1
LỊCH SỬ 10 - CHƯƠNG III :
PHONG TRÀO CÔNG NHÂN
( TỪ ĐẦU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX )
Bài 36
Sự hình thành và phát triển của phong trào
công nhân
2
Khi học xong bài này các em cần trả lời được những câu
hỏi sau :
Câu 1: Giai cấp công nhân ra đời và đời sống của họ
ra sao ?
Câu 2: Qua những cuộc khởi nghĩa của công nhân
Anh, Pháp, Đức vào nữa đầu thế kỉ XIX, hãy nêu
những ưu điểm và hạn chế của phong trào công nhân
thời đó ?
Câu 3: Những mặt tích cực và hạn chế của chủ nghĩa
xã hội không tưởng ?
3
1. Sù ra ®êi vµ t×nh c¶nh cña giai cÊp v« s¶n c«ng nghiÖp.
Nh÷ng cuéc ®Êu tranh ®Çu tiªn
a. Sù ra ®êi vµ t×nh c¶nh cña giai cÊp v« s¶n c«ng nghiÖp
- Nguồn gốc cụng nhõn: Các nông dân mất ruộng đất,
các thợ thủ công bị phá sản phải vào làm thuê trong
các nhà máy, xí nghiệp Trở thành giai cấp vô sản
công nghiệp.
- Chủ nghĩa tư bản ra đời, phát triển dẫn đến sự hình
thành hai giai cấp tư sản và vô sản
4
1. Sự ra đời và tình cảnh của giai cấp vô sản công nghiệp.
Những cuộc đấu tranh đầu tiên
a. Sự ra đời và tình cảnh của giai cấp vô sản công nghiệp
- Tình cảnh của giai cấp vô sản công nghiệp:
+ Không có đủ t liệu sản xuất phải làm thuê bán
sức lao động của mình
+ Điều kiện lao động vất vả nhng đồng lơng ít ỏi.
=> Mõu thun gia t sn v vụ sn ngy cng gay
gt, dn n bựng n cỏc cuc u tranh.
5
1.Sù ra ®êi vµ t×nh c¶nh cña giai cÊp v« s¶n c«ng
nghiÖp. Nh÷ng cuéc ®Êu tranh ®Çu tiªn
b. C¸c phong trµo ®Êu tranh ®Çu tiªn cña giai cÊp v«
s¶n.
- Thời gian: Cuối thế kỷ XVIII đầu XIX, phong trào
diễn ra từ Anh rồi lan sang các nước khác.
- Hình thức đấu tranh:
+ Họ đập phá máy móc, đốt công xưởng.
=> Đó là hình thức đấu tranh tự phát vì họ nhầm
tưởng máy móc chính là kẻ thù của mình.
+ Bãi công => đấu tranh có tổ chức, mục tiêu rõ ràng
Kết quả: thất bại
Tại sao công nhân lại
đập phá máy móc? Tác
dụng của nó?
6
1. Sự ra đời và tình cảnh của giai cấp vô sản công nghiệp.
Những cuộc đấu tranh đầu tiên
b. Các phong trào đấu tranh đầu tiên của giai cấp vô sản.
- TC DNG:
+ Phỏ hoi c s vt cht ca t sn.
+ Cụng nhõn tớch lu thờm c nhiu kinh
nghim u tranh
+ Trng thnh v ý thc
+ Thnh lp c cỏc cng on on.
7
C«ng nh©n
Ph¸p
C«ng nh©n
Anh
C«ng nh©n
§øc
Nguyªn
nh©n
DiÔn biÕn
KÕt qu¶,
ý nghÜa
2. Phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân ở nửa đầu
thế kỷ XIX.
Đâu là nguyên nhân cơ bản
dẫn đến các cuộc đấu tranh
của công nhân Anh; Pháp và
Đức?
8
Công nhân Pháp Công nhân Anh Công nhân Đức
Nguyên
nhân
Bị bóc lột nặng nề và đời
sống quá khó khăn.
Bị áp bức bóc lột Đời sống rất cơ cực.
Diễn
biến
- 1831: Công nhân dệt
Li-ông khởi nghĩa đòi
tăng lơng, giảm giờ
làm.
- 1834: Công nhân các
nhà máy tơ ở Li-ông lại
khởi nghĩa đòi thiết lập
nền cộng hoà.
1836-1848 diễn ra
phong trào Hiến
chơng: công nhân
mít tinh, đa kiến
nghị lên nghị viện,
đòi phổ thông đầu
phiếu, đòi tăng l
ơng, giảm giờ làm.
1844: Công
nhân dệt
Sơlêdin khởi
nghĩa, phá huỷ
nhà xởng
Kết quả
ý nghĩa
- Phong trào đều bị dập
tắt
- Thể hiện tinh thần đấu
tranh đến cùng của giai
cấp công nhân
- Phong trào bị đàn áp,
thất bại
- Là phong trào có mục
tiêu chính trị rõ ràng,
đợc quần chúng ủng
hộ rộng rãi
- Khởi nghĩa thất bại
- Có tác dụng mở
đầu phong trào đấu
tranh của công nhân
Đức.
9
10
2. Phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân ở
nửa đầu thế kỷ XIX.
- Nguyên nhân thất bại
+ Thiếu sự lãnh đạo đúng đắn.
+ Chưa có đường lối chính trị rõ ràng. Ảnh hưởng
của CNXH khụng tưởng
- ý nghÜa:
+ Đánh dấu sự trưởng thành của giai cấp công nhân.
+ Đặt nền móng cho sự ra đời của lý luận khoa học
sau này.
Vì sao phong trào đấu
tranh thời kỳ này diễn
ra mạnh mẽ nhưng
không giành được
thắng lợi?
11
3. Chủ nghĩa xã hội không tưởng.
* Hoµn c¶nh ra
®êi:
+ Sù bãc lét tµn nhÉn cña t s¶n ®èi víi c«ng nh©n
=> Một số nhà tư sản tiến bộ đã đề ra một học thuyết
mới: Chủ nghĩa xã hội không tưởng.
Đầu thế kỷ XIX chủ nghĩa tư bản bộc lộ những
mặt hạn chế:
+ Tình cảnh công nhân rất khổ cực
+ Các tệ nạn xã hội ngày càng phổ biến
?
12
* Néi dung:
+ Muốn xây dựng một chế độ xã hội mới tốt đẹp
hơn: không có tư hữu, không có bóc lột.
+ Tố cáo, lên án mặt trái của xã hôị tư bản
- Đại biểu: Xanhximông, Phuriê và Ô oen.
CHARLES FOURIER
(1772 - 1837)
SAINT SIMON
(1760 - 1825)
ROBERT OWEN
(1771 - 1858)
13
+ Tích cực:
. Phê phán sâu sắc xã hội tư bản
. Dự đoán về xã hội tương lai
3. Chủ nghĩa xã hội không tưởng.
* Nhận xét:
. Bảo vệ quyền lợi giai cấp công nhân
14
+ Hạn chế:
. Không thấy được quy luật phát triển của chủ nghĩa tư
bản
. Không thấy được sứ mệnh của giai cấp vô sản
* Ý NGHĨA: LÀ TƯ TƯỞNG TIẾN BỘ, CỔ VŨ
NGƯỜI LAO ĐỘNG ĐẤU TRANH, LÀ TIỀN ĐỀ
RA ĐỜI CỦA HỌC THUYẾT MÁC SAU NÀY.
3. Chủ nghĩa xã hội không tưởng.
* Nhận xét:
. Không vạch ra con đường giải phóng cho nhân dân
lao động
15
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM CỦNG CỐ BÀI
Câu1: Nguyên nhân của phong trào phá máy, đốt xưởng ở Anh là:
A.Tiếng ồn của máy móc làm công nhân bị khủng hoảng
B. Công nhân muốn trở lại nền kinh tế nông nghiệp
C. Công nhân cho rằng máy móc là nguồn gốc những đau khổ của họ.
D. Công nhân cho rằng nếu không còn máy thì họ sẽ được trả lương
cao hơn
Câu 2: Mục đích của phong trào Hiến chương là:
A. Đòi quyền phổ thông đầu phiếu
B. Đòi tăng lương
C. Đòi giảm giờ làm
D. Tất cả câu trên đều đúng
C
D
16
Câu 3: ý nghĩa của phong trào công nhân châu Âu nữa đầu thế kỉ
XIX?
A. Giai cấp công nhân đã hoàn toàn trưởng thành
B. Chủ nghĩa tư bản thụt lùi một bước
C. Đánh dấu một bước trưởng thành của phong trào công nhân quốc tế
D. Làm các chủ xưởng phải tăng lương theo yêu cầu của công nhân
Câu 4: Tại sao những nhà xã hội chủ nghĩa không tưởng đều thất
bại ?
A. Không nhận thức được bản chất và quy luật phát triển của chủ nghĩa
tư bản
B. Không đủ tiền thực hiện ước mơ của họ
C. Giai cấp công nhân không ủng hộ họ
D. Phủ nhận tương lai, quay trở lại nền kinh tế nông nghiệp
C
A
17