bài 11.vận chuyển các chất qua màng sinh chất

BÀI cò
Nªu cÊu tróc kh¶m ®éng cña mµng sinh chÊt ?
VËy c¸c chÊt
tõ m«i tr êng
muèn vµo
trong tÕ bµo
qua mµng
sinh chÊt theo
nh÷ng con ®
êng nµo ?
CÊu tróc mµng sinh chÊt
BI 11
I. VAN CHUYEN THUẽ ẹONG:
1/ Khái niệm:
Là ph ơng thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất không
tiêu tốn năng l ợng.
2/ Theo nguyên lí : ?
Tinh thể KI
Nước cất
Màng b¸n thấm
Tinh thể
đồng
sunfat
BÀI 11
I. VẬN CHUYỂN THỤ
ĐỘNG
a.Thí nghiệm 1: Hiện tượng khuếch tán
-
Khuếch tán: Hiện tượng chất tan di chuyển từ nơi môi trường có nồng độ cao đến nơi môi
trường có nồng độ thấp.

Quan s¸t thÝ
nghiƯm cho
biÕt hiƯn t ỵng
x¶y ra ? Gi¶i
thÝch
BÀI 11
I. VẬN CHUYỂN THỤ
ĐỘNG
a.Thí nghiệm 1: Hiện tượng khuếch tán
-
Khuếch tán: Hiện tượng chất tan di chuyển từ nơi môi trường có nồng độ cao đến nơi môi
trường có nồng độ thấp.
- Cã 2 con ® êng khuch t¸n:
+ Trùc tiÕp qua líp photpholipÝt
+ Qua kªnh Pr«tªin xuyªn mµng
Quan s¸t H11.1 vµ
nghiªn cøu SGK cho
biÕt cã mÊy con ® êng
khch t¸n ?
H×nh 11.1
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
Hiện tượng thẩm thấub. Thí nghi m 2: ệ
- Thẩm thấu: Nước đi từ
nơi có thế nước cao đến
nơi có thế nước thấp.
Quan s¸t thÝ
nghiƯm
Cho biÕt hiƯn t
ỵng x¶y ra ?
Gi¶i thÝch;

Màng bán thấm
Dung dòch
đường 11%
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
* MT đẳng trương: Môi trường có nồng độ chất tan bằng nồng độ trong tế bào
3/ C¸c lo¹i m«i tr êng
TB hồng cầu
TB thực vật
* MT nhược trương: Môi trường có nồng độ chất tan thấp hơn nồng độ trong tế bào
* MT ưu trương: Môi trường có nồng độ chất tan cao hơn nồng độ trong tế bào
H×nh A H×nh B H×nh C
I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
*. K t lu n:ế ậ
-
Con đường vận chuyển thụ động:
-Vận chuyển thụ động: là hình thức vận chuyển kh«ng tèn n¨ng l ỵng theo qui
luật khuếch tán.
+ Chất hoà tan: nồng độ cao

ù nồng độ thấp.
+ Nước: thế nước cao

thế nước thấp.
+ Qua kênh prôtêin mang tính chọn lọc:
đường, axit amin, các ion Na
+
, K
+
, C
+

, Mg
+
,
P
+
, Cl
-
…
+ Nước thấm vào tế bào nhờ kênh prôtêin
+ Qua lớp kép photpholipit: Kích thước
nhỏ, không tích điện, không phân cực,
những chất hoà tan trong lipit…
II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG (Sự vận chuyển tích cực)
S¬ ®å vËn chun thơ ®éng
H×nh A
H×nh B
S¬ ®å vËn chun chđ ®éng
§iĨm kh¸c
biƯt gi÷a
H×nh B víi
h×nh A ? Tõ
®ã rót ra kÕt
ln g× ?
II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG (Sự vận chuyển tích cực)
* Kết luận:
•
Vận chuyển chủ động là hình thức tế bào có thể chủ động vận
chuyển các chất qua màng nhờ prôtêin màng & có tiêu dùng năng
lượng ATP.(Chất tan đi ngược chiều grien nồng độ)
môi trường có

nồng độ thấp
môi trường có
nồng độ cao!
CHẤT TAN
III. XUAT BAỉO , NHAP BAỉO.
-
Chất có kích th ớc lớn Tế
bào đ a các chất vào hoặc
ra qua màng nhờ biến
dạng của màng sinh chất
III. XUẤT BÀO , NHẬP BÀO.
Vi khuẩn
Không bào
tiêu hoá
Amip
1. Nhập bào: (thực bào, ẩm bào)
Giọt thức ăn
Tế bào chất
Bóng nhập bào
- Màng sinh chất tiếp xúc với TB vi khuẩn
- Màng sinh chất biến dạng, hình thành bóng nhập bào bao lấy vi khuẩn
- Tiêu hoá tế bào vi khuẩn bằng enzim có trong lizôxôm
a. Thực bào: (TB vi khuẩn)
b. Ẩm bào:
III. XUẤT BÀO , NHẬP BÀO.
2. Xuất bào:
Chất tiết
Tế bào chất
Bóng xuất bào
- Hình thành bóng xuất bào (túi tiết) chứa các chất cần bài xuất.

- Bóng xuất bào liên kết với màng sinh chất
- Bài xuất các chất ra ngoài (nước bọt, chất nhầy, enzim, hoocmôn…)
ATP
Câu : Hình vẽ dưới đây cho thấy các con đường vận chuyển của các
chất qua màng sinh chất.
Đúng
•
* Hãy cho biết các vitamin A, D ë m«i tr êng cã nång ®é cao được vận
chuyển vµo tÕ bµo chủ yếu bằng con đường nào?
Không
đúng
Không đúng

321
BÀI TẬP