BÀI 16 TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT ĂN THỰC VẬT

IV. TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN
IV. TIÊU HOÁ Ở ĐỘNG VẬT ĂN
THỰC VẬT
THỰC VẬT
1. Biến đổi cơ học
? Thức ăn được biến đổi cơ học ở những bộ phận nào là chủ yếu?
* Diễn ra chủ yếu ở khoang miệng, dạ dày và một phần ở ruột.
? Hãy kể tên một số đại diện của nhóm động vật nhai lại, động vật
có dạ dày đơn, động vật ăn hạt?
Nhóm động vật
Nhai lại: Trâu, bò, …
Có dạ dày đơn: Thỏ, ngựa, …
Ăn hạt: Chim, gà, …
BÀI 16. TIÊU HOÁ (tiếp theo)
BÀI 16. TIÊU HOÁ (tiếp theo)
C
Hình: Ống tiêu hoá của động vật ăn thực vật
A.Răng và xương sọ trâu; B.Dạ dày và ruột thỏ; C.Dạ dày 4 ngăn của trâu
a. Cấu tạo cơ quan tiêu hóa của động vật ăn thực vật
Với cấu tạo như trên thì thức ăn
Với cấu tạo như trên thì thức ăn
được tiêu hoá cơ học như thế nào?
được tiêu hoá cơ học như thế nào?
Quá trình tiêu hoá cơ học chủ yếu
Quá trình tiêu hoá cơ học chủ yếu
diễn ra ở miệng và dạ dày. Để hiểu
diễn ra ở miệng và dạ dày. Để hiểu
được nội dung này các em hoàn
được nội dung này các em hoàn
thành phiếu học tập sau:

thành phiếu học tập sau:
C
Hình: Ống tiêu hoá của động vật ăn thực vật
A.Răng và xương sọ trâu; B.Dạ dày và ruột thỏ; C.Dạ dày 4 ngăn của trâu
Nhóm ĐV
Cơ quan
ĐV nhai lại ĐV có dạ dày đơn ĐV ăn hạt
Miệng
Dạ dày
b. Tiêu hoá cơ học ở động vật ăn thực vật
- Dùng lưỡi rật cỏ, nhai sơ
- Dùng lưỡi rật cỏ, nhai sơ
qua rồi nuốt ngay vào dạ cỏ.
qua rồi nuốt ngay vào dạ cỏ.
- Thức ăn được ợ lên nhai
- Thức ăn được ợ lên nhai
lại.
lại.
- Thức ăn được
- Thức ăn được
nhai kĩ một lần
nhai kĩ một lần
rồi nuốt vào dạ
rồi nuốt vào dạ
dày
dày
- Thức ăn được
- Thức ăn được
mổ, không nhai
mổ, không nhai

và nuốt ngay
và nuốt ngay
vào diều.
vào diều.
- Thức ăn từ dạ cỏ được
- Thức ăn từ dạ cỏ được
chuyển sang dạ tổ ong, sau
chuyển sang dạ tổ ong, sau
đó ợ lên miệng nhai lại, rồi
đó ợ lên miệng nhai lại, rồi
được chuyển xuống dạ lá
được chuyển xuống dạ lá
sách, cuối cùng chuyển
sách, cuối cùng chuyển
vào dạ múi khế và tại đây
vào dạ múi khế và tại đây
thức ăn được nghiền nát và
thức ăn được nghiền nát và
nhào trộn dịch vị.
nhào trộn dịch vị.
- Thức ăn được
- Thức ăn được
nghiền, nhào trộn
nghiền, nhào trộn
và ngấm đều dịch
và ngấm đều dịch
tiêu hoá.
tiêu hoá.
- Nghiền nát
- Nghiền nát

thức ăn và
thức ăn và
thấm dịch vị.
thấm dịch vị.

Dạ tổ ong
Dạ cỏ
Dạmúi khế

Dạ dày ĐV nhai lại
Dạ lá sách


Dạ tổ
ong
Dạ cỏ
Dạ lá sách
Dạmúi khế
Thức ăn  Miệng  Dạ cỏ  D t ongạ ổ 
Miệng ( nhai lại )  Dạ lá sách  Dạ múi
khế


b. ĐV có dạ
dày đơn :
-
Dạ dày 1
ngăn
-
Nhai kĩ

-
Tiêu hoá
Xenlulôzơ
diễn ra ở
manh tràng
( ruột tịt)
Dạ dày
Ống tiêu hoá của Thỏ

Ruột già :
Ruột già
Manh tràng
phát triển ,
có nhiều
VSV sống
cộng sinh
tiêu hoá
Xenlulôzơ
( tiêu hoá
sinh học )
Manh tràng
Ống tiêu hoá của Thỏ



Thuù aên thòt
Ruột non
Ống tiêu hoá của động vật
Thuù aênTV
* Câu hỏi thảo luận:

?1: Bê và nghé chỉ bú sữa, vậy sữa có được đưa vào dạ cỏ không?
?2: Tại sao thỏ cũng ăn thực vật nhưng dạ dày chỉ có một ngăn?
?3: Vì sao trong mề của gà lại có sỏi, đá?
* Đáp án
1. Ở bê, nghé sữa được chuyển thẳng qua dạ lá sách vào dạ múi
khế, không vào dạ cỏ do rãnh thực quản hình lòng máng bắt đầu
từ thượng vị đến lỗ thông tổ ong lá sách.
2. Thỏ là thú chạy nhanh, thường nhai kỹ thức ăn ở miệng rồi mới
đưa xuống dạ dày để tiêu hoá tiếp nên dạ dày chỉ có một ngăn
3. Trong mề gà có sỏi đá là do thức ăn cứng lại không được nhai ở
miệng nên cần các viên sỏi đá nghiền thức ăn trong mề.

Nhóm ĐV
Cơ quan`
ĐV nhai lại ĐV có dạ dày đơn ĐV ăn hạt
Miệng
Dạ dày
Ruột
- Không có răng cửa
- Không có răng cửa
và răng nanh.
và răng nanh.
- Răng hàm có bề
- Răng hàm có bề
mặt rộng, nhiều
mặt rộng, nhiều
nếp, men răng cứng.
nếp, men răng cứng.
- To, có 4 ngăn: Dạ
- To, có 4 ngăn: Dạ

cỏ, dạ tổ ong, dạ lá
cỏ, dạ tổ ong, dạ lá
sách, dạ múi khế.
sách, dạ múi khế.
- Dài, to gồm hai
- Dài, to gồm hai
phần: Ruột non và
phần: Ruột non và
ruột già.
ruột già.
- Bộ răng có đủ ba
- Bộ răng có đủ ba
loại nhưng không
loại nhưng không
nhọn, răng hàm to.
nhọn, răng hàm to.
- Nhỏ, chỉ có 1 ngăn
- Nhỏ, chỉ có 1 ngăn
gồm hai phần:
gồm hai phần:
thượng vị và hạ vị.
thượng vị và hạ vị.
- Dài, giữa ruột non
- Dài, giữa ruột non
và ruột già có manh
và ruột già có manh
tràng lớn có nhiều
tràng lớn có nhiều
nếp xoắn.
nếp xoắn.

- Ruột thẳng: Trữ
- Ruột thẳng: Trữ
phân và hấp thụ lại
phân và hấp thụ lại
nước.
nước.
- Không có răng.
- Không có răng.
- Mỏ được bọc
- Mỏ được bọc
sừng.
sừng.
- Lưỡi hoá sừng.
- Lưỡi hoá sừng.
- Gồm hai phần:
- Gồm hai phần:
Dạ dày tuyến và
Dạ dày tuyến và
dạ dày cơ có vách
dạ dày cơ có vách
dày.
dày.
- Nhỏ, dài, manh
- Nhỏ, dài, manh
tràng không phát
tràng không phát
triển.
triển.
- Ruột già không
- Ruột già không

phân hoá thành
phân hoá thành
ruột thẳng,
ruột thẳng,
không có nơi trữ
không có nơi trữ
phân.
phân.