Bài 16: THÂN TO RA DO ĐÂU

Thân to ra do đâu
Thân to ra do đâu
Bài 16
Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
•
(?) Xác định lại các
(?) Xác định lại các
thành phần của thân
thành phần của thân
non trên hình vẽ.
non trên hình vẽ.
•
(?) Thân dài ra do bộ
(?) Thân dài ra do bộ
phần nào?
phần nào?
Phim về những cây gỗ lớn
Phim về những cây gỗ lớn

Chú ý: Nhấp chuột vào phim để xem
(?) Vì sao những cây này lại có thể lớn như vậy?
Mở bài:
Mở bài:


Bài trước chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu
Bài trước chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu
cấu tạo trong của thân non, sự dài ra của
cấu tạo trong của thân non, sự dài ra của
thân là do sự phân chia các tế bào mô phân

thân là do sự phân chia các tế bào mô phân
sinh ngọn. Như vậy, cấu tạo trong của thân
sinh ngọn. Như vậy, cấu tạo trong của thân
trưởng thành khác gì với thân non, thân to ra
trưởng thành khác gì với thân non, thân to ra
do đâu, vì sao lại có những thân cây to lớn
do đâu, vì sao lại có những thân cây to lớn
như trên đoạn phim chúng ta vừa xem và khi
như trên đoạn phim chúng ta vừa xem và khi
nắm được những vấn đề này thì chúng ta
nắm được những vấn đề này thì chúng ta
vận dụng được gì trong thực tiễn. Để giải
vận dụng được gì trong thực tiễn. Để giải
quyết các câu hỏi đó hôm nay chúng ta cùng
quyết các câu hỏi đó hôm nay chúng ta cùng
nhau tìm hiểu bài 16:
nhau tìm hiểu bài 16:
“Thân to ra do đâu?”.
“Thân to ra do đâu?”.
1. Tầng phát sinh
1. Tầng phát sinh
Vỏ (biểu
bì)
Thịt vỏ
Mạch rây
Mạch gỗ
Ruột
Vỏ
Tầng sinh vỏ
Mạch gỗ

Tầng sinh
trụ
Mạch rây
Thịt vỏ
(?) Tìm điểm khác biệt cơ bản của thân non và
thân trưởng thành?
Những điểm khác nhau cơ bản:
Những điểm khác nhau cơ bản:
- Có lớp tầng sinh vỏ nằm giữa vỏ và thịt vỏ.
- Có lớp tầng sinh vỏ nằm giữa vỏ và thịt vỏ.
- Có lớp tầng sinh trụ nằm giữa mạch rây và
- Có lớp tầng sinh trụ nằm giữa mạch rây và
mạch gỗ.
mạch gỗ.
(Trên hình vẽ là hai vòng màu vàng)
(Trên hình vẽ là hai vòng màu vàng)
Kết luận:
Kết luận:
Thân trưởng thành có thêm tầng sinh trụ và
Thân trưởng thành có thêm tầng sinh trụ và
tầng sinh vỏ.
tầng sinh vỏ.
Phim của thân non và trưởng thành
Phim của thân non và trưởng thành

Chú ý: Nhấp chuột vào phim để xem
Một số hình ảnh về cấu tạo thân
Một số hình ảnh về cấu tạo thân
Mạch rây
Mạch gỗ

Tầng sinh trụ
Mạch rây
Mạch gỗ
Thân non
Thân trưởng thành
Một số hình ảnh về cấu tạo thân
Một số hình ảnh về cấu tạo thân
Vỏ
Tầng sinh trụ Ruột
Mạch rây
Mạch gỗ
Tìm hiểu thân to ra do đâu?
Tìm hiểu thân to ra do đâu?
(?) Vỏ cây to ra nhờ bộ phận nào?
(?) Vỏ cây to ra nhờ bộ phận nào?
(?) Trụ giữa to ra nhờ bộ phận nào?
(?) Trụ giữa to ra nhờ bộ phận nào?
(?) Thân cây to ra do đâu?
(?) Thân cây to ra do đâu?
Quan sát đoạn phim sau để trả lời các câu
Quan sát đoạn phim sau để trả lời các câu
hỏi trên.
hỏi trên.
Tìm hiểu thân to ra do đâu?
Tìm hiểu thân to ra do đâu?

Chú ý: Nhấp chuột vào phim để xem
C: tế bào tầng sinh
trụ
P: tế bào mạch rây

X: tế bào mạch gỗ
Kết luận:
Kết luận:
Thân to ra do sự phân chia các tê bào của các
Thân to ra do sự phân chia các tê bào của các
mô phân sinh: tầng sinh vỏ, tầng sinh trụ.
mô phân sinh: tầng sinh vỏ, tầng sinh trụ.
-Tầng sinh vỏ nằm trong lớp thịt vỏ, hàng
-Tầng sinh vỏ nằm trong lớp thịt vỏ, hàng
năgm sinh ra phía ngoài một lớp tế bào vỏ
năgm sinh ra phía ngoài một lớp tế bào vỏ
và phía trong một lớp thịt.
và phía trong một lớp thịt.
-Tầng sinh trụ nằm giữa mạch rây và mạch gỗ,
-Tầng sinh trụ nằm giữa mạch rây và mạch gỗ,
hàng năm sinh ra phía ngoài một lớp mạch
hàng năm sinh ra phía ngoài một lớp mạch
rây, phía trong một lớp mạch gỗ.
rây, phía trong một lớp mạch gỗ.
Khi bóc vỏ cây, mạch rây đã bị bóc theo vỏ.
Khi bóc vỏ cây, mạch rây đã bị bóc theo vỏ.
Mạch rây bị bóc ra
Mạch rây bị bóc ra
2. Vòng gỗ hàng năm
2. Vòng gỗ hàng năm
(?) Vì sao lại có vòng hàng năm như vậy?
(?) Vì sao lại có vòng hàng năm như vậy?
(?) Việc xác định vòng gỗ hàng năm đối với
(?) Việc xác định vòng gỗ hàng năm đối với
cây lâu năm có ý nghĩa gì?

cây lâu năm có ý nghĩa gì?
Quan sát đoạn phim sau và trả lời 2 câu hỏi
Quan sát đoạn phim sau và trả lời 2 câu hỏi
trên.
trên.
Phim vòng gỗ hàng năm
Phim vòng gỗ hàng năm

Chú ý: Nhấp chuột vào phim để xem
Kết luận:
Kết luận:
Đối với cây ở vùng nhiệt đới hàng năm
Đối với cây ở vùng nhiệt đới hàng năm
về mùa mưa, cây hấp thụ được nhiều
về mùa mưa, cây hấp thụ được nhiều
thức ăn, tầng sinh trụ tạo được nhiều
thức ăn, tầng sinh trụ tạo được nhiều
mạch gỗ to, có thành mỏng, xếp thành
mạch gỗ to, có thành mỏng, xếp thành
một vòng dày, màu sáng. Mùa khô, ít thức
một vòng dày, màu sáng. Mùa khô, ít thức
ăn, các tế bào gỗ sinh ra ít hơn, bé hơn,
ăn, các tế bào gỗ sinh ra ít hơn, bé hơn,
có thành dày, xếp thành một vòng mỏng,
có thành dày, xếp thành một vòng mỏng,
màu sẫm.
màu sẫm.
3. Dác và ròng
3. Dác và ròng
(?) Tìm sự khác nhau cơ bản của dác và

(?) Tìm sự khác nhau cơ bản của dác và
ròng?
ròng?
(?) Điều này có ý nghĩa gì trong việc chăm
(?) Điều này có ý nghĩa gì trong việc chăm
sóc và bảo vệ cây trồng?
sóc và bảo vệ cây trồng?
Quan sát hình sau và trả lời câu hỏi trên.
Quan sát hình sau và trả lời câu hỏi trên.
Hình vẽ dác và ròng
Hình vẽ dác và ròng
Kết luận:
Kết luận:
- Dác là lớp gỗ màu sáng ở phía ngoài, gồm
- Dác là lớp gỗ màu sáng ở phía ngoài, gồm
những tế bào mạch gỗ, có chức năng vận
những tế bào mạch gỗ, có chức năng vận
chuyển nước và muối khoáng.
chuyển nước và muối khoáng.
- Ròng là lớp gỗ màu thẫm, rắn chắc hơn
- Ròng là lớp gỗ màu thẫm, rắn chắc hơn
dác, nằm phía trong, gồm những tế bào
dác, nằm phía trong, gồm những tế bào
chết, vách dày có chức năng nâng đỡ cây.
chết, vách dày có chức năng nâng đỡ cây.
Cấu tạo chung toàn bộ thân
Cấu tạo chung toàn bộ thân
Kết luận chung:
Kết luận chung:


Thân cây gỗ to ra do sự phân chia các tế
Thân cây gỗ to ra do sự phân chia các tế
bào mô phân sinh ở tầng sinh vỏ và tầng
bào mô phân sinh ở tầng sinh vỏ và tầng
sinh trụ.
sinh trụ.

Hàng năm cây sinh ra các vòng gỗ, đếm
Hàng năm cây sinh ra các vòng gỗ, đếm
số vòng gỗ có thể xác định được tuổi cây.
số vòng gỗ có thể xác định được tuổi cây.

Cây gỗ lâu năm có dác và ròng.
Cây gỗ lâu năm có dác và ròng.
Mở rộng:
Mở rộng:

(?) Tiêu chuẩn nào để có sự khai thác hợp lí
(?) Tiêu chuẩn nào để có sự khai thác hợp lí
cây rừng khi dựa vào cấu tạo cây?
cây rừng khi dựa vào cấu tạo cây?

(?) Người ta thường chọn phần nào của gỗ
(?) Người ta thường chọn phần nào của gỗ
để làm nhà, làm trụ cầu, tà vẹt? Tại sao?
để làm nhà, làm trụ cầu, tà vẹt? Tại sao?

(?) Hiện nay cây nào được mệnh danh là to
(?) Hiện nay cây nào được mệnh danh là to
nhất?

nhất?

(?) Vi sao khi khai thác cây cao su thì đòi hỏi
(?) Vi sao khi khai thác cây cao su thì đòi hỏi
việc cạo vỏ chính xác độ dày là rất quan
việc cạo vỏ chính xác độ dày là rất quan
trọng để cây cho được nhiều mủ nhất?
trọng để cây cho được nhiều mủ nhất?
Kiểm tra - đánh giá
Kiểm tra - đánh giá

Trả lời các câu hỏi trong SGK.
Trả lời các câu hỏi trong SGK.

Làm các câu trắc nghiệm sau:
Làm các câu trắc nghiệm sau:
Do đâu mà đường kính của các cây gỗ trưởng
Do đâu mà đường kính của các cây gỗ trưởng
thành to ra?
thành to ra?
(Nhấp vào ô vuông chọn câu
(Nhấp vào ô vuông chọn câu
trả lời đúng nhất)
trả lời đúng nhất)
a)
a)
Gồm thịt vỏ và mạch rây.
Gồm thịt vỏ và mạch rây.
b)
b)

Gồm biểu bì, thịt vỏ và ruột.
Gồm biểu bì, thịt vỏ và ruột.
c)
c)
Gồm biểu bì và thịt vỏ.
Gồm biểu bì và thịt vỏ.
d)
d)
Gồm thịt vỏ và ruột.
Gồm thịt vỏ và ruột.
Đáp án: d
Đáp án: d
Kiểm tra - đánh giá
Kiểm tra - đánh giá