủ
công mỹ nghệ, t liệu sản xuất và hàng tiêu dùng.
- Phòng nghiệp vụ kinh doanh 2: Kinh doanh xuất nhập khẩu trọng tâm
hàng nông lâm, hải sản.
- Phòng nghiệp vụ kinh doanh 3: Khai thác trung tâm thơng mại, kinh
doanh xuất nhập khẩu hàng may mặc.
- Phòng nghiệp vụ kinh doanh 4: Chuyên kinh doanh xuất nhập khẩu hàng công
nghiệp, vật liệu xây dựng và các mặt hàng khác.
Bốn phòng nghiệp vụ có tổng số 40 thành viên, thực hiện chức năng tìm
kiếm bạn hàng và giao dịch với các đối tác để phát triển, mở rộng thị
trờng.Việc phân loại hàng hóa xuất nhập khẩu cho từng phòng ban tránh sự
chồng chéo, giành khách hàng của nhau đồng thời phát huy đợc năng lực
chuyên môn hóa của cán bộ nghiệp vụ.
2.2. Chức năng nhiệm vụ của công ty.
Công ty Xuất nhập khẩu hàng tiêu dùng và Thủ công mỹ nghệ Hà Nội
là một doanh nghiệp Nhà Nớc do nhà Nớc thành lập, đầu t vốn và trực tiếp
quản lý. Hoạt động trong cơ chế thị trờng với t cách là chủ sở hữu, Công ty có
t cách pháp nhân đầy đủ, hoạch toán kinh tế độc lập, có tài khoản và con dấu
riêng theo quy định của Nhà Nớc do vậy công ty có những chức năng và nhiệm
vụ nhất định.
Theo quyết định số 1149/QĐ/UB của UBND thành phố Hà Nội, Công ty
ARTEX Hà Nội có những chức năng sau:
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-14-
Tổ chức gia công và thu mua hàng Thủ công mỹ nghệ và hàng tiêu dùng
để xuất khẩu.
Xuất khẩu các mặt hàng Thủ công- Mỹ nghệ, hàng công nghiệp, nông
lâm sản, sản phẩm dệt may.
Nhập khẩu nguyên liệu, vật t, máy móc, thiết bị và phơng tiện vật tải, hàng
tiêu dùng và thiết bị văn phòng.
Uỷ thác và nhận ủy thác các mặt hàng sản xuất trong và ngoài nớc.
Kinh doanh dịch vụ thơng mại: tạm nhập, tái xuất, chuyển khẩu, kinh
doanh bất động sản làm việc theo quy định của pháp luật.
Nh vậy ta có thể thấy công ty Artex Hà Nội có chức năng đáp ứng nhu
cầu phát triển kinh tế, phục vụ đời sống nhân dân và tổ chức lu thông hàng hóa.
Để thực hiện tốt công tác, chức năng này công ty phải hoàn thành các nhiệm vụ:
Xây dựng và tổ chức thực hiện các kế hoạch kinh doanh nhằm thực hiện
tốt mục đích và chức năng của công ty.
Nghiên cứu khả năng sản xuất và nhu cầu của thị trờng, kiến nghị và đề
xuất với UBND thành phố Hà Nội các biện pháp thực hiện nhằm nâng cao hiệu
quả hoạt động kinh doanh.
Tuân thủ luật pháp về quản lý kinh tế tài chính, quản lý xuất nhập khẩu và
giao dịch đối ngoại, nghiêm chỉnh thực hiện các cam kết trong hợp đồng mua
bán ngoại thơng và các hợp đồng kinh tế có liên quan đến việc kinh doanh của
công ty. Quản lý, chỉ đạo và tạo điều kiện để các đơn vị trực thuộc chủ động
trong hoạt động kinh doanh theo quy chế và pháp luật hiện hành. Việc quy định
rõ phạm vi, quyền hạn, chức năng, nhiệm vụ của công ty xuất nhập hàng tiêu
dùng và thủ công mỹ nghệ Hà Nội tạo thuận lợi giúp cho hoạt động kinh doanh
xuất nhập khẩu của công ty đạt hiệu quả cao.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
-15-
II. Khái quát hoạt động kinh doanh xuất khẩu tại công ty Artex
Hà Nội
1. Tình hình hoạt động kinh doanh chung của công ty trong những
năm gần đây.
Công ty xuất nhập khẩu hàng tiêu dùng và thủ công mỹ nghệ Hà Nội là
một công ty do nhà nớc thành lập và đầu t vốn. Lĩnh vực hoạt động rộng từ
kinh doanh nội địa và xuất nhập khẩu đến kinh doanh bất động sản. Chủng loại
hàng hóa đa dạng gồm nhiều loại sản phẩm phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng của
con ngời và các sản phẩm trong nhóm hàng TCMN. Với các phơng thức kinh
doanh chủ yếu sau:
Mua đứt bán đoạn: Là phơng thức xuất khẩu trực tiếp cho thơng gia
nớc ngoài, tổ chức sản xuất thu mua từ ngời sản xuất, làng nghề thủ
cônghoặc nhập khẩu trực tiếp của khách ngoại, bán trực tiếp tiêu thụ trong
nớc chiếm tỷ trọng lớn trong hoạt động kinh doanh của đơn vị. Phơng thức
này đã tập trung đợc thế mạnh của công ty nh đội ngũ cán bộ có trình độ
chuyên môn vững vàng, năng động và vị thế là một doanh nghiệp Nhà Nớc có
uy tín.
Gia công: là phơng thức kinh doanh do một bên nhận gia công, nhập
khẩu nguyên liệu hoặc bán thành phẩm của một bên khác để chế biến ra thành
phẩm, giao lại cho bên đặt gia công và nhận thù lao. Mặt hàng Công ty nhận gia
công chủ yếu là hàng may mặc, thêu ren. Tuy nhiên phơng thức này công ty
không thực hiện từ năm 2003 trở lại đây do có sự thay đổi trong cơ cấu tổ chức
và thị trờng xuất nhập của công ty.
Uỷ thác: Là phơng thức kinh doanh mà công ty giúp các đơn vị trong
nớc xuất khẩu hàng hóa ra nớc ngoài và sau đó nhận một khoản thù lao gọi là
phí ủy thác. Phơng thức này giúp công ty có đợc nhiều bạn hàng nớc ngoài
và dần dần tạo dựng uy tín và tích lũy kinh nghiệm cho mình trên thơng trờng
quốc tế. Do luôn có sự nỗ lực của toàn thể CBCNV trong công ty và sự cố gắng
tận dụng thế mạnh mà nhìn chung kết quả kinh doanh của công ty trong những
năm gần đây đạt kết quả khá tốt. Cụ thể đợc thể hiện ở bảng 2 dới đây:
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN