bài giảng địa lý 6 bài 4 phương hướng trên bản đồ, kinh độ, vĩ độ và tọa độ địa lí

BÀI 4: PHƯƠNG HƯỚNG TRÊN
BẢN ĐỒ. KINH ĐỘ, VĨ ĐỘ VÀ
TỌA ĐỘ ĐỊA LÍ
BÀI GIẢNG ĐỊA LÝ 6
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Tỉ lệ bản đồ 1:1000000 có nghĩa gì.
Tỉ lệ bản đồ 1:1000000 có nghĩa là 1 cm trên bản đồ bằng
1000000 cm hay 10 km trên thực địa.
? Tỉ lệ bản đồ 1:1000000 là dạng tỉ lệ gì.
Tỉ lệ số.
KIỂM TRA BÀI CŨ
? Trên bản đồ tỉnh Thái Nguyên, khoảng cách từ Cát Nê
đến Hà Thượng là 2cm. Tỉ lệ bản đồ tỉnh Thái Nguyên là
1:1000000. Hãy tính khoảng cách thực tế từ Cát Nê đến Hà
Thượng.
Tỉ lệ bản đồ 1:1000000 có nghĩa là 1cm trên bản đồ bằng
1000000cm hay 10km ngoài thực địa.
Khoảng cách từ Cát Nê đến Hà Thượng trên bản đồ Thái
Nguyên là 2cm.
Vậy khoảng cách trên thực địa từ Cát Nê đến Hà Thượng
là: 2 x 10 = 20km.
Năm nào cũng vậy
Cứ vào mùa thu
Trên bầu trời phương Bắc
Để tránh rét
Từng đàn chim lớn, vượt qua hàng ngàn KM
bay về phương Nam ấm áp
Không có biển chỉ đường, không có bản đồ,
không có những con đường như trên Mặt Đất.
Làm sao những đàn chim di cư có thể tìm
được đường đi???

Chúng dựa vào Mặt Trời, lúc chiều tà
Dựa vào Mặt Trăng
Hay các vì sao
Để xác định phương hướng và nhận biết
đường bay
CHIM DI CƯ
BIẾT CÁCH NHẬN BIẾT PHƯƠNG HƯỚNG CÓ
QUAN TRỌNG VÀ CẦN THIẾT???
PHƯƠNG HƯỚNG TRÊN BẢN ĐỒ. KINH ĐỘ,
VĨ ĐỘ VÀ TỌA ĐỘ ĐỊA LÍ
1/ Phương hướng trên bản đồ
Quan sát hình vẽ và xác định
các hướng chính trên bản đồ?
- Phương hướng chính trên bản
đồ (8 hướng): Bắc, Nam, Tây,
Đông, Đông Bắc, Đông Nam,
Tây Bắc, Tây Nam.
Có thể dựa vào những cơ sở
nào để xác định phương
hướng trên bản đồ?
- Dựa vào các đường kinh, vĩ
tuyến đối với bản đồ có hệ
thống kinh, vĩ tuyến
- Dựa vào mũi tên chỉ hướng
Bắc trên bản đồ nếu bản đồ
không có hệ thống kinh, vĩ
tuyến
- Cách xác định phương hướng
trên bản đồ:
+ Dựa vào hệ thống kinh, vĩ

tuyến
+ Dựa vào mũi tên chỉ hướng
Bắc trên bản đồ
Bắc
Nam
Đông
Tây
- Theo qui ước, phần chính
giữa bản đồ là phần trung
tâm.
- Đầu trên kinh tuyến chỉ
hướng Bắc. Đầu dưới chỉ
hướng Nam.
- Đầu bên phải của vĩ tuyến
chỉ hướng Đông. Đầu bên
trái chỉ hướng Tây.
Bắc
Với bản đồ không có
hệ thống kinh, vĩ
tuyến
- Từ mũi tên chỉ hướng
Bắc trên Bản đồ, xác
định hướng Bắc. Sau
đó xác định các hướng
còn lại
Bắc
Đông
Tây
Nam
B B §

N
T
Nam
Nam
Nam
Nam
T©y- T©y B¾c
§«ng- §«ng B¾c
Nam – Đông NamNam – Tây Nam
PHƯƠNG HƯỚNG TRÊN BẢN ĐỒ. KINH ĐỘ,
VĨ ĐỘ VÀ TỌA ĐỘ ĐỊA LÍ
2/ Kinh độ, vĩ độ và tọa độ
địa lí
Điểm C trên hình là nơi giao
nhau của đường kinh tuyến
và vĩ tuyến nào?
20
0
T
10
0
B
Vị trí của điểm C là nơi cắt
nhau của hai đường kinh tuyến
và vĩ tuyến đi qua điểm C
Kinh độ là gì? Vĩ độ là gì?
- Kinh độ là khoảng cách tính
bằng độ từ kinh tuyến đi qua
điểm đó đến kinh tuyến gốc
- Vĩ độ là khoảng cách tính

bằng độ từ vĩ tuyến đi qua điểm
đó đến vĩ tuyến gốc
Tọa độ địa lí là gì?
- Tọa độ địa lí là kinh độ và vĩ
độ của điểm đó
PHƯƠNG HƯỚNG TRÊN BẢN ĐỒ. KINH ĐỘ,
VĨ ĐỘ VÀ TỌA ĐỘ ĐỊA LÍ
20
0
T
10
0
B
Tọa độ địa lí của điểm C được
viết dưới dạng:
20
0
T
10
0
B
C
Viết tọa độ địa lí của một
điểm người ta thường viết
kinh độ ở trên, vĩ độ ở dưới
PHƯƠNG HƯỚNG TRÊN BẢN ĐỒ. KINH ĐỘ,
VĨ ĐỘ VÀ TỌA ĐỘ ĐỊA LÍ
A
B
25

0
§
20
0
B
A
30
0
§
15
0
N
B
Em hãy xác định tọa độ địa
lí của điểm A và điểm B ở
hình bên?
PHNG HNG TRấN BN . KINH ,
V V TA A L
3/ Bi tp

Bài tập 1.Dựa vào bản đồ hình 12, cho biết:

Nhóm 1: H&ớng bay từ Hà Nội
+ Đến Viêng Chăn
+ Đến Gia-các-ta
+ Đến Ma-ni-la

Nhóm 2: H&ớng bay từ:
+ Cu-a-la Lăm-pơ đến Băng Cốc
+ Cu-a-la Lăm-pơ đến Ma-ni-la

+ Ma-ni-la đến Băng Cốc

Nhóm3: Toạ độ địa lí của các điểm A,B,C trên hình 12.

Nhóm 4: Tìm trên bản đồ hình 12 các điểm có toạ độ
địa lý:
•
Nhãm 1: H&íng bay
Hµ Néi - Viªng Ch¨n: T©y
Nam
Hµ Néi - Gia-c¸c-ta: Nam
Hµ Néi - Ma-ni-la: §«ng
Nam
•
Nhãm 2: H&íng bay:
Cu-a-la L¨m-p¬ - B¨ng cèc:
B¾c
Cu-a-la L¨m-p¬ - Ma-ni-la:
§«ng B¾c
Ma-ni-la - B¨ng Cèc: T©y
PHƯƠNG HƯỚNG TRÊN BẢN ĐỒ. KINH ĐỘ,
VĨ ĐỘ VÀ TỌA ĐỘ ĐỊA LÍ
•
Nhãm 3: To¹ ®é ®Þa lý
cña c¸c ®iÓm A, B, C :
A
130
0
§
10

0
B
110
0
§
10
0
B
130
0
§
0
0

B
C
•
Nhãm 4: C¸c ®iÓm cã to¹
®é ®Þa lý lµ:
E §
120
0
§
10
0
N
140
0
§
0

0

Quan sát Hình 13, xác
định hướng đi từ điểm
O đến các điểm A, B,
C, D?
Bắc
Đông
Nam
Tây
O => A: Bắc.
O => C: Nam
O => B: Đông
O => D: Tây
GHI NHỚ
Xác định phương hướng trên bản đồ cần dựa vào
các đường kinh, vĩ tuyến. Đầu phía trên và phía dưới kinh
tuyến chỉ các hướng Bắc, Nam. Đầu bên phải và bên trái
vĩ tuyến chỉ các hướng Đông, Tây.
Kinh độ của một điểm là khoảng cách tính bằng số
độ, từ kinh tuyến qua điểm đó đến kinh tuyến gốc. Vĩ độ
của một điểm là khoảng cách tính bằng số độ, từ vĩ tuyến
đi qua điểm đó đến vĩ tuyến gốc (đường xích đạo).
Kinh độ và vĩ độ của một điểm được gọi chung là
tọa độ địa lí của điểm đó
108
0
§ 110
0
§ 102

0
§ 104
0
§106
0
§104
0
§102
0
§
12
0
B
14
0
B
16
0
B
18
0
B
20
0
B
22
0
B
108
0

§
20
0
B
T
Đông
Tây Bắc