ngữ văn 6 (hoán dụ)

I.Khái niệm
I.Khái niệm
1.Ví dụ:
1.Ví dụ:


Áo nâu
Áo nâu
liền với
liền với
áo xanh
áo xanh
Nông thôn
Nông thôn
cùng với
cùng với
thị thành
thị thành
đứng lên
đứng lên


(Tố Hữu)
(Tố Hữu)
? Á
? Á

o nâu
o nâu
và áo xanh gợi cho em liên tưởng
và áo xanh gợi cho em liên tưởng
tới ai ?
tới ai ?
-
-
.Áo nâu
.Áo nâu




người nông dân.
người nông dân.
.
.
Áo xanh
Áo xanh


người công nhân.
người công nhân.

I.Khái niệm
I.Khái niệm
1.Ví dụ:
1.Ví dụ:

Áo nâu
Áo nâu
liền với
liền với
áo xanh
áo xanh
Nông thôn
Nông thôn
cùng với
cùng với
thị thành
thị thành
đứng lên
đứng lên


(Tố Hữu)
(Tố Hữu)
? Giữa
? Giữa
áo nâu
áo nâu
với nông thôn,
với nông thôn,
áo xanh
áo xanh
với
với
thị thành

thị thành
có mối liên hệ gì?
có mối liên hệ gì?
- Mối liên hệ đi đôi với nhau:
- Mối liên hệ đi đôi với nhau:
.Áo nâu
.Áo nâu




nông thôn.
nông thôn.
.
.
Áo xanh
Áo xanh


thị thành.
thị thành.

I.Khái niệm
I.Khái niệm
1.Ví dụ:
1.Ví dụ:


Áo nâu
Áo nâu

liền với
liền với
áo xanh
áo xanh
Nông thôn
Nông thôn
cùng với
cùng với
thị thành
thị thành
đứng lên
đứng lên


(Tố Hữu)
(Tố Hữu)
? So sánh cách diễn đạt của câu thơ trên với
? So sánh cách diễn đạt của câu thơ trên với
câu sau:
câu sau:
Tất cả nông dân ở nông thôn và
Tất cả nông dân ở nông thôn và
công nhân ở thành phố đều đứng lên
công nhân ở thành phố đều đứng lên
?
?
- Cách diễn đạt trong câu thơ hay hơn mang
- Cách diễn đạt trong câu thơ hay hơn mang
tính tượng hình và biểu cảm.
tính tượng hình và biểu cảm.

I.Khái niệm.
I.Khái niệm.
II.Phân lọai hoán dụ
II.Phân lọai hoán dụ
1.Ví dụ:
1.Ví dụ:


Bàn tay
Bàn tay
ta làm nên tất cả
ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm
?
?
Bàn tay
Bàn tay
trong ví dụ trên gợi cho em liên
trong ví dụ trên gợi cho em liên
tưởng tới sự vật nào ? Giữa chúng có mối
tưởng tới sự vật nào ? Giữa chúng có mối
liên hệ gì ?
liên hệ gì ?
-
Bàn tay
Bàn tay
gợi liên tưởng tới người lao động
gợi liên tưởng tới người lao động

- Mối quan hệ :
- Mối quan hệ :
bộ phận – toàn thể
bộ phận – toàn thể
(
(
bàn tay
bàn tay


là công cụ đặc biệt để lao động).
là công cụ đặc biệt để lao động).

I.Khái niệm
I.Khái niệm
II.Phân lọai hoán dụ
II.Phân lọai hoán dụ
1.Ví dụ:
1.Ví dụ:


Một
Một
cây làm chẳng lên non
cây làm chẳng lên non
Ba
Ba
cây chụm lại lên hòn núi cao.
cây chụm lại lên hòn núi cao.
?

?
Một
Một
và
và
ba
ba
gợi cho em liên tưởng tới cái
gợi cho em liên tưởng tới cái
gì ? Giữa chúng có mối quan hệ gì ?
gì ? Giữa chúng có mối quan hệ gì ?
-
Một
Một
: số lượng ít, cái đơn lẻ
: số lượng ít, cái đơn lẻ


Ba
Ba
: số lượng nhiều, sự đoàn kết
: số lượng nhiều, sự đoàn kết
-
Quan hệ :
Quan hệ :
cái cụ thể
cái cụ thể
và
và
cái trừu tượng

cái trừu tượng



I.Khái niệm
I.Khái niệm
II.Phân lọai hoán dụ
II.Phân lọai hoán dụ
1.Ví dụ:
1.Ví dụ:


Ngày
Ngày
Huế đổ máu
Huế đổ máu




Chú Hà Nội về
Chú Hà Nội về


Tình cờ chú cháu
Tình cờ chú cháu


Gặp nhau Hàng Bè.
Gặp nhau Hàng Bè.

?
?
Huế
Huế
,
,
đổ máu
đổ máu
gợi cho em liên tưởng tới sự kiện
gợi cho em liên tưởng tới sự kiện
gì ? Giữa chúng có quan hệ gì ?
gì ? Giữa chúng có quan hệ gì ?
-
Huế
Huế
: những người dân ở Huế
: những người dân ở Huế
Quan hệ:
Quan hệ:
vật chứa
vật chứa
-
-
vật bị chứa
vật bị chứa
-
Đổ máu
Đổ máu
: ngày Huế bắt đầu cuộc kháng chiến
: ngày Huế bắt đầu cuộc kháng chiến

chống thực dân Pháp năm 1947.
chống thực dân Pháp năm 1947.
Quan hệ:
Quan hệ:
sự kiện
sự kiện
và
và
dấu hiệu đặc trưng
dấu hiệu đặc trưng

I.Khái niệm
I.Khái niệm
II.Phân lọai hoán dụ
II.Phân lọai hoán dụ
1.Ví dụ:
1.Ví dụ:
2.Ghi nhớ
2.Ghi nhớ
Có 4 kiểu hóa dụ thường gặp là :
Có 4 kiểu hóa dụ thường gặp là :
-
Lấy một bộ phận để gọi toàn thể ;
Lấy một bộ phận để gọi toàn thể ;
-
lấy một vật chứa đựng để gọi vật bị chứa
lấy một vật chứa đựng để gọi vật bị chứa
đựng ;
đựng ;
-

Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật ;
Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật ;
-
Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.
Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng.

I.Khái niệm
I.Khái niệm
II.Phân lọai hoán dụ
II.Phân lọai hoán dụ
III. Luyện tập
III. Luyện tập
1.Bài tập 1
1.Bài tập 1
a) Làng xóm
a) Làng xóm
– nhân dân sống trong làng xóm
– nhân dân sống trong làng xóm


Quan hệ: vật chứa - vật bị chứa
Quan hệ: vật chứa - vật bị chứa
b) Mười năm : thời gian dài
b) Mười năm : thời gian dài
Trăm năm : thời gian rất dài
Trăm năm : thời gian rất dài



Việc giáo dục có tác dụng và ý nghĩa hết
Việc giáo dục có tác dụng và ý nghĩa hết
sức to lớn, dài lâu với xã hội
sức to lớn, dài lâu với xã hội

I.Khái niệm
I.Khái niệm
II.Phân lọai hoán dụ
II.Phân lọai hoán dụ
III. Luyện tập
III. Luyện tập
1.Bài tập 1
1.Bài tập 1
2.Bài tập 2
2.Bài tập 2
Ẩn dụ
Ẩn dụ
Hoán dụ
Hoán dụ
Giống
Giống
nhau
nhau


Gọi tên sự
Gọi tên sự
này bằng
này bằng
tên hiện

tên hiện
tượng
tượng
vật hiện
vật hiện
tượng sự vật
tượng sự vật
khác
khác
Khác
Khác
nhau
nhau
Dựa vào mối
Dựa vào mối
quan hệ
quan hệ
tương đồng
tương đồng
Dựa vào mối
Dựa vào mối
quan hệ gần
quan hệ gần
gũi, đi đôi với
gũi, đi đôi với
nhau
nhau