Hàm thành viên OOP C

TS. Trần Công Án - 2014
HÀM THÀNH VIÊN
HÀM THÀNH VIÊN
CT114 – Lập trình Hướng đối tượng C++
CT114
Nội dung

Tái định nghĩa hàm thành viên

Đối số mặc nhiên

Hàm tại chỗ (inline)

Truyền đối tượng như đối số của hàm

Trị trả về của hàm là đối tượng

Con trỏ this

Hằng (constant)
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
2
CT114
Tái định nghĩa hàm thành viên

Trong một lớp, các hàm thành viên có thể được tái ĐN.

Cần chú ý Qui tắc tái định nghĩa hàm.

Tái định nghĩa hàm thành viên
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT

3
class Diem {
private:
int x, y;
public:
Diem();
Diem(int);
Diem(int, int);
void hien();
void hien(char*);
};
Diem::Diem() { x = y = 0; }
Diem::Diem(int nx)
{ x = nx; y = 0; }
Diem::Diem(int nx, int ny)
{ x = nx; y = ny; }
void Diem::hien() {
cout << "(" << x << ","
<< y << ")";
}
void Diem::hien(char *s) {
cout << s; hien();
}
void main() {
Diem a, b(5), c(1, 1);
a.hien(); b.hien("\nB");
}
CT114
Đối số mặc nhiên


Hàm thành viên cũng có thể sử dụng đối số mặc nhiên

Chú ý Qui tắc khai báo đối số mặc nhiên.

Đối số mặc nhiên
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
4
class Diem {
private:
int x, y;
public:
Diem(int=0, int=0);
void hien(char* = "");
};
Diem::Diem(int nx, int ny)
{ x = nx; y = ny; }
void Diem::hien(char *s) {
cout << s;
cout << "(" << x << ","
<< y << ")";
}
CT114
Hàm inline

Có hai cách khai báo một hàm thành viên là inline:

Thêm từ khóa inline vào trước khai báo hoặc định nghĩa hàm.

Định nghĩa hàm thành viên ngay trong khai báo lớp.


Hàm inline
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
5
class Diem {
private:
int x, y;
public:
Diem(int nx=0, int ny=0)
{
x = nx; y = ny;
}
inline void hien(char* s="");
};
inline void Diem::hien(char *s)
{
cout << s;
cout << "(" << x << ", "
<< y << ")";
}
CT114
Truyền đối tượng cho đối số hàm

Tham số của hàm thành viên có thể có kiểu bất
kỳ:

Kiểu cơ bản (primitive type): int, float, char,…

Kiểu do người dùng định nghĩa (user define): struct,
class,…


Cách truyền tham số cho các kiểu dữ liệu này
cũng như nhau, có 3 cách truyền:

Truyền bằng giá trị.

Truyền bằng con trỏ (địa chỉ).

Truyền bằng tham chiếu.

Truyền đối tượng cho đối số hàm thành viên
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
6
CT114
Truyền bằng giá trị

Giá trị dữ liệu của tham số thực tế được truyền
vào cho hàm.

Truyền đối tượng cho đối số hàm thành viên
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
7
class Diem {
int x,y;
public:
Diem(int h=0, int t=0)
{ x = h; y = t; }

char* trung(Diem d) {
if(x==d.x && y==d.y)
return "Trung";

else
return "Ko trung";
}
};
void main() {
Diem a;
Diem b(1);
Diem c(1,0);

cout << "A va B: "
<< a.trung(b)
<< endl;
cout << "B va C: "
<< b.trung(c)
<< endl;
}
CT114
Truyền bằng giá trị

Truyền đối tượng cho đối số hàm thành viên
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
8
main()
a
x=0 y=0
Diem()
trung() {

}
b
x=1 y=0
Diem()
trung() {

}
c
x=1 y=0
Diem()
trung() {



}

a.trung(b);
b.trung(c);

d
x= y=

d
x= y=

d
x=1 y=0

1 0 1 0
x==d.x?

y==d.y?
x==d.x?
y==d.y?
CT114
Truyền bằng địa chỉ

Địa chỉ của tham số thực tế được truyền vào cho
tham số hình thức là con trỏ của hàm.

Truyền đối tượng cho đối số hàm thành viên
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
9
class Diem {
int x,y;
public:
Diem(int h=0, int t=0)
{ x = h; y = t; }

char* trung(Diem* d) {
if(x==*d.x && y==*d.y)
return "Trung";
else
return "Ko trung";
}
};
void main() {
Diem a;
Diem b(1);
Diem c(1,0);

cout << "A va B: "
<< a.trung(&b)
<< endl;
cout << "B va C: "
<< b.trung(&c)
<< endl;
}
CT114
Truyền bằng địa chỉ

Truyền đối tượng cho đối số hàm thành viên
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
10
main()
a
x=0 y=0
Diem()
trung() {

}
b
x=1 y=0
Diem()
trung() {

}
c
x=1 y=0
Diem()
trung() {

}

a.trung(&b);
b.trung(&c);

*d: *d: *d:
1004 1008
x==*d.x?
y==*d.y?
x==*d.x?
y==*d.y?
&1000 &1004 &1008
&
&
CT114
Truyền bằng tham chiếu

Đối tượng là tham số thực tế được truyền vào
cho tham số hình thức là tham chiếu của hàm.

Truyền đối tượng cho đối số hàm thành viên
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
11
class Diem {
int x,y;
public:
Diem(int h=0, int t=0)
{ x = h; y = t; }

char* trung(Diem& d) {
if(x==d.x && y==d.y)
return "Trung";
else
return "Ko trung";
}
};
void main() {
Diem a;
Diem b(1);
Diem c(1,0);

cout << "A va B: "
<< a.trung(b)
<< endl;
cout << "B va C: "
<< b.trung(c)
<< endl;
}
CT114
Truyền bằng tham chiếu

Truyền đối tượng cho đối số hàm thành viên
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
12
main()
a
x=0 y=0
Diem()

trung() {

}
b
x=1 y=0
Diem()
trung() {

}
c
x=1 y=0
Diem()
trung() {


}

a.trung(b);
b.trung(c);

&d: &d: &d:
b
x==d.x?
y==d.y?
x==d.x?
y==d.y?
&
&
c
CT114

Trị trả về của hàm là đối tượng

Lớp được xem như là một kiểu dữ liệu do người
dùng định nghĩa ⇒ nó cũng có thể là kiểu dữ liệu
trả về của một hàm.

Trị trả về của hàm có thể được truyền bằng:

Giá trị.

Địa chỉ (con trỏ).

Tham chiếu.

Trị trả về của hàm là đối tượng
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
13
CT114
Truyền bằng giá trị

Giá trị của đối tượng là trị trả về của hàm sẽ
được sao chép sang cho đối tượng nhận giá trị
trả về bên ngoài hàm.

Trị trả về của hàm là đối tượng
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
14
class Diem {
int x,y;
public:

Diem(int h=0, int t=0){
x = h; y = t;
}

Diem doixung() {
Diem ketqua(-x, -y);
return ketqua;
}
};
void main() {
Diem a(1, 2);
Diem b, c;

b = a.doixung();
c =(a.doixung()).doixung();

}
CT114
Truyền bằng giá trị

Trị trả về của hàm là đối tượng
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
15
main()
a
x=1 y=2
Diem()
doixung() {

}
b
x= y=

kq
x=-1 y=-2
Diem()
doixung() {


}

b = a.doixung();
c = (a.doixung()).doixung();

kq
x= y=

kq
x= y=

-1 -2
return kq;
=
-1 -2
c
x= y=

1 2
1 2

=
CT114
Truyền bằng địa chỉ

Địa chỉ của đối tượng là trị trả về của hàm được
trả về cho lời gọi hàm để gán cho con trỏ nhận
giá trị trả về.

Trị trả về của hàm là đối tượng
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
16
class Diem {
int x,y;
public:
Diem(int h=0, int t=0){
x = h; y = t;
}

Diem* doixung() {
Diem *kqua;
kqua = new Diem(-x, -y);
return kqua;
}
};
void main() {
Diem a(1, 2);
Diem *pa;

pa = a.doixung();

Diem b;
b = *(a.doixung());

}
CT114
Truyền bằng địa chỉ

Trị trả về của hàm là đối tượng
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
17
main()
a
x=1 y=2
Diem()
doixung() {


}
*pa: xxx

pa = a.doixung();
b = *(a.doixung());

…
x= y=

-1 -2
return kq;
b
x= y=

-1 -2
*kqua:
=
xxx
Phải sử dụng
cẩn thận!

Diem* doixung() {
Diem kqua(-x,-y);
return &kqua;
}
CT114
Truyền bằng tham chiếu

Tương tự truyền qua địa chỉ, nhưng cú pháp giống
truyền qua giá trị.

Thông thường được sử dụng để trả về tham chiếu
đến chính đối tượng gọi hàm hoặc một đối tượng
toàn cục.

Trị trả về của hàm là đối tượng
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
18
class Diem {

Diem& doixung() {
Diem *kqua;
kqua = new Diem(-x, -y);

return *kqua;
}
};
void main() {
Diem a(1, 2), b;

b = a.doixung();
Diem *pa;
pa = &(a.doixung());

}
CT114
Con trỏ this

Luôn tồn tại trong mọi hàm thành viên không tĩnh.

Đây là con trỏ trỏ tới đối tượng đang gọi hàm.

Con trỏ this
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
19
class ThisDemo {
char name[20];
public:
ThisDemo(char *objName) {
strcpy(name, objName);
}
void whereMe() {
cout << "I'm '" << name;
cout << "'. I'm at: "

<< this;
}
};
void main() {
ThisDemo obj1("obj1"),
obj2("obj2");

cout << "obj1 address: "
<< &obj1 << endl;
cout << "obj2 address: "
<< &obj2 << endl;
obj1.whereMe();
cout << endl;
obj2.whereMe();
}
CT114
Con trỏ this

Đối tượng được tạo ra như thế nào?

Tại sao cần con trỏ this?

Con trỏ this
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
20
a
x=1 y=2
Diem()
hienthi(){
cout << x <<…

}
b
x=3 y=4
Diem()
hienthi(){
cout << x <<…
}
Chưa
chính
xác!
b
x=3 y=4
Diem
Diem() {…}
doixung() {…}
hienthi() {
cout << x << “,”

<< y;
}

a
x=1 y=2

a.hienthi();  ???
b.hienthi();  ???
Các ví dụ trước
T
h
ự

c

t
ế
CT114
Con trỏ this

Một số ứng dụng:

Con trỏ this
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
21
class Diem {
int x, y;
public:
Diem(int x=0, int y=0) {
this->x = x;
this->y = y;
}
Diem& set(int x, int y) {
this->x = x;
this->y = y;
return *this;
}
Diem& hienthi() {
cout << “(” << x << “,”
<< y << “)”;
}
}; //class Diem
void main() {

Diem a(1, 2);
a.hienthi();
cout << endl;
a.set(3,4).hienthi();
}
Xung đột tên
Gọi nhiều hàm
trong 1 câu lệnh
CT114
Hằng (constant)

Hằng:

Hằng giá trị: Các giá trị không được thay đổi.

Đối tượng hằng: Là đối tượng mà ta không được thay
đổi giá trị của dữ liệu thành viên.

Hàm thành viên hằng:
•
Các hàm TV không thay đổi giá trị dữ liệu thành viên.
•
Có thể thao tác trên đối tượng hằng.

Ví dụ:

Hằng (constant)
TS. Trần Công Án Khoa CNTT&TT
22
class Diem {

void hienthi() const { … }
};
const Diem a(1, 2);
a.hienthi(); //OK
a.set(3, 4); //Lỗi
TS. Trần Công Án - 2014
CT114 – Lập trình Hướng đối tượng C++