LY THUYET HUU CO 12_Mr Trung

Mr Trung
CHƯƠNG 1: ESTE - LIPIT
Bài 1 : ESTE
I. Khái niệm, danh pháp :
1. Khái niệm :
- Khi thay nhóm -OH trong nhóm -COOH của axit cacbonxylic bằng nhóm –OR’ ta được este.
R-C-OH + HO-R’ R-C-O-R’ + H
2
O
O O
Công thức este đơn chức : RCOOR’ ( )
Công thức este no,đơn chức : C
a
H
2a+1
COOC
b
H
2b+1

hay C
n
H
2n
O
2
2. Danh pháp :
Tên este = tên gốc hidrocacbon R’ + tên gốc axit RCOO
VD :
HCOOCH
3

………………… metyl fomat CH
2
=CH-COOCH
3
…………metyl acryl
Viết CTCT và gọi tên các este có CTPT là :
a.C
2
H
4
O
2
có 1 đp este:
. HCOO-CH
3
………….…metyl fomat
b.C
3
H
6
O
2
có 2 đp este:
. HCOO-C
2
H
5
……………etyl fomat .CH
3
-COO-CH

3
….…… ….metyl axetat
c. C
4
H
8
O
2
có 4 đp este :
. HCOO-CH
2
-CH
2
-CH
3
…propyl fomat
.
HCOO-CH-CH
3
……… ….iso propyl fomat

CH
3
. CH
3
COOC
2
H
5
…………etyl axetat. .C

2
H
5
COOCH…….……… metyl propionate
d. C
5
H
10
O
2
có 9 đp este :
. HCOO-CH
2
-CH
2
-CH
2
-CH
3
……butyl fomat. . HCOO-CH
2
-CH -CH
3
… …iso butyl fomat
CH
3
. HCOO-CH-CH
2
-CH
3

…………sec butyl fomat CH
3
CH
3
. HCOO-C -CH
3
……………tert butyl fomat
. CH
3
COO-CH
2
-CH
2
-CH
3
… propyl axetat CH
3

. CH
3
COO-CH-CH
3
……… …iso propyl axetat . CH
3
-CH-COO-CH
3
…… … metyl iso butirat

CH
3

CH
3
. CH
3
-CH
2
-COO-CH
2
-CH
3
……etyl propionat . CH
3
-CH
2
-CH
2
-COO-CH
3
………metyl butirat
II. Tính chất vật lí :
H
1
H2SO4 đ, to
H2SO4 đ, to
Mr Trung
- Đk thường là chất lỏng hoặc rắn.
- Nhẹ hơn nước rất ít tan trong nước
- Nhiệt độ sôi và độ tan trong nước thấp hơn axit hoặc ancol có có khối lượng phân tử tương đương
hoặc cùng số Cacbon vì : giữa các phân tử este không tạo được liên kết hidro và liên kết hidro giữa
các phân tử este với các phân tử nước rất kém.

- Có mùi thơm đặc trưng :
. iso amyl axetat : CH
3
COOCH
2
CH
2
CH(CH
3
)
2
mùi chuối chín
. benzyl axetat : CH
3
COO-CH
2
-C
6
H
5
mùi hoa nhài
. etyl propionat : CH
3
-CH
2
-COO-CH
2
-CH
3
mùi dứa

III. Tính chất hóa học :
1. Pư cháy :
C
n
H
2n
O
2
+ O
2
→
o
t

nCO
2
+ nH
2
O
2. Pư thủy phân trong môi trường axit :
R–COO–R’ + H
2
O R–COOH + R’–OH
3. Pư thủy phân trong môi trường kiềm : Pư xà phòng hóa
R–COO–R’ + NaOH → R–COONa + R’–OH
4. Pư ở gốc hidrocacbon :
HCOOR + AgNO
3
+ NH
3

+ H
2
O → 2Ag
CH
2
=CH-COOR + Br
2
→ CH
2
Br – CHBr – COOR
CH
2
=CH-COOR + H
2
→

CH
3
– CH
2
– COOR
COOCH
3
CH
2
=C-COOCH
3
(-CH
2
-C-)

CH
3
CH
3
Metyl metacrylat thủy tinh hữu cơ
IV. Điều chế :
1. Este no, đơn :
R – C–OH + R’-OH R-C-O-R’ + H
2
O
O O
2. Este không no :
R – COOH + CHCH → R –COO–CH=CH
2

V. Ứng dụng :
Làm dung môi, sx bánh kẹo, nước hoa, mĩ phẩm, keo dán, thủy tinh hữu cơ, xà phòng, chất giặt rửa.
Bài 2 : LIPIT
2
+ H2/Ni
Mr Trung
I. Định nghĩa : lipit (chất béo) là este của glixerol và các axit béo (axit monocacboxylic có số C >=16
không phân nhánh), gọi chung là các triglixerit.
II. Phân loại :
Chất béo không no (dầu) : sản phẩm của axit béo không no
Chất béo no (mỡ) : sản phẩm của axit béo no
Các xit béo thường gặp :
Axit stearic : C
17
H

35
COOH (no, đơn)
Axit panmitic : C
15
H
31
COOH (no, đơn)
Axit oleic : C
17
H
33
COOH (không no, có một nối đôi)
Axit linoleic : C
17
H
31
COOH (không no, có hai nối đôi)
III. Ứng dụng :
Điều chế xà phòng, glixerol, chế biến thực phẩm…
Lưu ý :
 CHỈ SỐ AXIT BÉO : số mg KOH cần dùng để trung hòa 1g chất béo
 CHỈ SỐ XÀ PHÒNG HÓA : số mg KOH cần dùng để xà phòng hóa 1g chất béo
 CHỈ SỐ IOT : số g Iot có thể kết hợp với 100g chất béo
Chương II : CACBOHIDRAT (GLUXIT)
I. Định nghĩa : Cacbonhidrat là những hợp chất hữu cơ tạp chức, đa số có công thức chung là
C
n
(H
2
O)

m
II. Phân loại :
Monosaccarit : là nhóm cacbohidrat đơn giản nhất, không thể thủy phân được : glucozo, fructozo.
Đisaccarit : là nhóm cacbohidrat khi thủy phân mỗi phân tử sinh ra 2 phân tử monosaccarit :
saccarozo, mantozo.
Polisaccarit : là nhóm cacbohidrat phức tạp, khi thủy phân đến cùng mỗi phân tử sinh ra nhiều phân
tử monosaccarit : tinh bột, xenlulozo.
Bài 3 : GLUCOZO (đường nho) C
6
H
12
O
6
M = 180
I. Tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên :
3
Mr Trung
- Chất rắn, không màu, tan nhiều trong nước , có vị ngọt ( kém đường mía)
- Có trong các bộ phận của cây, trong mật ong chứa 30%, trong máu chứa 0,1%
II. Cấu tạo phân tử : CH
2
OH-[CHOH]
4
-CH=O
Tồn tại chủ yếu ở dạng mạch vòng : và
 Pư chứng tỏ glucozo tồn tại ở dạng mạch vòng là : CH
3
OH/HCl
III. Tính chất hóa học :
1. Tính chất của ancol đa chức :

• Tác dụng với kết tủa Cu(OH)
2
tạo dd xanh thẫm :
2C
6
H
12
O
6
+ Cu(OH)
2
→

(C
6
H
11
O
6
)
2
Cu + 2H
2
O
• Tác dụng với anhidrit axit tạo este :
C
6
H
12
O

6
+ 5(CH
3
CO)
2
O → C
6
H
7
O(OCOCH
3
)
5
+ 5CH
3
COOH
2. Tính chất của andehit :
• Tác dụng với H
2
/Ni,t
o
:
C
6
H
12
O
6
+ H
2

C
6
H
14
O
6
Sobit / Sorbitol
• Tác dụng với dd AgNO
3
trong NH
3
:
CH
2
OH[CHOH]
4
CHO + 2AgNO
3
+3NH
3
+ H
2
O → CH
2
OH[CHOH]
4
COONH
4
+ 2Ag + 2NH
4

NO
3
• Tác dụng với dd Br
2
:
CH
2
OH[CHOH]
4
CHO + Br
2
→ CH
2
OH[CHOH]
4
COOH + HBr
Hiện tượng : Mất màu dd Brom
• Tác dụng với Cu(OH)
2
/NaOH ở nhiệt độ cao :
CH
2
OH[CHOH]
4
CHO + Cu(OH)
2
+ NaOH → CH
2
OH[CHOH]
4

COONa + Cu
2
O + 3H
2
O
Đỏ gạch
3. Tính chất riêng :
C
6
H
12
O
6
2C
2
H
5
OH + 2CO
2

C
6
H
12
O
6
2CH
3
-CH(CH
3

)-COOH axit lactic
IV. Điều chế :
(C
6
H
10
O
5
)n + nH
2
O nC
6
H
12
O
6
V. Ứng dụng :
Làm thuốc tăng lực, vitamin C, pha huyết thanh
Trong công nghiệp : tráng ruột phích, tráng gương, sx rượu etylic
VI. Đồng phân : FRUCTOZO
CTCT CH
2
– CH – CH – CH – C – CH
2
OH OH OH OH O OH
Fructozo có tính chất hh gần giống glucozo
Fructozo Glucozo
4
Mr Trung
Nhận biết fructozo và glucozo : dùng dd Br

2
Bài 4 : SACCAROZO, TINH BỘT, XENLULOZO
I. Saccarozo : C
12
H
22
O
11
( đường mía)
1. Tính chất vật lí :
Chất rắn kết tinh, không màu, vị ngọt, dễ tan trong nước.
2. Cấu tạo phân tử :
Gồm 1 nhóm và 1 nhóm liên với với nhau qua nguyên tử oxi

không có nhóm –CHO trong phân tử.
3. Tính chất hóa học :
• Không có pư tráng bạc, không tham gia pư với dd Br
2
• Không khử Cu(OH)
2
/NaOH ở nhiệt độ cao
• Tác dụng với Cu(OH)
2
tạo dd xanh thẫm :
2C
12
H
22
O
11

+ Cu(OH)
2
→

(C
12
H
21
O
11
)
2
Cu + 2H
2
O
• Tác dụng với Ca(OH)
2
(vôi sữa) : vôi sữa tan hết; dẫn khí CO
2
vào dd đục trở lại.
4. Pư thủy phân :
C
12
H
22
O
11 sacarozo
+ H
2
O

C
6
H
12
O
6 glucozo
+ C
6
H
12
O
6 fructozo
5. Ứng dụng :
Làm thức ăn; sx bánh kẹo, nước giải khát; sx thuốc viên, thuốc nước ; sx gương soi, phích.
6. Đồng phân : MANTOZO
Gồm 2 gốc liên kết với nhau qua nguyên tử oxi.
 có nhóm –CHO trong phân tử.
 tham gia tất cả các pư.
 để nhận biết saccarozo và mantozo ta dùng dd Brom.
C
12
H
22
O
11 mantozo
+ H
2

O



2C
6
H
12
O
6 glucozo
II. Tinh bột :
1. Tính chất vật lí :
Chất rắn (bột) vô định hình, màu trắng, không tan trong nước lạnh
Tan trong nước nóng tạo hồ tinh bột.
2. Cấu trúc phân tử :
Gồm nhiều gốc liên kết với nhau tạo thành 2 dạng : amilozo (cấu tạo mạch không phân nhánh) và
amilopectin (cấu tạo mạch phân nhánh).
5
Mr Trung
3. Tính chất hóa học :
a. Pư thủy phân :
(C
6
H
10
O
5
)
n
+ nH

2
O nC
6
H
12
O
6
glucozo
b. Pư màu với Iot :
Hồ tinh bột + dd I
2
 có màu xanh tím

để nhận biết : dùng hồ tinh bột
III. Xenlulozo :
1. Tính chất vật lí :
Chất rắn, dạng sợi, màu trắng, không mùi vị, không tan trong nước và các dung môi nhưng tan trong
dd Svayde [ Cu(OH)
2
+ NH
3
]
2. Cấu trúc phân tử :
Gồm nhiều gốc liên kết với nhau.
3. Tính chất hóa học :
• Pư thủy phân :
(C
6
H
10

O
5
)
n
+ nH
2
O nC
6
H
12
O
6
glucozo
• Pư với axit nitric :
[C
6
H
7
O
2
(OH)
3
]
n
+ 2nHNO
3
[C
6
H
7

O
2
(ONO
2
)
2
OH]
n
+ 2n H
2
O
[C
6
H
7
O
2
(OH)
3
]
n
+ 3nHNO
3
[C
6
H
7
O
2
(ONO

2
)
3
]
n
+ 3n H
2
O
• Pư với anhidrit axetic :
[C
6
H
7
O
2
(OH)
3
]
n
+ 2n(CH
3
CO)
2
O [C
6
H
7
O
2
(OCOCH

3
)
2
OH]
n
+ 2n CH
3
COOH
[C
6
H
7
O
2
(OH)
3
]
n
+ 3n(CH
3
CO)
2
O [C
6
H
7
O
2
(OCOCH
3

)
3
]
n
+ 3n CH
3
COOH
M = 297
4. Ứng dụng :
Sx giấy, điều chế tơ nhân tạo như tơ visco, tơ axetat, chế tạo thuốc súng không khói…
Chương III : AMIN, AMINOAXIT VÀ PROTEIN
Bài 5 : AMIN
I. Khái niệm, phân loại :
1. Khái niệm :
Amin là dẫn xuất của ammoniac khi thay thế nguyên tử H trong phân tử NH
3
bằng gốc hidrocacbon.
CTTQ : amin đơn chức C
x
H
y
N
Amin no, đơn chức C
n
H
2n+3
N
6
Mr Trung
2. Phân loại : theo 2 cách

• Theo gốc hidrocacbon :
 Amin mạch hở : CH
3
NH
2
; C
2
H
5
NH
2
; CH
2
=CH–CH
2
–NH
2
…
 Amin thơm : C
6
H
5
NH
2
; C
6
H
5
CH
2

NH
2
…
• Theo bậc amin :
 Amin bậc 1 : R – NH
2
 Amin bậc 2 : R – NH – R’
 Amin bậc 3 : R – N – R’
R’’
II. Đồng phân , danh pháp :
1. Đồng phân : [Cách dễ nhất là viết theo bậc amin]
Công thức tính số đồng phân của amin no, đơn :
* Viết đồng phân amin của chất có công thức :
• C
3
H
9
N
CH
3
– CH
2
–CH
2
– NH
2
…… propylamin CH
3
– CH(CH
3

)– NH
2
……isopropylamin
CH
3
– CH
2
– NH– CH
3
etylmetylamin CH
3
– N – CH
3
………… trimetylamin
CH
3
• C
4
H
11
N
CH
3
– CH
2
–CH
2
– CH
2
–NH

2
……butylamin CH
3
– N– CH
2
– CH
3
……đimetyletyl amin
CH
3
– CH
2
–CH(CH
3
)– NH
2
……sec butyl amin CH
3
CH
3
–CH(CH
3
) – CH
2
– NH
2
……iso butyl amin
CH
3
–C(CH

3
)
2
– NH
2
……………tert bytyl amin
CH
3
–CH
2
– CH
2
– NH– CH
3
……metylpropyl amin
CH
3
–CH(CH
3
)– NH– CH
3
…… metylisopropyl amin
CH
3
–CH
2
– NH– CH
2
– CH
3

……đimetyl amin
2. Danh pháp :
• Tên gốc chức :
Số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + ank + yl + amin
Số chỉ vị trí nhánh + tên nhánh + amino + tên mạch chính
• Tên thay thế :
Ankan + vị trí + amin
 Một số amin đặc biệt :
• Anilin (phenyl amin) : C
6
H
5
NH
2
chất lỏng không màu, ít tan trong nước,nặng hơn nước
• Allyl amin : CH
2
=CH–CH
2
–N H
2
• Benzyl amin : C
6
H
5
CH
2
NH
2

• m- toluidin ; o- toluidin ; p-toluidin : CH
3
C
6
H
4
NH
2
III.Tính chất vật lí :
7
Mr Trung
• Metyl amin, đimetyl amin, trimetyl amin, etyl amin : là chất khí, mùi khai , tan nhiều trong nước.
• Nhiệt độ sôi tăng dần, độ tan trong nước giảm dần theo chiều tăng của phân tử khối.
• Trong không khí các amin thơm bị oxi hóa, chuyển từ không màu sang màu đen.
• Các amin đều độc.
IV. Tính chất hóa học :
1. Tính bazo :
R–NH
2
+ H
2
O → R–NH
3
+
+ OH-
Lực bazo phụ thuộc vào gốc hidrocacbon :
C
6
H
5

NH
2
< NH
3
< CH
3
NH
2
< C
2
H
5
NH
2
Nhúng giấy quỳ vào dd metylamin, etyl amin, propyl amin : giấy quỳ hóa xanh
Nhúng giấy quỳ vào dd anilin : giấy quỳ không đổi màu.
 Tác dụng với axit :
CH
3
NH
2
+ HCl → CH
3
NH
3
Cl
C
2
H
5

NH
2
+ HCl → C
2
H
5
NH
3
Cl
Hiện tượng : xuất hiện khói trắng
C
6
H
5
NH
2
+ HCl → C
6
H
5
NH
3
Cl
Hiện tượng : anilin tan dần
 pư để nhận biết amin mạch hở và amin thơm
 Amin hay anilin đều là các bazo yếu nên dễ dàng bị bazo mạnh hơn đẩy ra khỏi dd muối
CH
3
NH
3

Cl + NaOH → CH
3
NH
2
+ NaCl + H
2
O
2. Tính chất của nhân thơm : Pư thế ở nhân thơm của anilin
C
6
H
5
NH
2
+ 3Br
2
→ C
6
H
2
NH
2
Br
3
+ 3HBr
Hiện tượng : xuất hiện kết tủa trắng

pư để nhận biết anilin
3. Tác dụng với dd muối : ( nguyên tử từ C
1


C
3
)
3RNH
2
+ FeCl
3
+ 3H
2
O → 3RNH
3
Cl

+ Fe(OH)
3

4. Tác dụng với axit nitrơ : (Amin bậc 1 )
R–NH
2
+ HNO
2
→ R–OH + N
2
+ H
2
O
5. Pư cháy :
C
n

H
2n+3
N + O
2
nCO
2
+ H
2
O + N
2
V. Điều chế :
R–X + NH
3
R–NH
2
+ HX
R–NH
2
+ R’–X → R–NH –R’ + HX
R–NH – R’ + R’–X → R–N –R’ + HX
R’’
R–OH + NH
3


R–NH
2
+ H
2
O

8
Mr Trung
R–NO
2
+ 3Fe + 6HCl → R–NH
2
+ 3FeCl
2
+ 2H
2
O
. Điều chế anilin :
C
6
H
6
+ HNO
3
C
6
H
5
NO
2
+ H
2
O
C
6
H

5
NO
2
+ 3Fe + 6HCl → C
6
H
5
–NH
2
+ 3FeCl
2
+ 2H
2
O
Bài 6 : AMINO AXIT (AXIT AMIN)
I. Định nghĩa :
Amino axit là những hợp chất hữu cơ tạp chứa mà phân tử chứa đồng thời nhóm cacboxyl (–COOH)
và nhóm amino (-NH
2
)
CTTQ : (NH
2
)
n
C
x
H
y
(COOH)
m

; C
x
H
y
O
2
N
Amino axit no, đơn : C
n
H
2n+1
O
2
N
II. Phân loại :
1. Amino axit tự nhiên : Có dạng : R – CH – COOH
NH
2
2. Amino axit tổng hợp :

C– C– C– C– C– C– COOH
7 6 5 4 3 2 1
III. Danh pháp :
Axit
+ vị trí nhóm NH
2
+ amino
+ tên axit
(theo số hoặc kí hiệu latinh) (theo tên quốc tế hoặc tên thường)
Một số amino axit quan trọng :

Công thức Tên thay thế Tên quốc tế Tên thường
NH
2
–CH
2
– COOH Axit amino etanoic Axit amino axetic
Glixin : Gly
(glicocon)
CH
3
–CH– COOH
NH
2
Axit
2-amino propanoic
Axit
amino propinoic
Alanin : Ala
NH
2
CH
2
CH
2
COOH Axit Axit Alanin
9
Mr Trung
3-amino propanoic amino propinoic
CH
3

–CH–CH –COOH
CH
3
NH
2
Axit
2–amino–3–metylbutanoic
Axit
amino iso valeric
Valin : Val
H
2
N–[CH
2
]
4
–CH–COOH
NH
2
Axit
2,6–điamonihexanoic
Axit điaminocaproic Lysin : Lys
HOOC–[CH
2
]
2
–CH–COOH
NH
2
Axit

2–aminopentan–1,5–đioc
Axit
amino glutamic
Axit glutamic :
Glu
H
2
N–[CH
2
]
5
–COOH
Axit
6–aminohexanoic
Axit
aminocaproic
H
2
N–[CH
2
]
6
–COOH
Axit
7–aminohexanoic
Axit
aminocaproic
IV. Tính chất vật lí :
Các amino axit là những chất rắn ở dạng tinh thể không màu, vị hơi ngọt, nhiệt độ nóng chảy cao, dễ
tan trong nước ( vì chúng tồn tại ở dạng ion lưỡng cực ).

V. Tính chất hóa học :
Đa số chỉ xét các amino axit có số nhóm COOH = số nhóm NH
2
1. Tính lưỡng tính
a) Tính axit ( của nhóm COOH)
. Tác dụng với kim loại đứng trước Hidro :
2NH
2
–CH
2
– COOH + Ca → (NH
2
–CH
2
– COO)
2
Ca + H
2
. Tác dụng với oxit bazo và bazo :
2NH
2
–CH
2
– COOH + CuO → (NH
2
–CH
2
– COO)
2
Cu + H

2
O
NH
2
–CH
2
– COOH + NaOH → NH
2
–CH
2
– COONa + H
2
O
. Tác dụng với ancol tạo este
NH
2
–CH
2
– COOH + C
2
H
5
OH NH
2
–CH
2
– COOC
2
H
5

+ H
2
O
b) Tính bazo :
. Tác dụng với axit ( tính chất của nhóm NH
2
)
HOOC– CH
2
–NH
2
+ HCl → HOOC– CH
2
–NH
3
Cl
HOOC– CH
2
–NH
2
+ H
2
SO
4
→ HOOC– CH
2
–NH
3
HSO
4

2HOOC– CH
2
–NH
2
+ H
2
SO
4
→ (HOOC– CH
2
–NH
3
)
2
SO
4

. Tác dụng với HNO
2
(pư đề amin hóa ) :
HOOC– CH
2
–NH
2
+ HNO
2
→ HOOC– CH
2
–OH + N

2
+ H
2
O
. Pư trùng ngưng :
Do sự tương tác của nhóm COOH và nhóm NH
2
tạo liên kết peptit (liên kết amit) –CO–N H–
Khí HCl
1
0
Mr Trung
Tùy thuộc số gốc aminoaxit tham gia vào phân tử peptit có thể phân biệt đipeptit, tripeptit hay
polipeptit…
.NH
2
–CH
2
– COOH + NH
2
–CH
2
– COOH → NH
2
–CH
2
– CO–NH–CH
2
– COOH + H
2

O
Glyxin Glyxin gly-gly
.NH
2
–CH– COOH + NH
2
–CH– COOH → NH
2
–CH– CO – NH–CH– COOH + H
2
O
CH
3
CH
3
CH
3
CH
3
Alanin Alanin Ala-Ala
.NH
2
–CH
2
– COOH + NH
2
–CH– COOH NH
2
–CH
2

– CO–NH–CH
2
– COOH + H
2
O
CH
3
NH
2
–CH– CO – NH–CH– COOH + H
2
O
Glyxin Alanin CH
3
CH
3
NH
2
–CH
2
– CO – NH–CH– COOH + H
2
O
CH
3
NH
2
–CH– CO – NH–CH
2
– COOH + H

2
O
CH
3
.nNH
2
–CH
2
– COOH (NH–CH
2
– CO)
n
+ nH
2
O
VI. Điều chế :
1. Điều chế :
R–CH
2
– COOH + Cl
2
R–CH– COOH + HCl
Cl
R–CH– COOH + NH
3
R–CH– COOH + HCl
Cl NH
2
2. Điều chế :
R–CH

2
–CH
2
–COOH + Cl
2
R–CH–CH
2
–COOH + HCl
Cl
R–CH–CH
2
–COOH + NH
3
R–CH–CH
2
–COOH + HCl
Cl NH
2
VII. Ứng dụng :
Aminoaxit tự nhiên là thành phần của cơ thể sống
Một số loại dùng để sản xuất tơ
Axit glutamic làm thuốc bổ thần kinh, muối natri của axit glutamic làm bột ngọt.
VIII. Cách giải một số bài toán aminoaxit đặc biệt :
CT của aminoaxit A : (H
2
N)
a
R(COOH)
b
1

1
Mr Trung
(H
2
N)
a
R(COOH)
b
+ aHCl → (ClH
2
N)
a
R(COOH)
b

m
A
+ 36,5a = m
muối


(H
2
N)
a
R(COOH)
b
+ bNaOH → (H
2
N)

a
R(COONa)
b
+ bH
2
O
m
A
+ 40b = m
muối
+ 18b
 m
A
+ 22b = m
muối


Bài 7 : PEPTIT – PROTEIN
I. Peptit : là hợp chất được hình thành bằng cách ngưng tụ 2 hay nhiều phân tử .
Liên kết – CO – NH– giữa 2 đơn vị axit gọi là liên kết peptit
Tùy theo số lượng đơn vị aminoaxit mà ta có đipeptit (n=2),tripeptit(n=3) hay polipeptit(n=10-50).
Trong mỗi phân tử peptit, các aminoaxit được xắp sếp theo một trật tự nhất định khi có n phân tử
aminoaxit khác nhau thì sẽ có n phân tử peptit.
1. Tính chất vật lí : các peptit thường ở thể rắn, nhiệt độ nóng chảy cao, dễ tan trong nước.
2. Tính chất hóa học :
a. Pư thủy phân :
peptit
b. Pư màu Biure :
.Kết tủa Cu(OH)
2

tan trong dd peptit thu được phức chất có màu tím đặc trưng.
.Đipeptit chỉ có một liên kết peptit nên không có pư này.
II. Protein :
Protein là những polipeptit cao phân tử có khối lượng phân tử từ vài chục ngàn đến vài trăm triệu đvC,
là nền tảng cấu trúc của sự sống.
1. Phân loại :
* Protein đơn giản được cấu tạo từ các
* Protein phức tạp : Protein đơn giản + phân tử ‘phi protein’ : axitnucleic, lipit và gluxit
2. Tính chất vật lí:
* Trạng thái : tồn tại ở 2 dạng chính
1
2
Mr Trung
- Dạng hình sợi : keratin (tóc, móng, sừng), micosin (cơ bắp), fibroin (tơ tằm, mạng nhện) : không
tan trong nước.
- Dạng hình cầu : anbumin (lòng trắng trứng) và hemoglobin ( máu) : tan trong nước.
* Sự đông tụ : dd protein protein đông tụ
3. Tính chất hóa học :
a. Pư thủy phân :
protein
b. Pư tạo màu :
. Lòng trắng trứng (anbumin) + HNO
3
→ kết tủa vàng
. Lòng trắng trứng (anbumin) + Cu(OH)
2
→ dd màu tím đặc trưng
1
3