Bài 5: Vũ trụ. Hệ mặt trời và Trái Đất

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MIMH
KHOA ĐỊA LÝ
GIÁO ÁN ĐỊA LÝ 10
BÀI 5 VŨ TRỤ. HỆ MẶT TRỜI VÀ TRÁI ĐẤT.
HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI
ĐẤT
GVHD : NGUYỄN THỊ KIM LIÊN
SVTH : NGUYỄN THỊ ÁNH TUYẾT LỚP ĐỊA 4B

Các em hãy cho biết các hình ảnh sau đây nói về
vấn đề gì ?


BÀI 5 VŨ TRỤ. HỆ MẶT TRỜI VÀ TRÁI
ĐẤT.
HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY
QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT

Dựa vào Sách giáo khoa và các hình sau các em
hãy cho biết vũ trụ là gì?

I KHÁI QUÁT VỀ VŨ TRỤ, HỆ MẶT TRỜI, TRÁI ĐẤT
TRONG HỆ MẶT TRỜI.
1 Vũ Trụ
Vũ trụ là khoảng không gian vô tận chứa các thiên hà.
Thiên Hà: là một tập hợp của rất nhiều thiên thể( các ngôi
sao, hành tinh, vệ tinh, sao chổi…) cùng với khí, bụi và bức
xạ điện từ.
Dải Ngân Hà: là thiên hà chứa hệ mặt trời

VỊ TRÍ MẶT TRỜI TRONG DẢI NGÂN HÀ

CÁC HÀNH TINH TRONG HỆ MẶT TRỜI

2 Hệ mặt trời
Dựa vào hình trong bài hãy mô tả về hệ mặt trời ?
Hệ Mặt Trời là một tập hợp các thiên thể năm trong Dải
Ngân Hà. Mặt trời nằm ở trung tâm cùng với các thiên
thể chuyển động xung quanh.
Các em cho biết hệ mặt trời gồm bao nhiêu hành tinh và
hãy kể tên các hành tinh theo thứ tự xa dần mặt trời?
Hệ Mặt Trời gồm có 9 hành tinh: thủy tinh, kim tinh, trái
đất, hỏa tinh, mộc tinh, thổ tinh, thiên vương tinh, hải
vương tinh.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH

Nhìn vào hình 5.2 các em hãy nhận xét về hình dạng
quỹ đạo và hướng chuyển động của các hành tinh?
Hình dạng quỹ đạo: hình elíp gần tròn
Hướng chuyển động quanh mặt trời của các hành
tinh : ngược chiều kim đồng hồ( từ tây sang đông)
hình ảnh trái đất trong hệ mặt trời

VỊ TRÍ CỦA TRÁI ĐẤT TRONG HỆ MẶT TRỜI

3 Trái Đất Trong Hệ Mặt Trời
Các em hãy cho biết trái đất đứng vị trí thứ mấy trong hệ
mặt trời?
Trái dất đứng vị trí thứ 3 trong hệ mặt trời, khoảng

cách trung bình từ trái đất đến mặt trới là 149,5 triệu
km. Khoảng cách này cùng với sự tự quay giúp trái
đất nhận lượng nhiệt và ánh sáng phù hợp với sự sống
Trái đất có mấy chuyển động chính , đó là những
chuyển động nào?
Trái đất vừa tự quay quanh trục , vừa tịnh tiến
xung quanh mặt trời, tạo ra nhiều hệ quả quan
trọng.

II HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUANH QUANH TRỤC
CỦA TRÁI ĐẤT
1 Sự luân phiên ngày đêm
Vì sao trái đất có ngày và đêm ?
Trái đất có ngày và đêm là do trái đất hình cầu và tự
quanh quanh trục nên có hiện tượng luân phiên ngày và
đêm.

2 Giờ trên trái đất và đường chuyển ngày quốc
tế
a Giờ trên trái đất
Giờ địa phương: ( giờ mặt trời) các địa điểm
thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ
khác nhau.
►
Giờ quốc tế: giờ ở muối giờ số 0 được lấy
làm giờ quốc tế hay giờ GMT.

BẢN ĐỒ CÁC MUỐI GIỜ TRÊN TRÁI ĐẤT
Nhìn vào bản đồ các muối giờ trên trái đất các em
hãy cho biết trên trái đất có bao nhiêu muối giờ,

cách đánh số các muối giờ , Việt Nam nằm ở muối
giờ số mấy?

Chia bề mặt trái đất làm 24 muối giờ, mỗi muối
giờ rộng 15 kinh tuyến.

Các múi được đánh số từ 0 đến 23. múi số 0 là múi
mà kinh tuyến giữa của nó đi qua đài thiên văn
Green wich, các múi tiếp theo được đánh số theo
chiều quay cùa trái đất.

Việt Nam thuộc muối giờ số 7

b Đường chuyển ngày quốc tế
Trên trái đất lúc nào cũng có một muối giờ mà ở
đó có hai ngày lịch khác nhau, vì vậy phải chọn một
kính tuyến làm mốc để đổi ngày.
Người ta qui định lấy kinh tuyến 180 làm đường
chuyển ngày quốc tế.

3 sự lệch hướng chuyển động của các vật thể
Hướng ban đầu
Hướng sau khi lệch

Dựa vào hình các em hãy cho biết, ở bán cầu bắc
các vật ở bán cầu bắc bị lệch về bên nào , ở bán cầu
nam các vật bị lệch về phía nào so với hướng
chuyển động ban đầu?

Bán cầu bắc lệch về bên phải


Bán cầu nam lệch về bên trái

lực làm lệch hướng là lực côriolit. Lực cơriôlit tác
động mạnh tới các hướng chuyển động của các khối
khí, các dòng biển, dòng sông, đường đạn bay trên
bề mặt đất,…

Nguyên nhân nào gây ra sự lệch hướng đó?
Do trái đất tự quay theo ngược chiều kim đồng
hồ với vận tốc dài ngắn khác nhau ở các vĩ độ.

CŨNG CỐ BÀI
Câu 1 nguyên nhân nào gây ra sự luân phiên ngày
đêm của trái đất?
a trái đất hình cầu
b trái đất tự quay quanh trục
c Mặt trời chỉ chiếu một nữa trái đất
d Tất cả các ý trên

Câu 2 Ở bán cầu Nam , một vật chuyển động từ xích
đạo về cực sẽ bị lệch hướng
a Về phía bên trái theo hướng chuyển động
b Về phía bên phải theo hướng chuyển động
c Về phí xích đạo
d Về phía cực


DẶN DÒ
ôn lại bài học

Làm bài tập 3 trang 21
xem bài mới là : Hệ quả chuyển động xung quanh mặt
trời của trái đất