ông láo đánh cá và con cá vàng

Chú thích
Truyện này do A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-
vích Pu-skin (1799-1873)- đại thi hào Nga-
kể lại bằng 205 câu thơ trên cơ sở truyện
dân gian Nga, Đức. Truyện vừa giữ được
nét chất phác, dung dị của nghệ thuật dân
gian, vừa thể hiện tài năng sáng tạo của Pu-
skin.

•
Nhân vật con cá vàng
•
Nhân vật ông lão đánh cá
•
Nhân vật mụ vợ
Nhận xét về giọng đọc của các nhân
vật?
Đọc văn bản

Trong truyện, mấy lần ông lão ra biển
gọi cá vàng? Việc kể lại những lần ông
lão ra biển gọi cá vàng là biện pháp lặp
lại có chủ ý của truyện cổ tích. Hãy nêu
tác dụng của biện pháp này?

•
Trong truyện năm lần ông lão ra biển gọi cá
vàng.
•

Việc kể lại những lần ông lão ra biển gọi cá
vàng có tác dụng:
Tạo tình huống, gây hồi hộp cho người nghe;
Sự lặp lại không nguyên xi mà theo
chiều hướng tăng tiến
( cảnh biến đổi, lòng tham của mụ vợ tăng lên).
Qua những lần lặp lại, tính cách các nhân vật
( ông lão, mụ vợ, con cá)
và chủ đề của truyện lại được tô đậm

Mỗi lần ông lão ra biển gọi cá vàng,
cảnh biển thay đổi như thế nào?
Vì sao?

Trong truyện ông lão ra biển 5
lần, mỗi lần như thế cảnh biển
lại thay đổi.
•
Lần 1: biển gợn sóng êm ả
Lần 2: biển xanh đã nổi sóng
Lần 3: biển xanh nổi sóng dữ dội
Lần 4: biển nổi sóng mù mịt
Lần 5: một cơn dông tố kinh khủng kéo đến,
mặt biển nổi sóng ầm ầm

M t bên là nh ng yêu c u ngày càng tăng ộ ữ ầ
c a m v , m t bên là c nh bi n thay ủ ụ ợ ộ ả ể
đ i t ng ng v i nh ng yêu c u đó, có ổ ươ ứ ớ ữ ầ
th th y rõ thái đ ph n ng c a bi n và ể ấ ộ ả ứ ủ ể
ch đ c a chuy n. Bi n không ch là ủ ề ủ ệ ể ỉ

thiên nhiên bình th ng mà tham gia tích ườ
c c và đi su t di n ti n câu chuy n.ự ố ễ ế ệ
Thái đ c a bi n đây có gì đó g i liên ộ ủ ể ở ợ
t ng đ n vai trò ưở ế
dàn đ ng ca ồ
trong bi
k ch c . Bi n cũng d ng nh là thái đ ị ổ ể ườ ư ộ
ph n ng c a nhân dân, c a c đ t tr i ả ứ ủ ủ ả ấ ờ
tr c thói x u vô đ c a nhân v t m ướ ấ ộ ủ ậ ụ
v .ợ

Em có nh n xét gì v lòng ậ ề
tham và s b i b c c a ự ộ ạ ủ
nhân v t m v ?ậ ụ ợ
•
S b i b c c a m v đ i ự ộ ạ ủ ụ ợ ố
v i ch ng đã tăng lên nh ớ ồ ư
th nào?ế
Khi nào sự bội bạc của
mụ đi tới tột cùng ?
Chú ý thái độ của mụ với cá vàng thể hiện ở ý muốn cuối cùng

Lòng tham không đáy và sự bội bạc của mụ vợ chính là
mạch dẫn dắt sự phát triển của câu chuyện. Mụ không hề
có công lao gì với cá vàng nhưng lại đòi hỏi ngày càng quá
quắt.
•
L n 1: đòi máng l n m iầ ợ ớ
•
L n 2: đòi m t cái nhà r ngầ ộ ộ

•
L n 3: mu n làm nh t ph m phu nhânầ ố ấ ẩ
•
L n 4: mu n làm n hoàngầ ố ữ
•
L n 5: mu n làm Long V ng,ầ ố ươ
b t cá vàng h u h và ắ ầ ạ
làm theo ý mu n c a mố ủ ụ
Đòi của cải vật chất
Đòi của cải, danh vọng
Đòi của cải, danh vọng
và quyền lực
Đòi hỏi một địa vị đầy quyền uy
nhưng không có thật
Và một quyền phép vô hạn.

Lòng tham c a m v c tăng mãi không có ủ ụ ợ ứ
đi m d ng. M mu n có t t c m i th : ể ừ ụ ố ấ ả ọ ứ
c a c i, danh v ng, quy n l c. Ngay c khi ủ ả ọ ề ự ả
đ c làm n hoàng- đ a v cao nh t có th t ượ ữ ị ị ấ ậ
mà con ng i có th m c- m cũng ườ ể ơ ướ ụ
không ch u d ng l i đó mà ti p t c đòi ị ừ ạ ở ế ụ
m t đ a v ch có trong t ng t ng. Và căn ộ ị ị ỉ ưở ượ
c vào s đòi h i cá vàng ph i h u m và ứ ự ỏ ả ầ ụ
làm theo ý mu n c a m thì ta d dàng ố ủ ụ ễ
th y m ch a h có ý đ nh d ng l i trong ấ ụ ư ề ị ừ ạ
nh ng ham mu n đã vô đ .ữ ố ộ

V i ch ng, s b i b c ớ ồ ự ộ ạ
c a m ngày càng tăng ủ ụ

lên.
•
M đ u truy n là c nh s ng bình ở ầ ệ ả ố
th ng c a hai v ch ng nghèo, ườ ủ ợ ồ
sinh ho t đ u đ n: ạ ề ặ
Ngày ngày
ch ng đi th l i, v nhà kéo ồ ả ướ ợ ở
s i. ợ
Khi xu t hi n cá vàng thì m i ấ ệ ọ
s thay đ i. Lòng tham càng l n ự ổ ớ
thì tình nghĩa v ch ng ngày càng ợ ồ
teo l i, r i tiêu bi n.ạ ồ ế

M gi n d , n i tr n lôi ình tát ông lãoụ ậ ữ ổ ậ đ
( òi l m n ho ng)đ à ữ à
M m ng nh tát n c v o m t ụ ắ ư ướ à ặ
( òi l m nh t ph m phu nhân)đ à ấ ẩ
M quát to h n: ngu ( òi nh )ụ ơ đồ đ à
M m ng ch ng: ng c ( òi mángụ ắ ồ đồ ố đ
Mụ nổi cơn thịnh nộ sai người bắt ông
Lão đến
( đòi làm Long Vương)

Lòng tham lên t i đ nh đi m là khi m ớ ỉ ể ụ
đòi chính cá vàng cũng tr thành đ y ở ầ
t h u h m , đ tùy m sai ki n. ớ ầ ạ ụ ể ụ ế
M không mu n đòi h i cá vàng qua ụ ố ỏ
trung gian là ông lão n a, m mu n ữ ụ ố
g t b ông lão đi- ân nhân đã tr ạ ỏ ở
thành ch ng ng i. S b i b c đây ướ ạ ự ộ ạ ở

đã đi t i t t cùng, ng i và tr i đ u ớ ộ ườ ờ ề
không th dung tha.ể

•
Câu chuy n đã k t thúc nh th ệ ế ư ế
nào?
•
Ý nghĩa cách k t thúc đó?ế

V i ông lão: k t thúc nh th , ông lão không m t gì c , mà ch nh ớ ế ư ế ấ ả ỉ ư
qua m t c n ác m ng. Có l t đây tr đi, ông lão càng quý h n c nh ộ ơ ộ ẽ ừ ở ơ ả
s ng x a c a mình.ố ư ủ
V i m v : k t thúc truy n, t t c tr ớ ụ ợ ế ệ ấ ả ở
l i nh x a. Đây chính là s tr ng ạ ư ư ự ừ
ph t thích đáng cho m . Sau khi đã ạ ụ
n m tr i qua giàu sang, quy n l c mà ế ả ề ự
l i ph i tr v hoàn c nh ban đ u, ạ ả ở ề ả ầ
thâm chí là kh s h n lúc đ u r t ổ ở ơ ầ ấ
nhi u. ề

Cá vàng trừng trị mụ vợ vì tội tham lam hay bội bạc?
Hay nêu ý nghĩa tượng trưng của hình tượng con cá vàng?
Thảo luận

Ghi nhớ:
ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ VÀ CON CÁ VÀNG là truyện cổ tích
dân gian do A. Puskin kể lại. Truyện sử dụng những biện
pháp nghệ thuật rất tiêu biểu của truyện cổ tích như: sự lặp
lại tăng tiến của các tình huống cốt truyện, sự đối lập giữa
các nhân vật, sự xuất hiện của các yếu tố tưởng tượng,

hoang đường. Truyện ca ngợi lòng biết ơn đối với những
người nhân hậu và nêu ra bài học thích đáng cho những
kẻ tham lam, bội bạc.